Na tę stronę wskazujeprzekierowanie z „mąż, żona”. Zobacz też:Żona (ujednoznacznienie).4.jpg)
Małżonkowie – osoby, które zawarłymałżeństwo:mąż (mężczyzna) lubżona (kobieta). Wlegislacjach wielupaństw małżonków mogą stanowić jeden mężczyzna i jedna kobieta (różnopłciowi małżonkowiemonogamiczni). W niektórych państwach zalegalizowanomałżeństwo osób tej samej płci (małżeństwo jednopłciowe, małżeństwo homoseksualne). W niektórych krajach legalne są również małżeństwapoligamiczne i wówczas małżonków stanowią: jeden mąż z wieloma żonami (wielożeństwo,poligynia) lub rzadziej jedna żona z wieloma mężami (wielomęstwo,poliandria).
Terminwspółmałżonek oznacza relację jednego z małżonków wobec drugiego[1]. Poowdowieniu mąż towdowiec, a żona towdowa. Porozwodzie małżonkowie toeksmałżonkowie lubrozwodnicy.
Ze względu na to, żeCeltowie żyli w dużej części Europy, trudno jest generalizować ich zwyczaje i tradycje. Istnieją przesłanki, by twierdzić, że Celtowie praktykowali poligamię oraz egalitaryzm i partnerstwo (mężowie i żony dzielili się dobrami). Wiadomo, że w przypadku śmierci jednego z małżonków, druga strona otrzymywała na własność wspólnie zgromadzone dobra. Prezenty ślubne były własnością kobiety jako zabezpieczenia w przypadku rozwodu[2]. Pozycja płci w związku celtyckim była generalnie równa[3].
Według Arystotelesa związki homoseksualne u Celtów były szanowane oraz uznawane (starożytni Grecy mieli kontakt z Celtami)[4][5].
Niewiele wiadomo o związkach wczesnych Słowian. Wiadomo jednak, że związki formalne Słowian były oparte na egzogamicznych klanach, przy czym związanie się z kimś nie oznaczało wykluczenia z klanu urodzenia, w przeciwieństwie do większości grup indoeuropejskich[6].
Nie wiadomo dokładnie, jaki stosunek do związków osób tej samej płci mieli dawni Słowianie[7].
WedługStarego Testamentu, mąż tomężczyzna żyjący z kobietą wzwiązku małżeńskim. WBiblii odpowiedniki tego słowa —hebrajski (’isz) igrecki (anér) — oznaczają "człowieka;mężczyznę"[8][9]. W odniesieniu do męża używane są także inne słowa hebrajskie:’adòn ("pan"),bá‛al ("właściciel; pan") orazréa‛ ("towarzysz; przyjaciel")[10][11]. W Izraelu "mężem" nazywano również mężczyznę zaręczonego, a jego narzeczoną określano mianem "żony"[12][13].
W czasach patriarchów mąż i ojciec był kapłanem oraz sędzią swej rodziny, a w całych dziejach opisanych w Biblii nieodmiennie cieszył się głębokim szacunkiem[14][15][16][17][18].
Według Biblii, żoną jest kobieta pozostająca z mężczyzną w związku małżeńskim. Hebrajski wyraz’iszszáh (dosł. "żeński człowiek") odnosi się zarówno do "kobiety", jak i do "żony", którą nazywano też "własnością męża"[19]. Greckie słowoγυνή (gyné) także może oznaczać "żonę" oraz ogólnie "kobietę".
Słowożona ma pochodzenieprasłowiańskie od słowa *žena, które z kolei ma źródło wpraindoeuropejskim morfemie *gwen[20] (*gʷenā)[21]. Są to słowa oznaczające kobietę, wiązane ze słowem oznaczającymrodzić[20]. Praindoeuropejskiegʷ uległopalatalizacji dož. Ten sam źródłosłów mają takie słowa z innych języków indoeuropejskich, jakangielskiequeen (królowa),staroirlandzkieben (kobieta),gockieqinō (kobieta, żona) i in.[21]
Przed rekonstrukcją praindoeuropejskiego źródłosłowu, pochodzenia słoważona doszukiwano się w staropolskimżonąć, mającym oznaczać 'gnać', 'zająć', 'pędzić', 'porwać'.Zygmunt Gloger w „Encyklopedii staropolskiej ilustrowanej” podaje:mówiono np.: „pasterze żoną trzody z pastwisk”, – „śmierć tak dobrego jak złego jedną drogą żenie”, – „wicher deszcz żenie”, – „rzeka z gór żenie” (rwie, płynie raptownie). Stąd powstał u pierwszych Lechitów wyraz żona, oznaczający niewiastę porwaną, pochwyconą, przygnaną w małżeństwo, jak to było obyczajem narodowym u starożytnych Słowian. Stanowisko kobiety i żony w dawnej Polsce było takie samo jak u ludów zachodniej Europy a o całe niebo różniące się w pojęciach od obyczaju Słowian wschodnich i południowych[22].
 | Zobacz hasłomałżonek w Wikisłowniku |
| Zobacz hasłożona w Wikisłowniku |
| Zobacz hasłomąż w Wikisłowniku |
 | Zobacz w Wikiźródłachwiersz Aleksandra Fredry "Żona" |
| pokrewieństwo |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| koicja ipowinowactwo |
| ||||||||||
| inne |
