| Kardynał diakon | |
 | |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 1230 |
| Data i miejsce śmierci | 4 września 1305 |
| Protodiakon | |
| Okres sprawowania | 1287–1305 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Kreacja kardynalska | 22 maja 1262 |
| Kościół tytularny | Santa Maria in Portico |
Matteo Orsini Rosso (ur.1230 – zm.4 września1305) – włoskikardynał z rzymskiej rodziny arystokratycznejOrsini. Nominację kardynalską (z tytułem diakona S. Maria in Portico) otrzymał z rąk papieżaUrbana IV w1262. W1264 został legatem papieskim w prowincjach Marche i Patrymonium, gdzie walczył zPietro da Vico, sprzymierzeńcem króla SycyliiManfreda Hohenstaufa. Archiprezbiterbazyliki watykańskiej od 1278 roku; był też protektorem zakonufranciszkańskiego (w1279) i archiprezbiterem bazyliki laterańskiej (od 1302). Był jednym z liderów frakcji kardynałów przeciwnych dominacjiAndegawenów we Włoszech. Po śmierci Mikołaja III został uwięziony (wraz z bratem zmarłego papieżaGiordano Orsini) przez proandegaweńskie władzeViterbo, gdzie odbywała sięPapieska elekcja 1280–1281, w wyniku czego papieżem został FrancuzMarcin IV.Protodiakon od1287. Nakonklawe 1294 został wybrany na papieża, jednak odmówił przyjęcia tej godności i ostatecznie tiarę uzyskał wówczasBonifacy VIII. Popierał Bonifacego VIII w jego sporze z królem FrancjiFilipem IV, a po jego śmierci opowiadał się za kontynuacją konfrontacyjnej polityki wobec króla. Autor wielu dzieł teologicznych (m.in.De auctoritate Ecclesiae). Zmarł wPerugii krótko po wyborzeKlemensa V.