 Kopia zaginionego oryginału, który był wykonany z okazji ślubu Małgorzaty i Karola. Wcześniej błędnie identyfikowany jako wizerunek królowej Francji Marii Andegaweńskiej. | |
| księżnaBurgundii | |
| Okres | od 3 lipca 1468 |
|---|---|
| Jako żona | |
| Poprzedniczka | Izabela Burbon |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Rodzeństwo | Anna, Henryk,Edward IV, Edmund, Elżbieta, George, Wilhelm, Jan, Tomasz,Ryszard III, Urszula |
| Mąż | |
Małgorzata York (ur.3 maja1446 wFotheringhay[1][2], zm.23 listopada1503[2] wMechelen) – angielska arystokratka, księżna Burgundii w latach 1468–1477 jako trzecia żonaKarola Zuchwałego, córkaRyszarda Plantageneta iCecylii Neville, siostra królów Anglii:Edwarda IV iRyszarda III.
Urodziła się 3 maja 1446[1][2]. Miejscem jej urodzenia było najprawdopodobniejFotheringhay[1][2]. Była szóstym (a trzecią córką) z dwanaściorga dzieciRyszarda Plantageneta, księcia Yorku orazCecylii Neville[3]. Spośród licznego rodzeństwa dzieciństwo przeżyły dwie: Anna iElżbieta oraz czterej bracia:Edward IV,George, Edmund iRyszard.
Jej ojciec był pretendentem do tronu Anglii z linii Yorków. Usiłując strącić z tronu królaHenryka VI w 1455 rozpocząłWojnę Dwóch Róż i pod koniec 1460 wraz z jednym z braci Małgorzaty (Edmundem) zginął w bitwie pod Wakefield[4]. W 1461 królem Anglii został najstarszy bratEdward IV.
Po objęciu tronu przez Edwarda IV Małgorzata - jako jedyna niezamężna królewska siostra - mieszkała w Greenwich[5]. Z braćmi George'em i Ryszardem miała bliskie relacje[5]. Potrafiła czytać i choć literatura była jednym z głównych jej zainteresowań, to pozostała niepiśmienna[5]. Małgorzata posługiwała się biegle językiem francuskim[5]. Cechowała ją religijność oraz błyskotliwość[5]. Była bardzo wysoka[5].
W maju 1465 wzięła udział w koronacji swojej bratowejElżbiety Woodville[2].
Była zaręczona z królem AragoniiPiotrem Portugalskim, jednak małżeństwo nie doszło do skutku; zmarł w 1466[2].
W 1467 Edward IV wyraził zgodę na ślub Małgorzaty[2]. W 1468 jej kuzynRyszard Neville, hrabia Warwick, eskortował ją do Margate, skąd odpłynęła do Burgundii[4]. 3 lipca 1468 wDamme poślubiła dwukrotnie owdowiałegoKarola Zuchwałego. Książę był starszy od niej o 13 lat; był sporo niższy[2]. Para nie miała dzieci[6].
Małgorzata miała dobre relacje ze swoją pasierbicąMarią, która jako jedyne dziecko Karola Zuchwałego była dziedziczką księstwa Burgundii; bliskie kontakty utrzymywała również ze swoją teściowąIzabelą[6][2]. Z mężem rzadko się widywała, choć aktywnie wspierała jego politykę[6]. Dużo podróżowała po kraju[6].
W październiku 1470, podczas krótkotrwałego odzyskania tronu przezHenryka VI Lancastera, udzieliła schronienia swoim braciom - obalonemu królowiEdwardowi i księciu GloucesterRyszardowi - a takżeAnthony'emu Woodville'owi (szwagrowi Edwarda) na dworze burgundzkim[7]. Małgorzata pełniła rolę mediatorki w sporze między Edwardem IV a George'em, który poparłLancasterów[8].
W 1475 Edward IV zawarł traktat pokojowy z Francją, co stało w sprzeczności z interesami Burgundii; mąż Małgorzaty oczekiwał angielskiego wsparcia.Małgorzata w 1477 wysunęła projekt małżeństwa pomiędzy swą jedyną pasierbicą –Marią Burgundzką a swoim bratem, Jerzym księciem Clarence, który był wdowcem poIzabeli Neville, jednak ze względu na sprzeciwEdwarda IV do tego ślubu nie doszło[4]. Książę Clarence został stracony za zdradę w 1478.
W styczniu 1477 Małgorzata owdowiała[6]. Księżną Burgundii została Maria; Małgorzata zaczęła tytułować sięksiężną-matką[6]. Król FrancjiLudwik XI zgłosił roszczenia do księstwa Burgundii[6]. Z uwagi na pokój zawarty pomiędzy Anglią a Francją 2 lata Edward IV nie stanął po stronie siostry w tym konflikcie[6]. Małgorzata brała udział w negocjacjach małżeńskich, które zakończyły się ślubem jej pasierbicy zMaksymilianem Habsburgiem, synem cesarza rzymskiego[2].
W 1480 odwiedziła Anglię, aby porozumieć się z bratem w sprawie małżeństwa jego córki Anny z synem Marii i MaksymilianaFilipem[9]. Oprócz króla Małgorzata podczas wizyty w ojczyźnie spotkała się z pozostałymi żyjącymi członkami rodziny:matką, siostrąElżbietą i bratemRyszardem[9].