Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Mark Rutte

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mark Rutte
Ilustracja
Mark Rutte (2023)
Data i miejsce urodzenia

14 lutego 1967
Haga

Sekretarz generalny NATO
Okres

od 1 października 2024

Poprzednik

Jens Stoltenberg

Premier Holandii
Okres

od 14 października 2010
do 2 lipca 2024

Przynależność polityczna

Partia Ludowa na rzecz Wolności i Demokracji

Poprzednik

Jan Peter Balkenende

Następca

Dick Schoof

Lider Partii Ludowej na rzecz Wolności i Demokracji
Okres

od maja 2006
do sierpnia 2023

Poprzednik

Jozias van Aartsen

Następca

Dilan Yeşilgöz-Zegerius

podpis
Odznaczenia
Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Lwa Niderlandzkiego (Holandia)Order Australii (cywilny)Order Zasługi Republiki Włoskiej I KlasyOrder Księcia Jarosława Mądrego I klasy
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Mark Rutte (wym. [ˈmɑrkˈrʏtə]; ur.14 lutego1967 wHadze[1]) –holenderskipolityk, parlamentarzysta, w latach 2006–2023 liderPartii Ludowej na rzecz Wolności i Demokracji (VVD), w latach 2010–2024premier Holandii, od 2024sekretarz generalny NATO.

Życiorys

[edytuj |edytuj kod]

Działalność zawodowa, partyjna i parlamentarna

[edytuj |edytuj kod]

W 1984 został absolwentem szkoły średniej, a w 1992 ukończył historię naUniwersytecie w Lejdzie. Studia łączył z działalnością w Jongeren Organisatie „Vrijheid en Democratie”, organizacji młodzieżowej VVD, której był przewodniczącym w latach 1988–1991[2][3].

W latach 1992–1997 i 2000–2002 był menedżerem ds. zasobów ludzkich w koncernieUnilever, od 1997 do 2000 zatrudniony w Van den Bergh Nederland, spółce powiązanej z poprzednim pracodawcą, w 2002 był dyrektorem ds. zasobów ludzkich w IgloMora Groep, również spółce córce Unilevera[2].

22 lipca 2002 został mianowany sekretarzem stanu spraw społecznych i pracy w pierwszym gabinecieJan Petera Balkenendego. Stanowisko zajmował do 17 czerwca 2004, również w drugim rządzie tego premiera. W 2003 po raz pierwszy wybrany w składTweede Kamer, niższej izbyStanów Generalnych. 17 czerwca 2004 został sekretarzem stanu ds. szkolnictwa wyższego i nauki. W marcu 2006 aktywnie uczestniczył w kampanii VVD w czasie wyborów lokalnych[2].

31 maja 2006 na zjeździe Partii Ludowej na rzecz Wolności i Demokracji został wybrany na nowego lidera ugrupowania, zdobywając 51,5% głosów delegatów. 27 czerwca 2006 zrezygnował ze stanowiska sekretarza stanu, po czym powrócił do pełnienia mandatu deputowanego. Został przewodniczącym frakcji poselskiej VVD w Tweede Kamer[2]. Wwyborach parlamentarnych w listopadzie 2006Partia Ludowa na rzecz Wolności i Demokracji zajęła pod jego przewodnictwem czwarte miejsce i znalazła się w opozycji. Mark Rutte jako lider listy wyborczej (lijsttrekker) ponownie uzyskał mandat poselski, który utrzymywał w 2010, 2012[2], 2017[4] i 2021[5].

Premier

[edytuj |edytuj kod]

Wwyborach parlamentarnych w czerwcu 2010 VVD odniosła zwycięstwo, zdobywając 31 mandatów w parlamencie. Markowi Rutte jako liderowi zwycięskiego ugrupowania przypadła rola sformowania nowego gabinetu. W czasie kampanii wyborczej jego partia opowiadała się za zdecydowanymi cięciami wydatków publicznych (co najmniej 20 mld euro w ciągu 4 lat), ograniczaniem wydatków na administrację, podniesieniem wieku emerytalnego i redukcją zasiłków dla imigrantów[6][7].

9 sierpnia 2010 VVD podjęła rozmowy koalicyjne zApelem Chrześcijańsko-Demokratycznym (CDA) orazPartią Wolności (PVV). Załamały się one jednak na początku września, po miesiącu negocjacji, na skutek sprzeciwu części członków CDA wobec niektórych postulatów PVV, które uznali za zbyt radykalne[8]. 29 września 2010 trzy strony uzgodniły jednak porozumienie na rzecz utworzenia mniejszościowego rządu na czele z Markiem Ruttem, złożonego z członków VVD oraz CDA i wspieranego w parlamencie przez PVV. Porozumienie przewidywało ograniczenie wydatków budżetowych o 18 miliardów euro do 2013, zwiększenie liczby funkcjonariuszy policji, zaostrzenie przepisówimigracyjnych oraz wprowadzenie w kraju zakazu noszeniaburek w miejscach publicznych[9][10]. 2 października 2010 podczas partyjnej konwencji porozumienie koalicyjne ostatecznie zaakceptowali przedstawiciele CDA[11]. 7 października 2010 królowaBeatrycze powierzyła liderowi VVD funkcjęformatora celem utworzenia gabinetu[12][13]. Rząd został zaprzysiężony przez królową 14 października 2010. W jego skład obok premiera weszło 11 ministrów (5 z VVD i 6 z CDA)[14][15].

23 kwietnia 2012 Mark Rutte podał się wraz z gabinetem do dymisji na skutek załamania się rozmów koalicji rządzącej z PVV w sprawie redukcji deficytu budżetowego i ustalenia pakietu oszczędnościowego. Na prośbę królowej jego rząd pozostał u władzy do czasu rozpisania przyśpieszonychwyborów[16], które odbyły się we wrześniu 2012. Wybory te ponownie zostały wygrane przez VVD, partia ta zdobyła 41 miejsc w 150-osobowej Tweede Kamer. Tym razem liberałowie zdecydowali się na większościową koalicję zPartią Pracy (PvdA). 5 listopada 2012 drugi rząd na czele z Markiem Ruttem został zaprzysiężony[17]. W gabinecie poza premierem znalazło się po 6 ministrów z każdego ugrupowania.

Wwyborach z marca 2017 ugrupowanie Marka Ruttego utraciło 8 z 41 mandatów, jednak po raz trzeci z rzędu odniosło wyborcze zwycięstwo[4] Do uzyskania nowej większości 76 miejsc w Tweede Kamer konieczne było zawarcie koalicji przez co najmniej cztery partie. Początkowo rozmowy nad powołaniem nowego rządu dotychczasowego premiera prowadziły VVD, CDA,D66 iZielona Lewica (GL), zakończyły się one jednak niepowodzeniem w maju[18]. Miejsce GL w negocjacjach zajęła wówczasUnia Chrześcijańska (CU). Rozmowy podjęto w czerwcu, wznowiono po kilkutygodniowej przerwie w sierpniu[19]. 9 października ogłoszono zawarcie porozumienia o utworzeniu koalicji rządowej obejmującej VVD, CDA, D66 i CU[20]. Proponowany skład rządu ogłoszono około dziesięciu dni później[21]. Trzeci gabinet Marka Ruttego został zaprzysiężony i rozpoczął urzędowanie 26 października 2017[22].

15 stycznia 2021 Mark Rutte podał swój rząd do dymisji. Motywował to przyjęciem politycznej odpowiedzialności za nieprawidłowe działanie organów administracji skarbowej, które od 2012 bezzasadnie oskarżyły wiele rodzin o wyłudzanie zasiłków na dzieci[23][24]. Zadeklarował pozostanie na czele gabinetu do czasu wyłonienia nowego rządu po zaplanowanych na marzec 2021 wyborach, a także pozostanie liderem VVD i ponownym kandydatem swojej partii na premiera[24]. Wwyborach tych jego ugrupowanie ponownie zajęło pierwsze miejsce (34 mandaty)[5]. Negocjacje nad nową koalicją trwały przez szereg miesięcy. Ostatecznie VVD, CDA, D66 i CU zdecydowały się na odnowienie porozumienia, w konsekwencji 10 stycznia 2022 powstał czwarty rząd Marka Ruttego[25]. Koalicja rozpadła się w związku z niemożnością uzyskania porozumienia co do polityki azylowej[26]; 7 lipca 2023 premier ogłosił dymisję gabinetu[27]. 10 lipca tego samego roku ogłosił rezygnację z aktywności politycznej[28]. W sierpniu tego samego roku na funkcji lidera politycznego VVD zastąpiła goDilan Yeşilgöz-Zegerius[29].

W czerwcu 2024 został kandydatem na sekretarza generalnego NATO[30]. W tym samym miesiącu został wybrany na to stanowisko z kadencją od października 2024[31].

Funkcję premiera Holandii sprawował do 2 lipca 2024, gdy kilka miesięcy powyborach z listopada 2023 został powołanynowy gabinet, na czele którego stanąłDick Schoof[32][33]. Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami 1 października 2024 rozpoczął urzędowanie na stanowisku sekretarza generalnego NATO[34].

Odznaczenia

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Ten things you didn't know about prime minister Mark Rutte. dutchnews.nl, 3 listopada 2015. [dostęp 2016-09-09]. (ang.).
  2. abcdeMark Rutte. [dostęp 2016-09-09]. (niderl.).
  3. Mark Rutte: Prime Minister, Minister of General Affairs. government.nl. [dostęp 2016-09-09]. (ang.).
  4. abTweede Kamerverkiezingen 2017 (voorlopige samenstelling). parlement.com. [dostęp 2017-03-16]. (niderl.).
  5. abSamenstelling Tweede Kamer na de verkiezingen van 17 maart 2021 – totaaloverzicht. parlement.com. [dostęp 2021-03-24]. (niderl.).
  6. Surge for Dutch anti-Islam Freedom Party. bbc.com, 10 czerwca 2010. [dostęp 2016-09-09]. (ang.).
  7. At-a-glance: Dutch election rivals. bbc.com, 10 czerwca 2010. [dostęp 2016-09-09]. (ang.).
  8. Dutch coalition talks collapse as Geert Wilders quits. bbc.com, 4 września 2010. [dostęp 2010-10-13]. (ang.).
  9. Islamic veil ban in Dutch coalition deal. bbc.com, 30 września 2010. [dostęp 2010-10-13]. (ang.).
  10. Dutch government pact bans burqa. reuters.com, 30 września 2010. [dostęp 2010-10-13]. (ang.).
  11. Dutch party gives nod to coalition deal with Wilders. bbc.com, 2 października 2010. [dostęp 2010-10-13]. (ang.).
  12. Centre-right leader Mark Rutte new Dutch PM. rnw.org, 8 października 2010. [dostęp 2010-10-13]. (ang.).
  13. Dutch queen OKs government backed by Geert Wilders. bbc.com, 8 października 2010. [dostęp 2010-10-13]. (ang.).
  14. New cabinet to be sworn in Thursday. dutchnews.nl, 13 października 2010. [dostęp 2010-10-13]. (ang.).
  15. Dutch government sworn in but lacks reform mandate. reuters.com, 14 października 2010. [dostęp 2010-10-14]. (ang.).
  16. Premier Holandii podał się do dymisji. tvn24.pl, 23 kwietnia 2012. [dostęp 2012-04-23].
  17. Formatiedagboek 2012. nos.nl, 5 listopada 2012. [dostęp 2016-09-06]. (niderl.).
  18. Dutch four-way coalition talks collapse over migration. bbc.co.uk, 16 maja 2017. [dostęp 2017-10-26]. (ang.).
  19. Dutch government talks near finish line: report. politico.eu, 4 sierpnia 2017. [dostęp 2017-10-26]. (ang.).
  20. Dutch government coalition deal receives parliamentary backing. politico.eu, 10 października 2017. [dostęp 2017-10-26]. (ang.).
  21. Het is officieel: dit worden de nieuwe ministers en staatssecretarissen van Rutte III. rtlnieuws.nl, 20 października 2017. [dostęp 2017-10-26]. (niderl.).
  22. Kabinet-Rutte III officieel beëdigd op Paleis Noordeinde. nu.nl, 26 października 2017. [dostęp 2017-10-26]. (niderl.).
  23. Dutch Rutte government resigns over child welfare fraud scandal. bbc.com, 15 stycznia 2021. [dostęp 2021-01-15]. (ang.).
  24. abRząd Holandii podał się do dymisji. onet.pl, 15 stycznia 2021. [dostęp 2021-01-15].
  25. Kabinet-Rutte IV. parlement.com. [dostęp 2022-01-10]. (niderl.).
  26. Kabinet gevallen, geen akkoord over asielmaatregelen. nos.nl, 7 lipca 2023. [dostęp 2023-07-08]. (niderl.).
  27. Minister-president Rutte biedt ontslag aan van kabinet. rijksoverheid.nl, 7 lipca 2023. [dostęp 2023-07-08]. (niderl.).
  28. Rutte stopt als partijleider VVD en kondigt vertrek aan uit politiek. nos.nl, 10 lipca 2023. [dostęp 2023-07-10]. (niderl.).
  29. Dilan Yesilgöz officieel lijsttrekker voor de VVD, geen tegenkandidaten. nos.nl, 14 sierpnia 2023. [dostęp 2023-08-24]. (niderl.).
  30. Prezydent Rumunii zrezygnował. Tylko jeden kandydat na szefa NATO. polsatnews.pl, 20 czerwca 2024. [dostęp 2024-06-21].
  31. Malwina Zaborowska: To on zastąpi Stoltenberga. Jest nowy sekretarz generalny NATO. rmf24.pl, 26 czerwca 2024. [dostęp 2024-06-26].
  32. Kabinet-Schoof. parlement.com. [dostęp 2024-07-02]. (niderl.).
  33. Holandia ma nowy rząd. Premierem został były szef wywiadu. onet.pl, 2 lipca 2024. [dostęp 2024-07-02].
  34. Mark Rutte nowym szefem NATO. Jakie są jego atuty i plany?. polskieradio24.pl, 1 października 2024. [dostęp 2024-10-01].
  35. Besluit van 2 juli 2024, nr. 2024001724, houdende verlening van een onderscheiding aan oud-Minister-President Mark Rutte. officielebekendmakingen.nl, 4 lipca 2024. [dostęp 2024-07-08]. (niderl.).
  36. Australian Honours Search Facility. Australian Government. [dostęp 2024-06-29]. (ang.).
  37. Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana. quirinale.it, 20 grudnia 2022. [dostęp 2024-06-29]. (wł.).
  38. Указ Президента України № 47/2023 Про відзначення державними нагородами України. president.gov.ua, 27 stycznia 2023. [dostęp 2025-03-28]. (ukr.).
Sekretarze generalniNATO

Premierzy Holandii

Czwarty rząd Marka Ruttego (2022–2024)
W dniu powstania
Późniejsi członkowie

Trzeci rząd Marka Ruttego (2017–2022)
W dniu powstania
Późniejsi członkowie

Drugi rząd Marka Ruttego (2012–2017)
W dniu powstania
Późniejsi członkowie

Pierwszy rząd Marka Ruttego (2010–2012)
W dniu powstania
Późniejsi członkowie

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mark_Rutte&oldid=77341682
Kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp