Melbourne położone jest w południowo-wschodniej częścikontynentu australijskiego i jest najbardziej na południe wysuniętą stolicą kontynentu. Miasto położone jest nad zatokąPort Phillip u ujścia rzekiYarra, której aborygeńska nazwa oznaczapłynącą wodę. We wschodniej części miasta położone sąGóry Dandenong.
Klimat Melbourne charakteryzuje się, jako przejściowymorski z dobrze zauważalnymi wahaniami wilgotności – względnie dużymi opadami zimą (czerwiec-sierpień) i suchym latem (grudzień-luty). Powodem tego jest położenie Melbourne znajdującego się na pograniczu dwóchstref: gorącej śródlądowej i zimnej południowo-oceanicznej.
Dzienne różnicetemperatur są najbardziej zauważalne wiosną i latem. Spowodowane jest to tworzeniem się wtedy chłodnychfrontów atmosferycznych nadchodzących od strony morza. Są one przyczyną szeregu zjawisk takich jak: burze i wichury, duże zmiany temperatur oraz intensywnedeszcze. Występują one przelotnie. Są często uciążliwe i znacznie obniżają temperaturę, ale też szybko mijają i bardzo szybko „rozpogadza się”, rośnienasłonecznienie i z tym temperatura, które szybko ustępują na rzecz wcześniejszych opadów. Takie wahania pogodowe zdarzają się wielokrotnie w ciągu dnia.
Melbourne zimą jest najchłodniejszą spośród wszystkich stolic stanów kontynentalnejAustralii. Najniższą zanotowaną temperaturą była: –2,8 °C, z 4 lipca 1901 r. Jakkolwiek zima w Melbourne jest bogata w opady, tośnieg występuje tu niezwykle rzadko. Ostatni opad śniegu z deszczem wystąpił w centrum miasta 25 sierpnia 1986 r., zaś sam śnieg spadł po raz ostatni we wschodnich dzielnicach iMount Dandenong 10 sierpnia 2005 r. Zjawisko to się powtarzało 15 października 2006 r., 25 grudnia 2006 r. i 10 sierpnia 2008 r.
Wiosną Melbourne zwykle należy do długiej pory wpółsuchej, ze skąpymi opadami deszczu i bezchmurnym niebem. Środek lata przypada na styczeń i luty, gdzie dzienny wzrost temperatury w porównaniu zSydney jest podobny. Letnie dni w Melbourne są znacznie wydłużone i wyjątkowo gorące. Najwyższa zanotowana temperatura wyniosła 46,4 °C (7 lutego 2009).
Średnia temperatura i opady dla Melbourne(centrum)
Najstarsza australijska stacja kolejowaFlinders Street przy skrzyżowaniu ulic Swanston (horyzontalnie) i Flinders. (1927)
Melbourne zostało założone 30 sierpnia 1835[12] przez grupę wolnych osadników pod przywództwemJana Batmana(inne języki), w przeciwieństwie do innych stolic Australii, które były z początkukoloniami karnymi (wyjątkiem są równieżAdelaide iPerth). Odkryciezłota w środkowej Wiktorii w latach 50. XIX wieku zapoczątkowałogorączkę złota i Melbourne szybko rosło jako największe miasto portowe w regionie. W latach 80. XIX wieku Melbourne było drugim pod względem wielkości miastemImperium Brytyjskiego i było znane jakoMarvellous Melbourne (Wspaniałe Melbourne). Dzisiaj Melbourne posiada największą liczbę budowliepoki wiktoriańskiej na świecie poLondynie.
Melbourne zostało pierwszą stolicąFederacji Australii 1 stycznia 1901. Pierwszy federalnyparlament został otwarty 9 maja 1901. Melbourne pozostało siedzibą rządu i stolicą do 9 maja 1927, kiedy otwarto parlament w nowo wybudowanej stolicyCanberra.
Liczba ludności Melbourne rosła gwałtownie w czasie gorączki złota. W ciągu kilku lat z różnych krajów świata przybyło prawie 125 tys. ludzi. W kolejnych dekadach (1870, 1880) Melbourne było największym miastem Australii. W latach 90. XIX wieku Melbourne zostało dotknięte głębokim kryzysem gospodarczym i utraciło znaczną część populacji. Potrzeba zwiększenia zaludnienia i przyciągnięcia nowych rąk do pracy ściągnęła do Melbourne wielu imigrantów po 1945 z takich krajów jakWielka Brytania,Jugosławia,Holandia,Niemcy,Polska,Grecja,Włochy. Dzisiaj Melbourne jest jednym z największych skupisk ludności greckiej poza Grecją. Lata 70. i 80. XX wieku to duży napływ ludności z Azji, szczególnie uchodźców zKambodży iWietnamu, jak również imigrantów zIndii,Filipin iMalezji.
Nie istnieje jednostka samorządowa zarządzająca całym obszarem aglomeracji Melbourne, która podzielona jest na 31 miast oraz hrabstw, a miasto Melbourne obejmuje tylko centralną część aglomeracji i przylegające dzielnice. Każde z miast posiada wybieraną radę miasta odpowiedzialną za szereg funkcji powierzonych jej przez rząd stanowy Wiktorii, m.in. planowanie, zbiórkę śmieci, plaże, parki i ogrody, przedszkola, lokalne wydarzenia kulturalne i festiwale, usługi dla osób w podeszłym wieku itp.Większość inicjatyw rządowych dla całego miasta jest kontrolowanych przez rząd stanowy. Obejmuje to transport publiczny, główne drogi, kontrolę ruchu, policję, szkoły oraz główne projekty związane z infrastrukturą.
Melbourne jest wielkim centrum handlowym i przemysłowym. Wiele z największych australijskich przedsiębiorstw ma tutaj główne siedziby.
Melbourne posiada największy w Australiiport morski i dużą część przemysłu samochodowego (w tym fabrykę silnikówHolden oraz fabryki samochodów marekFord iToyota) oraz wiele innych gałęzi przemysłu.
W Melbourne ma siedzibę 9 z 16 drużyn ogólnokrajowej ligifutbolu australijskiego –Australian Football League (AFL), których mecze przyciągają co tydzień około 40 tys. widzów na pojedynczy mecz. To właśnie Melbourne jest miejscem narodzin futbolu australijskiego, obecnie najpopularniejszego sportu w całej Australii. Wielki finał (jedno z największych sportowych wydarzeń wAustralii) rozgrywany jest w ostatnią sobotę września na stadionieMCG, który może pomieścić do 100 tys. widzów.Corocznie 25 kwietnia z okazji święta narodowegoANZAC Day na stadionie MCG odbywa się mecz ligowy między Collingwood FC a Essendon FC. Mecz ten noszący nazwęANZAC Day Clash jest najpopularniejszym po Wielkim Finale wydarzeniem w sezonowym kalendarzu AFL.
Melbourne Cup – jeden z najbardziej prestiżowych wyścigów konnych na świecie – jest to publiczne święto wolne od pracy w stanie Wiktoria (zawsze w pierwszy wtorek listopada)
stadionMCG (Melbourne Cricket Ground). Od kwietnia do września są tu rozgrywane jeden lub dwa meczefutbolu australijskiego w tygodniu. Latem rozgrywane są tu meczekrykieta. Stadion MCG po przebudowie w ramach przygotowań doIgrzysk Wspólnoty Brytyjskiej (ang.Commonwealth Games) Melbourne 2006 może pomieścić 105 tysięcy kibiców.
platforma widokowa, umieszczona na wysokości 237 metrów na 55. piętrze wieżowcaRialto, oferująca spektakularny widok na miasto i okolice. Rialto jest najwyższy w Melbourne (251 metrów) po ostatnio wybudowanejEureka Tower (297 metrów).
Melbourne Park, miejsce rozgrywania corocznego turnieju tenisowego Wielkiego Szlema: Australian Open (w styczniu).
Góry Dandenong – pasmo górskie leżące w granicach Melbourne (najwyższy szczyt 660 m n.p.m.), rejon lasów deszczowych porośniętych ogromnymieukaliptusami oraz paprociami drzewiastymi. W górach zlokalizowana jest również wąskotorowa kolejka parowaPuffing Billy
Półwysep Mornington – półwysep okalający zatokęPort Phillip od wschodu, rejon mieszczący wiele znakomitych winnic, kilka parków narodowych, znakomite plaże (zarówno nad oceanem, jak i nad zatoką) oraz dzielnice Melbourne uznawane za najbogatsze dzielnice w całej Australii (Portsea,Sorrento).
Dolina Yarry – region wspaniałych lasów deszczowych oraz produkcji doskonałej jakości wina.
Great Ocean Road – malownicza droga wzdłuż wybrzeża oceanu na zachód od Melbourne, wraz zDwunastoma Apostołami, grupą kolumn skalnych stojących w morzu w parku narodowym Port Campbell
Ballarat, miasto (ok. 80 tys. mieszkańców w 2004 roku) będące centrum gorączki złota w latach 50. XIX w. oraz widownią zbrojnego powstania zbieraczy złota. Obecnie mieści się tu skansen będący repliką Ballarat z okresu gorączki złota (Sovereign Hill).
↑Oficjalna dewiza zawarta także w herbie miasta ma brzmienie łacińskie, dla jej spopularyzowania dopuszcza się także stosowanie angielskiego przekładu.
