Mykeny (nowogr.ΜυκήνεςMykḗnes,starogr.ΜυκῆναιMykēnai) – miejscowość wGrecji, w administracji zdecentralizowanejPeloponez, Grecja Zachodnia i Wyspy Jońskie, w regioniePeloponez, w jednostce regionalnejArgolida. Historyczna siedziba gminyArgos-Mykeny. W 2011 roku miała 354 mieszkańców[1].
Wstarożytności miastogreckie, znajdujące się w północno-wschodniej częściPeloponezu. W drugiej połowie II tysiąclecia p.n.e. ośrodekkultury mykeńskiej. Według mitologii Mykeny założyłPerseusz – założyciel dynastiiPerseidów. Miasto było zamieszkane przezAchajów. Około 1100 p.n.e. cytadela została zdobyta przezDorów. Po zniszczeniu przez nich straciło znaczenie. Jednym z mitycznych królów Myken byłAgamemnon z roduAtrydów, zdobywcaTroi. Według tradycji potwierdzonej wynikami badań naukowych Mykeny były głównym ośrodkiem politycznymGrecjiepoki brązu.
W okresie klasycznym Mykeny, jako jedyne z miastArgolidy, wysłały liczący 80 żołnierzy oddział na pomoc Spartanom podTermopile. Mieszkańcy Myken brali też udział w bitwie podPlatejami. W 468 p.n.e. miasto zostało zniszczone przez połączone wojskaArgos,Tegei iKleonaj. Po kilkuset latach, w epoce hellenistycznej, Mykeny odbudowano, jednak wkrótce ponownie się wyludniły[2].
W 1999 roku stanowiska archeologiczne w Mykenach iTyrynsie zostały wpisane nalistę światowego dziedzictwaUNESCO[3].
Na miejscu dawnego grodu prowadzone sąwykopaliska. Rozpoczął jeHeinrich Schliemann w latach 1874–1876; kontynuowane były przez jego współpracownikaWilhelma Dörpfelda w latach 1885–1887, a od 1920 pod kierownictwem A.J.B. Wace’a, który ustalił chronologię poszczególnych stanowisk archeologicznych na terenie Myken. W ostatnich latach prowadzili je greccy archeologowie (m.in. J. Papademetriu i G. Mylonas). Do najważniejszych wykopalisk należą ruinyakropolu (nazywanego też mykeńską cytadelą) wraz z pozostałościami pałacu oraz bogato wyposażonegrobowce szybowe oraz komorowe, w których znaleziono złote maski, np.maska Agamemnona, biżuterię i luksusową broń. Odkopano też ruiny wielu domów znajdujących się poza cytadelą, 50 tabliczek zpismem linearnym B, posągi gliniane.
W 1876 roku odkryto bogato wyposażony grobowiec. Sensację wzbudziły jednak bardzo dobrze zachowane szczątki jednej z trzech pochowanych tam osób. Głowa wciąż posiadała skórę i ścięgna, tak, że można było rozpoznać rysy twarzy. Polecono sporządzić portret głowy, a później podjęto próbę przeniesienia szczątków do muzeum w Atenach. Wysiłek okazał się daremny – kości nie wytrzymały kontaktu z powietrzem i transportu[4].
Na podstawie odnalezionych skarbów, jak i też zagadkowo dobrze zachowanej głowy zrodziły się pytania o związki Myken w tamtym okresie (XVI wiek p.n.e.) z Egiptem. Ciało prawdopodobnie zostało poddane pewnemu rodzajowi mumifikacji. Zastanawiające są znalezione przedmioty przywodzące na myśl te wykonywane nad Nilem – złota maska, kryształowy puchar w kształcie kaczki, klinga ozdobiona sceną polującego kota na kaczki w trzcinie przypominającej zarośla papirusu. Klinga ta z pewnością była jednak wyrobem miejscowych rzemieślników. Technika nakładania metalu na metal była wykonywana niemal wyłącznie w kulturze mykeńskiej w tamtym okresie[5].
Jedną z prób interpretacji jest przypuszczalna pomoc jakiej udzielili mykeńczycy Egiptowi w czasie najazdów Hyksosów na ten kraj właśnie w XVI wieku p.n.e. Są to jednak tylko domysły niepoparte innymi świadectwami.
Podział archeologiczny na „dynastię grobów szybowych” i „dynastię grobów kopułowych” pokrywa się mniej więcej z mitologiczną tradycją o dwóch panujących w Mykenach dynastiach –Perseidów iAtrydów (Pelopidów)[6].
Zabudowania położone na zboczu wzgórza otaczają potężnemury cyklopowe. Do wnętrza prowadziły dwie duże bramy:Lwia Brama datowana na ok. 1250 p.n.e., Tylna Brama, oraz dwie mniejsze. Po przeprowadzeniu badań archeologicznych ustalono, że znajdujące się w obrębie murów obronnych w tzw. Okręgu Grobowym A groby szybowe pochodzą z okresu wcześniejszego. Pierwotnie znajdowały się poza murami, a podczas rozbudowy cytadeli część nekropolii została włączona w jej obszar. Wówczas wzniesiono także Lwią Bramę. W najwyższej części twierdzy znajdował sięmegaron, siedziba władcy. W nim odkryto pozostałościfresków zdobiących ściany (przedstawienia figuralne scen walki oraz postaci kobiecych, być może kapłanek),stiuków oraz posadzki ułożonej z kamienia gipsowego. Na terenie twierdzy znajdowały się także magazyny, pomieszczenia gospodarcze oraz domy mieszkalne.
Do najbardziej znanych grobowców odnalezionych na terenienekropolii należąSkarbiec Atreusza, zwany też grobemAgamemnona, oraz gróbKlitajmestry.
Z późniejszego okresu pochodzą pozostałościświątyni (VII wiek p.n.e.) orazteatru igimnazjonu (III – I wiek p.n.e.).
- Jerzy Ciechanowicz: Cień Minotaura. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1996.ISBN 83-06-02405-2.
| Kulturowe | |
|---|
| Kulturowe i przyrodnicze | |
|---|
_NAMA_Tablette_7671.jpg)
