Określenie „muzyk” nie odnosi się do rodzaju wykształcenia kierunkowego. Dotyczy muzyków posiadających dyplomszkoły muzycznej,wyższej uczelni muzycznej, kursów zawodowych oraz muzyków samouków. Muzycy, którzy osiągneli umiejętności muzyczne metodąsamokształcenia lub kształcenia nieformalnego nazywani sąmuzykantami.
W Polsce instytucjonalne kształcenie muzyków przebiega stopniowo. Pierwszym – niezwiązanym jeszcze ściśle z pojęciem muzykowania jakozawodu jest kształcenie wszkołach muzycznych I stopnia (których szczególnym rodzajem sąogólnokształcące szkoły muzyczne I stopnia). Oprócz nauczania podstawowych umiejętności w muzyce celem szkoły jest przygotowanie do dalszego kształcenia w szkołach II stopnia.
Drugim etapem kształcenia – ściśle już związanym z pojęciem zawodu muzyka jest kształcenie wszkołach muzycznych II stopnia (i odpowiednio wogólnokształcących szkołach II stopnia). Szkoły te są de factoszkołami zawodowymi – po ich ukończeniu otrzymuje się bowiem dyplom zawodowy w zawodziemuzyk o specjalnościach:instrumentalista, wokalista, a także nauczyciel rytmiki oraz innych, w zależności od specjalności nauczanych w danej szkole. W odróżnieniu od innych szkół zawodowych egzamin zdaje się przed Państwową Komisją Egzaminacyjną złożoną z nauczycieli powołanych przez dyrektora placówki.
Dyplom szkoły muzycznej II stopnia był do końcalat 90. warunkiem niezbędnym do podjęcia studiów na uczelniach muzycznych.
Ostatnim – i najbardziej profesjonalnym – etapem kształcenia, zwieńczonym uzyskaniem tytułu artysty muzyka, są studia muzyczne na jednej zuczelni muzycznych w Polsce.
Studia muzyczne – w świetle obowiązującego w całym szkolnictwie wyższym w Polsce prawa – dzielą się na etapy:
studia I stopnia – dawniej:studia licencjackie – zakończone uzyskaniem wykształcenia wyższego zawodowego i tytułu zawodowegolicencjata,
studia II stopnia – dawniej:studia uzupełniające magisterskie – zakończone uzyskaniemwykształcenia wyższego magisterskiego i tytułu zawodowegomagistra oraz prawo do posługiwania się tytułemartysta muzyk[1],
WedługPrzewodnika po zawodach przygotowanego przezMinisterstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej[2] praca artysty muzyka polega głównie na wykonywaniu publicznym utworów muzycznych, także poprzez nagrywanie ich za pośrednictwemprzemysłu fonograficznego. Przewodnik wyróżnia specjalności: instrumentalistów, wokalistów oraz chórmistrzów. Osobną kategorią jest muzyk-instruktor będący nauczycielem i prowadzący zajęcia z gry na danym instrumencie.
Możliwe, że zbyt mocno polega naźródłach pierwotnych. Podane poniżej informacje, mające charakter medyczny, mogą być częściowo lub w całości niepopartedowodami naukowymi. Jako pozbawione odpowiednich źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Należy podać wiarygodne źródła w formieprzypisów bibliograficznych. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się wdyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon{{Dopracować}} z tej sekcji.
Z wykonywaniem zawodu wiążą się zagrożenia związane z nadmiernym obciążaniem wybranych układów i organów organizmu: np. przewlekłe choroby narządu głosu, chorobykręgosłupa (m.in. u skrzypków czy pianistów). U muzyków grających nainstrumentach dętych częstą dolegliwością jestrozedma płuc. Czynnikiem uciążliwym w pracy jest – ze względu na jej charakter –hałas.
Praca artysty muzyka zalicza się do prac lekkich[2], wymagane są jednak – ogólna dobra sprawność fizyczna, dobry lub bardzo dobry słuch, dobra wydolność układu mięśniowego, oddechowego oraz narządu głosu. Do istotnych pożądanych cech psychologicznych zalicza się dobrąpamięć (konieczną do wykonywania utworów z pamięci), zdolność koncentracji w warunkach obciążenia emocjonalnego, odporność nastres,samokontrola, a także – w przypadku muzyków zespołowych – umiejętność komunikacji i pracy w grupie.
↑abPraca zbiorowa: Przewodnik po zawodach. T. I. Warszawa: Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, 2003. [dostęp 2012-06-29]. Brak numerów stron w książce
Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2017 r. w sprawie typów szkół artystycznych publicznych i niepublicznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 2547)
Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa artystycznego w publicznych szkołach artystycznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 2248)
Praca zbiorowa: Przewodnik po zawodach. T. I. Warszawa: Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, 2003. [dostęp 2012-06-29]. Brak numerów stron w książce