Metyda (takżeMetis,Rozsądek,Roztropność;stgr. Μῆτις Mētis,łac. Metis ‘Roztropność’, ‘Rozwaga’, ‘Rozum’, ‘Przebiegłość’) – wmitologii greckiej jedna zokeanid; bogini i uosobienieroztropności (w pozytywnym znaczeniu) i przewrotności (w negatywnym znaczeniu)[1].
Uchodziła za jedną z najstarszych córektytanaOkeanosa i tytanidyTetydy[1][2]. Była pierwszą żoną (lub pierwszą kochanką) bogaZeusa[1][3].
Za jej namową Zeus podał swemu ojcu środek wymiotny, po którego zażyciuKronos wyrzucił z siebie połknięte potomstwo iabadir[1][4].
Uranos iGaja (lub sama Metyda) przepowiedzieli Zeusowi, że po urodzeniu córki Metyda wyda na świat chłopca, który pozbawi go władzy[1][2][5]. Zeus połknął ciężarną Metydę, po czym straszliwie rozbolała go głowa.Hefajstos otworzył Zeusowi głowę, a z niej wyszła na świat boginiAtena[1].
- ↑abcdefPierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 234.ISBN 83-04-04673-3.
- ↑abVojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 284–285.ISBN 80-8046-098-1. (słow.).; polskie wydanie:Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej,Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
- ↑Początki świata. W: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 66.ISBN 83-7391-077-8.
- ↑ZygmuntZ. Kubiak ZygmuntZ.,Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa: „Świat Książki”, 2003, s. 62–63,ISBN 83-7391-077-8,OCLC 830494522 .
- ↑PierreP. Grimal PierreP.,Słownik mitologii greckiej i rzymskiej,JerzyJ. Łanowski (red.),MariaM. Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 47,ISBN 978-83-04-04673-3,OCLC 297685612 .
- Aaron J. Atsma: Metis. theoi.com. [dostęp 2011-07-26]. (ang.).
- Metis. mythindex.com. [dostęp 2011-07-26]. [zarchiwizowane ztego adresu (2011-08-16)]. (ang.).
- Hezjod: Narodziny bogów (Theogonia); Prace i dni; Tarcza. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999.ISBN 83-7255-040-9. Brak numerów stron w książce
- Władysław Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003, s. 759.ISBN 83-7399-022-4.
- Henry George Liddell, Robert Scott:A Greek-English Lexicon: μῆτις. perseus.tufts.edu. [dostęp 2011-08-01]. (ang.).
- Carlos Parada: Metis1. maicar.com. [dostęp 2011-08-01]. (ang.).
- William Smith:A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology: Metis. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-07]. (ang.).
- Harry Thurston Peck:Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Metis. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-07]. (ang.).
