Rodzina wywodziła się z wiejskiego regionuMugello, położonego w górnych partiach rzekiSieve, prawego dopływuArno. Wśród legend o początkach rodu jedna z nich wywodzi go od węglarza z Mugello, którego syn został podobno medykiem, skąd nazwisko rodowe Medici i herb – sześć kul (palle), w których dopatrywano się pigułek, a nawet baniek. Według bardziej epickiej wersji protoplasta rodu miał zmierzyć się z olbrzymem, który, nim został pokonany, uderzył z taką siłą nabijaną kamieniami maczugą w tarczę owego pierwszego Medyceusza, że uczynił w niej sześć okrągłych wgłębień.
Nie wiadomo kiedy Medyceusze sprowadzili się do Florencji, ale w roku 1201 w kręgach bogatego mieszczaństwa pojawił sięSylwester Medyceuszwł.Salvestro de’ Medici zwany Chiarissimo, właściciel kilku domów przy Mercato Vecchio. W roku 1251 inny przedstawiciel rodu, Jan Medyceuszwł.Giovanni Medici, brał udział w działaniach wojennych przeciwLombardii. Nie była to jednak rodzina zbyt zamożna. W roku 1400 szacowano jej majątek na 304 floreny, podczas gdy np. Strozzich na 2062floreny.
Wybił się dopieroVieri Medyceuszwł.Vieri Medici, który ze swym wspólnikiemJakubem Venturimwł.Giacomo Venturi założył filię swego przedsiębiorstwa w Wenecji. W roku 1382 przyjął do spółki kuzyna Franciszkawł.Francesco, a w trzy lata później jego brata, Janawł.Giovanni, który miał być znany w historii rodu jakoJan Bicciwł.Giovanni di Bicci de’ Medici. Bicci, a następnie jego synKosmawł.Cosimo, stali się twórcami wielkiej fortuny rodu Medyceuszy, którą zapoczątkował bank z kapitałem początkowym 10 000 florenów, ale już w roku 1429 majątek sięgnął 180 000, bowiem zarządzał pośrednio pożyczkami udzielanymi papiestwu, ciągnąc zyski zprałatur, opactw i przeorstw w całej Europie.
Między wielkimi rodami Florencji trwała rywalizacja. Rodziny Albizzich, Strozzich i Uzzano nieprzychylnie spoglądały na dawny pałac Bardich, w którym obecnie zamieszkiwali Medyceusze. Po przegranej wojnie z Lukką i Mediolanem, która spowodowała gwałtowny wzrost podatków, przeciwnicy zdołali doprowadzić do uwięzienia Kosmy, a następnie, w 1433 roku, wygnania. Nie minął jednak rok, gdy Kosma powrócił triumfalnie do Florencji i zdobył władzę oraz wpływy. Przez kolejne trzydzieści lat był faktycznym, chociaż nie tytularnym, przywódcą Florencji. Po śmierci w roku 1464 Kosma Medyceusz (Starszy)wł.Cosimo di Giovanni de’ Medici otrzymał tytuł Pater Patriae (Ojca Ojczyzny).
Syn Kosmy –Piotr Medyceuszwł.Piero di Cosimo de’ Medici (ur. 1416, zm. 1469) musiał walczyć z zakusami ambitnej oligarchii, ciesząc się poparciem ludu. Miejsce jego zajęli synowie –Wawrzyniec Wspaniaływł. Lorenzo di Piero de’ Medici (ur. 1449, zm. 1492) iJulian Mediciwł.Giuliano di Piero de’ Medici, który w 1478 padł ofiarą spisku. 26 kwietnia 1478 r. Juliana zakłuto w kościele, a Wawrzyńca zraniono w szyję. Lud stał po stronie Medyceuszy. Rodzinę Pazzich zniszczono, arcybiskupa powieszono. Papież jak pisał Bazylow usiłował robić dobrą minę do złej gry. Rzucił klątwę na Florencję. Chciał z nią wojny. Wawrzyniec Wspaniały marzył o książęcej godności. Wydawał pieniądze zarówno na kulturę jak i na wystawne życie. Był podobno „nienasyconym mistrzem w kunszcie miłości”. Wawrzyniec, wychowany niezwykle starannie, poeta i mówca, zrobił z Florencji stolicę uczonych i artystów (m.in.Poliziano,Pico della Mirandola,Marsilio Ficino iMichał Anioł), wzbogacił znacznie założoną przez dziadka bibliotekę medycejską.
Młodszy syn WawrzyńcaJan Medyceuszwł.Giovanni di Lorenzo de’ Medici w 1513 został papieżem jako Leon X. Drugim Medyceuszem, który w XVI wieku zasiadł na tronie papieskim, byłJuliusz Mediciwł.Giulio di Giuliano de’ Medici (w 1523 jako Klemens VII). Z władców Florencji wyróżnili sięKosma I Medyceuszwł.Cosimo I Medici (ur. 1519, zm. 1574), bardzo wykształcony, rządził samowładnie (od 1537), w kwietniu 1555[1] zdobyłSienę, założył galerię słynnych mistrzów, próbował sił jako literat wViaggio per l’alta Italia. W 1569 papieżPius V mianował go wielkim księciem Toskanii. Kosma II Medyceuszwł.Cosimo II Medici (ur. 1590, zm. 1621), zapewnił fladze toskańskiej poważanie na całymMorzu Śródziemnym. Z kobiet dwie zasiadły na tronie francuskim:Katarzyna Medycejska, żona Henryka II, iMaria Medycejska, żona Henryka IV. Ród Medyceuszy w linii panującej wygasł w 1737[2]. Do naszych czasów przetrwały boczne gałęzie dynastii.
Medyceusze odegrali wybitną rolę polityczną i kulturalną w dziejachWłoch. Posiadali największy w średniowiecznych Włoszech dom bankowy (założony w 1397 we Florencji) z filiami wRzymie,Mediolanie i wielu miastach zachodniejEuropy. Byli bankierami władców europejskich, m.in. królów angielskich. Ród wydał trzech papieży (Leon X,Leon XI,Klemens VII) oraz dwie królowe francuskie (Katarzyna Medycejska iMaria Medycejska).
Potrone Medici (1046–1102)│Potrone Bono Medici (1069–1123)│Potrone Bernard Medici (1099–1147)│Giambuono Medici (1131–1192)│└ ─ Chiarissimo Medici (zm. po 1210) │ └ ─ Filip Lippo de 'Medici │ ├ ─Averardo de’ Medici (zm. po 1280) │ │ │ └ ─ Averardo de 'Medici (zm. przed 1319) │ │ │ ├─Salvestro zwany Chiarissimo │ │ │ │ │ Averardo Bicci de 'Medici (zm. po 1357) │ │ │ │ │ └─ →Jan Bicci de 'Medici główna linia Rodu wymarła w 1743 roku) │ │ │ └─Giovenco de 'Medici │ │ │ Julian detto Giovenco de 'Medici │ │ │ │ │ Julian de 'Medici │ │ │ │ │ │ │ └─[3 pokolenia...] │ │ │ │ │ │ │ Raffael de 'Medici │ │ │ │ │ │ │ ├─Franciszek de 'Medici │ │ │ │ │ │ │ │ │ └─Raffael de 'Medici (zmarł w 1628 r.), markizCastellina od 1628, potomkowie wymarli w 1705 r. │ │ │ │ │ │ │ │ │ └─Julian de 'Medici (1574–1636), arcybiskup │ │ │ │ │ │ │ └─Juliusz de 'Medici │ │ │ │ │ │ │ └─[4 pokolenia...] │ │ │ │ │ │ │ └─Franciszek Józef de 'Medici, markizCastellina, ożenił się z Małgorzatą Tornaquinci │ │ │ │ │ │ │ └─→ Ród Medici-Tornaquinci linia wciąż istnieje │ │ │ │ │ └─Antoni de 'Medici │ │ │ │ │ └─[2 pokolenia...] │ │ │ │ │ Oktawian de 'Medici (1484–1546), mąż Bartlomei Giugni, a później Franciszki Salviati │ │ │ │ │ ├─Bernard de 'Medici (zm. po 1576), mąż Julii de’ Medici, zakupił Ottaiano │ │ │ │ │ │ │ └─Aleksander de 'Medici (zm. 1606), generał milicji papieskiej │ │ │ │ │ │ │ ├─(3) Bernard de 'Medici (zmarł przed 1620), książęOttaiano, tytuł przyznany przez króla Hiszpanii │ │ │ │ gałąź książątOttaiano │ │ │ │ │ │ │ └─→ Oktawian de 'Medici, książęOttaiano │ │ │ │ │ │ │ ├─→ gałąź nadal istnieje │ │ │ │ │ │ │ └─[6 pokoleń...] │ │ │ │ │ │ │ └→ Franciszek de 'Medici (1808–1857), kardynał │ │ │ │ │ └─→ papieżLeon XI, kardynał Alessandro de 'Medici (1536–1605) │ │ │ └─→ Francesco de 'Medici – (2) ród wymarł w 1820 roku │ └─Chiarissimo de 'Medici (XIII w.) │ ├─Lippo de 'Medici │ │ │ ├─Alamanno de 'Medici (zm. 1355) │ │ │ │ │ └─Salvestro de 'Medici de 'Medici (zm. 1381), pierwszy polityk z rodziny │ │ │ │ │ └─ → (4) ród wymarł w 1742 r. │ │ │ ├─Henryk de 'Medici (zm. 1348) → ród wymarł w 1670 roku │ │ │ ├─Bonino de 'Medici → ród wymarł wymarły w 1749 r. │ │ │ └─Cambio de 'Medici (zm. po 1356) │ │ │ └─Vieri de 'Medici (zm. 1395) │ │ │ └─→ (5) ród wymarł w 1732 r. │ └─Giambuono de 'Medici → ród wymarły w 1771 r. ? (6) ─ Bernardyn Medici │ └ ─ Jan Jakub Medici (1498/55) │ └ ─ papieżPius IV (Giovanni Angelo Medici,Mediolan 1499 –Rzym, 1565)
Rodzina Medyceuszy w obrazach mistrzów
Pochód najmłodszego króla, Lorenzo Medici oraz Piera i CosmaPochód Jana VII PaleologaPochód najstarszego króla, patriarchy KonstantynopolaPokłon Trzech Króli