 Stary dom w kibucu Miszmar HaEmek | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Dystrykt | |||
| Poddystrykt | |||
| Samorząd Regionu | |||
| Wysokość | 104 m n.p.m. | ||
| Populacja (2013) • liczba ludności |
| ||
| Nr kierunkowy | +972 4 | ||
| Kod pocztowy | 19236 | ||
Położenie na mapie Dystryktu Północnego  | |||
Położenie na mapie Izraela  | |||
 32°36′35″N 35°08′30″E/32,609722 35,141667 | |||
| |||
| Strona internetowa | |||
Miszmar ha-Emek (hebr. משמר העמק;ang. Mishmar HaEmeq, lub także Mishmar HaEmek;pol.Strażnik Doliny) –kibuc położony wSamorządzie Regionu Megiddo, wDystrykcie Północnym, wIzraelu. CzłonekRuchu Kibuców (Ha-Tenu’a ha-Kibbucit).
Kibuc Miszmar ha-Emek jest położony na wysokości od 80 do 140 metrówn.p.m. na północno-wschodnich zboczachWyżyny Manassesa, która opada doDoliny Jezreel wDolnej Galilei, na północyIzraela. Na północ i wschód od kibucu rozciągają się pola uprawne Doliny Jezreel, natomiast po stronie południowej i zachodniej wznoszą się zalesione wzgórza Giwat Kipod (252 m n.p.m.) oraz Giwat Ka’at (253 m n.p.m.). Wzdłuż północnego skraju osady przepływa strumień Miszmar ha-Emek, który na zachodzie wcina się między wzgórza głębokimwadi. Dalej na północy płynie strumień Paga, a na południu strumień Jicchar. W jego otoczeniu znajduje się miastoJokne’am, miejscowośćMa’ale Iron, kibuceHa-Zore’a,Galed,En ha-Szofet iRamat ha-Szofet, moszawyKefar Jehoszua,Kefar Baruch,Ha-Jogew iMidrach Oz, oraz wioska komunalnaEn ha-Emek. Na północ od kibucu jestbaza lotnicza Ramat Dawid.
Miszmar ha-Emek jest położony wSamorządzie Regionu Megiddo, wPoddystrykcie Jezreel, wDystrykcie Północnym Izraela.
_-_Kibbutz_Mishmar_Haemek.jpg)
.JPG)
Pierwotnie w okolicy tej znajdowały się trzyarabskie wioskiAbu Szusza[1],al-Ghubaja at-Tahta[2] ial-Ghubaja al-Fauka[3]. W wynikuI wojny światowej w 1918 roku całaPalestyna przeszła podpanowanie Brytyjczyków, którzy w 1922 roku formalnie utworzyli na tym obszarzeMandat Palestyny. Umożliwiło to w kolejnych latach rozwójosadnictwa żydowskiego w Palestynie. W takich okolicznościach, w latach 20. XX wiekużydowskie organizacjesyjonistyczne zaczęły wykupywać pierwsze grunty w Dolinie Jezreel. W takich okolicznościach w dniu 3 listopada 1926 roku został założony kibuc Miszmar ha-Emek[4].
Grupa założycielska kibucu zawiązała się już w 1922 roku. W jej skład weszli młodzi żydowscy imigranci zPolski, którzy byli członkami młodzieżowej organizacji syjonistycznejHa-Szomer Ha-Cair. Początkowo zamieszkali w osadzie Newe Sza’anan (obecnie dzielnicaHajfy), gdzie zdobywali potrzebne doświadczenierolnicze ibudowlane. Pracowali między innymi przy budowie drogi i osuszaniubagien w rejonie moszawuNahalal. W 1925 roku przyjechali doAfuli, która stanowiła centrum żydowskiego osadnictwa w Dolinie Jezreel. Oczekiwali tutaj na decyzjęŻydowskiego Funduszu Narodowego w sprawie przyznania ziemi pod założenie nowej osady rolniczej. W międzyczasie dołączyli do nich członkowie innych grup osadniczych. W dniu 3 listopada 1926 roku grupa 15 pionierów zamieszkała w wykupionym zabytkowym budynku przy arabskiej wiosce Abu Szusza, zakładając w ten sposób kibuc Miszmar ha-Emek. Rok później przenieśli się do obecnej lokalizacji kibucu. Jego nazwę (w języku polskimStrażnik Doliny) zaproponowałMenachem Usyszkin. Miała ona przypominać rolę organizacjiHa-Szomer Ha-Cair w założeniu kibucu, ale jednocześnie odwoływać się do działalności żydowskiej organizacji samoobronyHa-Szomer (pol.Strażnik) w Dolinie Jezreel[5].
Początki istnienia kibucu były niezwykle ciężkie. Niewielka ilość ziemi była bardzo słabej jakości i wymagała pilnego osuszenie bagien. Brakowało również drogi prowadzącej do kibucu, a podczas zimy dojazd praktycznie był niemożliwy - okolica zamieniała się w wielkie błota. Wszystko to wpływało na pogorszenie warunków życia, przyczyniając się do licznych chorób i zniechęcając pionierów. W rezultacie ich liczba szybko spadła z 80 do zaledwie 12 osób (pozostali przenieśli się tymczasowo do pobliskiej Afuli). Na początku 1929 roku amerykański filantropJohn Rockefeller zaplanował wizytę na stanowisku archeologicznym wMegiddo[6]. Grupa z Afuli zawarła wówczas porozumienie z Żydowskim Funduszem Narodowym, i dzięki wsparciu finansowemu wybudowali drogę przebiegającą wzdłuż południowej krawędzi Doliny Jezreel. Prowadziła ona przy kibucu Miszmar ha-Emek oraz wzgórzu Tell Megiddo, umożliwiając dojazd od strony portowego miastaHajfa[7]. Poprawiło to sytuację kibucu, umożliwiając jego dalszy rozwój. W rejonie narastał jednakkonflikt izraelsko-arabski, który był szczególnie silnie odczuwany w tej południowo-zachodniej części Doliny Jezreel. Arabowie z tutejszych wiosek Abu Szusza, al-Ghubaja at-Tahta i al-Ghubaja al-Fauka zdecydowanie odmawiali sprzedaży ziemi organizacjom syjonistycznym, oraz byli wrogo nastawieni wobec powstających w okolicy żydowskim osadom. Podczasarabskich zamieszek w Palestynie w 1929 roku, kibuc Miszmar ha-Emek został zaatakowany przez grupę około 200 Arabów. Kibuc ocalał jedynie dzięki interwencji brytyjskiej policji mandatowej, która zmusiła jednak mieszkańców do opuszczenia kibucu do czasu uspokojenia się sytuacji. Po dziesięciu dniach powrócili oni do zniszczonego kibucu - spalonostodołę oraz rozkradziono zapas drewna[8][9]. Wydarzenia te wzbudziły dużo emocji i wzbudziły publiczną debatę nad bezpieczeństwem żydowskiej społeczności w Mandacie Palestyny[10]. Pionierzy rozpoczęli wtedy budowę systemu obronnego - wieży obserwacyjnej i palisady obronnej. Dzięki temu, podczasarabskiego powstania w Palestynie (1936–1939) napastnicy mogli zaszkodzić jedynie okolicznym uprawom rolnym (w maju 1936 r. wielokrotnie podpalano okoliczne pola oraz las), sam kibuc oraz jego mieszkańcy byli bezpieczni[11]. W konsekwencji tych wydarzeń, żydowska organizacja samoobronyHagana podjęła decyzję o utworzeniu własnej bazy szkoleniowej, by podnosić kwalifikacje swoich kadr dowódczych. W ten sposób, przy położonym na zachód od kibucu Miszmar ha-Emek, gospodarstwieDżo’ara powstał ośrodek szkoleniowy Hagany. W latach 1938–1948 przeszkolenie przeszło ponad tysiąc oficerów, którzy później tworzyli podstawySił Obronnych Izraela[12]. PodczasII wojny światowej Brytyjczycy utworzyli w Dolinie Jezreel kilka ważnychbaz wojskowych - w 1942 roku na południowy zachód od miejscowości Afula powstałabaza lotnicza RAF Megiddo[13], a na północny zachódbaza lotnicza RAF Ramat Dawid[14]. Powstanie tych bazy wiązało się ze wzrostem znaczenia strategicznego całej doliny. W tym samym czasie Brytyjczycy przystąpili do formowania żydowskich kompanii szturmowychPalmach. W kwietniu 1942 roku właśnie w kibucu Miszmar ha-Emek zorganizowano pierwszy kurssabotażu dlakomandosów kompanii Palmach. Ćwiczenia odbywały się wśród położonych na zachód od kibucu zalesionych wzgórz Wyżyny Manassesa i w otoczeniu bazy Dżo’ara. Gdy rok później Brytyjczycy zrezygnowali ze współpracy z Żydami i skonfiskowali broń, członkowie Palmach zaatakowali brytyjski magazyn broni w Hajfie, przejmując znaczną część uzbrojenia. Została ona ukryta w pobliżu Miszmar ha-Emek[15].
Poszukując skutecznego rozwiązania narastającego konfliktu izraelsko-arabskiego w dniu 29 listopada 1947 roku została przyjętaRezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181. Zakładała ona między innymi, że kibuc Miszmar ha-Emek miał znaleźć się w granicach nowo utworzonego państwa żydowskiego[16]. Arabowie odrzucili tę Rezolucję i dzień później doprowadzili do wybuchuwojny domowej w Mandacie Palestyny. Na samym jej początku siłyArabskiej Armii Wyzwoleńczej zajęły pobliskie wioski i sparaliżowały żydowską komunikację w regionie. Następnie, w dniach od 4 do 14 kwietnia 1948 roku w okolicy doszło dobitwy o Miszmar ha-Emek. Dowodzeni przezFauziego al-Kawukdżiego Arabowie po raz pierwszy użyli tutaj artylerii (było to 7 dział należących dosyryjskiej armii). Dzięki brytyjskiej mediacji zdołano ewakuować wszystkie kobiety i dzieci z oblężonego kibucu. Pozostałe na miejscu siły żydowskiej Hagany zdołały odeprzeć arabski atak i utrzymały kibuc. Po pięciu dniach walk, jednostki Palmach zdołały przeprowadzić z rejonu Dżo’ara kontratak, przejmując inicjatywę i rozstrzygając losy bitwy na swoją korzyść. W całej bitwie obrońcy stracili 26 ludzi, i zajęli szereg okolicznych wiosek arabskich - w dniu 8 kwietnia 1948 al-Ghubaja al-Fauka[3] i al-Ghubaja at-Tahta[2], a dzień później Abu Szusza[1]. Izraelczycy w ten sposób zdominowali całą okolicę[17]. PodczasI wojny izraelsko-arabskiej w dniu 24 grudnia 1948 roku kibuc zaatakowały czteryirackie samoloty. Ich piloci starali się zaatakować pobliską bazę lotniczą Ramat Dawid, jednak bomby zrzucili na Miszmar ha-Emek. Trafiony został główny budynek jadalni kibucu, w którym zginęły 4 osoby (w tym troje dzieci). Wydarzenie to ciężko odbiło się na mieszkańcach, którzy wciąż nie potrafili otrząsnąć się jeszcze ztraumy arabskiego ataku sprzed ośmiu miesięcy. Po wojnie bardzo szybko odbudowano zniszczenia wojenne i przyjęto nowych imigrantów. W latach 70. XX wieku zawarto porozumienie o współpracy gospodarczej z pobliskim kibucem Galed[18].
Większość mieszkańców kibucu jest Żydami, jednak nie wszyscy identyfikują się zjudaizmem. Tutejsza populacja jest świecka[19][20].
Gospodarka kibucu opiera się na intensywnym rolnictwie i turystyce. SpółkaTama Plastic Industry jest efektem współpracy z kibucem Gal'ed. Głównym obszarem działalności jest produkcja opakowań dla potrzeb rolnictwa. Poza tym produkowane są trawniki dla przemysłu i gospodarstw domowych, wraz ze wszystkimi potrzebnymi akcesoriami[21]. FirmaIDEA Information Systems jest wiodącym międzynarodowym dostawcą zintegrowanych systemów oprogramowania komputerowego do ochrony i zarządzania archiwami, bibliotekami i muzeami. Spółka zyskała duże uznanie po opracowaniu w 2000 roku systemu dlaJad Waszem, a w 2003 roku dlaMuzeum Izraela[22]. W kibucu znajduje się przychodnia zdrowia, sklep wielobranżowy oraz warsztat mechaniczny.
Z kibucu wyjeżdża się na północny wschód nadrogę nr 66, którą jadąc na południowy wschód dojeżdża się do moszawu Midrach Oz, lub jadąc na północny zachód do kibucu Ha-Zore’a. W kierunku zachodnim prowadzidroga nr 6953 do kibucu En ha-Szofet na Wyżynie Manassesa.
Kibuc utrzymuje przedszkole. Starsze dzieci są dowożone do szkoły podstawowej i średniej w kibucu En ha-Szofet. W kibucu znajduje się ośrodek kultury z biblioteką, basen kąpielowy, sala sportowa oraz boisko do piłki nożnej[4].
Przy kibucu znajduje się zbudowany w 1989 roku park rozrywki i pamięciJaskinia Palmach. Jest on położony w ukryciu wśród drzew i krzewów typowych dla wzgórz Wyżyny Manassesa. Odtworzono tutaj atmosferę z czasów działalności jednostek Palmach. Specjalny park linowy zapewnia liczne atrakcje, a jednocześnie przypomina metody szkolenia komandosów. Organizowane są także wycieczki piesze po okolicy. Są tutaj także organizowane kursy szkoleniowe programuGadna[23]. W 2006 roku na położonym na zachodzie wzgórzu Giwat Ka’at (253 m n.p.m.) wzniesiono pomnik poświęcony pamięci poległym obrońcom kibucu. Centralne miejsce pomnika zajmuje wieża widokowa, z której roztacza się panorama na całą Dolinę Jezreel[24]. Z kibucu można również organizować piesze lub rowerowe wycieczki do położonych na zachodzie wzgórz Wyżyny Manassesa. Obszar całej wyżyny stanowi od 2011 rokurezerwat biosferyUNESCO. Rezerwat biosfery obejmuje obszary zalesione, źródła strumieni, wzgórza wulkaniczne i stanowiska archeologiczne[25].
