Oscary są przyznawane corocznie w uznaniu za osiągnięcia artystyczne i techniczne w filmachkinowych minionego roku kalendarzowego. Wręczane są w 23 kategoriach konkursowych[a], z czego najważniejsza,najlepszy film, honoruje całokształt dzieła filmowego, zaś pozostałe – poszczególne aspektyprodukcji filmowej lub rodzaje filmów. Nominowani, a następnie laureaci są wyłaniani w wyniku głosowania członków AMPAS, podzielonych na sekcje. Ogłoszenie zwycięzców i wręczenie nagród odbywa się podczas ceremonii, organizowanej w lutym lub marcu wLos Angeles, od2002 wDolby Theatre. Począwszy od1930 gale były transmitowane na żywo przezradio, zaś od1953 są emitowane przeztelewizję. Nieprzerwanie od1976 na terenie Stanów Zjednoczonych Oscary emituje kanałABC.
W maju 1928 komitet Akademii zaczął pracować nad pomysłem utworzenianagród filmowych. W lipcu 1928 zatwierdził 12 kategorii[14]. 15 lutego 1929 komisja wybrała laureatów, a trzy dni później podała ich prasie[15].Ceremonia wręczenia statuetek odbyła się 16 maja 1929 w formie 15-minutowej kolacji[16][17]. W kolejnych latach sukcesywnie rosło medialne zainteresowanie nagrodami, w związku z czym już od2. edycji ceremonie były transmitowane przez lokalneradiostacje w Los Angeles[17]. Akademia stała się jednak przedmiotem sporów w środowisku, związanych z zarzutami o nadmierną ingerencję w produkcję filmową i faworyzowanie interesów producentów. Do 1933 opuściła ją około jedna piąta członków, którzy przenieśli się doGildii Scenarzystów Filmowych(inne języki) i utworzonej w tym samym rokuGildii Aktorów Ekranowych (SAG). Jako że generowała coraz mniejsze zyski, w 1933 była bliska rezygnacji z dalszej organizacji nagród[18].
W1935 zostały utworzone kategorienajlepszy montaż,najlepsza muzyka inajlepsza piosenka. W tym samym roku wybuchł skandal medialny w związku z brakiem nominacji dlaBette Davis za rolę w filmieW niewoli uczuć. W konsekwencji Akademia dopuściładopisywanie na kartach do głosowania dodatkowych kandydatów, którzy nie otrzymali nominacji, jednak dwa lata później wycofała taką możliwość[17][19]. W1937 zostały utworzone kategorie aktorskie dla ról drugoplanowych[17]. W tym samym roku Akademia ogłosiła rezygnację z ingerencji w rozwiązywanie sporów w przemyśle oraz skupienie się na pracach badawczych i przyznawaniu nagród. Wszyscy członkowie Gildii Aktorów Ekranowych otrzymali prawo wstąpienia do Akademii, która w wyniku tego poszerzyła skład z tysiąca do 15 tysięcy osób[20]. W1938 po raz pierwszy została przyznana honorowaNagroda im. Irvinga G. Thalberga za wkład we wzrost poziomu produkcji filmowej. W1940 została utworzona kategorianajlepsze efekty specjalne[17].
Wdrugiej dekadzie XXI wieku w prasie imediach społecznościowych upowszechniły się zarzuty o znikomą różnorodność nominowanych i laureatów. Przed88. ceremonią w 2016 popularność zdobyłhasztag#OscarsSoWhite, utworzony w związku z faktem, że po raz drugi z rzędu nominacje w czterech kategoriach aktorskich otrzymały tylko osobybiałoskóre[25][26]. Według publikowanych w mediach obliczeń, w historii Oscarów do tego czasu tylko 6,4% nominowanych aktorów nie było biała, przy czym tylko w ostatnich 25 latach 11,2%, zaś w 2012 94% członków Akademii było biała[27]. W odpowiedzi AMPAS zapowiedziała wprowadzenie zmian mających na celu pracę nad różnorodnością, w tym powiększenie do 2020 o połowę liczby kobiet i reprezentantówmniejszości etnicznych, a także zakaz głosowania na Oscary dla członków, którzy nie pracowali przez ostatnie 10 lat[28]. W tym samym roku zaprosiła do dołączenia rekordową liczbę 683 osób, w tym 46% kobiet i 41% reprezentantów mniejszości etnicznych[29]. W 2020 ogłosiła wprowadzenie od2024 wymogów do nominacji w kategoriinajlepszy film, mających na celu wdrażanie norm związanych z inkluzywnością w kwestii reprezentacjimniejszościrasowych,etnicznych itożsamościowych[30].
Podczas91. edycji w 2019serwis strumieniowyNetflix otrzymał za sprawąRomy pierwszą nominację w kategorii najlepszy film[31]. W konsekwencjireżyserSteven Spielberg zainicjował wprowadzenie ograniczenia, by do Oscarów mogły być nominowane tylko filmykinowe[32]. W odpowiedziDepartament Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych wystosował list do Akademii, w którym zapowiedział, że potencjalna korekta regulaminu może być zinterpretowana jako naruszenie normantymonopolowych[33]. W kwietniu 2019 Akademia poinformowała, że nie zmieni zasad, a filmy serwisów strumieniowych nadal będą mogły się ubiegać o nominację pod warunkiem przynajmniej limitowanej dystrybucji kinowej[34].
W 2024 Akademia ogłosiła, że od 98. edycji w 2026 zostanie utworzona kategoria najlepszy casting[4]. W 2025 poinformowała, że od 98. edycji (w 2026) dla członków Akademii zostanie wprowadzony formalny wymóg obejrzenia wszystkich filmów w kategorii przed oddaniem głosu[35], a także zapowiedziała, że od 100. edycji w 2028 powstanie kategoria najlepszy projekt kaskaderski[5].
Każda potencjalna nominacja wymaga uprzedniego zgłoszenia kandydata przezwytwórnię lubdystrybutora filmu. Zgłoszenie musi obejmować listę osób, które otrzymają potencjalną nominację[36]. Wyjątkiem jest kategorianajlepszy film międzynarodowy, gdzie nominowanym podmiotem jest państwo, a nie osoby (choć od 2015 nazwiskoreżysera jest wygrawerowane na statuetce)[37][38].
Regulamin precyzuje zasady, które musi spełniać zgłoszenie w każdej kategorii, by zostać dopuszczonym do nominacji[37]. Premiera zgłoszonego filmu musi się odbyć w odpowiednim okresie. Przez pierwsze pięć edycji był to okres od 1 sierpnia do 31 lipca. W6. edycji wprowadzono zmianę, zgodnie z którą okres został zmieniony na 1 sierpnia 1932 do 31 grudnia 1933[39]. Kolejne edycje obejmują pełen rok kalendarzowy (od 1 stycznia do 31 grudnia). Wyjątkiem była93. edycja, w której ze względu napandemię COVID-19 okres został wydłużony na 1 stycznia 2020 do 28 lutego 2021[40]. W konsekwencji w94. edycji okres został zmieniony na 1 marca do 31 grudnia 2021[41]. Tylko w trzech kategoriachkrótkich metraży obowiązuje inny okres: od 1 października do 30 września[37].
W większości kategorii warunkiem koniecznym jest, by film miał pierwszą publicznądystrybucję wkinach na co najmniej jednym z sześciu obszarów:Los Angeles,Nowy Jork,San Francisco Bay Area,Chicago,Atlanta lubMetroplex Dallas–Fort Worth. Musi być tam wyświetlany przez co najmniej siedem dni z rzędu[37]. W konsekwencji o nominację nie mogą się ubiegaćfilmy telewizyjne oraz takie, których premiera odbyła się wserwisach strumieniowych (zamiast tego dedykowane są im kategorie nagród telewizyjnychEmmy). Wyjątkiem były 93. i 94. edycja, gdy ze względu na pandemię COVID-19 dopuszczone były filmy serwisów strumieniowych bez dystrybucji kinowej, jednak od95. edycji (za rok 2022) jej wymóg został przywrócony[42][43].
Poza trzema kategoriami krótkich metraży, zgłoszony film musi trwać co najmniej 40 minut[37]. Od 98. edycji w 2026 zgłoszenie wymaga sprecyzowania, w jakim stopniu w filmie została użytasztuczna inteligencja[35].
W kilku kategoriach obowiązują inne zasady.
W kategoriinajlepszy film poza siedmiodniową zasadą dystrybucji obowiązuje wymóg co najmniej siedmiu innych dni (niekoniecznie z rzędu), gdy film jest wyświetlany w kinach na co najmniej 10 terytoriach wStanach Zjednoczonych wskazanych przez regulamin, przy czym dwa z nich mogą być zastąpione przez dwa inne państwa, w tym jedno z 15 wskazanych przez regulamin[37].
W kategoriinajlepszy film międzynarodowy filmy nie muszą być wydane w Stanach Zjednoczonych, ale muszą mieć pierwszą publiczną dystrybucję na świecie w formie co najmniej siedmiu dni z rzędu wyświetlania w kinie, z datą premiery od 1 listopada do 30 września. Każde państwo może wskazać co najwyżej jeden film do nominacji, a za wybór kandydatów odpowiedzialne są lokalne organizacje wskazane przez Akademię (w tym Komisja OscarowaPolskiego Instytutu Sztuki Filmowej[44])[37].
W kategoriinajlepszy pełnometrażowy film animowany dopuszczone są filmy, które nie miały dystrybucji kinowej w jednym z sześciu obszarów, ale zostały zgłoszone w kategorii najlepszy film międzynarodowy[37].
W kategoriinajlepszy pełnometrażowy film dokumentalny dopuszczone są filmy, które nie miały dystrybucji kinowej w jednym z sześciu obszarów, ale wygrały nagrodę na jednym ze wskazanych przez Akademięfestiwali filmowych lub zostały zgłoszone w kategorii najlepszy film międzynarodowy[37].
W 2020 Akademia ogłosiła dodatkowe zasady dla kategoriinajlepszy film, mające na celu wdrażanie norm związanych z inkluzywnością. Zostały one po raz pierwszy wprowadzone od96. edycji (w 2024). Stawiają wymogi, jakie musi spełnić nominowany film w kwestii reprezentacjimniejszościrasowych,etnicznych itożsamościowych (w tymkobiet, społecznościLGBTQ+ iniepełnosprawnych) w zakresie fabuły, obsady i ekipy produkcyjnej[30].
Za wybór nominowanych i laureatów odpowiedzialna jestAmerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej (AMPAS). W 2024 w jej skład wchodziło 10 894 osób, w tym 9 905 posiadających prawo głosowania. Członkowie są podzieleni na 20 sekcji odpowiadających poszczególnym aspektom sztuki filmowej, z czego reprezentanci 17 z nich mają prawo głosowania[45][46]. Corocznie AMPAS poszerza swój skład. Kandydaturę nowej osoby może wskazać dwóch członków, ponadto zaproszenie otrzymują wszyscy nominowani do Oscarów. Ostateczną decyzję o przyjęciu podejmuje zarząd Akademii[47].
W pierwszej turze członkowie AMPAS wskazują kandydatów do nominacji w swoich sekcjach. Tylko w kategoriachnajlepszy film inajlepszy film międzynarodowy na nominowanych mogą głosować reprezentanci wszystkich sekcji. Głosowanie w większości kategorii odbywa się w systemiepojedynczego głosu przechodniego, według którego członkowie Akademii wskazują odpowiednią liczbę proponowanych pozycji (10 w kategorii najlepszy film i 5 w pozostałych), przyznając każdej liczbę punktów według preferencji. W wybranych sekcjach listę pozycji, na które można głosować, wskazuje uprzednio komitet. Pozycje, które otrzymują najwięcej głosów, zostają nominowane[47][48][49].
W drugiej turze członkowie Akademii mogą głosować we wszystkich kategoriach. W każdej poza najlepszym filmem nagrodę otrzymuje laureat największej liczby głosów. Dla najlepszego filmu ustalone są odrębne zasady. Jeśli ponad 50% głosujących wskazało tego samego kandydata na pierwszym miejscu swojej listy, automatycznie zostaje on laureatem. W przeciwnym wypadku wdrażany jest inny algorytm. Filmy, którym nikt nie przyznał maksymalnej liczby punktów, są wyeliminowane, następnie stosowana jest metodarekurencyjna. W każdym etapie film z najmniejszą liczbą wskazań na pierwszym miejscu zostaje wyeliminowany. Dla każdego członka, który wskazał go na pierwszym miejscu, ich drugie wybory awansują na pierwsze miejsce. Procedura kończy się, gdy wyłoniony jest film z ponad 50% głosami, gdzie jest wskazany na pierwszym miejscu[47][48][49].
W przeszłości członkowie Akademii mogli brać udział w specjalnych pokazachkinowych zgłoszonych filmów lub otrzymywać ich kopie naDVD, a od 2015 zyskali dostęp do ich oglądania na specjalnejstronie internetowej[50]. W 2019 AMPAS uruchomiłaserwis strumieniowy Streaming Room, oferujący głosującym dostęp do filmów[51]. Podczaspandemii COVID-19 pokazy kinowe przestały być organizowane[50], a w 2021 Akademia zabroniła dystrybucję nośników DVD dla jej członków[52].
Do 2012 głosy były oddawane poprzez papierowe karty. Od 2013 został wprowadzonyelektroniczny system głosowania[53]. Od 2026 zostanie wprowadzony wymóg, zgodnie z którym głos w kategorii może oddać tylko członek Akademii, który potwierdzi, że obejrzał wszystkie nominowane w niej filmy[35].
Od 1935 za liczenie głosów odpowiedzialna była firmaPrice Waterhouse. W 1998 dokonała onafuzji zCoopers & Lybrand, w wyniku której powstało aktualne przedsiębiorstwo pełniące tę funkcję,PwC (PricewaterhouseCoopers)[54].
Formalna nazwa nagrody konkursowej toAcademy Award of Merit (Nagroda Akademii za Zasługi)[55]. Od około 1935 funkcjonuje ona także pod potoczną nazwą Oscar, która w 1939 została zaadaptowana przez Akademię. Jej pochodzenie pozostaje niewyjaśnione[56][57].
W 1948dziennikarzTerry Ramsaye(inne języki) doniósł, że nazwy Oscar po raz pierwszy użyła w 1931Margaret Herrick(inne języki), bibliotekarka Akademii i jej późniejsza prezeska. Rzekomo miała powiedzieć, że statuetka przypomina jej wujka Oscara, o czym dzień później poinformowała prasa plotkarska, nie istnieje jednak świadczący o tym dowód. Sama Herrick przyznała, że nie mogła wymyślić istnienia wujka Oscara, a dopiero później odkryła, że wTeksasie żyje jej kuzyn drugiego stopnia o tym imieniu. Istnieje jednak wycinek z gazety „Los Angeles Examiner(inne języki)” z 1938, według którego wraz z mężem żartowała: „Jak się ma twój wujek Oscar?”[56].
W 1962aktorkaBette Davis napisała w swojejautobiografiiThe Lonely Life, że wymyśliła tę nazwę w 1936, ponieważ statuetka, którą wówczas zdobyła, przypominała jej męża, Harmona Oscara Nelsona. W 1974 wycofała się z tego, komentując: „Raz na zawsze wyrzekam się wszelkich twierdzeń, że to ja byłam tą jedyną, a więc, Akademio Sztuki i Wiedzy Filmowej, zaszczyt należy wyłącznie do ciebie”[56].
W 1970 dziennikarz kolumn plotkarskichSidney Skolsky(inne języki) napisał w swojej autobiografii, że wymyślił nazwę Oscar w 1934 pod presją terminu ze strony gazety, a zainspirowali go do tego artyściwodewilowi, którzy zadawali sobie pytanie: „Czy chcesz zapalić papierosa, Oscar?”. W artykule, który został później odnaleziony, napisał jednak o „nagrodach zwanych Oscarami”, co sugeruje, że ta nazwa już wcześniej funkcjonowała[56].
W 2022 Bruce Davis, były dyrektor wykonawczy Akademii, wyraził opinię, że niemalże na pewno autorką nazwy Oscar jest Eleanore Lilleberg, sekretarka i pracownica biurowa AMPAS. Odnalazł on wywiad w gazecie z 1944, według którego Lilleberg żartobliwie nazywała tak nagrody, a jej inspiracją miał byćkról SzwecjiOskar II lub weteran norweskiej armii Oscar, którego znała wChicago[56].
W 2016 wytapianie statuetek konkursowych przejęła spółkaPolich Tallix Fine Art Foundry zNowego Jorku, jednak R.S. Owens nadal odpowiada za dodatkowe nagrody specjalne. Równocześnie został wprowadzony nowy projekt, wykonany przy użyciudruku przestrzennego na bazie oryginalnego Oscara z 1929, a stop Britannia został zastąpiony przez brąz. Za pokrycie złotem metodągalwanostegii odpowiedzialna jest firma Epner Technology z Nowego Jorku[62]. Jako że liczba laureatów nie jest znana przed ceremonią, co roku produkowany jest zapas statuetek, a te, które nie zostają wykorzystane, trafiają do użytku w kolejnym roku[55]. Łączny czas stworzenia około 50 nagród to około trzech miesięcy[62].
Podczas ceremonii wręczane są niespersonalizowane statuetki. Do 2009 laureat mógł oddać Akademii swoją nagrodę w celuwygrawerowania nazwiska, kategorii, tytułu nagrodzonego filmu i roku. Od 2010 istnieje możliwość dokonania tego natychmiast po gali, podczas oficjalnegoafterparty, Balu Gubernatorów[63].
Od 1951 każdy laureat Oscara musi podpisać z AMPAS umowę, na mocy której ani on, ani żaden jegospadkobierca nie może sprzedać nagrody bez uprzedniego złożenia Akademii oferty odkupienia jej za jednegodolara. W przeciwnym wypadku statuetka nie zostaje mu wydana[64].
Według szacunków, co najmniej 150 Oscarów zostało sprzedanych[64]. Pierwsze udokumentowane sprzedaże naaukcjach odbyły się w 1992[65]. W 1999piosenkarzMichael Jackson nabył Oscara zanajlepszy film dlaPrzeminęło z wiatrem (1939) za 1,5 miliona dolarów, co było najwyższą ceną zapłaconą za tę statuetkę w historii. W 2003iluzjonistaDavid Copperfield kupił za 232 tysiące dolarów OscaraMichaela Curtiza za reżyserię filmuCasablanca (1942), a w 2012 odsprzedał ją za 2 miliony dolarów, pobijając rekord Jacksona. Również w 2012 anonimowy kupiec nabył za 3 miliony dolarów 15 Oscarów sprzed 1951[64]. Akademii udało się prawnie zablokować różne próby sprzedaży nagród zdobytych od 1951[66].
W przeszłości ceremonie wręczenia Oscarów odbywały się w marcu lub kwietniu. W marcu 2003 organizatorzy poinformowali o przesunięciu ich na luty, począwszy od następnej,76. ceremonii w 2004, argumentując to słabnącąoglądalnościątelewizyjną[67]. Wybrane gale od tej pory odbywały się w marcu, by nie kolidować zzimowymi igrzyskami olimpijskimi[68].
Ceremonie odbywały się w różne dni tygodnia. Wlatach 90. ustabilizowała się ich organizacja w poniedziałki. Począwszy od71. edycji w 1999 zostały przeniesione na niedziele, co organizatorzy argumentowali chęcią przyciągnięcia większej oglądalności oraz mniejszymi korkami wLos Angeles[69][70].
Tradycjami gal są występy muzyczne z utworami nominowanymi w kategoriinajlepsza piosenka oryginalna[71], wręczanie nagród w kategoriach aktorskich przez ich laureatów z poprzedniego roku[72] oraz zakończenie ogłoszeniem zwycięzcy w kategoriinajlepszy film[73]. Od66. edycji w 1994 stałym elementem jest segmentIn Memoriam w hołdzie dla osób zprzemysłu filmowego, które zmarły w minionym roku[74].
74. ceremonia w 2002 pobiła rekord najdłuższego czasu trwania: 4 godziny i 23 minuty[75]. W kolejnych latach organizatorzy podejmowali próby mające na celu skrócenie gali[76]. W 2010 wprowadzili wymóg, zgodnie z którym przemowa laureata nie może przekraczać 45 sekund[77]. W 2018 ogłosili, że począwszy od najbliższej,91. ceremonii w 2019, nagrody w kilku kategoriach będą wręczanie podczas telewizyjnych przerw reklamowych[78], jednak w wyniku krytyki w mediach i protestu środowiska filmowego wycofali się z tej decyzji[79]. W celu skrócenia transmisji zrezygnowali jednak z prowadzącego[80], co powtórzyli w dwóch kolejnych latach[81]. Ze względu na presję kanałuABC podczas94. ceremonii w 2022 osiem nagród zostało wręczonych przed galą, a nagrania z ich odbierania zostały pokazane w jej trakcie[82], co ponownie spotkało się z medialną krytyką i protestami w środowisku filmowym[83]. Od kolejnej,95. ceremonii w 2023 ponownie wszystkie nagrody są przyznawane na żywo podczas gali[84].
Od 1958 AMPAS organizuje oficjalneafterparty po ceremonii Oscarów, Bal Gubernatorów[85]. Aktualnie odbywa się ono w sali balowej Ray Dolby Ballroom obokDolby Theatre[86].
W 2001 przyHollywood Boulevard został otwarty teatrKodak Theatre, wybudowany w celu organizacji oscarowych ceremonii. Odbywają się w nim gale począwszy od74. w 2002. Jest to pierwszy od 1960 obiekt organizacji Oscarów na terenieHollywood[89]. W lutym 2012, w wynikuupadłości sponsora tytularnego,Eastman Kodak, teatr tymczasowo zmienił nazwę na Hollywood and Highland Center[90]. W maju 2012 pozyskał nowego sponsora tytularnego,Dolby(inne języki), i zmienił nazwę na Dolby Theatre[91]. Tylko w 2021, ze względu napandemię COVID-19,93. ceremonia została przeniesiona nastację kolejowąUnion Station w Los Angeles, która gwarantowała większą przestrzeń[92].
Wykresoglądalności oscarowych ceremonii w latach 1973–2023 (w milionach)
W latach 1930–1944 ceremonie wręczenia Oscarów (od2. do16.) były transmitowane przez lokalne stacjeradiowe wLos Angeles. Od17. gali w 1945 Oscary były emitowane na terenie całych Stanów przezABC Radio[93].
25. ceremonia w 1953 była pierwszą transmitowaną wtelewizji. Według doniesień medialnych, kanałNBC zapłacił AMPAS od 100 do 250 tysięcy dolarów za prawa do nadawania jej w swoich stacjach telewizyjnych i radiowych[94][21]. Od33. ceremonii w 1961 prawa do transmisji przejęła od NBC stacjaABC[95].38. ceremonia w 1966 była pierwszą emitowaną w kolorze, a nie czerni i bieli[96]. W latach1971–1975 Oscary powróciły do NBC[95]. Następnie wszystkie ceremonie, począwszy od48. w 1976, były emitowane na żywo przez ABC[95]. Na mocy umowy podpisanej z AMPAS w 2016, ABC ma ekskluzywne prawa do amerykańskiej transmisji Oscarów do 100. ceremonii w 2028[97].97. ceremonia w 2025 jako pierwsza była emitowana w Stanach także wmediach strumieniowych – w serwisieHulu, który, tak jak ABC, należy doThe Walt Disney Company[98].
W1974 przedsiębiorstwoNielsen Media Research zaczęło gromadzić dane na tematoglądalności ceremonii w amerykańskiej telewizji. Nieprzerwanie do2017 utrzymywała się ona na poziomie co najmniej 30 milionów widzów. Rekordową widownię 55,249 miliona osób odnotowała70. ceremonia w 1998, która jako jedna z tylko dwóch w historii przekroczyła próg 50 milionów[99]. Gale z lat 2018–2020 gromadziły widownię w przedziale między 20 a 30 milionami, zaś93. ceremonia, zorganizowana w 2021 z obostrzeniami z powodupandemii COVID-19, odnotowała rekordowo niski wynik 10,4 milionów. W kolejnych latach oglądalność wzrosła do poziomu od 16 do 20 milionów[100][101].
Współpraca z AMPAS daje również stacji ABC prawo do sprzedaży licencji na transmisję Oscarów poza Stanami Zjednoczonymi poprzez odpowiednie jednostki The Walt Disney Company[102]. Od 2008 wyłączność na ich emisję wPolsce ma kanałCanal+, zaś wcześniej pokazywały je kanałyTelewizji Polskiej[103][104].
AMPAS posiada kreatywną kontrolę nad przebiegiem ceremonii, w tym doboremproducentów i prowadzących. Umowa z 2016 daje ABC większe niż wcześniej prawo do ingerencji, jednak ostateczne decyzje nadal należą do AMPAS[105][106].
Poza kategoriami konkursowymi AMPAS przyznaje dodatkowe, specjalne Oscary. Ich laureaci są wyłaniani nie w wyniku głosowania członków, ale decyzji komitetów Akademii[107].
Pierwszą grupę tworząNagrody Gubernatorów(inne języki) (Governors Awards), przyznawane przez Gubernatorów Akademii. W ich skład wchodzą trzy wyróżnienia[108].
Oscar honorowy (Academy Honorary Award) jest przyznawany począwszy od1. ceremonii w 1929 za „niezwykłe osiągnięcia w życiu, wyjątkowy wkład w sztukę filmową i naukę w dowolnej dziedzinie lub wybitną służbę dla Akademii”. Regulamin precyzuje, że poza wyjątkowymi sytuacjami nie mogą go otrzymać osoby, które wygrały już Oscara w kategorii konkursowej, a także zmarli i członkowie gremium Gubernatorów Akademii[108].
Nagroda im. Irvinga G. Thalberga (Irving G. Thalberg Memorial Award) jest przyznawana od1938 dla „producentów kreatywnych, których dorobek odzwierciedla niezmiennie wysoką jakość produkcji filmowych”[108][17].
Do2009 Nagrody Gubernatorów były wręczane podczas głównych ceremonii oscarowych. W tym samym roku Akademia zaczęła organizować dla nich odrębne gale, które odbywają się zwyczajowo w listopadzie[109][110].
Drugą grupę tworząNagrody naukowe i techniczne Akademii Filmowej(inne języki) (Academy Scientific and Technical Awards), przyznawane osobom i przedsiębiorstwom, których „odkrycia i innowacje w znaczący i trwały sposób przyczyniły się do rozwoju kinematografii”[111]. Odrębna ceremonia ich wręczenia odbywa się od 1977, zwyczajowo około dwa tygodnie przed galą oscarową[112][113]. W ich skład wchodzą następujące wyróżnienia[111]:
Nagroda naukowa i inżynieryjna (Scientific & Engineering Award), honorująca „osiągnięcia, które wywierają zdecydowany wpływ na rozwój przemysłu filmowego”[116],
Nagroda za film produkowany pozaStanami Zjednoczonymi, z większością dialogów w językach innych niżangielski, przyznawana państwom (nie osobom). Do 2019 kategoria nazywała sięnajlepszy film nieanglojęzyczny.
Nagroda za krótkometrażowy filmaktorski, przyznawana producentom i reżyserom. W latach 1931/32–1935 podzielona na dwie kategorie: za komedie i nowele. W latach 1936–1937 podzielona na trzy kategorie: za filmy na jednej rolce, na dwóch rolkach i kolorowe. W latach 1938–1956 podzielona na dwie kategorie: za filmy na jednej rolce i na dwóch rolkach.
Nagroda dlakompozytorów oryginalnejmuzyki filmowej. W latach 1938–1940 podzielona na dwie kategorie: najlepsza muzyka oryginalna i najlepszaścieżka dźwiękowa. W latach 1941–1998 (z przerwami) dzielona na dwie kategorie ze względu na typ (muzyka oryginalna lub adaptacja) albogatunek (dramat, komedia,musical).
Nagroda dladźwiękowców. W latach 1963–1967 podzielona na dwie kategorie: najlepszy dźwięk inajlepszeefekty dźwiękowe. W latach 1982–2019 podzielona na dwie kategorie: najlepszy dźwięk inajlepszy montaż dźwięku.
Nagroda dlascenografów iarchitektów wnętrz (do 1940 tylko scenografów). W latach 1940–1956 i 1959–1966 podzielona na dwie kategorie: za filmy czarno-białe i kolorowe. Do 2012 kategoria nazywała sięnajlepsze kierownictwo artystyczne.
Nagroda dla twórcówefektów specjalnych. Sporadycznie (do 1990) nagroda w kategorii konkursowej była zastępowana przez pozakonkursową nagrodę specjalną.
W przeszłości AMPAS proponowała nowe kategorie, które ostatecznie nie zostały wprowadzone.
Najlepsza czołówka – nagroda za projekt najlepszejczołówki, odrzucona w 1999[120].
Najlepszy film popularny(inne języki) – nagroda dlablockbusterów, ogłoszona w 2018 jako nowa kategoria od91. edycji (2019). Jeszcze w tym samym roku Akademia poinformowała o rezygnacji z jej wprowadzenia w związku z krytyką w mediach i środowisku filmowym[121].
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
