María Corina Machado (ur.7 października1967 wCaracas[1][2]) –wenezuelskapolityczka, jedna z liderek opozycji wobec rząduNicolása Maduro. W latach 2011–2014 deputowana doZgromadzenia Narodowego.Laureatka Pokojowej Nagrody Nobla w 2025.
Jest córką Henrique Machado Zuloagi, przedsiębiorcy zajmującego się sprzedażą stali oraz Coriny Parisca, psycholożki[1]. Ukończyła inżynierię przemysłową naUniversidad Católica Andrés Bello, uzyskała także tytuł magistra finansów wInstituto de Estudios Superiores de Administración(inne języki)[3].
W 1992 założyła fundacjęAtenea[1]. W 2001 była współzałożycielkąSúmate(inne języki), organizacji zajmującej się kontrolą wyborów[1]. W 2011 została członkiniąZgromadzenia Narodowego uzyskując najlepszy wynik w kraju[3]. W tym samym ubiegała się o nominację partii opozycyjnych do kandydowania na prezydenta w ramach wyborów mających się odbyć w 2012[4]. Ustąpiła ostatecznie miejscaHenrique’owi Capriles Radonskiemu[4]. W 2014, po publicznym potępieniu łamania praw człowieka w Wenezueli na forum Stałej RadyOrganizacji Państw Amerykańskich, została wyrzucona z parlamentu[3]. W lipcu 2015 odebrano jej bierne prawo wyborcze[3].
W 2023 była jedną z kandydatek w ramachprawyborów prezydenckich w partiiPlataforma Unitaria Democrática[5]. W czerwcu tego samego roku Wenezuelski Komisarz Wyborczy odebrał jej prawa wyborcze na 15 lat w związku z powiązaniem jej z rzekomymi przestępstwamiJuana Guaidó[6]. Przeciwko tym restrykcjom zaprotestowali m.in.Organizacja Narodów Zjednoczonych, Organizacja Państw Amerykańskich iUnia Europejska[7]. W październiku tego samego roku wygrała prawybory[8]. W styczniu 2024 Sąd Najwyższy potwierdził odebranie praw wyborczych Machado, w związku z czym poparła onaEdmundo Gonzáleza Urrutię[9].
Sprzeciwia się wenezuelskiemuautorytaryzmowi, będąc w opozycji do rządówHugo Cháveza, a później doNicolása Maduro[10][11]. Zabiega o transparentną demokrację i działa na rzecz powstawania programów pomocowych dla najuboższych[12].
Jestlibertarianką[10]. Zwolenniczka liberalnych reform ekonomicznych,kapitalizmu oraz indywidualnej wolności każdego człowieka[10]. Popiera prywatyzację przedsiębiorstw państwowych, w tym przedsiębiorstwa naftowegoPDVSA[12].
Popiera rządyBinjamina Netanjahu, sprzeciwia się uznawaniusytuacji w Strefie Gazy zaludobójstwo, a jej partia podpisała porozumienie z prawicową izraelską partiąLikud[13]. Dąży do nawiązania stosunków dyplomatycznych zIzraelem i zacieśnienia z nim współpracy[11]. Popiera także akcje wojskowe Stanów Zjednoczonych na Karaibach[13], które walczyły z przemytem narkotyków[14], a prezydenturaDonalda Trumpa stanowi jej zdaniem szansę do walki z wenezuelskim reżimem[13] – dziękowała mu w swojej przemowie noblowskiej[14].
W 2018 znalazła się na liście100 Women(inne języki), czyli liście 100 najbardziej wpływowych i inspirujących kobiet wgBBC[15].
W grudniu 2024 przyznano jejNagrodę Sacharowa[16].
W kwietniu 2025 została wyróżniona przez Time, przyznając jej miejsce na swojej liście 100 najbardziej wpływowych ludzi na świecie i nazywając ją Wenezuelską Żelazną Damą (ang. Venezuelan Iron Lady)[17][15].
W 2024Marco Rubio podpisał list nominujący Machado do Pokojowej Nagrody Nobla[14]. W październiku 2025 ogłoszono, że została laureatką Pokojowej Nagrody Nobla za „niestrudzoną pracę na rzecz praw demokratycznych narodu wenezuelskiego i za jej walkę o sprawiedliwe i pokojowe przejście od dyktatury do demokracji”[18][15]. Przyznanie jej nagrody Nobla potępiła m.in. irańska ambasada w Caracas, która określiła je jako kpinę z koncepcjipokoju[13]; a amerykańska organizacjaCouncil on American–Islamic Relations wezwała laureatkę do przeprosin za wspieranie europejskiejislamofobii oraz poparcie dla jawnie rasistowskiej partii Likud[19].
- ↑abcdMaría Corina Machado News [online], newsnow.co.uk [dostęp 2024-07-28] .
- ↑María Corina Machado: "Hoy tendremos una Venezuela victoriosa en su democracia" [online], El Mundo, 27 lipca 2024 [dostęp 2024-07-28] (hiszp.).
- ↑abcdMaria Corina Machado – Maurice R. Greenberg World Fellows Program [online] [dostęp 2024-07-28] (ang.).
- ↑abVenezuela’s opposition picks Chavez's challenger [online], web.archive.org, 16 lutego 2012 [dostęp 2024-07-28] [zarchiwizowane zadresu 2012-02-16] .
- ↑RicardoR. Martínez RicardoR.,Maria Corina Machado confirma su participación en las primarias de la Unidad [online], Mundo UR – Un mundo de información – Unión Radio – Noticias de Venezuela, 15 sierpnia 2022 [dostęp 2024-07-28] (hiszp.).
- ↑Ronny RodríguezR.R. Rosas Ronny RodríguezR.R.,Contraloría inhabilita a María Corina Machado por 15 años, dice José Brito [online], Efecto Cocuyo, 30 czerwca 2023 [dostęp 2024-07-28] (hiszp.).
- ↑LukeL. Taylor LukeL.,‘Their last hope’: can a political challenger in Venezuela pull the country out of chaos?, „The Guardian”, 21 października 2023 [dostęp 2024-07-28] (ang.).
- ↑María Corina Machado is winner of Venezuela opposition primary that the government has denounced [online], AP News, 26 października 2023 [dostęp 2024-07-28] (ang.).
- ↑Venezuela opposition overcomes hurdles to register candidate [online], 26 marca 2024 [dostęp 2024-07-28] (ang.).
- ↑abcLibertarianka z Wenezueli z Pokojową Nagrodą Nobla! | Stowarzyszenie Libertariańskie [online], www.slib.pl [dostęp 2025-10-19] .
- ↑abAnadolu Agency,Nobel peace laureate Machado pledges support for Israel [online], Daily Sabah, 11 października 2025 [dostęp 2025-10-12] (ang.).
- ↑abPriyankaP. Shankar PriyankaP.,Who is Maria Corina Machado, 2025 winner of the Nobel Peace Prize? [online], Al Jazeera [dostęp 2025-10-12] (ang.).
- ↑abcdIran Slams Nobel Peace Prize for Gaza Genocide Apologist as ‘Mockery of Peace’ [online], Tasnim News Agency, 11 października 2025 [dostęp 2025-10-12] (ang.).
- ↑abcSarahS. Kinosian SarahS.,Nobel Peace Prize winner Maria Corina Machado revived Venezuela’s opposition [online], Reuters, 10 października 2025 [dostęp 2025-10-12] (ang.).
- ↑abcMarina Corina Machado. Kim jest laureatka Pokojowej Nagrody Nobla 2025? [online], rp.pl, 10 października 2025 [dostęp 2025-10-12] (pol.).
- ↑Nagroda im. Sacharowa 2024 wręczona liderom wenezuelskiej opozycji [online], Tematy | Parlament Europejski, 26 września 2024 [dostęp 2025-01-12] .
- ↑María Corina Machado: The 100 Most Influential People of 2025, „TIME” [dostęp 2025-10-12] [zarchiwizowane zadresu 2025-06-16] (ang.).
- ↑Maria Corina Machado laureatką Pokojowej Nagrody Nobla [online], gazetapl, 10 października 2025 [dostęp 2025-10-10] .
- ↑BREAKING: CAIR Calls on Nobel Peace Prize Winner Maria Machado to Renounce Her Support for European Fascism, Likud Party and Anti-Muslim Bigotry [online], 10 października 2025 [dostęp 2025-10-12] (ang.).
| XX wiek | - 1901:Dunant,Passy
- 1902:Ducommun,Gobat
- 1903:Cremer
- 1904:IPM
- 1905:Suttner
- 1906:Roosevelt
- 1907:Moneta,Renault
- 1908:Arnoldson,Bajer
- 1909:Beernaert,Estournelles de Constant
- 1910:MSPB
- 1911:Asser,Fried
- 1912:Root
- 1913:La Fontaine
- 1917:Czerwony Krzyż
- 1919:Wilson
- 1920:Bourgeois
- 1921:Branting,Lange
- 1922:Nansen
- 1925:Chamberlain,Dawes
- 1926:Briand,Stresemann
- 1927:Buisson,Quidde
- 1929:Kellogg
- 1930:Söderblom
- 1931:Addams,Butler
- 1933:Angell
- 1934:Henderson
- 1935:Ossietzky
- 1936:Lamas
- 1937:Cecil
- 1938:Biuro Nansenowskie
- 1944:Czerwony Krzyż
- 1945:Hull
- 1946:Balch,Mott
- 1947:Kwakrzy
- 1949:Boyd Orr
- 1950:Bunche
- 1951:Jouhaux
- 1952:Schweitzer
- 1953:Marshall
- 1954:WKNZdsU
- 1957:Pearson
- 1958:Pire
- 1959:Noel-Baker
- 1960:Luthuli
- 1961:Hammarskjöld
- 1962:Pauling
- 1963:Czerwony Krzyż
- 1964:King
- 1965:UNICEF
- 1968:Cassin
- 1969:MOP
- 1970:Borlaug
- 1971:Brandt
- 1973:Kissinger,Lê
- 1974:MacBride,Satō
- 1975:Sacharow
- 1976:Williams,Corrigan
- 1977:AI
- 1978:Sadat,Begin
- 1979:Matka Teresa
- 1980:Esquivel
- 1981:WKNZdsU
- 1982:Myrdal,Robles
- 1983:Wałęsa
- 1984:Tutu
- 1985:Lekarze przeciw Wojnie Nuklearnej
- 1986:Wiesel
- 1987:Arias
- 1988:Siły pokojowe ONZ
- 1989:Dalajlama
- 1990:Gorbaczow
- 1991:Suu Kyi
- 1992:Menchú
- 1993:Mandela,de Klerk
- 1994:Arafat,Peres,Rabin
- 1995:Pugwash,Rotblat
- 1996:Belo,Ramos-Horta
- 1997:ICBL,J. Williams
- 1998:Hume,Trimble
- 1999:Lekarze bez Granic
- 2000:Kim
|
|---|
| XXI wiek | - 2001:ONZ,Annan
- 2002:Carter
- 2003:Ebadi
- 2004:Maathai
- 2005:MAEA,el-Baradei
- 2006:Grameen Bank,Yunus
- 2007:MZdsZK,Gore
- 2008:Ahtisaari
- 2009:Obama
- 2010:Liu
- 2011:Johnson-Sirleaf,Gbowee,Karman
- 2012:Unia Europejska
- 2013:OPCW
- 2014:Satyarthi,Yousafzai
- 2015:Tunezyjski Kwartet na rzecz Dialogu Narodowego
- 2016:Santos
- 2017:ICAN
- 2018:Mukwege,Murad
- 2019:Ali
- 2020:Światowy Program Żywnościowy
- 2021:Ressa,Muratow
- 2022:Bialacki,Memoriał,Centrum Wolności Obywatelskich
- 2023:Mohammadi
- 2024:Nihon Hidankyō
- 2025:Machado
|
|---|
