| Metallyticus | |||
| Westwood, 1835 | |||
 Metallyticus splendidus | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | Metallyticoidea | ||
| Rodzina | Metallyticidae | ||
| Rodzaj | Metallyticus | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
Metallyticus splendidusWestwood, 1835 | |||
| Synonimy | |||
| |||
| |||
| |||
Metallyticus –rodzajmodliszek, jedyny zmonotypowychrodzinyMetallyticidae i nadrodzinyMetallyticoidea. Obejmuje pięć opisanychgatunków. Zamieszkują południesubkontynentu indyjskiego i krajeAzji Południowo-Wschodniej. Bytują głównie na pniach drzew. Aktywnie polują nakaraczany. Są metalicznie ubarwione.
Modliszki o ciele silnie spłaszczonym grzbieto-brzusznie, pokrojem przypominającym nietermiciekaraczany[1]. Ubarwienie całego ciała jest metaliczne i irydyzujące, co wyróżniaMetallyticus na tle niemal całego rzędu[1][2] i stanowi jedną zautapomorfii rodziny[2] (metalicznie niebieską barwę ciała ma jeszczeNemotha metallica z rodzinyIridopterygidae[1]).
Głowa jest prognatyczna, o dużych i silnie wyłupiastychoczach złożonych oraz trzech szeroko rozstawionych, u obu płci niewielkichprzyoczkach. Panewki czułkowe rozstawione są szerszej niż u zaawansowanych ewolucyjnie modliszek.Płytka czołowa inadustek są w przednich częściach zgięte pod kątem prostym, tworząc razem zwargą górną schodki. Rozdęteciemię ma część tylną w niewielkim stopniu przysłoniętąprzedpleczem. Naszyi występują nabrzmiałe, w tyle podzielone krótkimi bruzdkami na część środkową i bocznąskleryty szyjne boczne, rozdzielone pośrodkowointercerwikalia oraz skryte pod nimi, małe i smukłe skleryty szyjne grzbietowe, natomiast brak jest sklerytów szyjnych brzusznych[1].
Przedplecze jest w zarysie prostokątne, zwykle nieznacznie dłuższe niż szersze[2], nie dłuższe niż dwukrotność szerokości, oprozonie nieco krótszej odmetazony. W przednich ¾ jego powierzchni biegnie podłużna bruzda, dzieląca pośrodkowo całą prozonę. Na metazonie występuje poprzeczna bruzda wygraniczająca od jej tylnej części dwie nabrzmiałości. W widoku bocznym przedplecze jest siodełkowate, o bocznej krawędzi najpierw opadającej dobrzusznie, a potem podnoszącej się. Występujący na spodzieprzedtułowia, będący przypuszczanie zlanymi zbasisternumpreepisternitami, skleryt T-kształtny ma poprzeczną część przednią niewyciągniętą dogłowowo, a część tylną dość szeroką, o pośrodkowej listewce przedniej i pogrubiałych brzegach bocznych. Po bokach tego sklerytu leży para małych, owalnych sklerotyzacji. W tyle spodu przedtułowia leżyfurkasternit z pośrodkową listewką, parą jamek tuż za sklerytem T-kształtnym oraz zagiętą dobrzusznie krawędzią tylną[1]. Nazapiersiu brak pojedynczegonarządu tympanalnego[2].
Obie płcie mają skrzydła obu par w pełni wykształcone, o prymitywnym, przypominającym karaczanyużyłkowaniu. Skrzydła przedniej pary są zesklerotyzowane wtegminy, metalicznie połyskujące odcieniami żółci, czerwieni, błękitu lub ciemniejszymi, rzadko przezroczyste.Żyłka kostalna umieszczona jest krawędziowo,subkostalna jest nierozwidlona, pole kostalne jest wąskie, podzielona na odcinek przedni i sektor radialnyżyłka radialna wypuszcza ku kostalnej co najmniej cztery równoległe żyłki,żyłka medialna rozwidla się trzy lub cztery razy, przedniażyłka kubitalna daje ponad 12 odgałęzień końcowych, tylna żyłka kubitalna biegnie w obrębie bruzdy klawalnej lub tuż przy niej, a pierwszażyłka analna wychodzi z jednego punktu i rozdwaja się na końcu[1]. Homologizowana zpterostygmą bardziej zaawansowanych modliszek nibyżyłka jest wyraźnie wykształcona, położona tylno od żyłki RP+M, w odsiebnej, przeciętej przednią żyłką kubitalną części nieco zgrubiała[1][2]. Skrzydło tylne jest przezroczyste do przydymionego, krótsze od przedniego, o znacznie rozleglejszym polu analnym. Żyłka kostalna położona jest krawędziowo, żyłka subkostalna zakończona w odsiebnej ⅓ skrzydła, pierwsza żyłka radialna jednokrotnie rozwidlona i wypuszczająca ku kostalnej kilka niewyraźnych równoległych odgałęzień, biorący początek przy nasadzie skrzydła sektor radialny podzielony końcowo na kilka gałęzi, żyłka medialna rozdzielona odsiebnie na cztery gałęzie, żyłka kubitalna przednia wypuszczająca sześć gałęzi, żyłka kubitalna tylna niemal prosta i nierozwidlona, pierwsza żyła analna równoległa do niej i również pojedyncza, a następna żyłka analna rozwidlona sześciokrotnie. Przy chowaniu tylnych skrzydeł pole analne podwijane jest w całości pod spód przodu skrzydła, a nie składane wielokrotnie jak u innych modliszek[1].
Chwytneodnóża przedniej pary są masywne. Ichudo jest mniej więcej tak długie jak biodro, w widoku bocznym trójkątnawe wskutek dobrzusznego wydęcia części dosiebnej, wyposażone w dwa szeregi kolców[1], umieszczony nasadowo rowek do chowania pazurka[2] oraz w umieszczony w odsiebno-przedniej ⅓ pędzelek wyczesujący[1], pozbawione kolców na płatach wierzchołkowych[2]. Kolec dyskoidalny na udzie jest tylko jeden, u osobników dorosłych umieszczony w jednym szeregu z kolcami przednio-brzusznymi; dwa pozostałe kolce dyskoidalne uległy w linii rozwojowej Metallyticoidea zanikowi[2]. Kolców przednio-brzusznych uda jest dwanaście; pierwszy i drugi są nieco dłuższe i grubsze, pozostałe zaś o niemal jednakowych rozmiarach[1]. Kolce tylno-brzusznych uda są cztery, te od drugiego do ostatniego równych długości, pierwszy (najbardziej dosiebny) natomiast pogrubiony i od trzech do czterech razy dłuższy od pozostałych[2][1], według spekulacji części autorów służący do wydłubywania karaczanów ze szczelin kory[1].Goleń przedniej pary jest krótsza od uda[1], wyprostowana[2], również zaopatrzona w dwa szeregi mocnych kolców[1], w kierunku odsiebnym stopniowo coraz większych[2][1]. Kolców przednio-brzusznych jest osiem, a tylno-brzusznych sześć. Ostroga goleni ma przysadzistą formę[1]. Odnóża pary środkowej i tylnej są bieżne[2][1], pozbawione kolców[2]. Uda ich są po brzusznej stronie ząbkowane, zaopatrzone w spiczaste nasady drobnych szczecinek, w parze środkowej nieco dłuższe od goleni, a w parze tylnej nieco od nich krótsze. Pięcioczłonowestopy u obu par zbliżone są długością do goleni[1].
Odwłok jest mocno spłaszczony grzbietobrzusznie. Na jego wierzchu widocznych jest dziesięćtergitów, z których ostatni formuje krótką, poprzeczną, niemal prostokątnąpłytkę nadodbytową. U samicy na spodzie odwłoka występuje sześć zwykłychsternitów, natomiast siódmy tworzypłytkę subgenitalną osłaniającą szczątkowo wykształconepokładełko. Szczytywalwuli pokładełka wystawać mogą poza wierzchołek tejże płytki. Samiec ma na spodzie odwłoka osiem zwykłych sternitów, natomiast dziewiąty tworzy niesymetryczną płytkę subgenitalną osłaniającą od spodu narządy genitalne i wyposażoną w nieczłonowanewyrostki rylcowe[1].Przysadki odwłokowe u obu płci są długie[1], acz krótsze niż połowa długości odwłoka[2], wieloczłonowe, spiczasto zakończone, porośnięte długimi szczecinkami[1].
Samcze genitalia mają w pełni zesklerotyzowanefallomery. Wyrostki zespołu lewej strony są w nich pooddzielane. Fallomer brzuszny ma pierwotny wyrostek dystalny przesunięty na stronę lewą, a krótki wyrostek dystalny wtórny umieszczony na płacie brzusznym. Długa i zakrzywionaapofiza falloidalna jest zaostrzona na szczycie[2].
.jpg)
Owady spotykane na rzędnych od 120 do 2000 m n.p.m. Bytują na pniach dużych i starych drzew, w tymdurianów, oraz na dnie lasów tropikalnych. W spoczynku kryją się pod korą, a w czasie aktywności szybko biegają w górę i w dół pnia. Polują wyłącznie nakaraczany, aktywnie za nimi ganiając[1].
Rodzaj głównieorientalny, acz wykraczający pozaLinię Wallace’a. Znany jest z południowychIndii,Półwyspu Malajskiego,Sumatry,Jawy,Borneo,Mindanao,Celebesu iHalmahery[1].
Rodzaj ten wprowadzony został w 1835 roku przezJohna Obadię Westwooda na łamach „Zoological Journal”.Gatunkiem typowym został opisany w tej samej publikacjiM. splendidus[3].Henri de Saussure w 1869 roku umieścił go w grupie Eremiaphilii[4], a w 1871 roku w legionie Eremiaphilites[5].Carl Stål sklasyfikował go w 1877 roku wEremiaphilidae[6]. Westwood w 1889 roku włączył go do Amorphoscelides[7]. W 1904 rokuWilliam Forsell Kirby umieścił go w podrodzinie Eremiaphilinae w obrębiemodliszkowatych[8]. W obrębie tejże podrodzinyErmanno Giglio-Tos wyróżnił w 1917 roku dla omawianego rodzaju grupę Metallytici[9] i taką też klasyfikację podtrzymał w systemach z 1919 i 1927 roku[10][11]. W systemieMaxa Beiera z 1964 roku grupa ta zyskała rangę osobnej rodziny, Metallyticidae[12], a w systemieChirstiana J. Schwarza iRogera Roya z 2019 roku umieszczona została w monotypowej nadrodzinie Metallyticoidea w obrębie infrarzęduSchizomantodea[2].
Do rodzaju zalicza się pięć opisanychgatunków[1][9]:
Metallyticidae wraz zChaeteesidae iMantoididae uznawane są za najprymitywniejsze ze współcześnie żyjących rodzin modliszek[1]. Według wyników analiz filogenetycznych Schwarza i Roya z 2019 roku są jednak bardziej zaawansowane od tych dwóch pozostałych rodzin i zajmująpozycję bazalną w obrębie Schizomantodea, infrarzędu obejmującego wszystkie współczesne modliszki oprócz Chaeteesidae i Mantoididae[2].
