W latach 1907–1909 w Mozyrzu działało koło prowincjonalnePolskiego Towarzystwa „Oświata” w Mińsku, które zajmowało się wspieraniem polskiej edukacji[6]. W 1909 roku naczelnik policjipowiatu mozyrskiego wydał raport, w którym donosił, że koło to prowadziło nielegalnie 5 polskich szkółek. Doprowadziło to do likwidacji całej organizacji[7]. W 1909 roku, w czasie wyborów samorządowych, do rady miejskiej zostało wybranych 13 Rosjan, 1 Polak i 1 Żyd[8].
W okresiewielkiego terroru Sobór św. Michała Archanioła służył jako więzienieNKWDobwodu poleskiego. W kryptach świątyni zamordowano około 300 osób[9][10]. Masowe groby z tego okresu znajdują się również w pobliżu miejscowościRudnia, 27 km na południe od Mozyrza[11].
Podczas okupacji hitlerowskiej, jesienią 1941 roku Niemcy utworzyligetto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 2000 osób. 7 stycznia 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowali w okolicy wsi Bóbr. Sprawcami zbrodni była niemiecka żandarmeria, żołnierze z czechosłowackiego batalionu oraz białoruska policja[12].
Kościół iklasztor bernardynów – barokowy z lat 1645–54, fundacji pułkownikaStefana Łoszki (Łozki), przebudowane w 1760–65 przez Kazimierza Oskierkę, marszałka mozyrskiego. Kościół zamieniono w 1865 r. na sobór prawosławny – czynny obecnie jako cerkiew katedralna św. Archanioła Michała. Korpus klasztorny po kasacie klasztoru w 1832 r. przebudowano na szpital, obecnie we władaniu duchowieństwa prawosławnego.
Kimbarówka[13] – wieś nad brzegiemPrypeci, która znalazła się obecnie w granicach miasta Mozyrz. Zabytki na terenie Kimbarówki:
Vallis Umbrosa (Ciemna Dolina) –kościół i klasztor cystersów – barokowy, wybudowany w 1711 r. przez okolicznych mieszkańców pod przewodnictwem Zygmunta Szukszty, podczaszego kijowskiego. Kościół był bogato uposażony przez królaAugusta II iAugusta III. Po kasacie zakonu budynki i teren wykupiło miasto Mozyrz. Kościół stał się cerkwią prawosławną, a w budynku klasztoru powstała fabryka zapałek. Po przewrocie bolszewickim kompleks oddany na fabrykę mebli, która była tu do 2010 roku i zbankrutowała. Kościół i klasztor sprzedano na aukcji lokalnemu przedsiębiorcy, który zajął się odnowieniem budynków.
Vallis Angelica (Anielska Dolina) –kościół i klasztor cysterek – późnobarokowy z 1743–45 r., fundacji Benedykta Różańskiego. Po kasacie zakonu budynki przekazano prawosławnym, kościół przebudowano na cerkiew w 1893 r. W latach 30. XX w. nieczynna. W 1990 r. kościół zwrócono katolikom[14]. Obecniew zabudowaniach klasztornych jest browar[potrzebny przypis], a w skrzydle klasztoru – szkoła muzyczna.
Witold Iwicki – polski ksiądz katolicki, działacz oświatowy, rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Pińsku, wikariusz generalny diecezji pińskiej, męczennik za wiarę
Dariusz Tarasiuk: Między nadzieją a niepokojem. Działalność społeczno-kulturalna i polityczna Polaków na wschodniej Białorusi w latach 1905–1918. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007, s. 211.ISBN 978-83-227-2629-7.
52°03′N 29°16′E/52,050000 29,266667.jpg)
