Montevideo – największe miasto,stolica oraz główny portUrugwaju. Według spisu z 2011 roku liczy 1 319 108 mieszkańców[1] i posiada powierzchnię 201 km². Jest najbardziej wysuniętą na południe stolicą obuAmeryk. Montevideo znajduje się na południowym wybrzeżu kraju, na północno-wschodnim brzeguLa Platy.
Obszary obecnego Urugwaju zamieszkiwali w czasach prekolumbijskichIndianieCharrúa. W 1516hiszpańskiżeglarzJuan Diaz de Solis dotarł do ujścia La Platy, jednak aż do lat 20. XVIII w. nie powstała tam żadna osada. Dopiero w 1726 HiszpanBruno Mauricio de Zabala utworzył na terenie obecnego Montevideofort, mający chronić Hiszpanów na tych terytoriach.
Dzięki korzystnemu położeniu geograficznemu i strategicznemu miejsce to szybko zyskało na znaczeniu. Wzniesiono wówczas obiekty służące głównie celom militarnym, takie jakmury obronne,port oraz budynkimarynarki wojennej. Wokół fortu zaczęło powstawać miasteczko, które początkowo nosiło nazwęLa Ciudad de San Felipe y Santiago de Montevideo. Na jego rozwój zasadniczy wpływ miały najlepsze w regionie warunki geograficzne, m.in.:zatoka tworząca naturalny port, 132-metrowy szczytCerro de Montevideo (od którego nazwę przejęło miasto) stanowiący doskonałypunkt obserwacyjny orazpółwysep, gdzie wzniesiono pierwsze zabudowania – obecnie najstarsza część miasta –La Ciudad Vieja. Przełomowym w historii miasta był rok 1778, kiedy wraz z królewskimdekretem owolnym handlu, Montevideo weszło w okres gwałtownego wzrostu gospodarczego. Przerodziło się ono zbazy wojskowej w miasto handlowe i portowe. Mury obronne i inne zabudowania militarne rozebrano, mimo iż fort zostałsymbolem miasta i widnieje w jegoherbie.
Od początku w rozwoju Montevideo istotną rolę odgrywał port.Eksportowano stąd składowane w mieście produkty rolne, skóry i mięso. Wysyłano je głównie doEuropy, z której zaczęli masowo przybywaćimigranci. Do stolicy napływali także ludzie z mniejszych miast i osiedli wiejskich Urugwaju, co przyczyniło się do znacznego wzrostuludności. Nastąpiła koncentracja krajowej gospodarki i ludności w jednym ośrodku miejskim, od którego rozwoju uzależnione było zagospodarowanie pozostałego terytorium.
Początek XIX wieku przyniósł załamanie handlu. W czasie walk oniepodległość Urugwaju miasto byłooblegane w 1810 i 1812 przezJose Gervasia Artigasa. Potem jego pozycji zagroziło wieloletnie oblężenie wojsk argentyńskiegodyktatoraJuana Manuela de Rosasa, jednak po jego upadku w 1852 handel odżył. W 1825 Urugwaj proklamował niepodległość (uznaną przezBrazylię iArgentynę w 1828), lecz sytuacja w kraju była niestabilna, co wpłynęło na załamanie się handlu. XX wiek także nie przyniósł poprawy. Dwie wojny oraz liczne kryzysy polityczne doprowadziły do powszechnego zubożenia mieszkańców Montevideo. Do stolicy ściągała za chlebem ludność wiejska, część dzielnic zamieniła się w slumsy. Wprowadzenie demokratycznych rządów w latach 80. XX wieku spowodowało powolne odradzanie się nadwątlonej pozycji stolicy.
Montevideo leży na północnym brzeguestuarium La Platy, u jej ujścia do Oceanu Atlantyckiego. RzekaSanta Lucía stanowi naturalną granicę pomiędzy miastem a departamentemSan José na zachodzie. Granicę wschodnią, z departamentemCanelones, stanowi potok Carrasco. Stanowiące południową granicę wybrzeżeZatoki Montevideo składa się zarówno z plaż, jak i występów skalnych[4]. Miasto przecinają również liczne mniejsze rzeki i strumienie. Ich wody, jak również wody zatoki, są silnie zanieczyszczone i zasolone[5].
Podział administracyjny miasta namunicipiosPodział administracyjny miasta nabarrios
Od 2010 roku miasto jest podzielone na 8 municypiów (Municipos) oznaczonych literami od A do G (włącznie z dwuznakiem CH). Każde posiada własne władze wybierane w wyborach obejmujących mieszkańców danego municypia[7]. Dużo istotniejszy jest jednak podział na 62barrios (sąsiedztwo lub dzielnica), który przedstawia się następująco[8]:
La Ciudad Vieja (Stare miasto), podobnie jak całe centrum Montevideo, ulegało licznym przebudowom i transformacjom. Obecnie przeszłość styka się tu z nowoczesnością, miejsca historyczne z najważniejszymi budynkami stolicy. Do najciekawszych zabytków tej części miasta należy m.in. teatr Solis, otwarty w 1856. Znajduje się tu najstarsza i najważniejsza sala w Montevideo. Pamiątką czasówkolonialnych jestLa Puerta de la Ciudadela, będąca wejściem do części kolonialnej stolicy.Cytadela była najważniejszymbastionem obrony militarnej półwyspu. Usytuowana jest naPlaza Independencia (Placu Niepodległości) i łączyLa Ciudad Vieja z centrum. Na placu wznosi się olbrzymia statua największego bohatera narodowego Urugwaju, Jose Gervasio Artigasa. W tej dzielnicy znajduje się także najstarszy budynek sakralny Montevideo –La Iglesia Martiz (katedra Najświętszej Marii Panny). W rejestrach tegokościoła figurująnazwiska najstarszych mieszkańców stolicy, można tu znaleźć m.in. datę chrztu Artigasa. Inne świątynie historyczne to np.kościół św. Franciszka z Asyżu,kościół Matki Bożej z Lourdes i św. Wincentego Pallottiego. Ważnym budynkiem jest teżEl Cabildo de Montevideo (ratusz), w którym od 1959 ma swoją siedzibę Miejskie Muzeum Historyczne. U stóp Calle Pérez Castellano wznosi się konstrukcja z kutego żelaza. Jest toMercado del Puerto – portowahalatargowa z 1868. Znajdują się w niej restauracje, kawiarnie, sklepy z pamiątkami i wyrobamirzemiosła artystycznego. To także miejsce spotkań wielu artystów tworzących w Montevideo.El Cordón to strefa centralna Montevideo. Jej cechą charakterystyczną są szerokie, zielone aleje, pasaże i deptaki. To tutaj koncentruje się życie kulturalne miasta, znajdują się najważniejsze kina, teatry, a także lokale rozrywkowe. W strefie tej biegnie największa arteria stolicy – Avenida 18 de Julio (Aleja 18 Lipca), wzdłuż której wznoszą się ważne budynki kulturalne, jak Biblioteka Narodowa czyUniversidad de la República (Uniwersytet Republiki).
Ciekawą dzielnicą jestPocitos. Jej największa atrakcja tobulwar, który przebiega wzdłuż wybrzeża i łączy ze sobą liczne plaże. W ich sąsiedztwie ulokowały się kluby, restauracje i dyskoteki. Znajduje się tu także największe centrum handlowe stolicy.
Do najbardziej charakterystycznych miejsc należy niewątpliwie górujący nad miastemCerro de Montevideo, doskonały punkt obserwacyjny. Na wzgórzu zlokalizowana jest piękna dzielnica mieszkaniowa, zamieszkana głównie przez imigrantów. Ponadto wznosi się tu forteca (Fortaleza del Cerro), która była ostatnim budynkiemhiszpańskim powstałym w Urugwaju, a od 1916 mieści się w niej Muzeum Militarne.
↑L. Burone, N. Venturini, P. Sprechmann, P. Valente, P. Muniz: Foraminiferal responses to polluted sediments in the Montevideo coastal zone, Uruguay.. Montevideo: Sección Oceanología, Facultad de Ciencias. Brak numerów stron w książce
