Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Marlon Brando

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marlon Brando
Ilustracja
Marlon Brando (1950)
Imię i nazwisko

Marlon Brando Jr.

Data i miejsce urodzenia

3 kwietnia 1924
Omaha

Data i miejsce śmierci

1 lipca 2004
Los Angeles

Zawód

aktor, reżyser

Współmałżonek

Anna Kashfi
(1957–1959; rozwód)
Movita Castaneda
(1960–1962; rozwód)
Tarita Teriipia
(1962–1972; rozwód)

Lata aktywności

1944–2004

podpis
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Marlon Brando Jr.[1][2] (ur.3 kwietnia1924 wOmaha, zm.1 lipca2004 wLos Angeles) –amerykański aktor,gwiazda filmowa, odtwórca ról w takich filmach jakTramwaj zwany pożądaniem,Na nabrzeżach,Dziki,Ojciec chrzestny czyCzas apokalipsy. Wyreżyserował teżwesternDwa oblicza zemsty, w którym sam zagrał.American Film Institute umieścił go na 4. miejscu w rankinguThe 50 Greatest American Screen Legends[3].

Wypracował własny styl gry aktorskiej, oparty nasystemie Stanisławskiego. Konsekwencją postawy aktorskiej Brando była niechęć do uczenia się ról - podczas kręcenia scen plan filmowy był obwieszony kartkami z jego kwestiami[4]. Jego styl aktorski miał wpływ na takich aktorów jakJames Dean[4],Paul Newman[5] iRobert De Niro[5].

Był laureatem wielu prestiżowych nagród, m.in. dwóchOscarów (oprócz tego zdobył jeszcze sześć nominacji) – zaNa nabrzeżach iOjca chrzestnego.

Życiorys

[edytuj |edytuj kod]

Młodość

[edytuj |edytuj kod]

Urodził się wOmaha w stanieNebraska[6] jako syn Dorothy Julii (z domu Pennebaker; 1897–1954) i Marlona Brando Sr. (1895–1965), producenta pestycydów i pasz chemicznych[7]. Miał dwie starsze siostry:Jocelyn Brando (1919–2005) i Frances (1922–1994). Jego rodzina była pochodzenianiemieckiego,holenderskiego,angielskiego iirlandzkiego. Wychowywał się w wierzeStowarzyszenia Chrześcijańskiej Nauki[8]. Kiedy miał 11 lat, wraz z rodziną przeprowadził się doEvanston. W 1937 wraz z rodziną przeniósł się do Libertyville wIllinois, gdzie uczęszczał do Libertyville High School[9]. Naukę kontynuował w Shattuck Military Academy[6] wFaribault w stanieMinnesota.

Kariera

[edytuj |edytuj kod]
Marlon Brando (1963)

W 1944 na warsztatach aktorskich wNew School poznałStellę Adler, która zapoznała go zsystemem Stanisławskiego. Gdy Brando odnosił sukcesy zawodowe,Lee Strasberg próbował przypisać sobie zasługi za nauczenie go aktorstwa. Marlon często podkreślał, że to właśnieStella uczyła go gry aktorskiej– a późniejElia Kazan. W tym samym roku zadebiutował naBroadwayu w Music Box Theatre jako Nels w dramacieI Remember Mama u bokuOskara Homolki. W 1947 na deskach Ethel Barrymore Theatre wystąpił jako Stanley Kowalski w spektakluTennessee WilliamsaTramwaj zwany pożądaniem. Wkrótce zadebiutował na kinowym ekranie w roli Kena Wiloceka w dramacieFreda ZinnemannaPokłosie wojny (The Men, 1950) zTeresą Wright,Everettem Sloane iDorothy Tree.

Kreacja Stanleya Kowalskiego w dramacieElii KazanaTramwaj zwany pożądaniem (A Streetcar Named Desire, 1951) przyniosła mu nominację doOscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego i nagrody nowojorskich krytyków. Z kolei za postać meksykańskiego rewolucjonistyEmiliano Zapaty w dramacie historycznym tego samego reżyseraViva Zapata! (1952) po raz drugi był nominowany do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego, a także otrzymał nagrodęBAFTA w kategorii najlepszy aktor pierwszoplanowy iZłotą Palmę naMiędzynarodowym Festiwalu Filmowy w Cannes. Kolejną nominację do Oscara i nagrodę BAFTA zdobył za rolęMarka Antoniusza w filmie kostiumowymJosepha L. MankiewiczaJuliusz Cezar (Julius Caesar, 1953).

Grał główne role w dramatach, komediach i westernach, gdzie zwykle wcielał się w postaci zbuntowanych bohaterów o skomplikowanej psychice. W dramacieLászló BenedekaDziki (The Wild One, 1954) zagrał Johnny’ego Strablera, motocyklistę-awanturnika. Jako Terry Malloy w melodramacie kryminalnymNa nabrzeżach (On the Waterfront, 1954) został uhonorowany Oscarem,Złotym Globem i nagrodąBAFTA dla najlepszego aktora pierwszoplanowego.

Francis Ford Coppola, któremu powierzono wyreżyserowanieOjca Chrzestnego, wraz z producentemRobertem Evansem planował obsadzenie w roliVita CorleoneLawrence'a Oliviera (który jednak odmówił z powodów zdrowotnych) lub Marlona Brando, uznając ich za najlepszych aktorów na świecie. Albert S. Rundy, producent filmu, zgodził się z tym wyborem, natomiast szefowiestudia Paramount byli przeciwni obsadzeniu Brando ze względu na jego reputację jako osoby, z którą trudną współpracować na planie filmowym.Stanley Jaffe zdecydowanie odmówił Coppoli zaangażowania Marlona Brando, później jednak złagodził stanowisko, wyznaczając trzy warunki obsadzenia Brando; znacznie mniejsze wynagrodzenie, wzięcie na siebie odpowiedzialności finansowej za wszelkie opóźnienia produkcji oraz próbne nagrania. Ostatecznie Brando otrzymał rolę, co było punktem zwrotnym w jego karierze. W 1973 r. został za nią nagrodzony Oscarem, jednak odmówił przyjęcia tego wyróżnienia na znak protestu przeciwko dyskryminacjiIndian i ich fałszywemu przedstawianiu wwesternach oraz w geście poparcia dla Indian zRuchu Indian Amerykańskich okupującychWounded Knee w rezerwaciePine Ridge. Zamiast niego na scenę wyszła młoda IndiankaSacheen Littlefeather (Maria Cruz), która w jego imieniu odmówiła przyjęcia nagrody oraz wyjaśniła tego powody (Brando wspierał potem m.in. przywódcę okupacjiDennisa Banksa)[5].

Następnym filmem, w którym zagrał Brando, byłoOstatnie tango w Paryżu w reżyseriiBernarda Bertolucciego. Podobnie jak w poprzednich filmach, odmawiał uczenia się scenariusza na pamięć, zamiast tego zapisywał swoje kwestie na kartkach i umieszczał je wokół planu filmowego. Występ w filmie przyniósł Marlonowi kolejną nominację do Oscara za najlepszą postać pierwszoplanową.

W 1979 roku Brando zagrał pułkownika Waltera E. Kurtza w dramacie wojennymCzas apokalipsyFrancisa Forda Coppoli.

Oprócz nagród prestiżowych, miał na swoim koncie takżeZłotą Malinę za rolę w filmieWyspa doktora Moreau oraz dwie nominacje – zaWzór iKolumba odkrywcę.

W 2001 roku, razem z m.in.Chrisem Tuckerem, wystąpił w teledyskuMichaela Jacksona do piosenki „You Rock My World” z albumuInvincible.

Życie prywatne

[edytuj |edytuj kod]

Byłkrótkofalowcem (znak FO5GJ). Był też właścicielem małego archipelagu wysp na Oceanie Spokojnym, gdzie mieszkał przez pewien okres życia[5].

W biografiiThe Only Contender, wydanej w 1976 roku,publicznie ujawnił swojąbiseksualność[10], pisząc:Jak wielu mężczyzn miałem doświadczenia homoseksualne i nie wstydzę się tego[11]. Jego partnerami byli: Vito Christi,Paul Newman,Burt Lancaster, Carlo Fiore,Laurence Olivier (1951),John Gielgud,Leonard Bernstein,Noël Coward,Tab Hunter,Clifford Odetts,Tyrone Power,Marvin Gaye,Montgomery Clift (na odwagę, razem biegli nago wzdłużWall Street),James Dean iRock Hudson[12], a takżeWally Cox (od 1955 do lutego 1973)[13],Richard Pryor (w latach 70.)[14][15] iChristian Marquand (1994-2000)[13]. Romansował zVivien Leigh (1951)[13],Shelley Winters (1951)[13],Katy Jurado (1951-1961)[13],Jackie Collins (1952)[13],Diahann Carroll (1954)[13],Merle Oberon (1954)[13] iRitą Moreno (od maja 1954 do września 1962)[13].

W 1955 związał się z Anną Kashfi, z którą się ożenił 11 października 1957. Mieli syna Christiana Devi (ur. 11 maja 1958; w 1990 został skazany za morderstwo przyjaciela swojej siostry, zm. 26 stycznia 2008 w wieku 49 lat nazapalenie płuc)[16]. Rozwiódł się 22 kwietnia 1959. Spotykał się z Rossaną Rory (1955)[13],Marilyn Monroe (od marca 1955 do sierpnia 1962)[13], Lee Meriwether (w grudniu 1955)[13],Tallulah Bankhead (1956)[13]. W 1959 poznałMovitę Castanedę. Pobrali się 4 czerwca 1960 i mieli dwójkę dzieci: Miko (ur. 1961) i Rebeccę (ur. 1966). Jednak w 1962 doszło do rozwodu. Romansował zJoan Collins (1959)[9] iEarthą Kitt (1962)[13]. 10 sierpnia 1962 poślubiłTaritę Teriipię, z którą miał dwoje dzieci: syna Tehotu (ur. 30 maja 1963) i córkę Taritę Zumi Cheyenne (ur. 13 lutego 1970, popełniłasamobójstwo 16 kwietnia 1995). Trzeci raz rozwiódł się 14 lipca 1972. W latach 1988–1996 był związany z Marią Christiną Ruiz, z którą miał troje dzieci: córkę Ninnę Priscillę (ur. 13 maja 1989) oraz dwóch synów – Mylesa Jonathana Brando (ur. 16 stycznia 1992) i Timothy’ego Gahana (ur. 6 stycznia 1994). Adoptował też trójkę dzieci: Petrę (ur. 1972), Maimiti (ur. 1977) i Raiatuę (ur. 1982).

Zmarł 1 lipca 2004 w wieku 80 lat wWestwood, zachodniej dzielnicyLos Angeles, w wyniku rozwijającej się przez latabulimii iniewydolności serca[11].

Filmografia

[edytuj |edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Personalidade: Marlon Brando (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2015-12-13]. (port.).
  2. Marlon Brando. Listal. [dostęp 2015-12-13]. (ang.).
  3. AFI’s 100 years...100 stars,American Film Institute [zarchiwizowane 2018-12-16] (ang.).
  4. abAnna Fuksiewicz (2014-07-03): Marlon Brando – aktor, który nie chciał być amantem. Polskie Radio Program II. [dostęp 2017-02-08]. [zarchiwizowane ztego adresu (2018-05-25)]. (pol.).
  5. abcdŁukasz Adamski (2014-07-01): 10 lat temu zmarł Marlon Brando. wnas.pl. [dostęp 2015-12-13]. (pol.).
  6. abMarlon Brando Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2015-12-13]. (ang.).
  7. Marlon Brando Biography (1924-). Film Reference. [dostęp 2015-12-13]. (ang.).
  8. The Religious Affiliation of Marlon Brando, Great American Actor. adherents.com. [dostęp 2017-07-03]. [zarchiwizowane ztego adresu (2009-03-31)]. (ang.).
  9. abMarlon Brando - Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2015-12-20]. (rum.).
  10. Paul Newman Meets Marlon Brando. Gay Influence. [dostęp 2016-02-08]. [zarchiwizowane ztego adresu (2018-05-25)]. (ang.).
  11. abDavid Thomson (2004-07-02): Marlon Brando, 1924-2004. The Guardian. [dostęp 2016-02-08]. [zarchiwizowane ztego adresu (2018-05-25)]. (ang.).
  12. Hollywood’s Rogue Bisexual: Marlon Brando. Gay Influence. [dostęp 2016-02-08]. [zarchiwizowane ztego adresu (2018-05-25)]. (ang.).
  13. abcdefghijklmnMarlon Brando Dating. FamousFix. [dostęp 2018-05-13]. (ang.).
  14. Milena Majek (2018-02-09): Wdowa po Richardzie Pryorze potwierdza romans męża z... Marlonem Brando. Plejada.pl. [dostęp 2018-02-09]. [zarchiwizowane ztego adresu (2018-05-21)]. (pol.).
  15. Vicente Fernández (2018-02-08): Revelan que Marlon Brando tuvo una relación sexual con Richard Pryor. Quo.es. [dostęp 2018-02-09]. [zarchiwizowane ztego adresu (2018-05-21)]. (hiszp.).
  16. Christian Brando w bazieNotable Names Database(ang.)

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
David di Donatello dla najlepszego aktora zagranicznego
Nagroda Akademii Filmowej dla najlepszego aktora pierwszoplanowego
1920–1939
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039
Nagroda Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych dla najlepszego aktora
Złoty Glob dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym
1940–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Nagroda BAFTA dla najlepszego aktora pierwszoplanowego
1950–1959
1960–1969
1970–1979
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Nagroda za pierwszoplanową rolę męską na Festiwalu Filmowym w Cannes
1946–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–
Nagroda Krajowego Stowarzyszenia Krytyków Filmowych dla najlepszego aktora
Złota Malina dla najgorszego aktora drugoplanowego
1980–1999
2000–2019
2020–2039
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marlon_Brando&oldid=76146436
Kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp