Medal Copleya (ang.Copley Medal) – nagroda przyznawana przezTowarzystwo Królewskie w Londynie (ang.Royal Society of London) za „trwałe, wybitne osiągnięcia w dowolnej dziedzinie nauki”[1]. Obecnie w latach parzystych przyznawana za osiągnięcia w naukach fizycznych i w latach nieparzystych w naukach biologicznych[1]. Jest to najstarsza i najbardziej prestiżowa nagroda przyznawana przez Towarzystwo[1]. Nazwa wyróżnienia pochodzi od jednego z członków –Godfreya Copleya(inne języki), zamożnego ziemianina, który w XVIII wieku ufundował nagrodę pieniężną w wysokości 5000funtów szterlingów.
Przyznawana od 1731 roku, zwykle corocznie, choć w XVIII i XIX wieku zdarzały się lata bez nagrodzonych[a]. Zazwyczaj otrzymuje ją jedna osoba, choć bywała wręczana dwóm lub nawet trzem osobom w tej samej edycji[b]. Jest kilka przypadków nagrodzenia więcej niż raz tej samej osoby; dwukrotnie Medal otrzymali:
„Za nowe eksperymenty elektryczne – jako zachęta dla jego gotowości, która zawsze okazywał, zobowiązując Towarzystwo jego odkryciami i ulepszeniami w tej części wiedzy”.
Przeszło pięćdziesiąt razy zdarzało się, że Medal Copleya otrzymywalinobliści – ówcześni lub późniejsi, z trzech różnych dziedzin (fizyka,chemia,medycyna z fizjologią). Poniżej przykłady pogrupowane według dziedzin noblowskich[c].
Medal Copleya jest przyznawany także za badania w tych dziedzinach, które nie są objęte Nagrodami Nobla, np. w matematyce. Medal Copleya otrzymywali laureaci najwyższych wyróżnień matematycznych jakNagroda Abela czy starszyMedal Fieldsa i jeszcze starszyMedal Sylvestera; przykłady to:
↑Do 2021 roku takich lat było 21 – 13 w XVIII w. i 8 w XIX w.: 1733, 1735, 1756, 1761–63, 1765, 1774, 1779, 1786, 1790, 1793, 1797, 1810, 1812, 1816, 1819, 1828–1830 i 1833.
↑Do 2021 roku było 13 takich przypadków – 4 w XVIII w., 8 w XIX w. i raz w XXI w.: 1766, 1783, 1791, 1798, 1821, 1825, 1827, 1832, 1836–1838, 1840 i 2010. Przypadek trojga laureatów zdarzył się tylko raz, w 1766.
↑Tacy podwójni laureaci przeważnie otrzymują najpierw Nagrodę Nobla, a dopiero potem Medal Copleya. Odwrotnych przypadków było kilkanaście: w fizyce Rayleigh i Penrose; w chemii Robinson, Lindahl i Henderson; w fizjologii z medycyną Miecznikow, Hopkins, Katz, Brenner i Gurdon.Frederick Sanger to unikalny przypadek Nagrody Nobla i przed, i po Medalu Copleya.
Z tym tematem związana jest kategoria:Laureaci Medalu Copleya.
Copley Medal. Royal Society. [dostęp 2021-09-22]. (ang.)..png)
