| Sipodotus wallacii[1] | |||
| (G. R. Gray, 1862) | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | Sipodotus | ||
| Gatunek | modroplamek | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| |||
| |||
Modroplamek[3], chwostka łuskogłowa[4] (Sipodotus wallacii) –gatunekptaka z podrodzinychwostek (Malurinae) wrodziniechwostkowatych (Maluridae). Ptak ten występuje naNowej Gwinei, wedługIUCN nie jest zagrożony wyginięciem.
Modroplamek występuje na Nowej Gwinei, zamieszkując w zależności od podgatunku[5]:
Gatunek po raz pierwszy opisał w 1862 roku angielski ornitologGeorge Gray, nadając mu nazwęTodopsis wallacii[6]. Jakomiejsce typowe odłowuholotypu Gray wskazał wyspę Misool[6]. Podgatunekcoronatus po raz pierwszy opisał w 1878 angielski przyrodnikJohn Gould, nadając mu nazwęTodopsis coronata i jako miejsce typowe wskazując Wyspy Aru[7]. Jedyny przedstawiciel rodzajuSipodotus opisanego w 1928 roku przez australijskiego ornitologaGregory’ego Mathewsa[8].
CzasamiS. wallacii umieszczany jest w rodzajuMalurus, jednak dane genetyczne wspierają umieszczenie go w monotypowym rodzaju[9]; tworzygrupę siostrzaną zClytomyias iChenorhamphus[9]. Rozpoznano dwa podgatunki, choć ważność taksonucoronatus wymaga potwierdzenia[10].Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) obecnie uznajeS. wallacii zagatunek monotypowy[11].
Nazwa rodzajowa:kontaminacja nazwy rodzajuTodopsisBonaparte, 1854[12]. Epitet gatunkowy jesteponimem honorującymAlfreda Wallace’a (1823–1913), brytyjskiego zoologa, współautora teorii ewolucji przez dobór naturalny, ojca zoogeografii, kolekcjonera z Brazylii i Indii Wschodnich[13]. Epitetcoronatus:łac. coronatus – koronowany, odcoronare – koronować, odcorona – korona[14].
Długość ciała 11–12,5 cm; masa ciała 7–8 g[5]. Usamcapodgatunku nominatywnego pióra na ciemieniu i karku są czarne z jasnoniebieskimi końcówkami piór.Pokrywy uszne czarne, biała, przerywana obrączka oczna, od oka do szyi ciągnie się biały, lancetowaty pas. Barkówki i grzbiet rdzawobrązowe, pokrywy nadskrzydłowe brązowo-szare, spód ciała biały.Tęczówka czerwono-brązowa, dziób długi, prosty, szerokie i ostro zakończone, koloru czarnego z białą końcówką. Nogi krótkie i cienkie, koloru cielisto-brązowego.Samica podobna do samca, z wyjątkiem bladożółtego rozmycia na gardle i zwykle ciemię oraz kark są bardziej monotonne[5]. Młode ptaki są zazwyczaj bardziej matowe niż dorosłe ptaki, górna część głowy jest płowo cętkowana (nie niebiesko) i posiadają krótszy dziób[5]. Podgatunekcoronatus różni się od nominatywnego kremowym rozmyciem na spodniej części ciała[5].
Modroplamek jest gatunkiem osiadłym, zamieszkującymlas deszczowy na wysokości 100–800 mn.p.m., czasami aż do 1250 m n.p.m.[10]; więcej czasu przebywa wśród drzew niż w zaroślach[5]. Odzywa się świszczącym „see see see see” podczas karmienia[5]. Najprawdopodobniej jest gatunkiem owadożernym[5]. Poluje najczęściej od 2 do 10 m nad ziemią w splątanych pnączach na skraju otwartego lasu, szczególnie wśród splątanych winorośli i w bambusowych pnączach[5]. Występuje w grupach od 4 do 8 ptaków, które mogą być grupami rodzinnymi; często łączy się z innymi stadami ptaków[5].
Okres lęgowy trwa przez cały rok, ze szczytem przypadającym na wrzesień-grudzień[5]. Znane są trzy gniazda tego ptaka; kopulaste gniazdo, z okrągłym otworem bocznym w jego górnej części, wykonane było z traw, pajęczyn i pasków liści palmowych, wyłożone drobnymi włóknami i umieszczone 5–10 m nad ziemią; jedno z gniazd na zewnątrz pokryte było kawałkami mchu iepifitów, umiejscowione na krzaku na wysokości 1,5 m i rosnących na szczycie skalistego urwiska 30 m nad ziemią[5]. Jedyne znane zniesienie liczyło 2jaja; w jednym z gniazd znajdowały się 2 pisklęta, które były karmione przez dorosłe ptaki i w ciągu 1,5 godziny zanotowano 38 wizyt z pożywieniem[5]. Brak innych informacji[5].
WCzerwonej księdze gatunków zagrożonychMiędzynarodowej Unii Ochrony Przyrody został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern – najmniejszej troski). Stan populacji nie jest znany, ale gatunek ten uważa się za rzadki. Trend liczebności populacji jest spadkowy. Głównym zagrożeniem dla tego ptaka jest ciągłe niszczenie jego siedlisk[2].
