 | |||
 generał pułkownik | |||
| Data i miejsce urodzenia | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |||
| Przebieg służby | |||
| Siły zbrojne |
| ||
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa, | ||
| Odznaczenia | |||
     | |||
| |||
Mychajło Wołodymyrowycz Omelianowycz-Pawlenko (ukr. Михайло Володимирович Омелянович-Павленко; ur.26 listopada?/8 grudnia 1878 wTyflisie, zm.29 maja1952 wParyżu) – ukraińskigenerał i działacz niepodległościowy.
Urodził się w rodzinie, w której żywe były tradycjekozackie. Ukończył szkołę oficerską. AbsolwentNikołajewskiej Akademii Sztabu Generalnego wPetersburgu[1]. W latach 1904–1905 brał udział wwojnie rosyjsko-japońskiej, a następnie wI wojnie światowej jako dowódca pułku gwardii. Został odznaczony m.in.Złotym Krzyżem św. Jerzego. Był także komendantem szkoły oficerskiej.
Po proklamowaniu w 1917Ukraińskiej Republiki Ludowej, tworzył zręby armii URL. Dowodził ukraińską brygadą wKaterynosławiu, a od kwietnia do listopada 1918 – 3 Dywizją Strzelecką wPołtawie. Od połowy grudnia 1918 do początków czerwca 1919 stał na czeleUkraińskiej Armii Halickiej, stanowiącej siły zbrojneZachodnioukraińskiej Republiki Ludowej. Następnie został dowódcą Korpusu ZaporoskiegoArmii Czynnej URL. Jednostki pod jego dowództwemoblegały Lwów broniony przez Polaków. Po zawarciu rozejmu zPolską a następnie po zawarciupolsko-ukraińskiej umowy sojuszniczej, oddziały podporządkowane Omelianowiczowi-Pawlence w lipcu-sierpniu 1920 broniłyGalicji Wschodniej przedArmią Czerwoną na liniiDniestru, stanowiąc skrajne prawe skrzydło frontu przeciwbolszewickiego. Sam Omelianowicz-Pawlenko był bardzo popularny wśród szeregowych żołnierzy za skromność i szacunek dla podwładnych. Oddziały te były bardzo pozytywnie oceniane przez m.in.Józefa Piłsudskiego iMariana Kukiela.
Po zakończeniu wojny M. Omelianowicz-Pawlenko przebywał wWarszawie. Został na żądanie sowieckie zgłoszone przezLwa Karachana wobec rządu RP zmuszony na przełomie1921/1922 r. do opuszczenia Polski wbrew stanowisku Piłsudskiego w tej sprawie[a]. Po wyjeździe poprzezWolne Miasto Gdańsk generał zamieszkał wPradze, a potem wParyżu.
W czasieII wojny światowej podjął współpracę z Niemcami. Od 1942 był atamanemUkraińskich Wolnych Kozaków, od 1943 był głównodowodzącym tzw.Ukraińskiej Armii Wyzwoleńczej. W marcu 1945 wstąpił doUkraińskiego Komitetu Narodowego, zostając przewodniczącym wydziału wojskowego na osobistą prośbę gen.Pawło Szandruka.
Po kapitulacjiIII Rzeszy wyjechał na Zachód. W latach 1945–1948 pełnił funkcję ministra spraw wojskowych wrządzie ukraińskim na uchodźstwie, działając na rzecz niepodległości Ukrainy. Zmarł w 1952 r. w Paryżu.
Brat generałaIwana Omelianowicza-Pawlenki.
