Znajdują się tu między innymi: siedem uniwersytetów (Statale,Bicocca, Iulm,Bocconi,Cattolica,Politecnico; założone m.in. w latach 1863, 1920 i 1924) i inne uczelnie, Akademia Literatury, instytuty naukowe oraz liczne instytucje kulturalne, w tym jedna z najbardziej znanych scen operowych –Teatro alla Scala, co czyni miasto jednym ze światowych centrów w tej dziedzinie.
Mediolan jest bardzo ważnym ośrodkiem międzynarodowej turystyki. W 2018 roku Mediolan odwiedziło 9,19 mln turystów z całego świata – był szesnastym najczęściej odwiedzanym miastem na świecie[2]. Wraz z Rzymem iWenecją jest jednym z trzech najważniejszych pod względem turystycznym włoskich miast. Mediolan uważany jest także za światową stolicęmody oraz finansowo-gospodarcze centrum Włoch. Swoje siedziby mają tutajwłoska giełda i największe włoskie korporacje, w tym liczne banki, instytucje ubezpieczeniowe, firmy telekomunikacyjne, a także największy prywatny włoski koncern telewizyjnyMediaset[3].
Mediolan został założony przez plemięInsubrów w IV wieku p.n.e. W III wieku p.n.e. pojawiają się pierwsze wzmianki o mieście jako miejscu stacjonowania armii rzymskiej. W 286 roku Mediolan stał się rezydencją władcówCesarstwa Rzymskiego (do 402 roku). W 313 roku cesarzKonstantyn wydał w Mediolanie edykt uznający chrześcijaństwo. W 387 rokuAugustyn z Hippony przyjął chrzest z rąk biskupaAmbrożego. W 569 roku miasto zostało zdobyte przezLongobardów, a w 774 roku władzę przejęła dynastiaKarolingów (Franków). W 951 roku miasto zostało opanowane przez króla niemieckiegoOttona I Wielkiego.
W 1158 roku Mediolan odmówił posłuszeństwa cesarzowiFryderykowi Barbarossie i w 1162 roku został zburzony i opanowany przez wojska Fryderyka[5]. W 1167 roku Mediolan został odbudowany dzięki staraniomLigi Lombardzkiej. W 1329 roku rodzinaViscontich przejęła władzę i Mediolan stał się niezależnym księstwem formalnie podległym cesarzowi rzymsko-niemieckiemu. W 1450 roku rodzinaSforzów objęła władzę, a w czasie ich rządów tworzyłLeonardo da Vinci.
Rycina przedstawiającapowstanie w Mediolanie (18–22 marca 1848 r.) przeciwko panowaniu austriackiemu
W 1815 roku pokongresie wiedeńskim powróciło pod panowanie Austrii. W 1859 roku w wynikuwojny francusko-austriackiej zostało odebrane Austrii przezSardynię wspieraną przez Francję. W 1861 roku Mediolan został włączony doZjednoczonego Królestwa Włoch. W drugiej połowie XIX wieku i w czasie XX wieku, dzięki szybkiemu rozwojowi gospodarczemu, Mediolan stał się dużym ośrodkiem przemysłowo-handlowym i finansowym. W czasieII wojny światowej miasto kilkakrotnie było bombardowane przezaliantów, w wyniku czego doszło do uszkodzenia budynkuLa Scala.
Po II wojnie światowej, po powstaniu Republiki Włoskiej (1946), był jednym z silników odbudowy przemysłowej i kulturowej Włoch. 12 grudnia 1969 miał miejscezamach bombowy na Piazza Fontana, co było pierwszym incydentem w tzw.strategii napięcia(inne języki) we Włoszech. Od końcalat 80. XX wieku miasto zaczęło być określane jako „Milano da bere(inne języki)”, co pochodzi od sloganu reklamującego miasto jako miejsce dobrobytu.
Obecnie Mediolan jest ważnym centrum handlowym i przemysłowym, zarówno wewnątrz UE, jak i na arenie międzynarodowej, a także najważniejszym włoskim centrum usług, finansów, mody, wydawnictw i przemysłu. Miasto jest także jednym z najważniejszych uniwersyteckich, edytorskich i telewizyjnych centrów Europy oraz siedzibą międzynarodowych targówFiera Milano(inne języki), największej powierzchni wystawowej w Europie.
Decyzja o tworzeniu„Legionów Polskich posiłkujących Lombardię” została uzyskana na podstawie dwukrotnego spotkania gen.Jana Henryka Dąbrowskiego zNapoleonem Bonaparte, jakie miały miejsce 4 grudnia 1796 i po zabiegach gen.Antoniego Amilkara Kosińskiego powtórnie 4 stycznia 1797 roku. 9 stycznia 1797 roku została podpisana konwencja pomiędzy Administracją Generalną Lombardii a gen. J.H. Dąbrowskim, na mocy której tworzono we Włoszech Legiony Polskie. W konwencji zapisano, że oddziały będą pełniły role oddziałówauxyliarnych (pomocniczych), a krój munduru będzie zbliżony do wzorów z okresupierwszej Rzeczypospolitej[6]. 20 stycznia 1797 roku Dąbrowski wydał odezwę do Polaków (rozpowszechnianą w czterech językach), a 3 lutego 1797 roku ukazała się także odezwa rządu Lombardii, wzywająca Polaków do wsparcia wysiłku zbrojnego Legionów[7].
Mediolan w okresie Legionów Włoskich, dowodzonych przez gen. Jana Henryka Dąbrowskiego, mieścił siedzibę Zakładu Legionów Polskich[9]. Tutaj zgłaszali się przybywający z kraju ochotnicy i tutaj przeprowadzano pierwsze szkolenia wojskowe.
Mediolan jest podzielony na mniejsze jednostki administracyjne nazywanemunicipio lubzone (dzielnice). Do 1999 miasto liczyło 20 zon. W 1999 władze zdecydowały o redukcji ich liczby do 9. DzisiajMunicipio 1 di Milano stanowi historyczne centrum, 8 pozostałych pokrywa powierzchnię od granic zony 1 do granic miasta. Dzielnice podzielone są na osiedla (quartieri).
Mediolan leży na północnym krańcu wpływówklimatu podzwrotnikowego, gdzie ze względu na położenie miasta występuje klimat typowokontynentalny. Są tu typowe dla północnych Włoch rośliny. Przeważają gorące, suche lata i chłodne, wilgotne zimy, inaczej niż wklimacie śródziemnomorskim charakterystycznym dla reszty Włoch. W ciągu pozostałych pór roku piękne słoneczne dni przeplatają się z okresamideszczowymi. Średnie roczne dobowe temperatury wahają się od 3 °C w zimie do 25 °C w lecie.
Średnie temperatury w centrum miasta wynoszą od 0 do 7 °C w styczniu i 19 do 30 °C w lipcu. Opadyśniegu są często w zimie. W ciągu ostatnich 15–20 lat zmniejszyła się częstotliwość opadów śniegu. Historyczna średnia Mediolanu wynosi pomiędzy 35 a 45 cm. Pojedyncze śnieżyce powyżej 30–50 cm w 1–3 dni zdarzają się okresowo, z rekordem 80–100 cm podczas sławnej śnieżycy w styczniu 1985. Wilgotność jest dosyć duża w ciągu całego roku i wielkość średnich rocznych opadów wynosi około 1000 mm. W stereotypowym obrazie, Mediolan jest często owiany mgłą charakterystyczną dla zimnych okresów w dorzeczu Padu. Redukcja zanieczyszczeń z fabryk zmniejszyła to zjawisko w ciągu ostatnich lat, przynajmniej w centrum miasta. Wiatru zwykle nie ma w Mediolanie. Na wiosnę mogą się zdarzyć wichury, zarówno z powodutramontany wiejącej zAlp, jak ibory wiejącej z północnego wschodu. Takie wichury często powodują zniszczenia.
Najważniejszy włoski ośrodek gospodarczo-finansowy; jedno z najbogatszych miast Europy. Ważny węzeł kolejowy i drogowy, wielki węzeł lotniczy (lotniskaMalpensa iLinate). Siedziba licznych banków i towarzystw ubezpieczeniowychoraz giełdy (Borsa Italiana). Największy w kraju ośrodek przemysłowy – m.in. przemysł maszynowy, elektrotechniczny, środków transportu (Alfa Romeo,MV Agusta), chemiczny (koncernPirelli), odzieżowy, a także metalowy, szklarski, spożywczy (sery, winaCinzano i inne), porcelanowo-fajansowy, rafineryjny, hutnictwo żelaza. Mediolan jest jednym z ważniejszych ośrodków mody.
Począwszy od 2010 roku funkcjonuje system wypożyczania rowerów, dostępnych w bezobsługowych wypożyczalniach rozmieszczonych na obszarze ścisłego centrum. Park rowerowy systemu transportu rowerowego obejmuje 3650 rowerów.
Do Mediolanu doprowadzone są od strony południowo-zachodniej dwa kanały:Naviglio Grande iNaviglio Pavese, łączące Mediolan zrzeką Ticino. Kanały są nieżeglowne przez przeważającą część roku.
Port lotniczy Mediolan-Malpensa, położony 48 km na północny zachód od Mediolanu i skomunikowane linią kolejową Malpensa Express, dojeżdżającą na stację kolejową Milano Cadorna.
Porty lotnicze są połączone między sobą specjalnymi liniami autobusowymi. Połączenie autobusowe jest najtańszym środkiem transportu łączącym mediolańskie lotniska z centrum miasta. Autobusy z międzynarodowych portów lotniczych zatrzymują się przyStazione Centrale w centrum miasta przystacjach M2 i M3 mediolańskiego metra.
↑Historia powszechna Tom 7 Od upadku cesarstwa rzymskiego do ekspansji islamu. Karol Wielki. Praca zbiorowa. T. 7. Mediaset Group SA, 2007, s. 617.ISBN 978-84-9819-814-0.
_-_The_Last_Supper_(1495-1498).jpg)
