Montpellier (wymowaⓘ,oksyt.Montpelhièr) – miasto w południowejFrancji, w regionieOksytania, stolica departamentuHérault. Jest siódmym co do wielkości miastem w kraju, w granicach administracyjnychgminy liczy 302 454 mieszkańców, natomiastokręg Montpellier liczy łącznie 723 978 mieszkańców[3]. Położone jest nad rzekąLez(inne języki), kilka kilometrów odMorza Śródziemnego, jest trzecim co do wielkości francuskim miastem na wybrzeżu, po Marsylii i Nicei. Leży 50 km na południowy zachód odNîmes, z którym jest połączony koleją dużych prędkościTGV oraz autostradąA9.
Montpellier powstało w 737 r. po połączeniu dwóch wiosek i nosiło wówczas nazwę Mons pessulanus albo Pessulus. W XI wieku rozwinęło się dzięki handlowi ze Wschodem i stało się ważnym punktem etapowym na szlaku pielgrzymkowym doSantiago de Compostela. W 1141 r. uzyskało prawa miejskie.
We wczesnymśredniowieczu pobliskie miasto,Maguelone, siedziba biskupstwa, było największą osadą w tym rejonie. Napady piratów prawdopodobnie zmusiły mieszkańców do przeniesienia się w głąb lądu, na miejsce obecnego Montpellier. Miasto nie ma więc, jako jedno z niewielu francuskich miast, korzeni sięgających czasów Rzymian.Montpellier stało się własnościąkrólów Aragonii w wyniku małżeństwaPiotra II Aragońskiego z Marią z Montpellier. Po śmierciJakuba I Zdobywcy w 1276 r. Montpellier przypadło w udziale jego młodszemu synowiJakubowi jako częśćKrólestwa Majorki. W 1349 r.Jakub III zMajorki sprzedał miasto królowiFrancjiFilipowi VI, za 120 tys. dukatów, aby pozyskać fundusze do walki zPiotrem IV Aragońskim. W XVI wieku miasto było silnym ośrodkiem protestantyzmu.
Montpellier, miasto o tradycjach uniwersyteckich (wydział medycyny, pierwszy weFrancji, założono tu w 1221 r.), w ciągu ostatnich 60 lat przekształciło się w wielki ośrodek gospodarczy. Aglomeracja rozszerza się bardzo szybko: zespoły uniwersyteckie i instytuty badawcze mieszczą się na północy; na południu skupione są zakłady przemysłowe. Na zachodzie ulokowały się dzielnice rezydencjalne. Na wschodzie nowa dzielnicaPolygone jest ośrodkiem administracyjnym i handlowym (postmodernistyczne założenie urbanistyczno-architektoniczneAntigone).
Według danych na rok 2002 gminę zamieszkiwało 230 000 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 3 657 osób/km² (wśród 1545 gminLangwedocji-Roussillon Montpellier plasuje się na 1. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 41.).
Na obrzeżach miasta położony jestport lotniczy Montpellier, który w 2019 roku obsłużył prawie 2 mln pasażerów. Lotnisko nie obsługuje połączeń do Polski. 110 km na wschód od miasta funkcjonuje międzynarodowyport lotniczy Marsylia (10,8 mln pasażerów w 2023 roku, z połączeniami do Krakowa i Wrocławia). 200 km na zachód od miasta funkcjonuje międzynarodowyport lotniczy Tuluza (9,6 mln pasażerów w 2019 roku, z połączeniami do Krakowa).
