Jego ojciec pod koniec lat 40. wyemigrował z rządzonej przezFrancisco Franco Hiszpanii i osiedlił się we Francji, gdzie ożenił się z włoskojęzyczną Szwajcarką z kantonuTicino. Manuel Valls francuskie obywatelstwo przyjął w 1982 w ramach procedury naturalizacji[1].
W czasie studiów naUniversité Panthéon-Sorbonne wstąpił do lewicowej organizacji studenckiej Unef-ID, został też członkiemPartii Socjalistycznej. Awansował w strukturze partyjnej, stając się jednym ze stronnikówMichela Rocarda. W okresie pełnienia przez tego funkcji premiera (1988–1991) zajmował stanowisko doradcy ds. młodzieży. W rządzieLionela Jospina (1997–2002) pracował jako doradca ds. komunikacji społecznej[1][2].
Pełnił szereg funkcji w administracji lokalnej i regionalnej. Był radnym rady regionuÎle-de-France (1986–2002), a w latach 1998–2002 także jej pierwszym wiceprzewodniczącym. Od 1989 do 1998 zajmował stanowisko zastępcymeraArgenteuil[2], od 2001 do 2012 sprawował urząd mera miejscowościÉvry. W wyborach parlamentarnych w2002 i2007 był wybierany doZgromadzenia Narodowego XII i XIII kadencji w jednym z okręgów wyborczych departamentuEssonne[3]. W 2007 miał odmówić prezydentowiNicolasowi Sarkozy’emu wejścia do centroprawicowego rządu[4].
W 2011 zgłosił swoją kandydaturę (jako przedstawiciel tzw. prawego skrzydła partii) do przeprowadzonych przez jego ugrupowanie prawyborów kandydata socjalistów nawybory prezydenckie w 2012. W pierwszej turze głosowania otrzymał 150 tys. głosów (niespełna 6%)[5], popierając następnieFrançois Hollande’a przeciwkoMartine Aubry[1]. Brał udział w kampanii wyborczej François Hollande’a jako dyrektor ds. komunikacji.
16 maja 2012, po zwycięstwie François Hollande’a w wyborach prezydenckich i powołaniu przez niego nowego rządu, Manuel Valls został ministrem spraw wewnętrznych w gabinecie, którego premierem zostałJean-Marc Ayrault[6]. Utrzymał następnie mandat poselski wwyborach przeprowadzonych w kolejnym miesiącu[7]. Po dokonanej 21 czerwca 2012 rekonstrukcji pozostał w drugim gabinecie tego samego premiera na dotychczasowym stanowisku[8].
31 marca 2014, po przegranych przez socjalistów wyborach miejskich, premier Jean-Marc Ayrault podał się do dymisji. Prezydent François Hollande tego samego dnia desygnował Manuela Vallsa na stanowisko premiera[9]. Skład rządu został ogłoszony 2 kwietnia 2014, objął wyłącznie ministrów należących do Partii Socjalistycznej oraz doLewicowej Partii Radykalnej[10]. 9 kwietnia 2012 nominowano dodatkowo sekretarzy stanu[11].
25 sierpnia 2014 Manuel Valls ogłosił dymisję rządu po tym, jak minister gospodarki i odnowy produkcji Arnaud Montebourg skrytykował politykę gospodarczą prowadzoną przez rząd. Prezydent FrancjiFrançois Hollande tego samego dnia powierzył dotychczasowemu premierowi misję utworzenia nowego gabinetu[12]. Skład rządu ogłoszono 26 sierpnia 2014[13]. W rządzie podczas jego funkcjonowania kilkakrotnie dochodziło do zmian kadrowych, najpoważniejsza rekonstrukcja miała miejsce 11 lutego 2016[14].
5 grudnia 2016 Manuel Valls ogłosił, że zamierza się ubiegać o urząd prezydenta wwyborach prezydenckich, które zaplanowano na 23 kwietnia 2017. W związku z tym złożył dymisję z funkcji premiera, która została przyjęta. PrezydentFrançois Hollande 6 grudnia 2016 na stanowisko nowego premiera desygnował dotychczasowego ministra spraw wewnętrznychBernarda Cazeneuve’a[15][16].
W styczniu 2017 Manuel Valls wziął udział w zorganizowanych przez socjalistów prawyborach prezydenckich. W pierwszej turze głosowania zajął drugie miejsce z wynikiem około 31% głosów, przegrywając zBenoîtem Hamonem[17]. W drugiej turze zorganizowanej 29 stycznia 2017 uzyskał ponad 41% głosów, również przegrywając ze swoim konkurentem[18].
Wwyborach parlamentarnych w 2017 startował pod szyldem niezależnego kandydata lewicy (socjaliści cofnęli mu rekomendację za poparcieEn Marche!), uzyskując mandat poselski na kolejną kadencję[19]. Wkrótce po wyborach wystąpił z Partii Socjalistycznej, dołączając do frakcji poselskiej prezydenckiego ugrupowania[20].
We wrześniu 2018 zrezygnował z zasiadania w parlamencie, deklarując swój start w wyborach na burmistrzaBarcelony w 2019[21]. Wystartował wówczas z listy partiiObywatele, uzyskując mandat radnego miejskiego[22]; złożył go w 2021[23].
W grudniu 2024 objął urzędy ministra stanu oraz ministra do spraw terytoriów zamorskich wrządzie François Bayrou[24]. W październiku 2025 otrzymał ponownie nominację na te funkcje, dołączając dogabinetu Sébastiena Lecornu[25]. Zakończył urzędowanie wraz z całym rządem jeszcze w tym samym miesiącu.