 | |
| Data i miejsce urodzenia | 10 listopada 1846 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 22 marca 1906 |
| Gatunki | |
| Zawód | kompozytor, muzykolog |
 | |
Martin Wegelius (ur.10 listopada1846 wHelsinkach[1], zm.22 marca1906 tamże) –fiński kompozytor i muzykolog, założycielHelsińskiego Instytutu Muzycznego i jego pierwszy dyrektor.
Wegelius studiował historię sztuki, filozofię, historię i literaturę, aCarl Gustaf Estlander (1834–1910) upatrywał w nim swojego następcę[2]. Jednocześnie kształcił się muzycznie uGabriela Linséna (1838–1914) iFriedricha Richarda Faltina (1835–1918)[1]. Dyplom z filozofii uzyskał w 1869 roku[1][2].
W latach 1870–1871 Wegelius studiował wWiedniu, a w latach 1871–1873 wLipsku, m.in. pod kierunkiem teoretyka muzykiErnsta Richtera (1808–1879), kompozytorówCarla Reinecke (1824–1910) iSalomona Jadassohna (1831–1902)[1]. W 1873 roku powrócił do Helsinek i ożenił się z Hanną Bergroth[2]. Następnie pracował jako nauczyciel gry na fortepianie, krytyk muzyczny, dyrygent i wykładowca Akademickiego Towarzystwa Śpiewaczego[2]. W latach 1874–1881 prowadził własne towarzystwo muzyczneDilettantföreningen[1]. W latach 1877–1878 odbył podróż studialną doMonachium, gdzie kształcił się pod okiem kompozytoraJosefa Rheinbergera (1839–1901), i do Lipska[1]. W okresie tym wiele komponował[1]. Po powrocie do Finlandii w 1879 roku zagrał dwa swoje koncerty[1].
Z inicjatywy Wegeliusa w marcu 1882 rokuDilettantföreningen połączyło się z Helsińskim Towarzystwem Muzycznym, tworząc szkołę muzyczną[1]. O objęcie kierownictwa instytutu poproszono norweskiego kompozytoraEdvarda Griega (1843–1907), który odmówił[1][3]. Pierwszym dyrektorem został Wegelius, który pełnił tę funkcję aż do swojej śmierci w 1906 roku[4]. Wegelius kładł nacisk na nauczaniekompozycji, sam wykładał w instytucieteorię i historię muzyki orazsolfeż[4]. Z braku materiałów sam napisał podręczniki do historii i teorii muzyki, które pozostawały w użyciu przez 50 lat[1]. Zatrudnił nauczycieli z zagranicy, m.in. włoskiego kompozytora i pianistęFerruccio Busoniego (1866–1924), norweskiego kompozytora i skrzypkaJohana Halvorsena (1864–1935) oraz skrzypkaViktora Nováčka[3]. Do jego najwybitniejszych uczniów należą:Jean Sibelius (1865–1957),Erkki Melartin (1875–1937),Armas Järnefelt (1869–1958),Toivo Kuula (1883–1918),Erik Furuhjelm (1883–1964) iSelim Palmgren (1878–1951)[1].
W 1902 roku senat fiński przyznał Wegeliusowi dożywotnią emeryturę[1]. W 1904 roku Wegelius został członkiem szwedzkiej Królewskiej Akademii Muzycznej[1].
Wegelius pisałsonaty na skrzypce i fortepian, fantazje na fortepian z orkiestrą, uwertury (m.in.Daniel Hjort), kantaty (m.in.Hymn till kärleken) i pieśni do tekstówRuneberga,Topeliusa iGoethego[1][2]. Pod koniec lat 70. Wegelius skomponował kantatęDen 6:te Maj dla uczczenia dnia śmierci poetyJohana Runeberga[1].