Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Malawi

Na mapach:13°S 34°E/-13,000000 34,000000
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy państwa. Zobacz też: jezioroMalawi (Niasa).
Republika Malawi
Republic of Malawi
Dziko la Malaŵi
HerbFlaga
HerbFlaga
Hymn:Mlungu dalitsani Malaŵi
(Boże błogosław nasz kraj Malawi)

Ustrój polityczny

republika

Stolica

Lilongwe

Data powstania

6 lipca1964

Prezydent

Lazarus Chakwera

Powierzchnia

118 480 km²

Populacja (2017)
• liczba ludności


19 169 000[1]

• gęstość

162 os./km²

Kod ISO 3166

MW

Waluta

kwacha (MWK)

Telefoniczny nr kierunkowy

+265

Domena internetowa

.mw

Kod samochodowy

MW

Kod samolotowy

7Q

Strefa czasowa

UTC +2

Język urzędowy

angielski,czewa

Religia dominująca

chrześcijaństwo

PKB (2023)
 • całkowite 
 • na osobę


11,28 mld[1]USD
496[1]USD

PKB (PSN) (2023)
 • całkowite 
 • na osobę


38,23 mld[1]dolarów międzynar.[1]
1 682[1]dolarów międzynar.

Mapa opisywanego kraju
Położenie na mapie
Położenie na mapie
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Lasy deszczowe w północnej części Malawi
Mieszkańcy Malawi przy zbiorze orzeszków ziemnych
Droga krajowa M1

Malawi,Republika Malawi (ang. Republic of Malawi;czewaMalaŵi,Dziko la Malaŵi) dawniejNiasa – państwo we wschodniejAfryce, bez dostępu do morza. Graniczy zTanzanią,Mozambikiem iZambią.

Ustrój polityczny

[edytuj |edytuj kod]

Malawi jest republiką wielopartyjną. Prezydent, wybierany w głosowaniu powszechnym na pięcioletnią kadencję, jest jednocześnie szefem rządu, ustalając skład Rady Ministrów. Głównym organem władzy ustawodawczej jest jednoizbowy parlament – Zgromadzenie Narodowe, którego 193 członków wybieranych jest w głosowaniu powszechnym na pięcioletnią kadencję. Główne partie to: Partia Kongresu Malawi (MCP), Zjednoczony Front Demokratyczny (UDF), Przymierze dla Demokracji (AFORD)[2].

Geografia

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Geografia Malawi.

Malawi to kraj pozbawiony dostępu do morza. Położony jest w Afryce południowo-wschodniej. Z północy na południe kraju rozciąga sięWielki Rów Zachodni, w obrębie którego znajduje się trzecie co do wielkości jezioro afrykańskie –Niasa, powstałe w wyniku ruchów tektonicznych na obszarzeWielkich Rowów Afrykańskich. Z południowych krańców jeziora wypływarzeka Shire, będąca dopływemZambezi. Na wschód i zachód od jeziora Niasa w krajobrazie dominują wysokie płaskowyże. Położona na północy kraju wysoczyznaNyika sięga 2600 mn.p.m. Na południe od jeziora Niasa rozciąga się wyżyna Shire, która przechodzi w masyw górskiMlandżi, osiągający wysokość 3002 m n.p.m. Klimat Malawi jest podrównikowy na przeważającym obszarze kraju.

Podział administracyjny

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Podział administracyjny Malawi.

Malawi zostało podzielone na 3 regiony, które składają się z 28 dystryktów.

  • Region Centralny
1 –Dedza
2 –Dowa
3 –Kasungu
4 –Lilongwe
5 –Mchinji
6 –Nkhotakota
7 –Ntcheu
8 –Ntchisi
9 –Salima
  • Region Północny
10 –Chitipa
11 –Karonga
12 –Likoma
13 –Mzimba
14 –Nkhata Bay
15 –Rumphi
  • Region Południowy
16 –Balaka
17 –Blantyre
18 –Chikwawa
19 –Chiradzulu
20 –Machinga
21 –Mangochi
22 –Mulanje
23 –Mwanza
24 –Nsanje
25 –Thyolo
26 –Phalombe
27 –Zomba
28 –Neno

Historia

[edytuj |edytuj kod]

XX w. p.n.e. – osiedlenie sięBuszmenów
XV w. n.e. – powstanie konfederacji plemion pod wodząKarongi
XVII w. n.e. – kontakty z arabskimi sułtanami
1859-1863 – początki penetracji brytyjskiej
1907 – Malawi staje się kolonią brytyjską
1915 – powstanie antybrytyjskie, zdławione
1944 – pierwsza organizacja polityczna –Afrykański Narodowy Kongres Niasy
1959 – niepokoje wewnętrzne przyczyną delegalizacji ANKN, kontynuatorką stała się Partia Kongresu Malawi
1963 – utworzenie autonomii wewnętrznej Malawi
1964 – niepodległe państwobrytyjskiej Wspólnoty Narodów, członkostwo wONZ
1966 – utworzenie republiki, na której czele stanąłHastings Kamuzu Banda
1967 – nawiązanie stosunków dyplomatycznych zRPA
1975 – przeniesienie stolicy zZomby doLilongwe
1989 – dotknięcie skutkami wojny domowej wMozambiku
1993 – wprowadzenie systemu wielopartyjnego po referendum
1994 – w wyborach zwyciężył Zjednoczony Front Demokratyczny; przewodniczący partii, E. B. Muluzi, został prezydentem kraju

Gospodarka

[edytuj |edytuj kod]

Malawi należy do grona najsłabiej rozwiniętych krajów świata. Gospodarka praktycznie w całości opiera się na rolnictwie, a na obszarach wiejskich mieszka ok. 90% ludności kraju. Na potrzeby własne produkuje sięfasolę,ryż,kassawę. Głównym produktem żywnościowym jestkukurydza, której nadwyżki produkcji pozwoliły Malawi wesprzeć w latach 80. dotkniętych klęską suszy sąsiadów. Duże ilościtytoniu iherbaty przeznacza się na eksport. Oprócz złóżboksytów iapatytów Malawi posiada niewiele bogactw mineralnych. Obiekty przemysłowe skupione są wokół miastaBlantyre.RPA iZimbabwe, dwaj najwięksi partnerzy handlowi Malawi, wprowadziły ułatwienia w obrocie towarowym z tym krajem, znosząc cło na pochodzące z Malawi produkty. Ważną rolę w budżecie Malawi odgrywa pomoc międzynarodowa, zwłaszcza wsparcie finansowe ze stronyMFW iBanku Światowego. Rząd Malawi musi stawiać czoła takim wyzwaniom, jak związane z prymitywnymi sposobami gospodarowania wyjałowienie gleby i rozprzestrzeniająca się epidemiaAIDS.

Demografia

[edytuj |edytuj kod]

Dane można znaleźć wCIA Factbook.

Struktura etniczna[3]
Grupa etnicznaJęzykLiczebność w tys.Procent ludności
ChewaJęzyk czewa891546,52%
TumbukaJęzyk tumbuka277314,47%
AjaoJęzyk yao235512,29%
NgoniJęzyk czewa199310,4%
LomweJęzyk lomwe10385,42%
SenaJęzyk sena6263,27%
TongaJęzyk tonga3621,89%
KokolaJęzyk kokola3241,69%
NgondeJęzyk ngonde1991,04%
PortugalczycyJęzyk portugalski180,09%
BrytyjczycyJęzyk angielski110,06%

Religia

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Religia w Malawi.

Dane wgSpisu Powszechnego w 2018 roku[4]:

Święta państwowe

[edytuj |edytuj kod]
Święta państwowe
DataPolska nazwaOryginalna nazwa
6 lipcaŚwięto NiepodległościIndependence Day

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. abcdefDane dotyczące PKB na podstawie szacunkówMiędzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2023:International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2023. [dostęp 2023-05-20]. (ang.).
  2. „Systemy polityczne współczesnego świata”, Andrzej Antoszewski, Ryszard Herbut, wyd. ARCHE Gdańsk 2004.
  3. Country: Malawi – People Groups. Joshua Project, 2018. [dostęp 2018-06-25]. (ang.).
  4. 2018 Malawi Population and Housing Census Main Report [online], malawi.unfpa.org [dostęp 2020-03-25] .
Państwa Afryki
Państwa
Terytoria zależne
Państwa nieuznawane orazterytoria autonomiczne
Integralne części państw
położonych poza Afryką

  1. Państwo to jest klasyfikowane jakoproto-państwo(inne języki) alboterytorium separatystyczne.
  2. Państwo to może być uznawane zapaństwo separatystyczne ze względu na liczne walki zbrojne w Kabindzie, które cały czas się odbywają powojnie domowej w Angoli od2002 roku.
  3. Państwo to zostało utworzone po wybuchuwojny domowej w Somalii w1991 roku, odkąd w1998 roku rozpoczęła się 3-miesięczna krajowa konferencja konstytucyjna wGaroowe.
  4. Obecnie okupowana przez Maroko.
  5. Nieuznana niepodległość od Somalii ogłoszona 18 maja 1991.
  6. Państwo to powstało wskutek połączenia Zanzibaru (jako republika) z kontynentalnąTanganiką w kwietniu1964 roku, co doprowadziło także do utworzeniaZjednoczonej Republiki Tanzanii.
  • p
  • d
  • e
Członkostwo w organizacjach międzynarodowych

Mapa członków WTO

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Malawi&oldid=76034106
Kategorie:
Ukryta kategoria:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp