Nie mylić z:Michael Martin..jpg) | |||
| Data i miejsce urodzenia | 1 sierpnia 1960 | ||
|---|---|---|---|
| Taoiseach | |||
| Okres | od 23 stycznia 2025 | ||
| Przynależność polityczna | |||
| Poprzednik | |||
| Tánaiste | |||
| Okres | od 17 grudnia 2022 | ||
| Przynależność polityczna | |||
| Poprzednik | |||
| Następca | |||
| Taoiseach | |||
| Okres | od 27 czerwca 2020 | ||
| Przynależność polityczna | |||
| Poprzednik | |||
| Następca | |||
| Lider Fianna Fáil | |||
| Okres | od 26 stycznia 2011 | ||
| Przynależność polityczna | |||
| Poprzednik | |||
| Odznaczenia | |||
 | |||
| |||
Micheál Martin,irl. Mícheál Ó Máirtín (ur.1 sierpnia1960 wCorku) –irlandzki polityk,deputowany, członekFianna Fáil i od 2011 lider tej partii, minister edukacji i nauki (1997–2000), minister zdrowia i dzieci (2000–2004), minister przedsiębiorczości, handlu i zatrudnienia (2004–2008), minister spraw zagranicznych (2008–2011, 2022–2025), minister obrony (2022–2025) w latach 2020–2022 i od 2025taoiseach (premier), a w latach 2022–2025tánaiste (wicepremier).
Jego ojciec Paddy Martin był bokserem. Micheál Martin kształcił się w Coláiste Chríost Rí. Studiował później naUniversity College Cork, gdzie uzyskał licencjat, a następnie magisterium w zakresie historii politycznej[1]. Po studiach pracował jako nauczyciel w rodzinnej miejscowości[1].
Aktywność polityczną rozpoczął w trakcie studiów. Został wówczas prominentnym członkiem Ógra Fianna Fáil, organizacji młodzieżowejFianna Fáil. W późniejszym czasie stał na czele partyjnej młodzieżówki. W 1988 dołączył do komitetu wykonawczego FF[1]. W 1985 został wybrany do rady miejskiej w Cork jako kandydat. Zasiadał w niej do 1997, w latach 1992–1993 pełnił funkcję burmistrza[1][2].
W 1987 wziął udział w wyborach parlamentarnych, jednak nie uzyskał mandatu. DoDáil Éireann, niższej izbyOireachtas, został wybrany dwa lata później w 1989, uzyskując mandat Teachta Dála z okręgu Cork South Central. Z powodzeniem ubiegał się o reelekcję w wyborach w 1992, 1997, 2002, 2007, 2011, 2016, 2020 i 2024[3][4]. W latach 1995–1997 pełnił funkcję rzecznika Fianna Fáil ds. edukacji iGaeltachtu w gabinecie cieni pod przewodnictwemBertiego Aherna.
W 1997, kiedy Fianna Fáil po kilku latach przerwy powróciła do władzy, wszedł w skład rządu Bertie Aherna. Od 26 czerwca 1997 do 27 stycznia 2000 zajmował stanowiskoministra edukacji i nauki. Następnie stanął na czeleMinisterstwa Zdrowia i Dzieci, którym kierował do 29 września 2004[4]. Jako minister przeforsował wprowadzenie wIrlandii zakazu palenia w miejscu pracy. Za jego rządów przeprowadzono w kraju reformę służby zdrowia, powołującą odpowiedzialną za system publicznej opieki zdrowotnej instytucję Health Service Executive. 29 września 2004 został mianowanyministrem przedsiębiorczości, handlu i zatrudnienia w gabinecie dotychczasowego premiera[4]. W 2006 zniósł tzw. Groceries Order z 1987, ustawę zakazującą sprzedaży artykułów spożywczych poniżej kosztów ich produkcji[5].
7 maja 2008 objął funkcjęministra spraw zagranicznych w rządzieBriana Cowena[4]. Jednym z pierwszym zadań nowego ministra i rządu było przeprowadzenie w czerwcu 2008referendum w sprawie ratyfikacjitraktatu lizbońskiego. Negatywny wynik tego głosowania ściągnął na irlandzki gabinet krytykę pozostałych państwUE i spowodował poważny kryzys polityczny[6]. 19 stycznia 2011 zrezygnował z funkcji ministra w proteście przeciwko przywództwu Briana Cowena. Wskutek kryzysu rządowego i dymisji kilkoro ministrów premier 22 stycznia 2011 zrezygnował jednakże z funkcji lidera partii, pozostając jednocześnie na czele rządu[7]. W wyniku głosowania 26 stycznia 2011 Micheál Martin został wybrany na nowego lidera Fianna Fáil[8]. Wwyborach parlamentarnych w lutym 2011 partia poniosła porażkę. Po ustąpieniu rządu 9 marca 2011 Micheál Martin został liderem opozycji w parlamencie[9][10].
W następnej kadencji parlamentu (wybranego w 2016) kierowana przez niego FF umożliwiła dwukrotnie powołanie mniejszościowych gabinetów, na czele których stali kolejnoEnda Kenny iLeo Varadkar zFine Gael. Wwyborach parlamentarnych z lutego 2020 Fianna Fáil uzyskała najwięcej mandatów poselskich. Wyniki tych wyborów spowodowały trudności w stworzeniu większościowej koalicji rządowej, co doprowadziło do długotrwałych negocjacji. Koalicję ostatecznie zawarły FG, FF iPartia Zielonych. W ramach porozumienia ustalono, że na czele gabinetu stanie lider FF Micheál Martin, a pod koniec 2022 zastąpi go Leo Varadkar. Porozumienie zostało ostatecznie zatwierdzone przez trzy ugrupowania 26 czerwca 2020[11]. Następnego dnia Dáil Éireann powołała Micheála Martina na urząd premiera; za jego kandydaturą zagłosowało 93 posłów (z partii koalicyjnych oraz część niezależnych)[12]. Jeszcze tego samego dnia lider FF został zaprzysiężony przez prezydenta[13], a także ogłosił składswojego rządu (w którym Leo Varadkar objął stanowiska wicepremiera oraz ministra)[14].
Zgodnie z umową koalicyjną Micheál Martin złożył rezygnację 17 grudnia 2022. Tego samego dnia na stanowisko premiera powrócił Leo Varadkar. Również 17 grudnia lider Fine Gael utworzył swójdrugi gabinet z liderem FF jako wicepremierem[15] oraz ministrem spraw zagranicznych i ministrem obrony[16]. Micheál Martin pozostał na tych stanowiskach także w kwietniu 2024, gdy utworzonokolejny gabinet, na czele którego stanął nowy lider FGSimon Harris[17].
Po kolejnychwyborach z listopada 2024 FF i FG zdecydowały się na kontynuowanie współpracy; nową koalicję uzupełniła grupa posłów niezależnych. Ponownie ustalono rotację na stanowisku premiera przewidzianą na listopad 2027[18]. 23 stycznia 2025 Dáil Éireann powołała Micheála Martina na urząd premiera (większością 95 głosów „za”). Tego samego dnia lider FF został zaprzysiężony przez prezydenta oraz przedstawił składnowego rządu[19].
Micheál Martin jest żonaty z Marry O’Shea[1], ma czwórkę dzieci[2].
| PrezydenciDáil Éireann |
|
|---|---|
| PrezydentRepubliki Irlandzkiej |
|
| Przewodniczący Rządu Tymczasowego |
|
| Prezydenci Rady Wykonawczej |
|
| Taoisigh |
|
|
| W dniu powstania |
|
|---|
_(cropped).jpg)
| W dniu powstania |
|
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
|
.jpg)
| W dniu powstania |
|
|---|
.jpg)
| W dniu powstania |
|
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
|
| W dniu powstania |
|
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
|
| W dniu powstania |
|
|---|
.jpg)
| W dniu powstania |
|
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
|
| W dniu powstania |
|
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
|
|
| Przewodniczący Rady Europejskiej |
|
|---|---|
| Członkowie Rady Europejskiej(27) |
|
| Przewodniczący Komisji Europejskiej |
|
| Przedstawiciele organówUnii Europejskiej |
|
