Ten artykuł dotyczy wydawcy. Zobacz też:Marian Dąbrowski..jpg) Marian Dąbrowski (przed 1932) | |||
| Data i miejsce urodzenia | 27 września 1878 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 27 września 1958 | ||
| Miejsce spoczynku | |||
| Zawód, zajęcie | dziennikarz, przedsiębiorca | ||
| Odznaczenia | |||
    | |||
| |||
_commemorative_plaque%2c_1_Wielopole_street_street%2c_Krak%25C3%25B3w%2c_Poland.jpg)
Marian Dąbrowski (ur.27 września1878 wMielcu[1], zm.27 września1958 wMiami) – polskidziennikarz, przedsiębiorca, założyciel wydawnictwaIlustrowany Kuryer Codzienny, największy magnat prasowy wPolsce międzywojennej; poseł naSejm Ustawodawczy oraz I, II i III kadencji.
Syn Franciszka i Apolonii[1]. W latach 1903–1907 studiował na Wydziale FilozoficznymUniwersytetu Jagiellońskiego, próbował pracować bez powodzenia jako nauczyciel, był najpierw profesorem gimnazjalnym, później sekretarzem redakcji „Ilustracji Polskiej”. W latach 1908–1910 był redaktorem „Głosu Narodu”[2]. W 1910 założył własne pismo – „Ilustrowany Kuryer Codzienny”. 18 grudnia 1910 ukazał się pierwszy numer nowej gazety, która osiągnęła nakład 180 tysięcy egzemplarzy. Dąbrowski w 1914 przejął „Nowiny”, a w 1918 przystąpił do budowy własnego koncernu prasowego poprzez rozbudowę istniejących i budowę nowych oddziałów terenowych. W sumie stworzył ich 11, m.in. wŁodzi,Lwowie,Katowicach,Zakopanem,Toruniu iWarszawie. W 1927 przejął „Nową Reformę” i przeprowadził swoje przedsiębiorstwo doPałacu Prasy przy ulicy Wielopole 1. W 1932 wartość jego koncernu była szacowana na 1,5 miliona dolarów (ok. 13 mln 350 tys. złotych[3], równowartość 140 mln PLN na roku 2024[4]) zatrudniał 1400 pracowników, wydawał „Ilustrowany Kurier Codzienny” oraz 5 ilustrowanych tygodników w nakładzie 200 tysięcy egzemplarzy. Wśród tygodników byłŚwiatowid od 1924,Wróble na dachu od 1933,Tajny Detektyw (1931–1934),Na Szerokim Świecie (1928–1939).
W latach 1921–1935 Dąbrowski był posłem naSejmII RP, początkowo z listyPSL „Piast”, potem z listyBBWR. Od 1926 zwolenniksanacji. Wiele lat byłradnym miastaKrakowa. Fundował nagrody dla młodych malarzy i wspierał finansowo budowę nowego gmachu dla Muzeum Narodowego. W 1925 przedPomnikiem Grunwaldzkim ufundowałPomnik Nieznanego Żołnierza. Był pomysłodawcą powstaniaTeatru Bagatela oraz podjęcia prac badawczych naKopcu Krakusa.
21 lipca 1936 r. został odznaczonyWielkim Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Korony Italii przezambasadora Włoch w Polsce, Pietra Arone di Valentino. Był to wyraz wdzięczności za stanowisko „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” w trakciewojny w Abisynii (Marian Dąbrowski zdecydowanie opowiadał się za zniesieniem sankcji ekonomicznych wobec Włoch).
Był wieloletnim członkiemTowarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, od 1927 zasiadał w jego władzach, w latach 1935–1939 będąc jego prezesem. Był także członkiem Towarzystwa Operowego i Towarzystwa Oratoryjnego. Propagował rozwój sportu: organizował od 1922 Bieg Okrężny o puchar IKC-a, wyścig kolarski na trasie Kraków–Katowice–Kraków, pomagał przy wyścigach motocyklowych i samochodowych. Za popularyzowanie walorów turystycznych Tatr w marcu 1931 zostało mu przyznanehonorowe obywatelstwo Zakopanego[5].
Krótko przed wybuchemII wojny światowej wyjechał za granicę doFrancji, wybuch wojny okazał się dla niego katastrofą zawodową i finansową. Szybko wyczerpały się zasoby oszczędności. Zapomniany, ubogi, bez jakichkolwiek środków do życia zmarł po 19 latach poniewierki wUSA, w dzień swoich 80. urodzin. Po latach urna z jego prochami powróciła do Krakowa, został pochowany nacmentarzu Rakowickim.
