Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej (ang. International Union of Pure and Applied Chemistry, w skrócieIUPAC, wym./ˈaɪjuːpæk/) –międzynarodowa organizacja zajmująca się przede wszystkim standaryzacją symboliki, nazewnictwa i wzorcówwielkości fizycznych stosowanych przezchemików na całym świecie. Oprócz tego IUPAC zajmuje się koordynacjąbadań naukowych oraz organizacją międzynarodowych kongresów i konferencji o tematyce chemicznej.IUPAC powstał w 1919[1] wLondynie z inicjatywy towarzystw chemicznych zNiemiec,Francji iWielkiej Brytanii. Siedzibą organizacji jestZurych.
Jego członkami (po jednym z danego kraju) są albo narodowe towarzystwa chemiczne, albo narodowe komitety IUPAC (w krajach, gdzie nie ma narodowych towarzystw chemicznych lub gdzie zdecydowano, aby zamiast towarzystwa kraj był reprezentowany przez osobny komitet).
Polskę (która należy do tej organizacji od 1919 roku) reprezentuje właśnie taki odrębny odPolskiego Towarzystwa Chemicznego narodowy komitet IUPAC.
Przedstawiciele organizacji członkowskich tworzą Radę IUPAC, która podejmuje większość wiążących decyzji normalizacyjnych. Propozycje tych decyzji są ustalane przez komisje, w których zasiadają zwykle najlepsi specjaliści z danej dziedziny.
Oficjalnymi czasopismami IUPAC, w których publikowane są wszystkie nowe ustalenia normalizacyjne, a także dyskusje i polemiki na ich temat, sąPure and Applied Chemistry iChemistry International.
Oprócz tego IUPAC wydaje zeszyty terminologiczne (ostatnie pochodzą z 2003 roku), dokładnie wyjaśniające zasadynomenklatury związków chemicznych, zwane „kolorowymi księgami” orazSolubility Data Series – zbiory danych fizykochemicznych związków i pierwiastków chemicznych, które są podstawą międzynarodowych normanalitycznych.
- Księga Złota – Kompendium terminologii chemicznej
- Księga Zielona – Wielkości, jednostki i symbole w chemii fizycznej
- Księga Czerwona – Nomenklatura w chemii nieorganicznej
- Księga Niebieska – Nomenklatura w chemii organicznej
- Księga Purpurowa – Nomenklatura makromolekularna
- Księga Pomarańczowa – Nomenklatura w chemii analitycznej
- Księga Srebrna – Nomenklatura w naukach klinicznych
- Księga Biała – Nomenklatura biochemiczna
