Określenie „muzyk” odnosi się również do rodzaju wykształcenia kierunkowego. Dotyczy muzyków posiadających dyplomszkoły muzycznej orazwyższej uczelni muzycznej[1]. Muzycy, którzy osiągneli umiejętności muzyczne metodąsamokształcenia lub kształcenia nieformalnego, nazywani sąmuzykantami.
W Polsce instytucjonalne kształcenie muzyków przebiega stopniowo. Pierwszym – niezwiązanym jeszcze ściśle z pojęciem muzykowania jakozawodu jest kształcenie wszkołach muzycznych I stopnia (których szczególnym rodzajem sąogólnokształcące szkoły muzyczne I stopnia). Oprócz nauczania podstawowych umiejętności w muzyce celem szkoły jest przygotowanie do dalszego kształcenia w szkołach II stopnia.
Drugim etapem kształcenia – ściśle już związanym z pojęciem zawodu muzyka jest kształcenie wszkołach muzycznych II stopnia (i odpowiednio wogólnokształcących szkołach II stopnia). Szkoły te są de factoszkołami zawodowymi – po ich ukończeniu otrzymuje się bowiem dyplom zawodowy w zawodziemuzyk o specjalnościach: instrumentalista, wokalista, a także nauczyciel rytmiki oraz innych, w zależności od specjalności nauczanych w danej szkole. W odróżnieniu od innych szkół zawodowych egzamin zdaje się przed Państwową Komisją Egzaminacyjną złożoną z nauczycieli powołanych przez dyrektora placówki.
Dyplom szkoły muzycznej II stopnia był do końcalat 90. warunkiem niezbędnym do podjęcia studiów na uczelniach muzycznych.
Ostatnim – i najbardziej profesjonalnym – etapem kształcenia, zwieńczonym uzyskaniem tytułu artysty muzyka, są studia muzyczne na jednej zuczelni muzycznych w Polsce.
Studia muzyczne – w świetle obowiązującego w całym szkolnictwie wyższym w Polsce prawa – dzielą się na etapy:
studia I stopnia – dawniej:studia licencjackie – zakończone uzyskaniem wykształcenia wyższego zawodowego i tytułu zawodowegolicencjata,
studia II stopnia – dawniej:studia uzupełniające magisterskie – zakończone uzyskaniemwykształcenia wyższego magisterskiego i tytułu zawodowegomagistra oraz prawo do posługiwania się tytułemartysta muzyk[2],
WedługPrzewodnika po zawodach przygotowanego przezMinisterstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej[3] praca artysty muzyka polega głównie na wykonywaniu publicznym utworów muzycznych, także poprzez nagrywanie ich za pośrednictwemprzemysłu fonograficznego. Przewodnik wyróżnia specjalności: instrumentalistów, wokalistów oraz chórmistrzów. Osobną kategorią jest muzyk-instruktor będący nauczycielem i prowadzący zajęcia z gry na danym instrumencie.
Możliwe, że zbyt mocno polega naźródłach pierwotnych. Podane poniżej informacje, mające charakter medyczny, mogą być częściowo lub w całości niepopartedowodami naukowymi. Jako pozbawione odpowiednich źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Należy podać wiarygodne źródła w formieprzypisów bibliograficznych. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się wdyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon{{Dopracować}} z tej sekcji.
Z wykonywaniem zawodu wiążą się zagrożenia związane z nadmiernym obciążaniem wybranych układów i organów organizmu: np. przewlekłe choroby narządu głosu, chorobykręgosłupa (m.in. u skrzypków czy pianistów). U muzyków grających nainstrumentach dętych częstą dolegliwością jestrozedma płuc. Czynnikiem uciążliwym w pracy jest – ze względu na jej charakter –hałas.
Praca artysty muzyka zalicza się do prac lekkich[3], wymagane są jednak – ogólna dobra sprawność fizyczna, dobry lub bardzo dobry słuch, dobra wydolność układu mięśniowego, oddechowego oraz narządu głosu. Do istotnych pożądanych cech psychologicznych zalicza się dobrąpamięć (konieczną do wykonywania utworów z pamięci), zdolność koncentracji w warunkach obciążenia emocjonalnego, odporność nastres,samokontrola, a także – w przypadku muzyków zespołowych – umiejętność komunikacji i pracy w grupie.
↑abPraca zbiorowa: Przewodnik po zawodach. T. I. Warszawa: Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, 2003. [dostęp 2012-06-29]. Brak numerów stron w książce
Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2017 r. w sprawie typów szkół artystycznych publicznych i niepublicznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 2547)
Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa artystycznego w publicznych szkołach artystycznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 2248)
Praca zbiorowa: Przewodnik po zawodach. T. I. Warszawa: Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, 2003. [dostęp 2012-06-29]. Brak numerów stron w książce
