Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Mazama

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mazama
Mazama
Rafinesque, 1817[1]
Ilustracja
Mazama ruda (M. americana)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

parzystokopytne

Podrząd

przeżuwacze

Infrarząd

Pecora

Rodzina

jeleniowate

Podrodzina

sarny

Plemię

Odocoileini

Rodzaj

mazama

Typ nomenklatoryczny

Mazama pitaRafinesque, 1817 (=Moschus americanusErxleben, 1777)

Synonimy
Gatunki

9 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Mazama[9] (Mazama) –rodzajssaków zpodrodzinysaren (Capreolinae) w obrębierodzinyjeleniowatych (Cervidae).

Zasięg występowania

[edytuj |edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące wAmeryce Południowej[10][11][12].

Morfologia

[edytuj |edytuj kod]

Długość ciała 70–145 cm, długość ogona 6–16 cm, wysokość w kłębie 38–80 cm; masa ciała 8–65 kg[11][13][14]. Sierść gładka koloru rudobrązowego.Poroże krótkie, o długości 3–12 cm[11], nierozgałęzione. Mazamy mają łukowato wygięty grzbiet i zad wyższy odkłębu.

Systematyka

[edytuj |edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1817 roku francusko-amerykańskiprzyrodnikConstantine Samuel Rafinesque w artykule poświęconym nowym gatunkom ssaków, opublikowanym na łamachThe American Monthly Magazine and Critical Review[1]. Rafinesque wymienił dwa gatunki –Mazama pitaRafinesque, 1817 (=Moschus americanusErxleben, 1777) iMazama biraRafinesque, 1817 (=Cervus gouazoubiraG. Fischer, 1814) – z którychgatunkiem typowym byłMazama pitaRafinesque, 1817 (=Moschus americanusErxleben, 1777).

Etymologia

[edytuj |edytuj kod]
  • Mazama: meksykańskie nazwymazame,magame lubteuthlamacame użyte przezHernándeza (Nova plantarum, animalium et mineralium Mexicanorum historia wydane w 1651 roku)[15] na opisanie niektórych meksykańskich kopytnych[16].
  • Coassus:fr. coassou ‘jeleń’, odguar. gouazou ‘jeleń’[17]. Gatunek typowy: Gray wymienił dwa gatunki –Cervus rufusIlliger, 1815 iCervus nemorivagusF. Cuvier, 1817 – nie wskazując typu nomenklatorycznego.
  • Homelaphus: gr. ὁμωςhomōs ‘podobny, taki sam’; ελαφοςelaphos ‘jeleń’[18]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe):Homelaphus inornatusJ.E. Gray, 1872 (=Moschus americanusErxleben, 1777).
  • Doryceros (Doratoceros): gr. δορυdoru, δορατοςdoratos ‘włócznia’; κεραςkeras, κερατοςkeratos ‘róg’[19]. Gatunek typowy: Fitzinger wymienił dwa gatunki –Cervus nemorivagusF. Cuvier, 1817 iCervus tschudii[c]J.A. Wagner, 1855 – nie wskazując typu nomenklatorycznego.
  • Nanelaphus: gr. νανοςnanos ‘karzeł’; ελαφοςelaphos ‘jeleń’[20]. Gatunek typowy:Nanelaphus nambyFitzinger, 1879 (=Moschus americanusErxleben, 1777).
  • Azarina: gen. bryg.Félix Manuel de Azara (1746–1821), hiszpański oficer, inżynier, kartograf, komisarz graniczny na granicy Paragwaju i Brazylii w latach 1781–1801, przyrodnik[8]. Gatunek typowy: Larrañaga nie wskazał typu nomenklatorycznego.

Podział systematyczny

[edytuj |edytuj kod]

Dane mitochondrialne sugerują, żeMazama jest wysoceparafiletyczna. Na podstawie danych molekularnychMazama pandora została przeniesiona doOdocoileus,Mazama nemorivaga doPassalites natomiastMazama gouazoupira doSubulo[21][22]. W takim ujęciu do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[22][13][10]:

GrafikaGatunekAutor i rok opisuNazwa zwyczajowa[9]Podgatunki[11][10][13]Rozmieszczenie geograficzne[11][10][13]Podstawowe wymiary[11][13][d]Status
IUCN[23]
Mazama chunyiHershkovitz, 1959mazama lilipuciagatunek monotypowyAndy w południowymPeru i północnejBoliwiiDC: 70–75 cm
DO: brak danych
MC: około 11 kg
 VU 
Mazama rufina(Bourcier &Pucheran, 1852)mazama karłowatagatunek monotypowyAndy od zachodniejWenezueli oraz północno-wschodniej i środkowejKolumbii doEkwadoru i północno-zachodniego PeruDC: 80–95 cm
DO: 8–9 cm
MC: 3–15 kg
 VU 
Mazama americana(Erxleben, 1777)mazama rudagatunek monotypowyKolumbia, Wenezuela, Ekwador, Peru,Gujana,Surinam,Gujana Francuska,Brazylia iTrynidad i Tobago (Trynidad, niedawno wytępiony naTobago)DC: 90–145 cm
DO: 12–16 cm
MC: 30–65 kg
 DD 
Mazama rufa(Illiger, 1815)gatunek monotypowyBrazylia,Paragwaj i północnaArgentynaDC: 51,5–100 cm
DO: 6,5–17,5 cm
MC: 6,7–47 kg[14]
 NE 
Mazama nanus(Hensel, 1872)mazama małagatunek monotypowypołudniowo-wschodnia Brazylia, południowo-wschodni Paragwaj i północna ArgentynaDC: około 70 cm
DO: 9–12 cm
MC: 14–16 kg
 VU 
Mazama jucundaO. Thomas, 1896mazama parańskagatunek monotypowywschodnia Brazylia (południowo-wschodnieSão Paulo i północno-wschodniaParana)DC: około 85 cm
DO: 11–14 cm
MC: około 25 kg
 VU 
Mazama temama(Kerr, 1792)mazama środkowoamerykańska3 podgatunkipołudniowyMeksyk (na południe odTamaulipas),Gwatemala iBelize doPanamy i północno-zachodniej KolumbiiDC: 80–110 cm
DO: 10–14 cm
MC: 12–32 kg
 DD 

Kategorie IUCN: VU gatunek narażony, DD gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia; NE gatunki niepoddane jeszcze ocenie.

Opisano również gatunki wymarłe z Ameryki Południowej:

Uwagi

[edytuj |edytuj kod]
  1. Nomen nudum.
  2. Niepoprawna późniejsza pisowniaDorycerosFitzinger, 1874.
  3. PodgatunekM. nemorivagus.
  4. DC – długość ciała;DO – długość ogona;MC – masa ciała

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. abC.S. Rafinesque. New Species of Mammifers in the Notes to the(Tableau methodique des Mammiferes) Methodical Picture of the Mammiferes, by D. Desmarest, in the 24th and last volume of the French New Dictionary of Natural History. „The American Monthly Magazine and Critical Review”. 1 (5), s. 363, 1817. (ang.). 
  2. J.E. Gray. An Outline of an Attempt at the Disposition of Mammalia into Tribes and Families, with a List of the Genera apparently appertaining to each Tribe. „Annals of Philosophy”. New Series. 10, s. 342, 1825. (ang.). 
  3. J.E. Gray: List of the specimens of Mammalia in the collection of the British museum. London: The Trustees, 1843, s. 174. (ang.).
  4. J.E. Gray: Catalogue of ruminant Mammalia (Pecora, Linnaeus) in the British Museum. London: British Museum, 1872, s. 90. (ang.).
  5. Fitzinger 1873 ↓, s. 360.
  6. Fitzinger 1873 ↓, s. 347,360.
  7. R. Lydekker: Catalogue of the ungulate mammals in the British Museum (Natural History). Cz. 4: Artiodactyla, families Cervidæ (deer), Tragulidæ (chevrotains), Camelidæ (camels and llamas), Suidæ (pigs and peccaries), and Hippopotamidæ (hippopotamuses). London: The Trustees, 1915, s. 210. (ang.).
  8. abA. Larrañaga: Escritos de don Dámaso Antonio Larrañaga. T. 2. Montevideo: Impr. Nacional, 1923, s. 348. (hiszp.).
  9. abNazwy zwyczajowe za:W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 172.ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  10. abcdC.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 316–318.ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  11. abcdefS. Mattioli: Family Cervidae (Deer). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 441–443.ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.).
  12. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): GenusMazama. [w:]Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-04-10]. (ang.).
  13. abcdeClass Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 595–596.ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  14. abP.H. Peres, D.J. Luduvério, A.M. Bernegossi, D.J. Galindo, G.B. Nascimento, M.L. Oliveira, E.D.P. Sandoval, M. Vozdova, S. Kubickova, H. Cernohorska & J.M.B. Duarte. Revalidation of Mazama rufa (Illiger 1815) (Artiodactyla: Cervidae) as a Distinct Species out of the Complex Mazama americana (Erxleben 1777). „Frontiers in Genetics”. 12, s. 742870, 2021.DOI:10.3389/fgene.2021.742870. (ang.). 
  15. F. Hernández de Toledo: Nova plantarum, animalium et mineralium Mexicanorum historia. Romae: Sumptibus Blasij Deuersini, & Zanobij Masotti bibliopolarum, typis Vitalis Mascardi, 1651, s. 893. (łac.).
  16. Palmer 1904 ↓, s. 402.
  17. Palmer 1904 ↓, s. 192.
  18. Palmer 1904 ↓, s. 330.
  19. Palmer 1904 ↓, s. 244.
  20. Palmer 1904 ↓, s. 446.
  21. E.E. Gutiérrez, K.M. Helgen, M.M. McDonough, F. Bauer, M.T.R. Hawkins, L.A. Escobedo-Morales, B.D. Patterson & J.E. Maldonado. A gene-tree test of the traditional taxonomy of American deer: the importance of voucher specimens, geographic data, and dense sampling. „ZooKeys”. 697, s. 87–131, 2017.DOI:10.3897/zookeys.697.15124. (ang.). 
  22. abN. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:]ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-06]. (ang.).
  23. Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-06]. (ang.).
  24. S. Roth. Noticias preliminares sobre nuevos mamíferos fósiles del Cretáceo superior y terciario inferior de la Patagonia. (Apéndice). „Revista del Museo de La Plata”. 11, s. 158, 1904. (hiszp.). 
  25. F. Ameghino: La antigüedad del hombre en el Plata. Wyd. G. Masson & Igon Hermanos. T. 1. Paris & Buenos Aires: La Cultura Argentina, 1880, s. 623. (hiszp.).

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]
Identyfikatory zewnętrzne:
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mazama&oldid=74500045
Kategoria:
Ukryta kategoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp