Zobacz też:inne znaczenia.
Moe (jap. 萌え) – japońskieslangowe określeniereakcji emocjonalnej – uczucia upodobania, sympatii lub miłości – wzbudzanej przezpostacie fikcyjne[2][3].
Postacie będące źródłem tej reakcji, zwane „postaciamimoe” (jap. 萌えキャラ moe kyara), pochodzą najczęściej zmang ianime, a także gier i powieści zawierających ilustracje w tym stylu[4]. W ich projektach determinującą rolę odgrywa obecność czynników afektywnych, „czynnikówmoe” (jap. 萌え要素 moe yōso), rozpoznawalnych w kulturzeotaku[4][5] – są to zarówno atrybuty wizualne, np. kocie uszy, strój pokojówki i zielone włosy, jak i inne cechy, takie jak osobowość, sposób mówienia, zawód czy sytuacja, w jakiej postać się znajduje[5][6].
Reakcję emocjonalną wzbudzają nie tylko postacie z mang/anime, ale także ich przedstawienia w przedmiotach fizycznych, takich jak figurki, lalki lub poduszki z ich wizerunkami. Uczuciemoe może wywołać także człowiek, gdy jest on postrzegany jako postać fikcyjna – np. podczas pozowania icosplayu. Jako postaciemoepersonifikowane są m.in. rośliny, zwierzęta, przedmioty nieożywione, maszyny, budynki i kraje[4].
Uczuciemoe oraz wiążący się z nim aspekt wchodzenia w relacje i interakcje z postaciami fikcyjnymi są przedmiotem szerokiej dyskusji w Japonii prowadzonej m.in. wśród fanów, marketingowców, artystów, naukowców, krytyków kultury i aktywistów[7]. Temat jest omawiany w kontekstach filozoficznych, estetycznych i literackich[8], a także ekonomicznych, społecznych i politycznych[7].
Moe to rzeczownikowa forma czasownikamoeru (jap. 萌える, „kiełkować, pączkować”). Pochodzenie współczesnego, slangowego znaczenia tego terminu nie jest dokładnie znane. Słowo to od VIII wieku było używane w japońskiej poezji w kontekście młodzieńczego wigoru. Jest to również imię, które w mangach i anime noszą głównie młode dziewczyny. Nowego znaczenia termin ten zaczął nabierać na początku lat 90. XX wieku w internetowych dyskusjach prowadzonych przez fanów takich postaci jak Moe Takatsu z mangiTaiyō ni sumasshu! (1993) czy Moe z animeKyōryū wakusei (1993–1994). W języku japońskim istniejehomofoniczny, zapisywany innym znakiemkanji, czasownikmoeru (jap. 燃える, „płonąć”). Według jednej z teorii fani, którzy chcieli napisać, że „płoną [pasją do] Moe”, podczas konwersji z zapisu fonetycznego wybierali formę z niewłaściwym znakiem kanji (萌え zamiast燃え). Tagra słów rozpowszechniła się i utrwaliła w slangu otaku i już w następnym dziesięcioleciu terminmoe był powszechnie używany przez fanów postaci z mang/anime w Japonii i na świecie[9].