Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Marantowate

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marantowate
Ilustracja
Maranta leucoeneura
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne(≡ jednoliścienne)

Rząd

imbirowce

Rodzina

marantowate

Nazwa systematyczna
Marantaceae Petersen in Engl. & Prantl
Nat. Pflanzenfam., II, 6: 33. Oct 1888,nom. cons.
Multimedia w Wikimedia Commons

Marantowate (Marantaceae) –rodzina roślinjednoliściennych z rzęduimbirowców (Zingiberales), blisko spokrewniona zsiostrzanymipaciorecznikowatymi, od których oddzieliła się ok. 79 milionów lat temu[3]. Wyróżnianych jest w jej obrębie ok. 550 gatunków zaliczanych do 31 rodzajów[2]. Rośliny te rosną wwilgotnych lasach równikowych strefy tropikalnej, na kontynentach amerykańskich sięgając także obszarów pod wpływem ciepłego klimatu umiarkowanego. Największe znaczenie ekonomiczne mamaranta trzcinowa dostarczająca jadalnegokłącza bogatego wskrobię. Jadalne są poza tym kłącza i kwiatostany innych gatunków z rodzajuMaranta iGeoppertia. Niektóre gatunki dostarczają surowca plecionkarskiego (gł.Ischnosiphon,Marantochloa iSchumannianthus. Bardzo liczne gatunki iodmiany uprawne rozpowszechnione są jako ozdobne, w klimacie umiarkowanym jako rośliny doniczkowe[3].

Morfologia

[edytuj |edytuj kod]
KwiatostanCalathea marantifolia
Stromanthe jacquinii
Marantochloa conferta
Pokrój
byliny o podziemnychkłączach okrytych łuskami i rozgałęziających sięsympodialnie. U niektórych gatunków są bogate wskrobię. Rodzina obejmuje zarówno drobne rośliny tworzące przyziemne rozety liści, jak i okazałe, tworzące nadziemny pęd i osiągające kilka m wysokości. U niektórych gatunków pędy są rozgałęzione, są też przedstawiciele należący dolian[4]. Pędy nadziemne przypominająbambusy ze względu na zgrubiałe węzły i zachowane suche pochwy liści[3].
Liście
Duże, często w wielu odcieniach zieleni, wielobarwne i wzorzyste. Wyrastają ułożone na pędach w dwóch rzędach, przy czym u niskich roślin skupiają się zwykle u ich nasady, a u wysokich pojawiają się w nieregularnych odstępach[4]. Liście są ogonkowe (u niektórych gatunków ogonka brak), u nasady zpochwą liściową obejmującą łodygę[3]. Cechą charakterystyczną rodziny jest posiadanie na końcachogonków liściowych zgrubiałych i miękko owłosionych tzw. poduszek stawowych[4]. Blaszka liściowa jest całobrzega, z wyraźną centralną żyłką przewodzącą i wygiętymi żyłkami drugiego rzędu[3].
Kwiaty
Wyrastają na końcach pędów kwiatowych pojedynczo w kątachpodsadek lub skupione wwiechowate[4],wierzchotkowate, czasemkłosokształtne kwiatostany proste i złożone[3]. Kwiaty są obupłciowe i asymetryczne. Trzy listki zewnętrznego okółkaokwiatu są wolne, ale trzy listki okółka wewnętrznego są zrośnięte ze sobą orazpręcikiem iprątniczkami, przynajmniej u nasady[3]. Tylko jeden pręcik jest płodny i ma pojedynczy woreczek pyłkowy. Pozostałe pręciki są płonne. Trzyprątniczki z zewnętrznego okółka wykształcają się na kształt płatków kwiatu lub są silnie zredukowane. Obok płodnego pręcika okółka wewnętrznego, dwa pozostałe prątniczki są zmodyfikowane – jeden ma kształt kapturkowaty, a drugi jest tęgi i mięsisty.Zalążnia jest dolna i trójkomorowa, przy czym dwie z komór ulegają zwykle redukcji i są płonne[3]. Pojedyncza, silnie zakrzywiona szyjkasłupka ukryta jest w kapturku tworzonym przez prątniczek. Podczas odwiedzin kwiatu przez pszczołę szyjka słupka prostuje się zbierając pyłek. Po zebraniu przez owadanektaru wydostając się z kwiatu zbiera on jegopyłek, który wcześniej wysypuje się do zagłębienia na słupku[4].
Owoce
Torebki zawierające od 1 do 3 nasion, otwierające się szczelinami, czasem z mięsistą okrywą[4].

Systematyka

[edytuj |edytuj kod]
Pozycja i podział rodziny wedługAPweb (aktualizowanysystem APG IV z 2016)

Rodzina marantowatych jestsiostrzana dla rodzinypaciorecznikowatych w obrębie rzęduimbirowców (Zingiberales) należącychkladujednoliściennych (monocots)[2].

imbirowce

bananowateMusaceae





helikoniowateHeliconiaceae




strelicjowateStreliziaceae



Lowiaceae







paciorecznikowateCannaceae



marantowateMarantaceae





imbirowateZingiberaceae



kostowcowateCostaceae






Pozycja wsystemie Reveala (1994-1999)

Gromadaokrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromadaMagnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasajednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasaZingiberidae Cronquist, nadrządZingiberanae Takht. ex Reveal, rządimbirowce (Zingiberales Griseb.), rodzina marantowate Marantaceae Petersen in Engl. & Prantl)[5].

Wykazrodzajów[6]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni,A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248,DOI10.1371/journal.pone.0119248,PMID25923521,PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. abcPeter F.P.F. Stevens Peter F.P.F.,Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden,2001– [dostęp 2018-02-27] (ang.).
  3. abcdefghMaarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants. Richmond, Chicago: Kew Publishing, The University of Chicago Press, 2017, s. 189-190.ISBN 978-1-84246-634-6.
  4. abcdefWielka encyklopedia przyrody. Rośliny kwiatowe 2. Warszawa: Muza S.A., 1998, s. 438-439.ISBN 83-7079-779-2.
  5. Crescent Bloom: Marantaceae. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-06-17]. (ang.).
  6. Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2023-09-18]. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne:
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marantowate&oldid=71291064
Kategoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp