.jpg) | |||
| Dane podstawowe | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Producent | Nakajima | ||
| Typ | myśliwiec przechwytujący | ||
| Konstrukcja | półskorupowa, metalowa | ||
| Załoga | 1 pilot | ||
| Historia | |||
| Data oblotu | sierpień 1940 | ||
| Dane techniczne | |||
| Napęd | Model 1: Nakajima Ha-41 14-cylindrowy gwiazdowy | ||
| Moc | Model 1: 1200 KM | ||
| Wymiary | |||
| Rozpiętość | 9,45 m | ||
| Długość | 8,8 m | ||
| Wysokość | 3,25 m | ||
| Powierzchnia nośna | 15 m² | ||
| Masa | |||
| Własna | 2105 kg | ||
| Startowa | 2995 kg | ||
| Osiągi | |||
| Prędkość maks. | Model 1: 580 km/h | ||
| Pułap | 11 200 m | ||
| Zasięg | 1700 km | ||
| Dane operacyjne | |||
| Uzbrojenie | |||
| 2 km kal. 7,7 mm Typ 89 2 lub 4 km kal. 12,7 mm Typ 1 2 lub 4 działka Ho-3 kal. 20 mm 2 działka Ho-203 kal. 37 mm 2 działkaHo-301 kal. 40 mm | |||
| Użytkownicy | |||
| Japonia | |||
| Rzuty | |||
 | |||
| |||
Nakajima Ki-44; nazwa popularnaShōki (jap. 鍾馗; bóstwo pochodzenia chińskiego, strzegące przed plagami i złymi mocami) – jednosilnikowy, jednomiejscowysamolot myśliwski lotnictwajapońskiego z okresudrugiej wojny światowej. Oblatany w1940, a wprowadzony do służby w1942 roku jakoJednomiejscowy Myśliwiec Typ 2. W nomenklaturze aliantów oznaczony nazwąTojo odHidekiego Tōjō, japońskiego generała, dowódcy Cesarskiej Armii Japonii, a od 18 października1941 do 22 czerwca1944 roku 40.premiera Japonii.
W odróżnieniu od poprzednika,Ki-43Hayabusa, nacisk w konstrukcjiTojo położono przede wszystkim na dużą prędkość samolotu i dużą prędkość wznoszenia, przeznaczając go do przechwytywania latających na dużych pułapachamerykańskichbombowcówB-29 Superfortress. Był to jeden z niewielu myśliwców zdolnych przechwycić bombowce B-29 na ich pułapie operacyjnym, chociaż ze względu na słabą widoczność z kabiny, dużą prędkość lądowania i słabe uzbrojenie, Ki-44 był maszyną niezbyt lubianą przez pilotów.
Projekt samolotuKi-44 Shoki powstawał w wytwórni Nakajima równolegle zKi-43 Hayabusa. W tym samym czasie, kiedy konstruowano myśliwiecKi-43, dowództwo Sił Powietrznych Japonii przekazało wytwórni Nakajima specyfikację opartego na nim myśliwca przechwytującego. Nowy samolot zgodnie z nomenklaturąKitai oznaczono kolejnym numeremKi-44. W odróżnieniu od poprzedniego samolotu zdecydowano, żeKi-44 zostanie zbudowany wyłącznie jako myśliwiec przechwytujący zdolny do rozwinięcia dużych prędkości i osiągania wysokiego pułapu w krótkim czasie kosztem zwrotności. Zgodnie ze specyfikacją wymagano prędkości nie mniejszej niż 600 km/h na pułapie 4300 metrów osiąganym w czasie krótszym niż 5 minut. Jako główne uzbrojenie strzeleckie przewidziano po dwa karabiny maszynowe kalibru 7,7 mm i 12,7 mm.
Jako napęd nowego samolotu wybrano czternastocylindrowy silnik własnej produkcjiNakajima Ha-41 w układzie podwójnej gwiazdy. Był przewidziany początkowo dla samolotu bombowego, dlatego też charakteryzował się dość dużą średnicą. Mimo to zespół konstruktorski postanowił zabudować ten silnik w wąskim kadłubie myśliwca. Usterzenie ogonowe wydawało się małe w porównaniu do pokaźnych rozmiarów części dziobowej maszyny, a skrzydła o zbyt małej jak na samolot o tej masie powierzchni powodowały wzrost prędkości lądowania. Dodatkowemotylkowe klapy manewrowe miały za zadanie zwiększenie zwrotności maszyny.
Pierwszy prototypKi-44 wzbił się w powietrze w sierpniu 1940 roku. Maszyna była uzbrojona w dwa zsynchronizowane strzelające przez śmigło karabiny maszynowe kalibru 7,7 mm Typ 89 w górnej części kadłuba i dwa karabiny maszynowe kalibru 12,7 mm Typ 1 (Ho-103) w skrzydłach w pobliżu goleni podwozia głównego. Pierwsze testy dały dość zachęcające wyniki pomimo dużego obciążenia skrzydła. Prędkość lądowania była trochę większa niż ta, do jakiej byli przyzwyczajeni piloci japońscy. Duża obudowa silnika ograniczała widoczność do przodu podczas kołowania, ale podczas lotu była ona bardzo dobra.
Niestety osiągi samolotu okazały się zbyt niskie w stosunku do wymagań. Prędkość maksymalna poniżej 550 km/h i duża masa 2550 kg powodowały, że samolot wzbijał się na pułap 5380 metrów aż przez 5 minut i 54 sekundy. Po wprowadzeniu serii poprawek mających na celu zmniejszenie oporów powietrza i poprawienia parametrów maszyna bez uzbrojenia zdolna była osiągnąć prędkość większą tylko o 20 km/h, wciąż poniżej wymagań. Kolejną modyfikacją była zmiana instalacji chłodzenia silnika i usunięcie pięciu otworów wentylacyjnych w jego obudowie, co spowodowało dalsze zmniejszenie oporu powietrza i wzrost prędkości do 622 km/h, ale bez uzbrojenia. Oceniano, że samolot wyposażony w uzbrojenie strzeleckie będzie zdolny rozwinąć prędkość 576 km/h, która zdaniem dowództwa armii była wystarczająca do spełnienia stawianych przed maszyną celów, dlatego wydano zgodę na skierowanie samolotu do produkcji pod oznaczeniem Jednomiejscowy Myśliwiec Armii Typ 2 Model 1 (Ki-44-I).
Zbudowano siedem przedprodukcyjnych maszyn, z których ostatnia została dostarczona we wrześniu 1941 roku. Uzbrojenie było takie samo jak w wersji prototypowej: dwa karabiny 7,7 mm w kadłubie i dwa 12,7 mm w skrzydłach. Zastosowano celownik teleskopowy przechodzący przez przednią szybę kabiny.Osłona kabiny była dwuczęściowa z tylną częścią odsuwaną w tył, a nie jak w prototypie trzyczęściowa otwierana na bok. Maszt anteny przeniesiono z osłony kabiny na prawą część kadłuba, a usterzenie ogonowe zmodyfikowano. Pod skrzydłami możliwe było umocowanie dwóch dodatkowych 130-litrowych zbiorników paliwa.
Do testów w armii przekazano trzy egzemplarze przedprodukcyjne i dwa przebudowane do standarduKi-44-I prototypy. Samoloty trafiły do eksperymentalnego dywizjonuKawasemi Butai 15 września 1941 roku, a w maju1942 rozpoczęto ich testowanie w warunkach bojowych wChinach. We wrześniu tego samego roku, po pomyślnych testach, zaakceptowano wprowadzenieKi-44-I do służby.
Samolot był budowany w trzech odmianachKi-44-Ia,Ib iIc. Zmiany dotyczyły głównie uzbrojenia strzeleckiego i w mniejszym stopniu pozostałego wyposażenia.
Ki-44-Ia był wyposażony tak jak prototyp w dwa karabiny 7,7 mm i dwa 12,7 mm. WersjęIb uzbrojono w cztery karabiny maszynowe kalibru 12,7 mm i przeniesiono w niej chłodnicę oleju na spód osłony silnika. WersjaIc miała takie samo uzbrojenie jakIb, ale zmodyfikowane podwozie główne.
Pierwszy raz myśliwiecShoki został dostrzeżony przez aliantów w Chinach. Nazwa kodowaTojo, odbiegająca od standardowo nadawanych myśliwcom imion męskich, upowszechniła się szybko i już nie została zmieniona.
Łącznie do momentu przestawienia produkcji na wyposażoną w mocniejszy silnik wersjęKi-44-II w październiku 1942 roku wyprodukowano tylko 40 egzemplarzyKi-44-I wszystkich odmian.
Ki-44-I okazał się najszybszym myśliwcem japońskim tamtych czasów, chociaż nie był w stanie przechwycić również japońskiego samolotu rozpoznawczegoMitsubishi Ki-46. W celu poprawienia jego parametrów niezwłocznie rozpoczęto prace nad szybszą i charakteryzującą się jeszcze większą prędkością wznoszenia wersjąModel 2, inaczejKi-44-II.
Ki-44-II był napędzany silnikiem gwiazdowymNakajima Ha-109 o mocy 1520 KM i tej samej średnicy co poprzednio używanyHa-41, więc przystosowanie go do zabudowy wymagało tylko minimalnych zmian konstrukcyjnych. Konstrukcja płatowca była identyczna jak w wersjiKi-44-I; wzmocniono jedynie podwozie główne.
Zbudowano pięć maszyn prototypowych i trzy przedprodukcyjne, a od sierpnia 1942 roku rozpoczęto produkcję seryjnąModelu 2 zamiastKi-44-I.
Jako główny model produkcyjny myśliwcaShoki,Ki-44-II był budowany w trzech odmianach.Ki-44-IIa uzbrojony był w dwa karabiny maszynowe kalibru 7,7 mm zamocowane w kadłubie i dwa kalibru 12,7 mm w skrzydłach, zbudowano jednak relatywnie mało egzemplarzy tej wersji. Najliczniej produkowany byłModel 2B, czyliKi-44-IIb uzbrojony w cztery karabiny maszynowe kalibru 12,7 mm, po dwa w kadłubie i skrzydłach. Trzecią odmianą byłModel 2C z czterema działkamiHo-3 kalibru 20 mm, przeznaczony głównie do ochronyWysp Japońskich przed amerykańskimi bombowcami B-29 Superfortress.
MyśliwceKi-44-II wprowadzono pierwszy raz do walki w Chinach,Birmie iMalezji. Powierzano im także misje obrony pól naftowych wPalembang naSumatrze. Później używano ich w wersjiKi-44-IIc do przechwytywania bombowców B-29 nad Wyspami Japońskimi, w walce przeciw którym były nadzwyczaj skuteczne. Zdaniem załóg tych bombowców to właśnie one stanowiły największe zagrożenie dla wypraw bombowych, mimo że w późniejszej fazie wojny jeszcze kilka modeli myśliwców japońskich było zdolnych osiągnąć pułap operacyjny B-29 i je przechwycić.
NiektóreKi-44-IIc były wyposażone w dwa karabiny maszynowe kalibru 12,7 mm w kadłubie i dwa działkaHo-301 kalibru 40 mm, mające jeszcze skuteczniej zwalczać bombowce B-29, jednak ze względu na małą prędkość wylotową pocisków były one skuteczne tylko z krótkich dystansów. ZamiastHo-301 stosowano równieżHo-203 kalibru 37 mm charakteryzujące się większą prędkością wylotową, ale również nie wprowadzono ich do uzbrojenia na większą skalę.
Do zakończenia produkcji w1944 roku wyprodukowano 1167 egzemplarzy myśliwcaShoki w wersjachKi-44-II iIII, co nie jest imponującą liczbą w porównaniu z innymi samolotami myśliwskimi budowanymi podczas drugiej wojny światowej. Stało się tak głównie dlatego, że japońscy piloci nie lubili na nich latać ze względu na słabą zwrotność i dużą prędkość lądowania w porównaniu z innymi myśliwcami, na których zwykli latać. Mimo to w momencie rozpoczęcia nalotów na Wyspy Japońskie przez bombowce B-29Ki-44 były jedynymi myśliwcami zdolnymi je przechwycić. Przeciwko bombowcom bez eskorty myśliwceShoki były nadzwyczaj skuteczne, natomiast ich mała zwrotność i niemożność wykonania wielu figur, takich jakkorkociąg, loty odwrócone czyprzeciągnięcie, utrudniała im walkę obronną przeciwko samolotom eskorty. Pancerz ochraniający pilota i samouszczelniające się zbiorniki paliwa były relatywnie ciężkie, ale nie zapewniały wystarczającej ochrony przeciwko alianckim karabinom maszynowym kalibru 0,50 cala. Wiele samolotówKi-44 Shoki posłużyło również do samobójczych atakówKamikaze.
Ostatnią wersją produkcyjną myśliwcaShoki byłKi-44-III napędzany 18-cylindrowym silnikiemNakajima Ha-145 o mocy 2000 KM przy starcie z czterołopatowym śmigłem. Powiększono powierzchnię skrzydeł i statecznika pionowego. Samolot był produkowany w dwóch wersjachModel 3A inaczejKi-44-IIIa uzbrojony w cztery działkaHo-5, po dwa w kadłubie i skrzydłach, iModel 3B, czyliKi-44-IIIb z dwoma działkami Ho-5 w kadłubie i dwoma Ho0203 kalibru 37 mm w skrzydłach. Zbudowano niewiele egzemplarzyKi-44-III, gdyż samolot jako przestarzały został wycofany z produkcji w grudniu 1944 roku i zastąpiony przezKi-84Hayate oznaczony w kodzie aliantów jakoFrank.
| Samoloty myśliwskie | |
|---|---|
| Samoloty bombowe | |
| Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe | |
| Samoloty transportowe | |
| Samoloty szkolno-treningowe | |
| Samolotykamikaze | |
| Szybowce | |
| Konstrukcje prototypowe i doświadczalne | |
| Inne |
.svg)
