Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Markuszów

Na mapach:Ziemia51°22′28″N 22°15′30″E/51,374444 22,258333
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Markuszów
osada
Ilustracja
Kościół pw. św. Ducha wybudowany w 1608 r. przez Włocha Piotra Durie.
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

puławski

Gmina

Markuszów

Liczba ludności (2022)

1155[2]

Strefa numeracyjna

81

Kod pocztowy

24-173[3]

Tablice rejestracyjne

LPU

SIMC

0385715[4]

Położenie na mapie gminy Markuszów
Mapa konturowa gminy Markuszów, w centrum znajduje się punkt z opisem „Markuszów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Markuszów”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Markuszów”
Położenie na mapie powiatu puławskiego
Mapa konturowa powiatu puławskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Markuszów”
Ziemia51°22′28″N 22°15′30″E/51,374444 22,258333[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Markuszów dawniej teżMarkuszewosada wPolsce położona wwojewództwie lubelskim, wpowiecie puławskim, wgminie Markuszów[4][5]

Osada leży nad rzekąKurówką. Siedzibagminy Markuszów. Dawniejmiasto; uzyskałlokację miejską około 1550 roku, zdegradowany w 1869 roku[6]. Historycznie położony jest wMałopolsce (początkowo wziemi sandomierskiej, a następnie wziemi lubelskiej). W drugiej połowie XVI wieku położony był w powiecie lubelskimwojewództwa lubelskiego[7]. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromadyMarkuszów.W latach 1975–1998 miejscowość położona była wówczesnym województwie lubelskim.

Miejscowość była siedzibągminy Markuszów, która istniała do 1973 roku i została reaktywowana ponownie w 1984 roku (jednak z mniejszą powierzchnią).

W osadzie jest 20 nazwanych ulic[8].

Wieś jest siedzibąrzymskokatolickiej parafiiśw. Józefa[9].

Historia

[edytuj |edytuj kod]

Wieś wzmiankowana w 1317. Już od tego momentu w rękach rodu, który ostatecznie przyjął nazwisko Firlej. W 1330 lokacja naprawie magdeburskim. Około 1550 roku Markuszów uzyskał prawa miejskie, potwierdzone i rozszerzone w 1686. W 1630 pojawia się pierwsza wzmianka o markuszowskich Żydach. W 1661 r. było ich 9, w 1756 r. 356, zaś w 1827 r. 343, co stanowiło 42,5% ogółu mieszkańców. Tutejszagmina żydowska uzyskała w 1681 r. zezwolenie na wybudowaniesynagogi. Żydzi z Markuszowa mieli także swoje cmentarze -stary inowy. Jako miasto prywatne, po Firlejach przeszedł Markuszów na dłużej wraz z okolicznymi dobrami w ręce Sobieskich, by następnie zmieniać właścicieli.

 Osobny artykuł:Kalendarium Markuszowa.

Podczaswojny w obronie Konstytucji 3 maja nieopodal odbyła siębitwa wojsk polskich z najeźdźcami rosyjskimi. Kolejnabitwa odbyła się tu podczaspowstania listopadowego, w pobliskich miejscowościach walczono również podczaspowstania styczniowego.

Te ostatnie wydarzenia skutkowały odebraniem praw miejskich, podobnie jak w przypadku wielu innych polskich miejscowości.

W roku 1906 na pograniczu Łan i Markuszowa uformowała sięmariawickaparafia pw. Przenajświętszego Sakramentu, założona przez dotychczasowego wikariusza parafii św. Józefa Oblubieńca w Markuszowie, kapłana Piotra Marię Ładysława Golińskiego. W latach 1907–1909mariawici wybudowali swój kościół i założyli odrębny wyznaniowy cmentarz.

Ostatnim właścicielem (do parcelacji w 1938) był Bohdan Broniewski. Broniewscy zachowali park po byłym pałacu i inne nieruchomości do reformy rolnej podrugiej wojnie światowej, kiedy i tego ich pozbawiono.

W 1939 naloty niemieckie poważnie zniszczyły osadę. W 1942 Niemcy zlikwidowali społeczność żydowską, która stanowiła wówczas nieco ponad połowę ludności osady - w 1921 r. Markuszów zamieszkiwało 1001 Żydów, co stanowiło 54,2% ogółu. Część Żydów została wywieziona doSobiboru, a część zabita na miejscu. Niemcy zdewastowali wówczas także miejscowekirkuty i zniszczylisynagogę.

Ważniejsze obiekty

[edytuj |edytuj kod]

Turystyka

[edytuj |edytuj kod]

Ludzie związani z Markuszowem

[edytuj |edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria:Ludzie związani z Markuszowem.

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG,Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikatorPRNG: 77907.
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych LokalnychGUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych,Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 776 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
  4. abGUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 50-51.
  7. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
  8. TERYT
  9. Opis parafii na stronie diecezji

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Gmina Markuszów
Powiat nowoaleksandryjski / puławski (1867–1975)(► GG)
Przynależność wojewódzka
Miasta
Osiedla (1954–1972)
Gminy wiejskie
(1867–1954 i 1973–1975)
Gromady
(1954–1972)
Dawne miasta na obszarze obecnegowojewództwa lubelskiego
Miasta zdegradowanereformą carską z 1869–1870

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich; (2) wytłuszczono miasta trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast (wyjątek: miasta połączone na równych prawach, które wytłuszczono); (4) gwiazdki odnoszą się do terytorialnych zmian administracyjnych: (*) – miasto restytuowane połączone z innym miastem (**) – miasto restytuowane włączone do innego miasta (***) – miasto nierestytuowane włączone do innego miasta (****) – miasto nierestytuowane włączone do innej wsi; (5) (#) – miasto zdegradowane w ramach korekty reformy (w 1883 i 1888); (6) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Źródła: Ukaz do rządzącego senatu z 1 (13) czerwca 1869, ogłoszony 1 (13 lipca) 1869. Listy miast poddanych do degradacji wydano w 20 postanowieniach między 29 października 1869 a 12 listopada 1870. Weszły one w życie: 13 stycznia 1870, 31 maja 1870, 28 sierpnia 1870, 13 października 1870 oraz 1 lutego 1871 (Stawiski).

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Markuszów&oldid=76808526
Kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp