Marcin Biem młodszy, znany także jakoMarcin z Olkusza Młodszy (ur. ok.1470 wOlkuszu, zm.9 listopada1540 wKrakowie) –polskiastrolog, astronom i teolog.
Pochodził zOlkusza, syn zamożnego mieszczanina Marcina. Od półrocza 1486/1487 studentAkademii Krakowskiej, który w grudniu 1488 uzyskał bakalaureat a w pierwszych miesiącach 1491 zdobył magisterium. W latach 1491–1494 objaśniał pismaArystotelesa i wykładał przedmioty matematyczne. Od 1496 – po wejściu do Kolegium Mniejszego - wykładał też astrologię. 6 marca 1500 stał się członkiem Collegium Maius, a od półrocza 1506/1507 prowadził wykłady na wydzialeartium (dziekanem tego wydziału był w semestrze zimowym 1500/1501). W latach 1507–1513 przebywał w rodzinnym Olkuszu. Wkrótce potem podjął studia teologiczne, doktorat z teologii zdobył 22 stycznia 1517. W 1529 został proboszczem w kościele wPrzegini.
UczeńMarcina Króla z Żurawicy. Autor projektu reformykalendarza juliańskiego. Od 22 listopada 1513 wykładał na Akademii Krakowskiej, gdzie zajęcia prowadził niemal do końca życia (przez 26 lat). Wielokrotnie piastował stanowisko dziekana wydziału teologicznego i rektora wszechnicy krakowskiej. W uznaniu zasług, 2 listopada 1538, otrzymał godność podkanclerza Akademii Krakowskiej.
Jego ojciec, Marcin, był rajcą miejskim, matka pochodziła z rodziny Byliców, z której wywodził się głośny astrolog i profesor Akademii KrakowskiejMarcin Bylica.
- Nova calendarii romani reformatio (1514-1516), Kraków 1918, wyd. L. A. Birkenmajer, (traktat o reformie kalendarza juliańskiego przygotowywany naSobór laterański V - praca nie wykończona)[1]
- Materiały do dziejów działalności uniwersyteckiej (Conclusiones Universitatis Cracoviensis ab anno 1441 ad annum 1589, wyd. H. Barycz, Kraków 1933
- Glosy marginalne Biema przy dziele: Piotr LombardLiber sententiarum (rękopisy Biblioteki Jagiellońskiej nr 1514-1515)
- 2 tomy efemeryd astronomicznych z lat: 1499-1531 i 1534-1551 (Biblioteka Jagiellońska, Ink. 2697 i Cim. 5521)
- Quadripartitum Ptolemeusza, wyd. 1493 (Biblioteka Jagiellońska, Ink. 1846)
- Bibliografia Literatury Polskiej - Nowy Korbut, t.2 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1964, s. 31-32
Akademia Krakowska /
Uniwersytet Krakowski
(1400–1499) | |
|---|
Akademia Krakowska /
Uniwersytet Krakowski
(1500–1599) | |
|---|
Akademia Krakowska /
Uniwersytet Krakowski
(1600–1699) | |
|---|
AkademiaKrakowska /
Uniwersytet Krakowski
(1700–1777) | |
|---|
Szkoła Główna Koronna
(1777–1795) | |
|---|
Szkoła Główna Krakowska
(1795–1805) | |
|---|
| Lata 1805–1817[A][B] | |
|---|
Uniwersytet Jagielloński
(1817–1899) | |
|---|
Uniwersytet Jagielloński
(od 1900) | |
|---|
- ↑abcdefghijklPełniący funkcję rektora w zastępstwie.
- ↑Od 1805 do 1809 Uniwersytet połączony z Uniwersytetem Lwowskim i zgermanizowany, 1809 repolonizacja po włączeniu Krakowa doKsięstwa Warszawskiego.
- ↑W latach 1853–1860 rektorów nie wybierano, Uniwersytetem kierował mianowany przez rząd kurator.
- ↑Sprawował obowiązki rektora Tajnego Uniwersytetu.
