 | |||
| Data i miejsce urodzenia | 7 sierpnia 1932 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 23 grudnia 2021 | ||
| Zawód, zajęcie | działaczka kulturalna, pedagog, polityk | ||
| Alma Mater | |||
| Stanowisko | senator III i V kadencji (1993–1997, 2001–2005) | ||
| Partia | |||
| Odznaczenia | |||
 | |||
| |||
Maria Teresa Berny z domu Waćkowska (ur.7 sierpnia1932 wTrościance, zm.23 grudnia2021[1] wPolanicy-Zdroju[2][3]) – polska działaczka kulturalna i społeczna, pedagog oraz polityk, senatorIII iV kadencji.
Córka Franciszka i Stefanii[3], urodziła się naWołyniu. Uczyła się w liceum pedagogicznym wKrzeszowicach, a następnie w 1970 ukończyła pedagogikę na Wydziale Filozoficzno-HistorycznymUniwersytetu Wrocławskiego[4].
Początkowo pracowała jako nauczycielka, a później jako animatorka kultury. KierowałaKlubem Międzynarodowej Prasy i Książki weWrocławiu (1967–1974)[5]. Zainicjowała utworzenie przy klubie Galerii pod Moną Lisą (1967), którą współtworzyliJan Chwałczyk iJerzy Ludwiński, a która prezentowała najnowsze kierunki sztuki, dzieła i ich twórców. W jej ramach odbywały sięwernisaże i spotkania z artystami. Galeria stała się istotnym miejscem początkówsztuki konceptualnej w Polsce. W wypracowanych ramach jej działania ważne miejsce zajmował aspekt dyskursywny[6]. Jako kierownik Galerii pod Moną Lisą Maria Berny weszła do komitetu organizacyjnegoSympozjum Plastycznego Wrocław ’70[7], które było inicjatywą m.in.Związku Polskich Artystów Plastyków i środowiska artystycznego związanego z kręgiem galerii. Należała do osób, które włączyły się w realizację kompozycji świetlnejDziewięć promieni światła na niebieHenryka Stażewskiego[8].
W późniejszych latach Maria Berny zajmowała się kulturą w Zespole Uzdrowisk Kłodzkich (m.in. organizowała festiwale poświęconeFryderykowi Chopinowi wDusznikach-Zdroju iStanisławowi Moniuszce wKudowie-Zdroju). W latach 1975–1982 była dyrektoremBiura Wystaw Artystycznych we Wrocławiu[9], w tym okresie przygotowała liczne wystawy krajowe i zagraniczne[4].
Od 1945 działała wOrganizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego. Była członkiniąZwiązku Młodzieży Polskiej iZwiązku Harcerstwa Polskiego, pełniła funkcję wiceprzewodniczącej Dolnośląskiej Rady Przyjaciół Harcerstwa[4].
W 2000 współtworzyła Stowarzyszenie Wspierania Bezpieczeństwa Obywateli[9]. Dołączyła doStowarzyszenia „Kuźnica” z siedzibą w Krakowie, a także do Stowarzyszenia Kobiet Aktywnych i Twórczych we Wrocławiu[9][10].
Należała doPolskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (od 1950), następnie doSocjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej, w 1999 przystąpiła doSojuszu Lewicy Demokratycznej (zasiadała we władzach regionalnych tej partii). W latach 1993–1997 sprawowała mandat senatora, reprezentowaławojewództwo wrocławskie. W Senacie III kadencji pełniła funkcję zastępczyni przewodniczącego Komisji Kultury, Środków Przekazu, Wychowania Fizycznego i Sportu oraz była członkinią Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich. W 1998 została radnąsejmiku dolnośląskiego I kadencji[11], pełniąc funkcję wiceprzewodniczącej Komisji Kultury i Nauki[12]. Ponownie uzyskała mandat senatorski w2001 zokręgu wrocławskiego, który wykonywała do 2005. W marcu 2004 przeszła doSocjaldemokracji Polskiej[4]. W 1997[13] i 2005[14] nie uzyskiwała senackiej reelekcji.
Pochowana w charakterze świeckim 4 stycznia 2022 naCmentarzu Grabiszyńskim we Wrocławiu[1].
W 2011 opublikowała książkęWieża radości. Wspomnienia, opowiadającą o życiu kulturalnym Wrocławia i Dolnego Śląska[10]. Następnie ukazały się jej kolejne książki:Czwarta prawda. Wspomnienia nie tylko polityczne (2014),Wołynianka (2015)[15], Klonu liść… (2017)[10] orazPamiętnik dla Alicji. Świat w moich oczach (2020).
W 1998 została odznaczona przezPrezydentaAleksandra Kwaśniewskiego Krzyżem OficerskimOrderu Odrodzenia Polski[16].
