 | |
| Imię i nazwisko | Gertrude Malissa Pridgett |
|---|---|
| Pseudonim | Ma/Madame; Mama Can Can, Lila Patterson, Anne Smith |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Przyczyna śmierci | |
| Typ głosu | |
| Gatunki | |
| Zawód | muzyk |
| Aktywność | 1900–1935 |
| Wydawnictwo | |
| Powiązania | Lowell Fulson,Syl Johnson,B.B. King,Freddie King,Little Walter,Muddy Waters,Jimmy Rogers |
| Współpracownicy | |
| Bessie Smith,Georgia Tom,Papa Charlie Jackson | |
| Zespoły | |
| Lovie Austin Blues Serenaders, Ma Rainey’s Georgia Band, Ma Rainey and Her Georgia (Wild Cats) Jazz Band, Ma Rainey’s Louisiana Blackbirds Revue | |
Ma Rainey (właśc.Gertrude Malissa Pridgett; ur.26 kwietnia1886 wColumbus w stanieGeorgia, zm.22 grudnia1939 wRome w stanie Georgia) – amerykańska wokalistkabluesowa związana zbluesem klasycznym.
Urodziła się wColumbus w hrabstwieMuscogee w stanieGeorgia. Jej ojcem był Thomas Pridgett Sr, a matką Ella Allen. Rodzice pracowali w trupachminstrelskich. Gertrude była jednym z ich pięciorga dzieci. Została ochrzczona w First African Baptist Church w Columbus[1][2].
W 1900 r. w wieku 14 lat zadebiutowała śpiewając i tańcząc w muzycznym przedstawieniu „The Bunch od Blackberries” w Springer Opera House w Columbus[1][2].
Około 1902 r. usłyszała po raz pierwszy bluesa w jednym z teatrów muzycznych wSt Louisi w tym samym roku śpiewała już bluesa w wędrownej trupie Fat Chapell’s Rabbit Foot Minstrels[1][2].
W 1904 r. wyszła za mąż za aktora komediowego i tancerza Williama „Pa” Raineya, z którym występowała w śpiewającym i tańczącym duecie na Południu Stanów Zjednoczonych.
W 1912 r. w ramach Moses Stokes Show występowała razem ze swoją protegowanąBessie Smith w Ivory Theater wChattanooga w stanieTennessee[1].
W latach 1914–1916 jako Rainey and Rainey & Assassinators of the Blues duet występował w ramach wędrownych trup Tolliver’s Circus i Musical Extravaganza[2].
W 1915 r. Rainey ponownie współpracowała z Bessie Smith w Fat Chapell’s Rabbit Foot Minstrels[1].
Pomiędzy 1915 a 1917 r. odbywała tournée w takich trupach jak Florida Cotton Blossoms Show, Donald MacGregor’s Carnival Show, C.W. Parks Minstrels, Tolliver’s Circus i Musical Extravaganza Show[1].
W 1917 r. rozwiodła się z mężem i założyła własny zespół Ma Rainey and Her Georgia Smart Set, który prowadziła przez kilka lat. W tym samym czasie współpracowała także zSilasem Greenem w jegonowoorleańskim programie minstrelowym w Ella B. Moore Theater wDallas wTeksasie[2][3].
Na początku lat 20. XX w. przestała się udzielać muzycznie i zamieszkała wMeksyku.
Około 1923 r. powróciła na scenę i zaangażowana przez TOBA występowała wnowojorskim Harlemie. Założyła także swój kolejny zespół Georgia Band[2][3].
W grudniu 1923 r. dokonała swoich pierwszych nagrań z zespołem Lovie Austin and Her Blues Serenaders dla wytwórniParamount[a] wChicago w stanieIllinois[4].
W marcu, kwietniu, maju, sierpniu, październiku i listopadzie 1924 r. dokonała kolejnych nagrań dla firmy Paramount w Chicago i Nowym Jorku zarówno z Lovie Austin and Her Blues Serenaders, jak i kolejnym swoim zespołem Ma Rainey and Her Georgia Jazz Band, w którym byli tak znani muzycy jakFletcher Henderson,Don Redman iCharlie Dixon[4].
W latach 1924–1935 występowała ze swoim zespołem wwodewilowych trupach organizowanych przez TOBA zarówno na Południu, jak i Środkowym Zachodzie Stanów Zjednoczonych. W 1924 r. koncertowała w Grand Theater w Chicago, w Lincoln Theater w Nowym Jorku, w Temple Theater wCleveland w stanieOhio, w Bijou Theater wNashville w stanieTennessee i w Lincoln Theater wPittsburghu w staniePensylwania[3].
W 1925 r. występowała we Frolic Theater wBirmingham w stanieAlabama. Była otwarciebiseksualna i po tym, gdy zastano ją w sytuacji intymnej z partnerką, została w Chicago aresztowana w 1925 r.[2]
W maju, sierpniu i grudniu 1925 r. nagrała 18 bluesów dla wytwórni Paramount w Chicago i Nowym Jorku. Akompaniował jej własny zespół Georgia Band, w którym obok wymienionych powyżej muzyków grali m.in.:Lil Henderson,Charlie Green,Coleman Hawkins[5].
W 1926 r. występowała w Lincoln Theater w Nowym Jorku.
W marcu, czerwcu, listopadzie oraz grudniu 1927 r. nagrała kilkanaście nowych utworów dla wytwórni Paramount w Chicago[6].
W 1927 r.odbyła tournée ze swoją Louisiana Blackbirds Revue po południowych stanach[3].
W sierpniu i grudniu 1927 r. nagrała 11 utworów dla wydawnictwa Paramount w Chicago pod firmą Ma Rainey’s Georgia Band[7].
W czerwcu, wrześniu, październiku i grudniu 1928 r. nagrała 21 bluesów dla wytwórni Paramount w Chicago. Akompaniowali jejGeorgia Tom iTampa Red (we wrześniu) orazPapa Charlie Jackson (w październiku i grudniu). Były to jej ostatnie nagrania. Światowy kryzys, który wybuchł w tym okresie spowodował dramatyczny spadek popytu na płyty[8].
W 1930 r. odbyła tournée poArkansas z Boisy De Legge and His Bandanna Girls w ramach Bandanna Babies Revue, a następnie z własną grupą Arkansas Swift Foot koncertowała po południu USA[3].
W latach 1933–1935 koncertowała z Al Gaines Carnival Show po południowym zachodzie kraju[3].
W 1935 r. całkowicie zerwała z muzyką, do czego przyczyniła się śmierć jej matki. Zamieszkała w domu swojego brata-diakona w Columbus w Georgii. Brała żywy udział w działalności Friendship Baptist Church. W ostatnich lata życia prowadziła kina The Lyric i Airdrome w miejscowościachRome i Columbus[3].
Zmarła poataku serca w City Hospital w Rome. Została pochowana na Porterdale Cemetery w Columbus.
Jej mężem był poślubiony 2 lutego 1904 r. William „Pa” Rainey, z którym się rozwiodła w 1917 r. Miała jednego syna (adoptowanego) o imieniu Danny, który pracował jako tancerz w jej grupach rewiowych. Jej siostra Malissa Nix była także piosenkarką.
W 1983 r. została wprowadzona doBlues Hall of Fame.
W 1990 r. została wprowadzona doRock and Roll Hall of Fame.
Chociaż zaczęła nagrywać dopiero w 1923 r., to była prawdopodobnie pierwszą pieśniarką bluesa, która została za taką uznana przez czarną publiczność i to jeszcze zanim zaczęła swą karierę artystki nagrywającej płyty.Memphis Minnie wspominała, że po usłyszeniu „Bo-Weavill Blues”[b]Nie mogłam się powstrzymać od płaczu[9].
W dużej mierze jej przyciąganie było spowodowane materiałem – zarówno tekstami, jak i wyborem utworów. Szeroki wachlarz jej utworów, to bluesy pochodzące zfolkowych źródeł, a swoim oryginalnym kompozycjom również potrafiła nadać to folkowe brzmienie. Kupiła ludzi śpiewając bez wstydu i bezpośrednio o ludzkiej seksualności, o poddaniu się wiejskich ludzi wszelkim wróżbom, o bo weevil[c], o więźniach połączonych łańcuchami (ang. chain gangs). Tym jej bluesom było dość daleko do wyrafinowania „Crazy Blues”Mamie Smith. Jednak potrafiła dokonać również i wyrafinowanych nagrań z najlepszymi muzykami jazzowymi. Co charakterystyczne – na koncertach wolała występować często zjug bandem. Część uwielbienia wynikała zapewne także z tego, że słuchacze odczytywali z jej chrapliwego głosu własne nadzieje i frustracje. A jeszcze inni zapewne identyfikowali się nią. Georgia Tom – jej długoletni pianista i gentleman – powiedział o niejNie mógłbym powiedzieć, że była dobrze wyglądającą kobietą. Każdy, kto ją znał opisywał ją jako niebywale brzydką, niską i krępą, z wielkim tyłem i wieloma fizycznymi cechami niepasującymi do siebie. Na występy ubierała się zawsze ekstrawagancko i bardzo efektownie – bardzo dobrze zarabiała, więc stać ją było na drogie tkaniny i biżuterię. Tym samym podnosiła także samoocenę słuchaczy. Również jej pseudonim „Ma” zbliżał słuchaczy do niej – odbierali ja jako „Matkę”[10].
Ze wszystkich pieśniarek bluesowych okresu klasycznego wykazywała w śpiewie najwięcej łączności zwiejskim bluesem, zachowując jego charakterystyczne cechy – prostotę i nieokiełznanie[2].
Wywarła wpływ na wszystkie wokalistki bluesowe okresu klasycznego, łącznie z Bessie Smith. Inne wielkie pieśniarki będące pod jej wpływem toBarbara Dane,Jean Kittrell,Natalie Lamb,Carol Leigh,Kerry Price,Big Mama Thornton,Dinah Washington iPat Yankee. Wpłynęła również na wykonawców męskich, jak np.Tampa Red[3].