Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Lwówek Śląski

Na mapach:Ziemia51°06′38″N 15°35′10″E/51,110556 15,586111
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też:inne znaczenia tej nazwy.
Lwówek Śląski
miasto wgminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Na fotografiach (zgodnie z ruchem wskazówek zegara):Lwówecki Ratusz (prawy górny róg),Browar Lwówek,Agat zLwóweckiego Lata Agatowego, fragmentlwóweckich murów obronnych – basteja,Agatowa Kamienica iKamienica Ław Szewskich i Chlebowych,Pałac Płakowice,Kościół Wniebowzięcia NMP,Szwajcaria Lwówecka,Pałac Hohenzollernów – UMiG,Wieża kościoła poewangelickiego. Środek:Baszta Bramy Lubańskiej (z lewej),Baszta Bramy Bolesławieckiej (z prawej)
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

lwówecki

Gmina

Lwówek Śląski

Data założenia

między 1800–700 p.n.e.[1]

Prawa miejskie

oficjalnie 1217[2] lub wcześniej – 1209[3]

Burmistrz

Dawid Kobiałka

Powierzchnia

16,64[4] km²

Wysokość

205–292 m n.p.m.

Populacja (2022)
• liczba ludności
• gęstość


8233[5]
494,8[5] os./km²

Strefa numeracyjna

+48 75

Kod pocztowy

59-600[6][7], 59-601, 59-602[7]

Tablice rejestracyjne

DLW

Położenie na mapie gminy Lwówek Śląski
Mapa konturowa gminy Lwówek Śląski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Lwówek Śląski”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Lwówek Śląski”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Lwówek Śląski”
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego
Mapa konturowa powiatu lwóweckiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Lwówek Śląski”
Ziemia51°06′38″N 15°35′10″E/51,110556 15,586111[8]
TERC (TERYT)

0212034

SIMC

0936227

Hasło promocyjne: I ❤️ Lwówek Śląski[9][10][11][12]
Urząd miejski
al. Wojska Polskiego 25a
59-600 Lwówek Śląski
Multimedia w Wikimedia Commons
Wiadomości w Wikinews
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP

Lwówek Śląskiwymowa (pol. hist.Lwów[13][14];cz. Lemberk;niem. Löwenberg in Schlesien,Löwenberg;łac. Leopolis[15][16],Leoberga[17]) –miasto leżące naDolnym Śląsku, wwoj. dolnośląskim, siedzibapowiatu lwóweckiego igminy miejsko-wiejskiej Lwówek Śląski, Agatowa Stolica Polski[18].W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało dowoj. jeleniogórskiego. Miasto leży nadBobrem oraz jego dopływami:Płóczką,Srebrną iWidnicą, w obrębieNiecki Lwóweckiej[19], jego lewobrzeżna część leży naPogórzu Izerskim, zaś prawobrzeżna znajduje się naPogórzu Kaczawskim[20]. Największe pod względemliczby ludności (8661 mieszkańców[21]) ipowierzchni (16,64 km²) miasto w powiecie lwóweckim. Co roku, od 1998, w drugi weekend lipca odbywa sięLwóweckie Lato Agatowe – największa impreza mineralogiczna wPolsce[22].

Dawna stolicaksięstwa lwóweckiego[23].

Od 1975 roku miasto wwojewództwie jeleniogórskim. Od 1 stycznia 1999 miasto weszło w skład województwa dolnośląskiego.

W 2016 r. Lwówek Śląski brał udział, jako jedno z sześciu miastDolnego Śląska towarzyszącychWrocławiowi, w rządowym programie pt.Europejska Stolica Kultury[24]. Lwówek Śląski współtworzył wrazBoguszowem-Gorcami,Wołowem,Obornikami Śląskimi,Bogatynią,Dzierżoniowem i WrocławiemEuropejską Stolicę Kultury Wrocław 2016[25][26].

Według danychGUS z 30 czerwca 2021 r. miasto liczyło 8661 mieszkańców[21].

Lwówek Śląski jest jednym z najstarszych miast Polski (prawa miejskie uzyskał w 1217 roku, lokowany naprawie magdeburskim). Do czasu wojny trzydziestoletniej Lwówek Śląski był jednym z najbogatszych i zarazem jednym z największych miast naŚląsku,miastem królewskim[27], które posiadało m.in.: prawo do organizacji targów i jarmarków, handlu solą czy bicia własnej monety (nabyte w 1327[28])[29]. W mieście istnieje przypuszczalnie najstarszy browar w Polsce i jeden z najstarszych wEuropie, „Browar Lwówek” z tradycjami piwowarskimi sięgającymi 1209 roku[30].

Od XIV wieku Lwówek Śląski należał dozwiązku miast śląskich. Współcześnie Lwówek Śląski jest członkiemZwiązku Miast Polskich. Współdziała również wraz z innymi gminami w ramach Stowarzyszenia LGD Partnerstwo Izerskie[31].

Nazwa

[edytuj |edytuj kod]
Polska nazwaLwow oraz niemieckaLewenberg wśród innych nazw śląskich miejscowości w urzędowympruskim dokumencie z 1750 roku wydanym wjęzyku polskim wBerlinie[32].

Wilk

[edytuj |edytuj kod]

Wstarożytności, wgPtolemeusza, miasto nazywało sięLupphurdum[33][34] (Lupfurdum[35][36]).Prefiks Lup- może wskazywać nałaciński wyrazlupus – wilk, na co wskazuje znajdujący się w okolicy miasta (Mojesz) potok Wilczyca (niem.Wolfs-Bach[37]). Dalsza część nazwy miasta może stanowić zniekształcony wyraz gród wywodzący się odpraindoeuropejskiego rdzenia*g’herdh-, wspólnego w językachgermańskich isłowiańskich[38][39]. Na terenie słowiańszczyzny*gordъ „umocnienie, ogrodzona osada”. Poświadczone we wszystkich językach słowiańskich np.scsgradъ „miasto, gród”, podobnierosyjskiegòrod, polskiegród „zamek, gród warowny” itd.

Jastrząb

[edytuj |edytuj kod]

Według niektórych mieszkańców Lwówka Śląskiego w zamierzchłej przeszłości – przed IX wiekiem i ukształtowania sięplemienia Bobrzan wzdłużrzeki Bóbr – miasto miało nazywać się Lunak, który był głównym grodem plemienia Lunaków. W późniejszym czasie Lunakowie mieli przekształcić się w Bobrzan. Plemię Lunaków wspomniano wGeografie Bawarskim pod nazwąLuoolane.Etymologię ich nazwy należy wywodzić odjastrzębi, które przez dolnośląskichSłowian zwane były wówczas lunakami[40][41].

Legenda o lwie

[edytuj |edytuj kod]

Gród nazywał się Lunak do czasu, kiedy oparł się nawet księciu czeskiemuBrzetysławowi I z dynastiiPrzemyślidów. Stało się to, gdy wojska Brzetysława zniszczyły i splądrowałyPolskę wczesnopiastowską. Jedynym wówczas niezdobytym na drodze wojsk czeskich grodem miał być właśnie Lunak.

Wieść o skarbach wiezionych ze zwycięskiej kampanii przez Brzetysława doPragi dotarła wkrótce do mieszkańców grodu Lunak. Wśród zdobyczy wojennych Brzetysława znajdowało się dwanaście złotych tablic zrabowanych wcześniej zkatedry gnieźnieńskiej, a także złota trumna i szczątkiśw. Wojciecha Sławnikowica. Zrabowane tablice miały być tak ciężkie, że potrzeba było po dwóch chłopów do ich uniesienia i położenia na wozy ciągnięte przezwoły. Łupy wojenne wiezione były doCzech przezRawicz,Legnicę i Lwówek Śląski, skąd dalej miały trafić przezChrastawę iSychrów do Pragi.

Mieszkańcy Lunaku ruszyli za orszakiem Brzetysława, gdy ten znalazł się w okolicy ich grodu i jeszcze tej samej nocy napadli na jegotabor. Potem zabrali siedem wozów napełnionych złotem i szczęśliwie powrócili do grodu. Rozwścieczony Brzetysław przez prawie ćwierć roku próbował sforsować gród Lunaków broniony dzielnie przez mieszkańców. Skutecznie odpierali oni ataki i próbyoblężenia przez wrogie wojska. Brzetysław nakazał przerwać oblężenie dopiero wtedy, gdy zdał sobie sprawę, że nie uda mu się złamać oporu mieszkańców, którzy dzielnie niczym lwy walczyli przeciwko jego wojom. Podczas opuszczania obozowiska, Brzetysław, na dowód uznania bohaterstwa i waleczności przeciwnika. pozostawił pod grodem Lunaków wykutą w kamieniu rzeźbęlwa czeskiego, będącego symbolem roduPrzemyślidów[40][41].

Wieść o tym zuchwałym rabunku i dzielnej obronie grodu szybko się rozniosła, a dzięki złotu i kosztownościom wykradzionymczeskiemu księciowi, gród Lunaków rozwinął się. Od tej pory osada była znana z tych wydarzeń, a przestała być utożsamiana z lunakami (jastrzębiami). Symbol lwa miał stać się w późniejszym czasie pretekstem do nadania miejscowości nowej nazwy. Niespełna sto lat później, za panowaniaBolesława III Krzywoustego, leżące na lewym brzegu rzekipodgrodzie Lunaku zmieniło się już w dużą osadę, na której głównym placu ustawiono figurę lwa ofiarowaną przez Brzetysława. Tej figurze, jak i waleczności, Lwówek Śląski miał zawdzięczać swoją nową nazwę. Najpierw miasto nazwanoWysokim Lwowem, potemLwią Górą, a o wiele wieków późniejLwówkiem[40][41].

Trzy lwy

[edytuj |edytuj kod]

Wedługlegendy nazwę miasta nadano po jednym z polowań w pobliżu ówczesnej osady, gdy na jednym ze wzgórz znaleziono trzy młode lwy, które uległy strzałom z łuku tutejszego księcia Henryka, lokalnego możnowładcy[42]. Po tym wyjątkowym polowaniu na te niespotykane w tych stronach stworzenia miasto miało otrzymać swoją nazwę[43].

Miśnieńscy imigranci

[edytuj |edytuj kod]

Według innych doniesień miasto miało otrzymać w swoim herbie lwa (i swoją nazwę) dzięki górniczymemigrantom zMiśni, którzy przybyli wydobywaćzłoto z okolic Lwówka Śląskiego i wraz ze swoim pojawieniem się na tych terenach przywieźli ze sobą herb Miśni. Spopularyzowali oni w ten sposób przede wszystkim lwa przedstawionego na herbie Miśni. Mieszkańcom Lwówka Śląskiego tak bardzo miał spodobać się miśnieński herb, że postanowili go zaadaptować dla własnego grodu i po drobnych zmianach lew stał się symbolem miasta nad Bobrem[28].

Późniejsze nazwy

[edytuj |edytuj kod]

W roku 1613 śląski regionalista i historykMikołaj Henel zPrudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt.Silesiographia podając jej łacińską nazwę:Leoberga[44]. W dzieleMatthäusa Meriana pt.Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae z 1650 roku miejscowość wymieniona jest pod nazwamiLemberg orazLewenberg[45]. W 1750 roku polska nazwa „Lwow” oraz niemieckaLewenberg wymieniona jest w języku polskim przezFryderyka II pośród innych miast śląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym dla mieszkańców Śląska[46].

Polską nazwęLwia Góra oraz niemieckąLewenberg w książceKrótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej wydanej wGłogówku w 1847 wymienił śląski pisarzJózef Lompa[47].Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany pod koniec XIX wieku wymienia dwujęzyczne nazwy miejscowości – polskąLwów oraz niemieckieLoewenberg,Lemberg[13]. Obecna nazwa obowiązuje od 7 maja 1946 r.[48]

Historyczne nazwy Lwówka Śląskiego
RokNazwa
1217Lewenberc[49]
1223Lewinbergensi[49]
1228Leuberk[49]
1241Lewinberg[49]
1249Lewinberc[49]
1253Levumberc[49]
1281Löwenberg[49]
1283Lewinberc[49]
1292Lenberk[49]
1298Lewenberk[49]
ok. 1300Lembergk[49]
1310Lewenberck[49]
1334Lewinberge[49]
1474Löwenberg[49]
1549der Stadt Lewenberg[49]
1600Leoberga,Lemberg[50][51]
1651Lemberg[49]
1677Leoberg[49]
1687Löwenberg[49]
1687/88Lembergae[49]
1736Leonberg[17]
1786Loewenberg[49]
1845Löwenberg[49]
RokNazwa polskaNazwa niemieckaNazwa łacińska
1847Lwia Góra, Lwiogora, Lwiogóra[52]Lewenberg[47]Leoberga, Leorinum, Leoris, Leopolis[28]
przed 1870Lewnberg, Lempergk, Lämberg, Lehenberg, Leuperc[28]
1878LwówLemberg, Löwenberg[53][54]
1880Lwów[13][14]Loewenberg,Lemberg,Lempergk,Lümberg[13]
1886Lwów Śląski,Lwów Szlązski[55]
1897Lwówek Śląski[56]
1941Lowenberg, Lwówek[49]
7.05.1946 r.Lwówek Śląski[48]Löwenberg in Schlesien

Położenie

[edytuj |edytuj kod]
Położenie Lwówka na mapie Polski

Lwówek Śląski położony jest w południowo-zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim. Miasto znajduje się 20 km na południe odBolesławca i 35 km na północ odJeleniej Góry. Znajduje się na pograniczuPogórza Izerskiego iPogórza Kaczawskiego w odległości około 40 km w linii prostej od szczytuŚnieżka wKarkonoszach i ok. 320 km odMorza Bałtyckiego. Znajduje się również na pograniczuZiemi Łużyckiej.

Lwówek Śląski Leży głównie na lewym brzeguBobru, wNiecce Lwóweckiej i jest wydłużone wszerz rzeki (rozciąga się na ok. 7,5 km w kierunku wschód-zachód i ok. 3,3 km w kierunku północ-południe). W obrębie miasta znajduje się ok. 5,5 km biegu rzeki. Szerokość koryta Bobru waha się od ok. 12 m w miejscu nowego koryta Bobru do 50 m w miejscukamiennego mostu na Bobrze oraz tamy na Bobrze za ogródkami działkowymi. Część lewobrzeżna miasta (głównie Stare Miasto) jest położona w Kotlinie Lwóweckiej. Część prawobrzeżna –Płakowice – znajduje się w Dolinie Widnicy. Pozostała, południowo-zachodnia część miasta leży w Dolinie Płóczki. Lwówek Śląski stanowi główny punkt monocentrycznej aglomeracji lwóweckiej[57], którą tworzy nieprzerwanyteren zabudowany miejscowości gminy Lwówek Śląski: Lwówek Śląski,Brunów,Chmielno,Dworek,Mojesz,Płóczki Dolne,Płóczki Górne,Radłówka,Rakowice Małe,Rakowice Wielkie,Skorzynice iZbylutów[58]. Liczba mieszkańców aglomeracji lwóweckiej 30 czerwca 2014 wynosiła 13 315 osób.

Warunki naturalne

[edytuj |edytuj kod]

Rzeźba terenu

[edytuj |edytuj kod]

Miasto jest położone na PogórzuSudeckim na wysokości od 205 do 299 m n.p.m. (wzgórze Skałka), między Wzgórzami Dwóch Dębów na północy a Górą Szpitalną (265 m n.p.m.) na południu. Najwyższym szczytem jest znajdująca się na pograniczu Lwówka Śląskiego (Płakowic) i wsiChmielno góra Jaglarz mierząca 301 m n.p.m.[59] Miasto leży nad rzekąBóbr i trzema jej dopływami, które zasilają ją w granicach miasta:Płóczką,Srebrną iWidnicą. Dodatkowo na terenie miasta znajduje się kilka strug. Lwówek Śląski czerpie wodę pitną z obszaru terenów wodonośnych zasilanych wodami podziemnymi. Miasto posiada oczyszczalnię ścieków przy wyjeździe w kierunkuBolesławca. Południowo-wschodnia część miasta graniczy zParkiem Krajobrazowym Doliny Bobru, w którym znajduje się masyw skalnySzwajcaria Lwówecka. Najniżej w Lwówku Śląskim położonym punktem jest brzegBobru przy granicy zBrunowem (205 m n.p.m.)[60].

Klimat

[edytuj |edytuj kod]

Lwówek Śląski według podziałuGumińskiego należy do podsudeckiej dzielnicy rolniczo-klimatycznej. Według rejonizacji pluwiotermicznej PolskiSchmucka położony jest w obrębie podgórskiego regionu klimatycznego. W regionie występują warunki pośrednie pomiędzy klimatemSudetów aNiziny Śląskiej. Decydujący dla klimatu jest wpływ polarno-morskich mas powietrza znadOceanu Atlantyckiego. Mniejszy wpływ mają masy powietrza polarno-kontynentalne docierające znadEuropy północno-wschodniej. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec ze średnią temperaturą 17 °C a najzimniejszym styczeń z temperaturami na poziomie od −2 do −3 °C. Średnie roczne temperatury leżą w granicach od 6 do 8 °C.Opady atmosferyczne wynoszą rocznie, średnio pomiędzy 600 a 900 mm. Maksimum opadów przypada w lipcu (128 mm) i sierpniu (110 mm), minimum w lutym (59 mm), w marcu i listopadzie po 65 mm.Lato izima mają zbliżoną długość – około 12 tygodni. Śnieg pada zwykle od początku listopada do kwietnia. Potencjalnie śnieg może padać 160–170 dni. Przeciętna liczba dni z tym opadem wynosi 45.Okres wegetacyjny ma długość pomiędzy 180 a 200 dni[61].

Średnia temperatura i opady dla Lwówka Śląskiego
MiesiącStyLutMarKwiMajCzeLipSieWrzPaźLisGruRoczna
Rekordy maksymalnej temperatury [°C]14.516.320.428.430.234.235.935.928.525.117.213.335,9
Średnie temperatury w dzień [°C]1,32,77,413,318,721,323,423,318,313,06,32,612,6
Średnie dobowe temperatury [°C]-1,3-0,53,28,013,115,917,817,513,28,63,50,28,3
Średnie temperatury w nocy [°C]-4,1-3,6-0,43,07,410,612,412,08,74,80,8-2,44,1
Rekordy minimalnej temperatury [°C]-26.3-23.9-14.6-6.9-2.91.35.13.9-0.1-6.0-13.5-22.9−26,3
Opady [mm]433644365366907552374448623
Średnia liczba dni z opadami1210118101212111081012126
Źródło: Na podstawie 35-lecia 1979-2013[62]
Klimatogrami dla Lwówka Śląskiego
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
 
 
34
 
-1
-6
 
 
30
 
1
-5
 
 
33
 
7
-1
 
 
46
 
13
4
 
 
66
 
18
7
 
 
72
 
21
11
 
 
79
 
23
13
 
 
78
 
22
12
 
 
48
 
18
9
 
 
41
 
13
5
 
 
43
 
6
1
 
 
42
 
1
-4
Temperatury w °C
Opad całkowity w mm
Źródło: climate-data.org[63]
Najednostki imperialne
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
 
 
1.3
 
30
21
 
 
1.2
 
34
23
 
 
1.3
 
45
30
 
 
1.8
 
55
39
 
 
2.6
 
64
45
 
 
2.8
 
70
52
 
 
3.1
 
73
55
 
 
3.1
 
72
54
 
 
1.9
 
64
48
 
 
1.6
 
55
41
 
 
1.7
 
43
34
 
 
1.7
 
34
25
Temperatury w °F
Opad całkowity w calach

Parki i skwery

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Przyroda w Lwówku Śląskim.
Parki i skwery
Lp.NazwaLokalizacja
1.Park Krajobrazowy Doliny Bobruprzy ul. Jaśkiewicza
2.Park na Bucholcuprzy ul. Kombatantów
3.Park Jordanowski (Miejski)przy ul. Partyzantów
4.Planty Miejskiewokół murów obronnych, przy al. Wojska Polskiego
5.Skwer imieniaAleksandra hrabiego Fredryprzy ul. Zwycięzców[64]
6.Skwer imieniaMarszałka Józefa Piłsudskiegoprzy ul. Sienkiewicza
7.Skwer imieniaNapoleona I Bonaparte[65]Między ślepym końcem ul. PCK ial. Wojska Polskiego
8.Skwer imieniaŻołnierzy Wyklętychprzy ul. Jana Pawła II
9.SkwerMiast Partnerskichprzy ul. Brodatego
10.Skały Kawalerskieprzy ul. Jastrzębiej[66]
11.Skały Panieńskieprzy ul. Polnej
12.Szwajcaria Lwóweckaprzy ul. Jaśkiewicza

Fauna

[edytuj |edytuj kod]

W Lwówku Śląskim zarejestrowano obecność ponad wielu gatunków ptaków, z których większość ma tu swoje miejsca gniazdowania. Podobnie jak w innych miastach polski, najliczniejsze sągołębie. Inne spotykane gatunki to m.in.:wróbel,mazurek,czyżyk,gawron,wrona,kawka,sroka,jaskółka,łabędź niemy,kaczka krzyżówka,mewa śmieszka,sikorka,szpak,zięba,sójka,gil,kukułka,dzięciołek,dzięcioł duży,puchacz.

Ponadto na terenie miasta żyją m.in.:szczury,jeże,lisy,dziki,wiewiórki,sarny,bobry,borsuki.

Lwówek Ślaski,Pogórze Kaczawskie, góra Wietrznik
Rzeka Bóbr i jej dopływy
Wybrana Fauna występująca we Lwówku Śląskim
PtakiSsaki
Lp.ZdjęcieNazwaLp.ZdjęcieNazwa
1.Bielik[67][68]1.Borsuk
2.Błotniaki[68]2.Bóbr europejski
3.Bocian biały[69]3.Dzik
4.Bocian czarny[67][68][70]4.Gronostaj europejski[68]
5.Czyżyk zwyczajny5.Jeleń[68]
6.Dudek[68]6.Jenot[68]
7.Dzięcioł duży7.Jeżowate
8.Dzięciołek8.Kuna[68]
9.Gawron9.Lis
10.Gil zwyczajny10.Łasica[68]
11.Gołąb skalny11.Mroczek[68]
12.Jaskółkowate12.Mysz domowa
13.Kaczka krzyżówka13.Nocek duży
14.kawka zwyczajna14.Norka europejska[68]
15.Kobuz[68]15.Piżmak[68]
16.Krogulce[68]16.Popielica[68]
17.Kukułka zwyczajna17.Sarna europejska
18.Łabędź niemy18.Szczur
19.Mazurek19.Tchórz[68]
20.Mewa śmieszka[71]20.Wiewiórka pospolita
21.Muchołówka białoszyja[68]21.Wydra[68]
22.Muchołówka mała[68]22.Zając[68]
23.puchacz zwyczajny
24.puszczyk zwyczajny[68]
25.Rybołów[68]
26.Sikory
27.sójka zwyczajna
28.Sroka zwyczajna
29.szpak zwyczajny
30.Uszatka[68]
31.Wilga[68]
32.włochatka zwyczajna[68]
33.Wrona siwa
34.wróbel zwyczajny
35.Zięba
36.Żuraw zwyczajny[68]

Historia

[edytuj |edytuj kod]

Osadnictwo na ziemi lwóweckiej sięgaepoki brązu (1800700 lat p.n.e.)[72].

Plemię Lunaków

[edytuj |edytuj kod]

Z nielicznych źródeł niewiele wiadomo o grodzie pod panowaniem plemienia Lunaków.Gród ten znajdować się miał naostrowie rzecznym, objętym przezrzekę Bóbr swoimi dwoma ramionami, naprzeciwko ujścia do niego złączonych wódpotoku Srebrnej, Kwilicy i Wilczycy. Według innych przypuszczeń gród miał się znajdować na szczycie skałpiaskowcowych (zwróconych stromym brzegiem w stronę potoku Srebrnej, na prawym jej brzegu), które przywodzą na myśl okoliceSzwajcarii Lwóweckiej. Mieszkańcy zajmowali sięmyślistwem,rybołówstwem,pasterstwem iuprawą roli, a doplemienia Bobrzan zostali zaliczeni o wiele później, gdy ludy znad Bobru połączyły się w jeden organizm. Nieznane są okoliczności i czas porzucenia przez ludność tubylcząrodzimowierstwa słowiańskiego, ani nie wiadomo kto ichochrzcił[40].

Plemię Bobrzan

[edytuj |edytuj kod]

Pod koniec pierwszego tysiąclecia naszej ery okolice te zamieszkiwało plemięBobrzan – jedno z wielu śląskich plemionsłowiańskich. Swoją nazwę wzięli odrzeki Bóbr, w której to dolinie zaczęto wydobywaćzłoto i na gdzieniegdzie zaludnione tereny w szybkim tempie zaczęło przybywać nowych mieszkańców[73].

Średniowiecze

[edytuj |edytuj kod]

Lwówek Śląski należy do grupy najstarszych miastDolnego Śląska. Miejscowi kronikarze podają jako datę rozpoczęcia budowyzamku książęcego w Lwówku Śląskim rok 1140[74]. Brak jest jednak na to datowanie wiarygodnych źródeł. Według dokumentu znanego z odpisu z 1407 r., w 1209 książęHenryk l Brodaty nadał Lwówkowi prawo warzenia piwa iprawo mili[75]. Miasto było własnością książęcą, a później otrzymało miano miasta królewskiego[27]. Już we wczesnym średniowieczu Lwówek stał się lokalnym centrum gospodarczym i ośrodkiem osadnictwa wiejskiego. Jego rozwój przyspieszyło także dogodne położenie przy znanym szlaku handlowym zwanym Królewską Drogą (Via Regia) lub Drogą Wysoką[23], łączącymRuś zSaksonią[27] oraz eksploatacjazłota na obszarze dawnych Płakowic (szacuje się, że złoża w okolicach Lwówka mogły zawierać około 2gramówurobku złota natonęskały płonnej)[76]. Czynniki te przyczyniły się do wczesnej lokacji – już w 1217 roku Henryk l Brodaty nadał Lwówkowi Śląskiemu prawa miejskie wzorowane namagdeburskich. Założenie miasta na prawie niemieckim było raczej tylko uporządkowaniem istniejącego układu, toteż plan miasta nie jest regularną szachownicą. Już wcześniej były tu rynek, zamek i kościół. Data nadania praw miejskich pochodzi wprawdzie ze sfałszowanego przywileju lokacyjnego, ale dokument ten opierał się istniejących w mieście zapisach, zawierających decyzje i nadania książęce od czasów Henryka Brodatego aż do Bolesława Rogatki[77]. Henryk Brodaty miał zwyczaj wydawać uprawnienia i posiadłości bez dokumentów. Później, gdy pisemna dokumentacja okazała się potrzebna, mieszczanie zestawili swoje nadania w popularnej formie przywileju lokacyjnego[78].Zasadźcami i pierwszymi znanymi wójtami Lwówka byli Tomasz i Hartlieb. Tomasz towarzyszył późniejHenrykowi Pobożnemu w walce zMongołami i poległ podLegnicą[79]. Hartlieb prawdopodobnie założył równieżSkorzynice (niem.Hartliebsdorf)[80]. WedługBenedykta Zientary, autora książkiHenryk Brodaty i jego czasy, historykGerard Labuda podważył autentyczność dokumentu lokacyjnego Lwówka Śląskiego, jak iZłotoryi[29]. Układ urbanistyczny z mocno wydłużonym rynkiem (60-80 na 120 m) świadczy o znacznie wcześniejszym od lokacji istnieniu osady targowej i stanowi dowód handlowego znaczenia Lwówka z okresu przed nadaniem mu praw miejskich[23]. Według badań z końca lat 90. XX wieku, Lwówek na przełomie XIII/XIV w. był większy odPoznania iLegnicy[potrzebny przypis].

Adaptacja prawamagdeburskiego do potrzeb i warunków lokalnych musiała wyjść władzom Lwówka Śląskiego dość dobrze, skoro prawa lwóweckie stosowano w innych polskich miastach. M.inKęty, rodzinne miasto świętegoJana Kantego, otrzymało w dokumencie nadanym w 1277 roku przez księcia opolskiegoWładysława sądownictwo miejskie na wzór„iuris lembergensis”. Istniejąca w mieście dwuwładza dzieląca się naksiążęcą imieszczańską musiała być uciążliwa dla mieszkańców, skoro w 1377 r. mieszczanie wykupili wójtostwo reprezentujące księcia. W 1385 r. ogromny pożar miasta w znacznym stopniu strawił Lwówek i w celu zgromadzenia w szybkim czasie pieniędzy na odbudowę szkód, urząd wójta został odsprzedany. Gdy stan kasy miejskiej po pewnym czasie się poprawił, w 1442 wójtostwo odkupiono[potrzebny przypis].

Znajdujący się na terenie miastalwówecki zamek książęcy tylko w XII wieku służył książętompiastowskim. W późniejszym czasie rezydował tam jedynieburgrabia, którego uprawnienia wykupiono w 1444 r.Księstwo świdnicko-jaworskie, do którego wówczas należał Lwówek Śląski, w 1392 przeszło pod panowanie królaczeskiego. Zamek książęcy spłonął w pożarze w 1472, i zadecydowano o nieodbudowywaniu go, a teren po zamku miasto otrzymało w 1501 r. od króla w formiedarowizny, w zamian za wybudowanie szpitala i kościoła pod wezwaniemśw. Macieja, królewskiego patrona[23], jednak budowle te nie zachowały się do współczesności[23]. Po zaniechaniu odbudowyzamku książęcego w Lwówku Śląskim głównym ośrodkiem władzy w mieście zostałlwówecki ratusz[potrzebny przypis]. Obecnie w mejscu zamku znajdują się zabudowania browaru[81].

Lokacja i związane z nią przywileje spowodowały szybki rozwój miasta. Lwówek nie tylko rozwijał się gospodarczo – wzrosła także jego rola jako ośrodka władzy. 24 lutego 1243 roku książęBolesław Rogatka zorganizował w mieście pierwszy naŚląsku turniej rycerski, a w latach 1278–1286 Lwówek był siedzibą kolejnego zPiastówświdnicko-jaworskich,Bernarda Zwinnego i stolicą samodzielnegoksięstwa. Lwówek Śląski, będąc wówczas najbogatszym miastem w tej części Śląska posiadał podwójny pierścień murów obronnych i własnąmennicę, w której wybijano monety dla księstwa lwóweckiego iksięstwa jaworskiego[82]. W następnym okresie miasto stało się integralną częściąksięstwa świdnicko-jaworskiego i dzieliło jego losy. Stopniowo, w miarę wyczerpywania się złóż złota, podstawą utrzymania mieszkańców stało sięrzemiosło, główniesukiennictwo itkactwo, handel oraz obróbka kamienia budowlanego (piaskowiec)[83].

W 1327 r. miasto uzyskało przywilej bicia własnej monety. W 1329 roku liczyło ono około 11 tysięcy mieszkańców i należało do najludniejszych ośrodków miejskich naŚląsku. W miarę rozwoju miasta lwóweccy mieszczanie uzyskiwali różne przywileje. W 1340 r. miasto nabyło prawo organizowania targu solnego i uzyskało monopol handlusolą w okręgu[27]. W Lwówku istniało kilka cechów, z których najbardziej znaczącym był cech skupiającysukienników.

W 1392 roku, po śmierci księżnejAgnieszki, Lwówek przeszedł pod panowanie czeskie. Sto lat później, w 1498 roku, królczeskiWładysław Jagiellończyk nadał Lwówkowi herb, który, z wyjątkiem krótkiej przerwy, jest używany do dziś .

W 1442 r. miasto wykupiło urząd wójta, przez co lwówecka Rada stała się niezależna. W XVI w. trwał największy rozkwit miasta, tzw. złoty wiek Lwówka. Miasto opasane było podwójnym murem obronnym. Działały liczne cechy: sukienników, piekarzy, rzeźników, krawców, szewców i wiele innych. Miasto było znane w regionie z produkcji piwa[27].

Na początku XVII wieku miasto liczyło ponad 8 tysięcy mieszkańców. Funkcjonowało w nim 450 warsztatów sukienniczych, które wspaniale prosperowały.

Wojna trzydziestoletnia (1618–1648)

[edytuj |edytuj kod]

Kres prosperity przyniosławojna trzydziestoletnia (1618–1648), w trakcie której Lwówek został spustoszony i dokumentnie zniszczony. Zniszczenia wojenne, straty ludnościowe oraz pożary w latach 1659 i 1704, spowodowały, że prawie przez cały wiek XVIII miasto wegetowało. Niewielkie ożywienie gospodarcze nastąpiło pod koniec XVIII wieku. Lwówek, liczący wówczas nieco ponad 2600 mieszkańców, skorzystał z koniunktury, jaka zapanowała wPrusach. Rozwój gospodarczy został zahamowany w trakciewojen napoleońskich[potrzebny przypis].

Z 450 mistrzów sukienniczych działających w Lwówku Śląskim przed 1618, w 1654 roku pozostało ich zaledwie 14.

Wojna trzydziestoletnia[84]

[edytuj |edytuj kod]

Przez pierwsze latawojny trzydziestoletniej różne wojska, pojawiające się w okolicach miasta oczekiwały tymczasowego kwaterunku oraz wyżywienia. Pod koniec lat 20. na ziemię lwówecką przybyli dragoni pruscy pod dowództwem gen. Lichtensteina. Efektem ich pobytu była przymusowa katolicyzacja ewangelickich świątyń oraz wygnanie z miast i wsi protestanckich duchownych. Ponadto starosta księstwa wysyłał do Lwówka Śląskiego jezuitów, zmuszających ludność do uczestnictwa w katolickich mszach. Doprowadziło to do opuszczenia miasta przez część mieszczan, którzy nie chcieli zmienić wyznania. Z tego powodu dragoni pruscy prawie każdego dnia wykonywali patrole w celu schwytania i doprowadzenia do miasta uciekinierów, zmuszając ich do nawrócenia. Później miastem na przemian władali protestanci lub katolicy.

Wiosną 1640 r., gdy miasto znajdowało się w rękach szwedzkich, w celach militarnych wyburzono znaczną część budynków położonych przy (obecnie nieistniejącej) Bramie Złotoryjskiej, a tereny wokół miasta ufortyfikowano. Do jednych z największych walk o miasto doszło 16 lipca, jednak stacjonującym tutaj żołnierzom udało się je przetrwać. W 1642 r. miasto zdobyły wojska cesarskie. Utrzymały je jednak tylko przez kilka miesięcy i dopiero w grudniu 1643 r. skutecznie odbiły je z rąk Szwedów[85].

Po zakończeniu wojny trzydziestoletniej (1648), znaczna część Lwówka Śląskiego była zniszczona, a miasto częściowo wyludnione, stając się prowincjonalnym ośrodkiem o znaczeniu lokalnym.

Wydarzenia, które miały miejsce w Lwówku Śląskim podczas wojny trzydziestoletniej wiosną 1631 r. określa się mianem „babskiej wojny”[86].

Bitwy nad Bobrem

[edytuj |edytuj kod]

W okolicy miasta zostały rozegrane dwie bitwy podczas kampanii śląskiejWojny VI Koalicji. W roku 1813, w czasiewojen napoleońskich, wojskafrancuskie stoczyły nad Bobrem pod Lwówkiem Śląskim (Płakowice) dwie bitwy. Po stronie Napoleona walczyły wojska polskie. Pierwsza bitwa nad Bobrem 22 sierpnia zakończyła się zwycięstwemNapoleona nad wojskamipruskimi. Jednak już siedem dni później 29 sierpnia miała miejsce druga bitwa nad Bobrem, która przyniosła Francuzom klęskę. Dywizjon generała Puthoda, który nie brał udziału wbitwie nad Kaczawą wycofywał się w kierunku Jeleniej Góry, aby tam przeprawić się na lewy brzeg Bobru. Wezbrana rzeka pozrywała jednak mosty i Francuzi ruszyli w dół rzeki. WPłakowicach chcieli zbudować przeprawę, ale wzburzone wody im to uniemożliwiły. Naciskani przez korpusLangerona Francuzi podjęli próbę przebycia rzeki wpław. Skończyło się to tragicznie. W nurtach Bobru zginęło 2000 żołnierzy w tym generał i pułkownik. Przez rzekę podobno udało przeprawić się jedynie 40 żołnierzom[87]. Przez kilka następnych dni ciała topielców były wyrzucane na brzegi rzeki. Pochowano je w zbiorowej mogile na łące podBrunowem[88].

Pierwsza bitwa nad Bobrem (21 sierpnia 1813)

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Pierwsza bitwa nad Bobrem.
Obraz upamiętniający „Babską Wojnę” znajdujący się w Sali Ławy lwóweckiego ratusza

Pierwsza bitwa nad Bobrem, 21 sierpnia 1813 r. wstępne natarcie wojsk Armii Bobru (marszałekMacdonald) dowodzonych przez gen.Lauristona[89] zakończyło się taktyczną porażką na skutek silnego ostrzału artylerii Armii Śląskiej dowodzonej przezGebharda Blüchera zlokalizowanej na wzgórzach w okolicach Płakowic oraz Brunowa. Na skutek tej bitwy ucierpiało też samo miasto ostrzeliwane przez wojska pruskie, by zmusić Francuzów do ataku przez rzekęBóbr w miejscu bardziej dogodnym dla obrońców, w końcu wojska pruskie wycofały się na skutek ataku flankowego w okolicachWlenia przez brygadę stacjonującą wcześniej w okolicachLubania iLubomierza oraz szybki atak w okolicachBrunowa, a także zgodnie z wytycznymi z Trachenbergu. Te okoliczności spowodowały, że pomimo przegranej potyczki, Francuzi odnieśli zwycięstwo strategiczne poprzez sforsowanie Bobru[90].

Druga bitwa nad Bobrem (29 sierpnia 1813)

[edytuj |edytuj kod]
Uwięzienie dywizji pod dowództwem gen. Jacques’a Puthoda[91]
 Osobny artykuł:Druga bitwa nad Bobrem.

Druga bitwa nad Bobrem (29 sierpnia 1813 roku)[92] miała miejsce na skutek porażki wojsk francuskich wbitwie nad Kaczawą. Brygada dowodzona przez generałaJacques’a Pierre Louis Puthoda wycofująca się w okolice Lwówka Śląskiego, została zaatakowana przez przednią strażBlüchera, poszukując przeprawy przez rozlewisko wezbranego Bobru, otoczona, ostrzelana lekką artylerią w dużej mierze została zmuszona do poddania się do niewoli po ataku na bagnety. Sam Puthoud wraz z grupką żołnierzy i oficerów przeprawił się wpław i uszedł. W bitwie zginęło, utopiło lub poddało się blisko 3000 żołnierzy, z czego blisko 1000 znalazło śmierć w wodach rzeki[90]. Niektóre źródła podają również informacje, że w tym czasie w mieście broniły się oddziały francuskie, najprawdopodobniej próbujące przyjść z odsieczą oddziałom Pacthouda, bitwa zakończyła się porażką Francuzów, którym co prawda udało się utrzymać miasto, ale nie mieli wpływu na przebieg działań za rzeką[89].

W pobliżu miało też miejsce mniejsze starcie wojsk generałavon Yorcka z wojskami kontyngentu Wirtembergii. Wojska von Yorcka przeprawiły się przez młyńską odnogę Bobru we wsiŻerkowice (w pobliżu zakładu wytwarzania oklein), a po spotkaniu silnego oporu w potyczce, wycofały[93].

Często jest mylnie podawane, że Napoleon przebywał w Lwówku w tym okresie, co jest skutkiem odezwy do żołnierzy generałaBlüchera[90], oraz przeświadczeniem gen.Langerona, że to cała armia Napoleona atakuje, co spowodowało jego przyspieszone wycofanie z okolic Pielgrzymki po napotkaniu przedniej straży wojsk francuskich, pomimo wyraźnych rozkazów, że ma wieś utrzymać. Niewykluczone też, że wojska francuskie miały rozkaz informować wroga[93], że to cesarz osobiście dowodzi, aby zdemoralizować przeciwnika lub zmusić do bezładnego wycofania, co nie pozwoliłoby Armii Śląska na wzięciu udziału w działaniach w Saksonii (rozkazy Macdonalda były, aby unikał bitwy chyba że będzie pewny, że jest w stanie ją wygrać – Macdonald dał się więc złapać we własną pułapkę, zaatakował, był bowiem pewien, że Armia Śląska jest w słabej dyspozycji na skutek zachowania Langerona, który wycofywał się dość bezładnie). Sam Blücher około 24 sierpnia zdał sobie sprawę, że Napoleon najprawdopodobniej odmaszerował z jednym z korpusów w kierunku Chojnowa[93], a na skutek sprzeczek zLangeronem i von Yorckiem zdecydował się wydać bitwę w okolicachJawora (bitwa nad Kaczawą)[94].

W rzeczywistości cesarz był wtedy w okolicachŻytawy, a następnie zebrał swoje oddziały z okolicLubania iZgorzelca i ruszył z odsieczą naDrezno[95][96].

Od połowy XIX wieku

[edytuj |edytuj kod]

Dopiero w drugiej połowie XIX nastąpiło pewne ożywienie gospodarcze. Lwówek uzyskał połączenie kolejowe zeZłotoryją (1884) iGryfowem Śląskim (1885) oraz znacznie później zJelenią Górą (1909). W mieście i okolicy zaczęła rozwijać się turystyka wspierana przez aktywne kołoTowarzystwa Karkonoskiego (Riesengebirgsverein – RGV), a dzięki kapeli dworskiej, koncertującej w pałacuHohenzollernów, stał się centrum kulturalnym. Także w tym okresie rozwijał się przemysł spożywczy – w mieście powstały między innymi nowoczesny browar Hohbergów oraz wytwórnia wódek. Nastąpił dalszy rozkwit lokalnych kamieniołomów, powstała kopalniagipsu ianhydrytu[97].

Na początku lat 20. XX wieku w mieście wprowadzonopieniądz zastępczyNotgeld emitowany przez urząd miejski w ratuszu[98]. Opróczmonet (Notgeld Pfennig)[99] emitowano teżbony jednostronne. Początkowo o nominałach 50, 100 i 500 tys. marek, notgeldy wydano na papierze bezznaku wodnego. Podczas drugiejemisji wprowadzono do obiegu bony wydane na czekachStadtgemeinde o nominałach 1 i 3 mln marek. Ostatnia emisja bonów jednostronnych, wydanych na papierze ze znakiem wodnymFabrik i jednym lub dwoma podpisami, wprowadzała nominały 1, 2 i 5 mln marek[100].

  • Kamienny most
  • Góra Jaglarz w Płakowicach
    Góra Jaglarz wPłakowicach
  • Pogórze Izerskie w okolicach Lwówka Śl.
    Pogórze Izerskie w okolicach Lwówka Śl.
  • Lwówek Śląski, pocztówka, XX w.
    Lwówek Śląski, pocztówka, XX w.
  • 50 tys. marek
    50 tys. marek
  • 100 tys. marek
    100 tys. marek
  • 500 tys. marek
    500 tys. marek
  • 1 mln marek
    1 mln marek
  • 2 mln marek
    2 mln marek
  • 5 mln marek
    5 mln marek
  • Panorama Lwówka Śląskiego XVI w.
    Panorama Lwówka Śląskiego XVI w.
  • Lwówek Śląski XVII w.
    Lwówek Śląski XVII w.
  • Lwówek Śląski 1739
    Lwówek Śląski 1739
  • Lwówek Śląski z lotu ptaka XVIII w.
    Lwówek Śląski z lotu ptaka XVIII w.
  • Współczesny widok miasta, 2005
    Współczesny widok miasta, 2005
  • Mury obronne i strażnica
    Mury obronne i strażnica

W okresie międzywojennym nadzieje na bardziej aktywny rozwój nie spełniły się. Wprawdzie liczba ludności wzrosła do ponad 6 tysięcy, ale zmalała liczba zakładów przemysłowych i rzemieślniczych. Procesu degradacji gospodarczej miasta nie zdołał nawet zatrzymać specjalny program pomocy prowincjom wschodnimRzeszy Niemieckiej wdrożony w 1937 roku. W czasieII wojny światowej pogłębił się zastój gospodarczy miasta, które w 1945 r. zostało zniszczone w 40%[101][102][103][104].

Lwówek Śląski, został zdobyty przez wojska radzieckie 16 lutego 1945 roku, został na mocy ustaleń konferencji poczdamskiej przekazany Polsce. Dotychczasową ludność miasta wysiedlono do Niemiec. Już w maju 1945 miasto stało się ośrodkiem polskiej administracji powiatowej, funkcję tę pełniło do czerwca 1975 roku i ponownie od roku 1999. Ponadto od 1973 roku jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej, obejmującej aktualnie miasto Lwówek Śląski i 28 wsi. W czasach Polski Ludowej w mieście działała płatkarnia, zakłady przemysłu terenowego i duże zakłady piwowarskie[105].

W 2017 roku gmina i miasto Lwówek Śląski przystąpiła do porozumienia sygnatariuszy Sudety 2030 skupiającego 107 podmiotówjednostek samorządu terytorialnego ze zintegrowanych inwestycji terytorialnychAglomeracji Wałbrzyskiej i ZITAglomeracji Jeleniogórskiej oraz pozostałych pomimo tego, że gmina nie należy do żadnej z wymienionych aglomeracji[106].

Demografia

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Ludność Lwówka Śląskiego.
Demografia
Lp.EpokaDataLiczba ludności[107]Komentarz
1.Średniowiecze1329ok. 11 000Gwałtowny napływ ludności dzięki dużym złożom złota pod miastem
2.XV wiekok. 4000Częściowe wyczerpanie się złóż złota.
3.NowożytnośćXVI wiekok. 6500Złoty wiek dla rozwoju miasta. Ze względu na udział w przebudowie miasta architektów zeZgorzelca, wielerenesansowych budowli w obu miastach miało podobne cechy.
4.15434100
5.XVII wiekponad 8000[108]Jedno z największych miast regionu, ludnościowo przewyższa m.in.Zgorzelec.
6.1617ok. 6000
7.1640ok. 960[109]Wojna trzydziestoletnia – Ioblężenie i zdobycie miasta przez wojskaszwedzkie pod dowództwemKarola XII Wittelsbacha
8.1643ok. 150[110]Wojna trzydziestoletnia – II oblężenie i zdobycie miasta przez oddziały cesarskie
9.17401495Odbudowa miasta i powolny napływ ludności po wojnie trzydziestoletniej.
10.17562116
11.17712198
12.17752462
13.17762475
14.17772486
15.17782433
16.17802500
17.17812537
18.17842597
19.17852660
20.17862724
21.17872619
22.17973928
23.18163684W 1815 r. sprowadzono do miasta mechaniczną przędzarkę. W późniejszych latach Lwówek otrzymał status miasta powiatowego, ale nie

rozwijał się w nim większy przemysł. Działał browar, niewielka fabryka chemiczna, tartak i dwie drukarnie[110].

24.18253552
25.18403770
26.18614628Niewielkie ożywienie gospodarcze. W 1885 r. połączono Lwówek Śląski linią kolejową zGryfowem Ślaskim, a na początku XX w. zJelenią Górą.
27.18714798
28.18854720
29.1897/19005293[111]
30.19055682
31.19106339[111]
32.Czasy najnowsze19206319Okresdwudziestolecia międzywojennego.
33.1921/19256047[111]
34.1931/19336068[111]
35.19396328[111]
36.19416063II wojna światowa. Część ludności wcielono do armii.
37.19456238
38.19463364[111]Wysiedlenie rdzennej ludności niemieckiej z terenówZiem Odzyskanych. Napływ ludności głównie z dawnychKresów Wschodnich RP.
39.19503411Systematyczny wzrost ludności miasta w czasachPRL i na pocz.III RP.
40.19605517
41.19706714
42.19787776
43.19889266[112]
44.19959435
45.19969406Powolne wyludnianie się miasta.
46.19979317
47.19989269
48.19998923
49.Współczesność20009983PrzyłączeniePłakowic.
50.20019875Częściowy upadek przemysłu w Lwówku Śląskim, m.in. Słodownia Browaru Lwówek przy ul. Jaśkiewicza, fabryka mebli „Sikora” przy ul. Budowlanych, zburzenie budynków dawnej rzeźni (ul. Oświęcimska) i ubojni (ul. Kościuszki). W handlu początek powstawania wielu nowych supermarketów w mieście.
51.20029823
52.20039723
53.20049807
54.20059717
55.20069631
56.20079536
57.20089434
58.20099350
59.20109480Powolny proces wyludniania się miasta za granice Polski w celach zarobkowych i zjawiskosuburbanizacji, czyli przeprowadzania się mieszkańców do domów jednorodzinnych w podlwóweckich wsiach.
60.20119435
61.20129338
62.20139271
63.20149115
64.20159102
65.20169051
66.20178895
67.20188859[113]
68.20198822[21]Przyspieszony procesdepopulacji starszej części mieszkańców miasta w związku z koronawirusemCOVID-19.
69.20208753[21]
70.20218661[21](I półrocze)

Wykres liczby ludności miasta Lwówek Śląski na przestrzeni kilku ostatnich stuleci[114]

Liczba mieszkańców

Piramida wieku mieszkańców Lwówka Śląskiego w 2014 roku[115].

Lwówek Śląski jest 40. miastem w województwie dolnośląskim, pod względem liczby mieszkańców (na całkowitą liczbę 91 miast). Szczegółowe dane z 30 czerwca 2014 r.[116]

Lwówek Śląski jest 54. miastem w województwie dolnośląskim, pod względem gęstości zaludnienia (na całkowitą liczbę 91 miast). Szczegółowe dane z 30 czerwca 2014 r.

Ludzie związani z Lwówkiem Śląskim

[edytuj |edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria:Ludzie związani z Lwówkiem Śląskim.
 Z tym tematem związana jest kategoria:Ludzie urodzeni w Lwówku Śląskim.

Administracja

[edytuj |edytuj kod]

Symbole Lwówka Śląskiego

[edytuj |edytuj kod]

Herbem Lwówka Śląskiego jest wizerunek lwa i orła.Symbolem miasta jest lew. Aktualnie stosowany wzór herbu został przyjęty przezRadę Miejską w Lwówku Śląskim w 1996 r.

 Osobny artykuł:Herb Lwówka Śląskiego.

Barwami Lwówka Śląskiego są kolory:żółty,biały wywodzące się z herbu Lwówka Śląskiego ibłękitny[a].

 Osobny artykuł:Flaga Lwówka Śląskiego.

Codziennie o godz. 12:00 z Wieży Zegarowej (Ratuszowej)Ratusza Miejskiego w Lwówku Śląskim odgrywany jesthejnał lwówecki.

Wybory

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Rada Miejska w Lwówku Śląskim.
Wybory do rady gminy
Wybory do rady gminy 1998
Ilość mandatów zdobytych w wyborach samorządowych do rady gminy w 1998 roku przez partie polityczne w Lwówku Śląskim[117]:
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony.Więcej informacji
Wybory do rady gminy 2002
Ilość mandatów zdobytych w wyborach samorządowych do rady gminy w 2002 roku przez partie polityczne w Lwówku Śląskim[118]:
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony.Więcej informacji
Frekwencja:48,34%
Wybory do rady gminy 2006
Procent głosów zdobytych w wyborach samorządowych do rady gminy w 2006 roku przez partie polityczne w Lwówku Śląskim[119]:Ilość mandatów zdobytych w wyborach samorządowych do rady gminy w 2006 roku przez partie polityczne w Lwówku Śląskim:
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony.Więcej informacji
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony.Więcej informacji
Frekwencja:44,00%
Wybory do rady gminy 2010
Procent głosów zdobytych w wyborach samorządowych do rady gminy w 2010 roku przez partie polityczne w Lwówku Śląskim[120]:Ilość mandatów zdobytych w wyborach samorządowych do rady gminy w 2010 roku przez partie polityczne w Lwówku Śląskim[120]:
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony.Więcej informacji
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony.Więcej informacji
Frekwencja:42,81%
Wybory do rady gminy 2014
Procent głosów zdobytych w wyborach samorządowych do rady gminy w 2014 roku przez partie polityczne w Lwówku Śląskim:Ilość mandatów zdobytych w wyborach samorządowych do rady gminy w 2014 roku przez partie polityczne w Lwówku Śląskim[121]:
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony.Więcej informacji
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony.Więcej informacji
Frekwencja:44,26%
Wybory do rady gminy 2018
Procent głosów zdobytych w wyborach samorządowych do rady gminy w 2018 roku przez partie polityczne w Lwówku Śląskim[122]:Ilość mandatów zdobytych w wyborach samorządowych do rady gminy w 2018 roku przez partie polityczne w Lwówku Śląskim[123]:
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony.Więcej informacji
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony.Więcej informacji
Frekwencja:50,86%
Wybory burmistrza
Wybory burmistrza 2002
Wybory burmistrza 2002 – I TuraWybory burmistrza 2002 – II Tura
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony.Więcej informacji
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony.Więcej informacji
Wybory burmistrza 2006
Wybory burmistrza 2006 – I TuraWybory burmistrza 2006 – II Tura
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony.Więcej informacji
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony.Więcej informacji
Wybory burmistrza 2010
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony.Więcej informacji
Wybory burmistrza 2014
Wybory burmistrza 2014 – I TuraWybory burmistrza 2014 – II Tura
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony.Więcej informacji
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony.Więcej informacji
Wybory burmistrza 2018
Wybory burmistrza 2018 – I Tura[124]Wybory burmistrza 2018 – II Tura[124]
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony.Więcej informacji
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony.Więcej informacji

Samorząd

[edytuj |edytuj kod]
BudynekUrzędu Gminy i Miasta w Lwówku Śląskim

Mieszkańcy miasta wybierają do Rady Miejskiej w Lwówku Śląskim 15 radnych[125]. Organem wykonawczym samorządu jest burmistrz miasta.

Burmistrzowie

[edytuj |edytuj kod]
Burmistrzowie Lwówka Śląskiego[126]
WczesneŚwięte Cesarstwo RzymskieŚwięte Cesarstwo Rzymskie
Lp.LataBurmistrz
1.1163 – 1166Sebastian Brogelius
2.XII wiek,

około 1217

Tomasz

Hartlieb

(zasadźcy i jeden z pierwszych znanych wójtów Lwówka)[127]

3.1223 – 1224Georg Hosumann
4.1253 – 1254Janko Silszo
5.1255Matthias Ruprecht (Rupprecht)
6.1256 – 1257Janko Silszo
7.1258Matthias Ruprecht
8.1320Nitsche Kuder
9.1335Nicklos Seidler
10.1341Leo de Len
11.1342Nycolaus Schildow (magister civium)
12.1344Michael Lewte
13.1358Hannus Kelbechin
14.1364-1366Hentschel Helwig

(właściciel folwarku w Brunowie)[128]

1366 – Lwówek otrzymuje przywilej wolnego wyboru burmistrza
Lp.LataBurmistrz
15.1367 – 1368Niklas Ruprecht (Rupprecht)
16.30.03.1369Niklas Schoppiecz
17.1369Hentschel Helwig
18.1375Jakob Gos(s)win

Ny. Eyffred

Nitsche Goswin

19.1376Peter Stirbe
20.1377Peter Sporn
21.1378 – 1379Nicze (Nitsche) Smotil
22.1381Johannes Sartonicht
23.1382Jakob Grosswein
24.1385Nitsche Herdan
25.1386Nitsche Smotel
26.1387Nickloz Funken
27.1399Hannus Bonman (Borman)
Święte Cesarstwo RzymskieŚwięte Cesarstwo Rzymskie
Lp.LataBurmistrz
28.1406Laurentius Rimer
29.1411Nicklos Beyer
30.1417Hannus Schacz (Schapcz)
31.1417Bartel Klemm
32.1417 – 1419Bartel Klemm
33.1422 – 1423Alexius Schadewaldt
34.1432 – 1433Andreas (Andres) Egler (aptekarz)
35.1437Bartusch Schapcz
36.1437 – 1438Niklas Klemm
37.1439Simon Beyer
38.1440 – 1441Andreas Egler
39.1442 – 1443Niklas Gro
40.1444 – 1445Nicklas Klemm (Clemme)
41.1450Andreas Egler
42.1470 – 1471Hans Schleusser
43.1476Bartel (Bartholomeo) Sauer
44.1477Nicol Ehrhardt
45.1480Martin Büttner
46.1481Michel Goldmann
47.1482Nicol Utman (Nikol Utmann)
48.1483 – 1484Johann Schwob
49.1485Michel Goldmann
50.1487 – 1488Pankratius Scheps
51.1497Nickol Utmann
52.1499Franz Grundmann
53.1500Martin Büttner
54.1501Martin Hans Ruprecht (Ruppricht)
55.1502Nickol Utmann (Uthmann)
56.1503Martin Büttner
57.1504Adam Tschörtner (Tschertner)
58.1505Nikolaus Beyer
59.1506Nickol Utmann
60.1507Martin Büttner
61.1508Andreas Hertrampft (vel Hartranpf, Harttrampft)
62.1509Christoph Anders
63.1510Martin Scholz
64.1511Simon Hoffmann
65.1512Martin Büttner
66.1513Franz Beyer
67.1514Andreas Hertrampft (Harttrampft)
68.1515Franz Beyer
69.1516Christoph Anders
70.1517Andreas Hertrampft (Harttrampft)
71.1518Vitus Tietz
72.1519Franz Beyer
73.1520Andreas Hertrampft (Harttrampft)
74.1521Simon Hoffmann
75.1522Franz Beyer
76.1523Andreas Hertrampft (Harttrampft)
77.1524Christoph Johannes Fritschner
78.1525Jakob Weygler
79.1526Christoph Fritschner
80.1527Andreas Hertrampft (Harttrampft)
81.1528Christoph Fritschner
82.1529Franz Beyer
83.1530Christoph Fritschner
84.1531Nikol Edler
85.1532Christoph Fritschner
86.1533Michel Klette (Klett)
87.1534Franz Mohaupt
88.1535Franz Beyer
89.1536Franz Mohaupt
90.1537Kacper Pausewang (Casper Pausewange)
91.1538Georg Kütting
92.1539Franz Beyer
93.1540Michel Klette
94.1541Nikol Edler (Edeler)
95.1542Kacper Becker
96.1543Kacper Pausewang
97.1544Franz Helbig
98.1545Georg Eyssig
99.1546Franz Mohaupt
100.1547Georg Essig
101.1548Kacper Becker
102.1549Peter Hübner
103.1550Georg Fröder
104.1551Peter Hübner
105.1552Thomas Geissler
106.1553Peter Hübner
107.1554Thomas Geisseler
108.1555Peter Hübner
109.1556Georg Fröder
110.1557Kaspar Orthmann
111.1558Georg Fröder
112.1559Peter Hübner
113.1560Valentius (Valentin) Zeidler
114.1561Kaspar Orthmann
115.1562Valentius Zeidler
116.1563Martin Ender
117.1564Valentius Zeidler
118.1565Martin Ender
119.1566Valentin Zeidler
120.1567Martin Ender
121.1568Valentin Zeidler
122.1569Martin Ender
123.1570Johannes Hans Pommer(n)
124.1571Michel Scholz
125.1572Valentin Zeidler
126.1573Michel Scholz
127.1574Johann Pommer(n)
128.1575Martin Ender
129.1576Valentin Zeidler
130.1577Michel Scholz
131.1579Hans Brendel
132.1580Jeremias Steiger
133.1581Hans Brendel
134.1582Johannes Hans Pommer(n)
135.1583Hans Brendel
136.1584Nicklas Klette
137.1585Hans Brendel
138.1586Niklas Klette
139.1587Hans Brendel
140.1588Valentin Zeidler - junior
141.1589Hans Brendel
142.1590Valentin Zeidler - junior
143.1591Matthäus Renner
144.1592Johann Hans Pommer(n)
145.1593mgr Christoph Reussner
146.1594Valentin Zeidler - junior
147.1595mgr Christoph Reussner
148.1596Nicklas Klette
149.1597Niklas Winckler
150.1598Niklas Klette
151.1599Franz Moller (Möller)
152.1601mgr Christoph Reussner
153.1602Georg Becker
154.1603Georg Schulze
155.1604Chryzostom (Chrisostemus) Schubart
156.1605Georg Schulze
157.1606Chryzostom Schubart
158.1607Georg Schulze
159.1608Chrisostemus Schubart
160.1609Georg Schulze
161.1610Chryzostom Schubart
162.1611Georg Schulze
163.1612Chrisostom Schubart
164.1613Georg Schulze
165.1614Chrisostemus Schubart
166.1615Georg Schulze
167.1616Chrisostom Schubart
168.1617Kaspar Reinchhardt
169.1618Kacpar Gleisberg
170.1619Georg Schulze
171.1620Chryzostom Schubart
172.1621Georg Schulze
173.1622dr Bernhard Lange
174.1623Martin Schöps
175.1624Chryzostom Schubart
176.1625Franz Möller
177.1626Chryzostom Schubart
178.1627Franz Möller
179.1628Chryzostom Schubart
180.1629Bartholomäus Hoppe

Franz Müllerbrat JuliusElias SeilerGeorge SeifertMelchior HübnerDaniel SeilerMelchior Scholz

181.1630Friedrich Folmhauss
182.1631Daniel Seiler
183.1632Bartholomäeus Hoppe
184.1633Christoph Hoppe
185.1634Melchior Kreckler
186.1635Jeremias Schöps
187.1636Bartholomäus Hoppe
188.1637-1638Daniel Seiler
189.1639Friedrich Folmhauss
190.1640Bartholomäus Hoppe
191.1641Christoph Hoppe
192.1642Daniel Seiler

Christoph Hoppe

Daniel Seiler

Melchior Klein

193.1643Thobias Scholze
194.1644-1646Daniel Seiler
195. 1647–1654Caspar Zeidler[129] (Kasper Seidler)
196.1655-1657Friedrich König
197.1658-1659Friedrich Fuchs
198.1660-1663Friedrich König
199.1664-1666Friedrich Fuchs
200.1667-1674Friedrich König
201.1674-1687Bernhard Joseph Augustin Hoffmann
202.1688-1691Matthäus Wache
203.1692-1695Chrisostom Gulitz
204.1696-1697Johann Heinrich Volkmann
205.1698Chrisostom Gulitz
206.1699-1702Johann Heinrich Volkmann
207.1703-1705Ferdinand Friedrich Herbst
208.1706Ignatius Kühn
209.1707-1741Ferdinand Friedrich Herbst
210.1742Joachim Heinrich Löwe (Lewe)
211.1743-1744Ferdinand Friedrich Herbst
212.1745-1753Heinrich Richard von Hagen
213.1754–1779Johann Georg Gädicke
214.1779–1796Martin Wilhelm Bones
215.1796–1808Carl Gottlieb Fischer
Związek NiemieckiZwiązek Niemiecki
Lp.LataBurmistrz
216.1808Johann Gottlieb Rasper
217.1829–1848Ehrmann
Związek PółnocnoniemieckiZwiązek Północnoniemiecki
Lp.LataBurmistrz
218.1848–1861Fliegel
219.1861–1874Otto Rüppel
220.1874Marzahn
Rzesza NiemieckaRepublika Weimarska
Lp.LataBurmistrz
221.1900–1924Artur Klau
222.1924–1938dr Werner Lohmann
III RzeszaTrzecia Rzesza
Lp.LataBurmistrz
223.1938Schäfer
224.19.02.1945Adolf Möller
PolskaPolska Rzeczpospolita Ludowa
Lp.Data rozpoczęcia/Lata piastowania urzęduNaczelnik
225.25.06.1945Jan Frankowski
226.08.1945Stanisław Dudzik
227.21.12.1946Mikołaj Chruszczyński
228.12.1947Aleksander Zaremba
229.25.10.1948Józef Myśliński
230.1.08.1949Zofia Piotrowska
231.03.03.1950Piotr Pysz
232.03.03.1951Feliks Rosiak
233.09.1954Jarosław Jaworski
234.12.11.1955Antoni Rzeczycki
235.14.01.1957Antoni Rejowski
236.29.09.1957Jarosław Jaworski
237.04.11.1958Piotr Pysz
238.01.02.1960Julian Szafrański
239.27.04.1961Wacław Rzeczycki
240.04.10.1966Władysław Baworowski
241.14.08.1970–20.12.1973Michał Pawłowicz
242.01.01.1973Bronisław Paprotny
243.20.12.1973Michał Pawłowicz
244.01.06.1975Bogusław Nowakowski
245.01.06.1977Ryszard Ćwioro
246.01.04.1981Sylwester Michalak
247.1985–25.04.1990Zdzisław Rzewuski[130]
PolskaRzeczpospolita Polska
Lp.LataKadencjiBurmistrzPrzynależność partyjna lub partia popierająca
248.19.06.1990–23.04.1991-Bożena Buszewicz
249.23.04.1991–14.05.1991-p.o. Wojciech Pruss (radny)
250.14.05.1991–20023Hilary Modelski

Przymierze Samorządowe

251.10.11.2002–20143Ludwik Kaziów

Wspólnota Samorządowa Lwówek Śląski

252.od 8.12.2014-20242Mariola Szczęsna

Polskie Stronnictwo Ludowe

253.od 06.05.20241Dawid KobiałkaPo Stronie Mieszkańców

Podział administracyjny

[edytuj |edytuj kod]

Lwówek Śląski oficjalnie dzieli się administracyjnie na 2 dzielnice, stanowiące jednostki pomocnicze miasta (Lwówek Śląski iPłakowice). Niegdyś miasto nie składało się z żadnych dzielnic.

Oficjalne dzielnice miasta:

Dzielnice Lwówka Śląskiego
Lp.Nazwa dzielnicyTERYT:SIMC[131]
1.Lwówek Śląski (właściwy)0936227
2.Płakowice0190880

W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Lwówka Śląskiego wyróżnia się podział miasta na 4 obręby. Jest to przymiarka władz miejskich do podzielenia miasta na dzielnice wraz z rozwojem Lwówka Śląskiego w przyszłości. Niektóre z obrębów już dziś pełnią funkcję dzielnicy/osiedla. Obręby w Lwówku Śląskim:

Obręby miasta Lwówek Śląski
Lp.ObrębCzęść miastaNazwaPlany zagospodarowania
1.Obręb Ipółnocno-zachodnia[132]Zał. graf. nr 4. MPZP dla obrębu nr 1 m. Lwówek Śląski
Zał. graf. nr 3. MPZP dla obrębu nr 1 m. Lwówek Śląski
2.Obręb IcentralnaStare Miasto[133]Zał. graf. nr 2. MPZP dla obrębu nr 1 m. Lwówek Śląski
3.Obręb IIpołudniowo-zachodnia[134]Osiedle Chopina[135] (Osiedle Szopena[136])Zał. graf. nr 1. MPZP dla obrębu nr 2 m. Lwówek Śląski
4.Obręb IIIpołudniowo-wschodniaBucholec[137]Zał. graf. nr 1. MPZP dla obrębu nr 3 m. Lwówek Śląski
5.Obręb IVpółnocno-wschodniaPłakowice[138]Zał. graf. nr 1. MPZP dla obrębu nr 4 m. Lwówek Śląski

Obręby posiadające nieoficjalne nazwy to:

Nie są to nazwy urzędowe, a jedynie używane przez mieszkańców wmowie potocznej.

Zabytki, architektura i urbanistyka

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Zabytki w Lwówku Śląskim.

W Lwówku Śląskim mimo zniszczeń wojennych i powojennych dewastacji (75% budynków[139]) zachowała się część budowli w stanie pierwotnym, bądź odrestaurowano je po wojnie.

Do wyróżniających się należą:

Oprócz tego w mieście zachowało się wiele zabytkowych kamienic reprezentujących style historyczne pochodzących z XIX i początków XX wieku, które władze samorządowe starają się w ramach specjalnych programów rewitalizacyjnych sukcesywnie poddawać renowacjom.

Jako jedno z nielicznych miast w Europie Lwówek Śląski ma niemalże w pełni zachowane dwa pierścienie średniowiecznychmurów obronnych, przez co często nazywany jest polskimCarcassonne.

Lwówecki ratusz z XIII wieku jest jednym z najstarszych ratuszy w Polsce. Wielokrotnie przebudowywany, jest to obecniezabytek 1. klasy[141].

Atrakcje turystyczne Lwówka Śląskiego

[edytuj |edytuj kod]

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Lwówku Śląskim

[edytuj |edytuj kod]
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
 Osobny artykuł:Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Lwówku Śląskim.

Kościół zbudowany ok. 1300 roku przez joannitów, w miejscu stojącego tu już w XII wieku kościoła drewnianego. Murowany z kamienia ciosowego, z masywną fasadą zwieńczoną dwoma wieżami rozdzielonymi portalem z czerwonego piaskowca z ok. 1300 roku. We wnętrzu kościoła wiele cennych elementów wyposażenia min.; w przedsionku lewego wejścia do kościoła, najstarszy na Śląsku drewniany krzyż z 1410 roku, obraz „Koronacja Matki Boskiej” z 1771 roku; kamienna renesansowa chrzcielnica z 1560 roku; 40-głosowe organy z XVIII wieku; drewniana ambona; trzy kamienne ołtarze; ołtarz Matki Boskiej Ostrobramskiejoraz konfesjonały.

Kościół Ewangelicki

[edytuj |edytuj kod]
Tzw. „Czarna Wieża” po wyburzonym kościele ewangelickim
 Osobny artykuł:Kościół ewangelicki w Lwówku Śląskim.

Kościół Ewangelicki z poł. XVIII w., XIX w., obecnie istnieje tylko wieża. Wieża z 1846 r. jest jedyną pozostałością po nieistniejącym już kościele.

Kaplica Świętego Krzyża

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Kaplica Świętego Krzyża w Lwówku Śląskim.
Kaplica Świętego Krzyża

Późnogotyckakaplica Świętego Krzyża zbudowana w 1496 roku na czas przebudowy kościoła parafialnego pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Postawiono ją na miejscu ówczesnej kaplicy cmentarnej pw. św. Szczepana i Wawrzyńca. Do czasu wybudowania kościoła w kaplicy odbywały się msze. W 1682 roku została odbudowana po wcześniejszym zniszczeniu i zwrócona fundatorowi, którego w niej później pochowano. Po spaleniu podczas wielkiego pożaru miasta w 1752 roku kaplica została ponownie odbudowana w 1755 roku. Trzyosiowe wnętrze budowli pokrywa sklepienie sieciowe z 1496 roku (data na zworniku), wsparte na wspornikach wyciętych w części na kształt ludzkich głów. Całość jest nakryta czterospadowym dachem zwieńczonym barokową sygnaturką z małym dzwonem. Z czasu budowy kaplicy pochodzi też znajdujący się na północnej ścianie niewielki gotycki portal ostrołukowy. Okna kaplicy rozszerzają się na zewnątrz. Część z nich ma zachowane maswerki. Na wyposażenie wewnętrzne składają się klasycystyczny, drewniany ołtarz z trzeciego kwartału XVIII wieku z obrazem Ukrzyżowania, dwa rokokowe epitafia z XVIII wieku i płyta nagrobna z ok. 1500 roku[142].

Kościół św. Franciszka z Asyżu

Kościół św. Franciszka z Asyżu

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Parafia św. Franciszka z Asyżu w Lwówku Śląskim.

Kościół budowany w latach 1264–1320, pierwotnie jednonawowy. W XV wieku dobudowano nawę południową, a następnie północną. W 1810 roku po kasacie zakonu, zespół klasztorny przeszedł we władanie państwa pruskiego. Od XIX wieku często zmieniali się włodarze zespołu klasztornego. W latach 1873–1875 budynek klasztorny przebudowano i nadano mu obecny wygląd. W latach 1905–1945 w murach kościelnych mieściło się Muzeum Historyczne Powiatu Lwóweckiego. Po wojnie w budynku siedzibę miała straż pożarna, a potem urządzono magazyn materiałów budowlanych i składnicę maszyn rolniczych[potrzebny przypis].

Zespół klasztorny franciszkanów w Lwówku Śląskim

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Zespół klasztorny franciszkanów w Lwówku Śląskim.

Zespół Klasztorny z XIII-XIV w.

Dawna Komandoria Joannitów

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Dawna Komandoria Joannitów w Lwówku Śląskim.
Dawna Komandoria Joannitów w Lwówku Śląskim

Barokowa komandoria joannitów zbudowana została w 1728 r. przez miejscowego komtura zakonuhr. Jana Józefa von Götzen na miejscu poprzedniej renesansowej komandorii. Świadczy o tym piękny barokowy portal z kartuszem herbowym z 1728 r. Budynek komandorii został przebudowany w 1752 r. oraz w 1782 r., kiedy otrzymał obecny wygląd. Potwierdza to znajdujący się nad oknem I piętra kartusz herbowy hrabiegoJózefa Wenegerskiego, składający się z herbu, krzyża i orderu joannitów. Od momentu powstania, aż do kasaty tego zakonu rycerskiego w r. 1810, budowla znajdowała się w posiadaniu joannitów. Po sprzedaży majątku joannitów przez komisarza pruskiego, właścicielem byłej komandorii stał się żydowski kupiec –Dawid Meier Löwenberg. W budynku przebywały znakomite osobistości, m.in. 23 maja 1813 r. kwaterował car RosjiAleksander I. Przebywali w nim również generałowie i oficerowie sztabowi wojsk napoleońskich. Od 1860 r. w obiekcie mieścił się szpital w którym pracowały siostry Boromeuszki zTrzebnicy. Następnie od początku XX wieku do 1945 r. mieściło się w nim przedszkole katolickie. Po wojnie budynek wykorzystywała parafia, m.in. odbywały się w nim lekcje religii. Obecnie w dawnej komandorii znajduje się Ośrodek Kolonijno-Szkoleniowy „Caritas”.

Cmentarz komunalny

[edytuj |edytuj kod]
Mauzoleum Hohbergów nalwóweckim cmentarzu komunalnym
 Osobny artykuł:Cmentarz Komunalny w Lwówku Śląskim.

Cmentarz komunalny znajduje się przy ul. Wojska Polskiego, po południowej stronie miasta, poniżej Szpitalnej Góry (256 m n.p.m.). Założono go w XV wieku, kiedy zabrakło miejsc do pochówku na cmentarzach przykościelnych. W I połowie XVI w. wzniesiono na nim kościół cmentarny św. Mikołaja, który wielokrotnie niszczony podczas wojen i odbudowywany, ostatecznie został zniszczony przez żołnierzy szwedzkich w czasie wojny trzydziestoletniej. Dopiero w XIX w. pobudowano neogotycką kaplicę cmentarną, do dzisiaj użytkowaną. Główne wejście na cmentarz prowadzi od ul. Wojska Polskiego przez kamienny mostek nad rzekąPłóczką, lewym dopływem Bobru. Na bramie cmentarza i ścianach kaplicy cmentarnej znajdują się epitafia z XVII i XVIII w.; część z nich przeniesiono z kościoła franciszkańskiego. Dużo starych grobowców zachowało się na starym południowym i zachodnim murze cmentarza. Są tu epitafia z XVII i XVIII w., ale także groby poległych w czasie I wojny światowej oraz zmarłych w latach 30. XX w. Najbardziej okazałym grobowcem jest mogiła rodu Hohberg, która znajduje się w centralnej części cmentarza. Wykonana jest w formie okrągłej otwartej kaplicy wspartej na doryckich kolumnach z napisem przed wejściem „Familie Hohberg”. Pochowani są w niej byli właściciele lwóweckiego browaru, m.in. Julius Hohberg (1839-1907), który nabył browar miejski w 1861 r., a w latach 1882–1892 zbudował nowy duży zakład, Edward Hohberg (1872-1935), Paweł Hohberg (1873-1940). Po wielu mogiłach zaginął ślad. Nie zachowały się groby wybitnych postaci pochodzących z Lwówka, np. Moritza Hanemanna (1808-1875) – pierwszego muzyka kapeli królewskiej oraz Hansa Pfuhla (1846-1914) – wybitnego artysty rzeźbiarza, autora wielu monumentalnych kompozycji rzeźbiarskich, m.in. w Berlinie, Atenach, Poznaniu. W niewielkiej odległości od kaplicy cmentarnej znajduje siępomnik osadników wojskowych z dwoma mieczami i napisem „W hołdzie osadnikom wojskowym, kombatantom II wojny światowej w roku 40-lecia PRL 19 maja 1984 – Społeczeństwo miasta i gminy Lwówka Śl.”[143].

Planty Miejskie

[edytuj |edytuj kod]
Planty Miejskie w Lwówku Śląskim
 Osobny artykuł:Planty w Lwówku Śląskim.

Lwówek Śląski to jedno z najstarszych miastDolnego Śląska. Wśredniowieczu należał do najlepiej rozwijających się ośrodków miejskich. Jego założenie urbanistyczne w drugiej połowie XIII wieku otoczyły kamienne obwarowania. W XV stuleciu poprzedził je drugi ciąg murów. Pomiędzy nimi znajdowała się fosa. Obwarowania straciły na znaczeniu w XVIII wieku. W następnym stuleciu rozpoczęto sukcesywną ich rozbiórkę. W drugiej połowie XIX wieku zasypano fosę. Władze miejskie podjęły wówczas decyzję o przekazaniu tego terenu pod ciąg spacerowy. W 1870 r. wzdłuż wewnętrznego muru obronnego oddano do użytku miejskie planty. Teren zasypanej w większości fosy obsadzono drzewami i krzewami, wytyczono ścieżki i ustawiono ławki. Mieszkańcy zyskali doskonałe miejsce do spacerów i wypoczynku. Zieleń doskonale uzupełniła pozostawione elementy obwarowań, które w pierwszej połowie XX wieku odnowiono i poddano częściowej rekonstrukcji. Planty i dziś stanowią ozdobę Lwówka Śląskiego. 22 czerwca 1995 r. podjęto decyzję o objęciu plant ochroną konserwatorską[potrzebny przypis].

Mury obronne

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Mury Obronne w Lwówku Śląskim.
Fragmentlwóweckich murów obronnych

Lwóweckie mury obronne składają się z dwóch pierścieni otaczających miasto i zachowały się niemal w całości. Należą one do najciekawszych na Dolnym Śląsku. Najciekawsze zachowane odcinki murów przy wieżach bramnych – Bolesławieckiej i Lubańskiej.

Baszta Bramy Lubańskiej

[edytuj |edytuj kod]
Baszta Bramy Lubańskiej
 Osobny artykuł:Baszta Bramy Lubańskiej.

Zbudowana w XIII wieku jako jedna z trzech wież broniących bram miejskich. Wielokrotnie przebudowywana. XVI-wieczne błędy konstrukcyjne sprawiły, że w 1616 r. runęła. Remont wieży przerwaławojna trzydziestoletnia, więc dopiero w 1661 r. osadzono na niej barokowy hełm. W 1752 r. wieżę strawił pożar, podobnie jak większą część miasta. Po 32 latach odbudowy uzyskała swój stan podobny do dzisiejszego. W 1809 r. w wieżę uderzył piorun, oszczędzając budowlę, zniszczył jedynie barokowy hełm, który szybko odrestaurowano. Około 1935 r. dokonano kompleksowej, lecz niezbyt wiernej rekonstrukcji wieży i przybramnego odcinka murów, odtwarzając średniowieczny pomost i kryty ganek straży. PodczasII wojny światowej przechowywano w wieży zbiory biblioteki wrocławskiej. Po wojnie zabytkiem opiekowali się harcerze, a po remoncie z lat 1966–1977 utworzono tu Izbę Pamięci. Obecnie wieża znajduje się pod opieką lwóweckiego OddziałuPTTK[potrzebny przypis].

Baszta Bramy Bolesławieckiej

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Baszta Bramy Bolesławieckiej.
Baszta Bramy Bolesławieckiej

Wieża Bramy Bolesławieckiej, mniejsza od Lubańskiej, powstała w XIII wieku, przebudowana w wieku XVI. Swoją górną część straciła podczas wojny 1641 r. Po odbudowaniu urządzono tu więzienie z izbą tortur i lochem głodowym. Strawiona przez pożar w 1752 roku, straciła barokowyhełm i odtąd popadała w ruinę. W 1905 wykuto w przyziemiu wieży dolne wejście, natomiast loch głodowy wykorzystywano do przechowywania lodu. Prace mające na celu odbudowę wieży prowadzono w latach 1959–1960, wówczas wieża została przykryta płaskim dachem. Ponowna konserwacja dokonana przez Powiatowy Ośrodek Sportu, Turystyki i Wypoczynku miała miejsce w latach 1971–1972, prowadzono prace adaptacyjne do celów użytkowych i turystycznych. Nowy (obecny) hełm przykrył wieżę w 1986 roku[potrzebny przypis].

Ratusz w Lwówku Śląskim

[edytuj |edytuj kod]
Lwówecki ratusz z XIII wieku, jeden z najstarszych w Polsce – widok od północnego zachodu
Sień w ratuszu
 Osobny artykuł:Ratusz w Lwówku Śląskim.

Ratusz pierwotny wzniesiono w połowie XIII w., co potwierdzają wzmianki z wieku następnego.

Najstarsze partie budowli obecnej pochodzą z ok. 1480 r. obok wieży dostawionej do nich w latach 1500–1504. Obecną formę otrzymał ratusz po przebudowie w latach 1522–1524, projektowanej niewątpliwie przezWendela Roskopfa przy współpracy monognamisty T.L., a obejmującej dekoracyjne sklepienia parteru, oraz po dalszych pracach przy elewacjach rozpoczętych ok. 1546 r. Ostatnia przebudowa z lat 1902–1905 powiększyła obiekt o handlowe podcienia w parterze i nową klatkę schodową od północy. Częściowo spalony w 1945 r., został odbudowany w latach 1955–1958. Obecnie jest to budynek murowany na rzucie prostokąta, dwukondygnacjowy, dwutraktowy, z wieżą od zachodu. Fasady wschodnia i zachodnia ujęte są w pary szczytów o geometrycznych podziałach wewnętrznych. Fasadę południową akcentuje portal i szereg zdwojonych okien prostokątnych o ozdobnych obramieniach z kanclowanych pilastrów o roślinnej i maszkaronowej dekoracji. We wnętrzach szereg sal nakrytych skomplikowanymi w rysunku żeber sklepieniami sieciowymi oraz obszerna sień z centralnym filarem. Zgromadzono tu w pocz. XX w. szereg płyt nagrobnych z dawnego klasztoru franciszkańskiego z najciekawszą z nich – płytą księcia Henryka jaworskiego i jego żony Agnieszki, pochodzącą z ok. 1350 r. Pierwszym budynkiem pełniącym funkcję ratusza miejskiego był piętrowy Dom Kupców, wzniesiony na placu targowym w połowie XIII wieku, za czasów panowaniaBolesława Rogatki. Ostatni wielki remont z przebudową dokonano w latach 1902–1905, pod okiemHansa Poelziga. Wtedy też stworzono reprezentacyjną siedzibę burmistrza – obecnie Sala Ślubów oraz zamontowano wewnątrz wszystkie płyty epitafijne, przeniesione z klasztoru franciszkanów. Na trzecim co do wielkości rynku wPolsce, stoi gotycko-renesansowy ratusz lwówecki. Jest to budowla dwukondygnacyjna, na rzucie wydłużonego czworoboku, nakryta wysokim dachem dwuspadowym. Do elewacji zachodniej dostawiona jest kamienna wieża, o podstawie kwadratowej z galerią, z której wyłania się część walcowa z czterema zegarami, a wyżej część ośmioboczna z małymi otworami okiennymi, zwieńczona hełmem z prześwitem. W rozczłonkowanej bryle można dostrzec najstarszą cześć budowli – fragmenty dawnego Domu Kupców, z połowy XIII wieku. Jest to zachodnia cześć ratusza, przylegająca do wieży, z łukowymi oknami. Na północnej ścianie tego budynku, w płytkiej wnęce, zamontowano rzeźbę XVI wiecznego lwa, z łacińskim napisem: „który tłumaczy się: „sprawiedliwy jak lew”. Do Domu Kupców przylega budynek Ławy Sądowej. Jego szczyt widoczny jest tylko w połowie, gdyż drugą, południową stronę fasady, zasłoniła wieża, dostawiona później. Renesansowa elewacja południowa jest najefektowniejszą elewacją lwóweckiego ratusza. Ciekawe obramienia okienne, wzorowane na dojrzałym rzymskim renesansie, są czymś tak wyjątkowym naŚląsku, co każe przypuszczać, że twórcami tej kamieniarki musiał być zapewne jakiś mistrz włoski. Do dziś robią wrażenie podwójne renesansowe okna parteru. To właśnie południowy portal z bogatym obramieniem, od XVI wieku był głównym wejściem do ratusza. Główne wejście od strony południowej wiedzie przez renesansowy, efektowny portal do obszernej sieni, która była węzłowym miejscem ruchu wewnętrznego. Stąd można było wejść do winiarni w piwnicach, do Mieszczańskiej Sali Obrad lub schodami na piętro, do Ławy Sądowej i Sali Rajców. W sieni znajdują się dwie prostokątne, kamienne płyty nagrobne członków rodu rycerskiego –Talkenbergów. Obie płyty pochodzą z franciszkańskiego kościoła klasztornego. Nad schodami do piwnicy, średniowiecznej winiarni, znajdują się dwie kamienne rzeźby. Jedna z nich przedstawia męską postać z cyrklem w dłoniach i monogramem T.L. Co może symbolizować domniemanego budowniczego, ostatnio zidentyfikowanego, jakoTomas Lindener. Druga rzeźba przedstawia parę młodych w objęciach, ze splecionymi dłońmi. Z lewej strony sieni znajduje się wejście do Mieszczańskiej Sali Obrad. Było to największe pomieszczenie budynku, a jego główną ozdobą pozostało dziś sklepienie sieciowe Schody z sieni wiodą na pierwsze piętro, gdzie znajdują się następne trzy płyty epitafijne. Najefektowniejszą salą pierwszego pietra jest Sala Ślubów, wyłożona ciemnym drewnem, z drewnianym pseudosklepieniem. W rogach sali stoją cztery ozdobne filary, do których przylegają metalowe, ornamentowe kraty podtrzymujące spływy łuków sklepienia. Wnętrze ozdobione jest wieloma snycerskimi detalami oraz interesującymi neogotyckimi witrażami. Z Salą Ślubów sąsiadują pomieszczenia obecnie wykorzystywane jak Biblioteka Miejska. Na zachodniej stronie korytarza, od strony południowej, znajduje się pomieszczenie Ławy Sądowej. Na ścianie wschodniej zachowało się malowidło z uskrzydlonymi, kobiecymi alegoriami. Z ławy Sądowej przechodzi się do sali tortur i usytuowanego w najniższej kondygnacji wieży lochu więziennego. Naprzeciwko Ławy Sądowej znajdują się dwa pomieszczenia, w których eksponuje się dziś zbiory tworzonego muzeum lwóweckiego, którym zarządza obecnieLwówecki Ośrodek Kultury[144][145].

Codziennie w południe w lwóweckim rynku wybrzmiewa melodia hejnału lwóweckiego granego z wieży ratusza.

Neorenesansowy Pałac Hohenzollernów

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Pałac Hohenzollernów w Lwówku Śląskim.
Pałac Hohenzollernów – obecny Urząd Miasta i Gminy Lwówek Śląski

Pałac z drugiej poł. XIX w., siedziba władz miejskich i powiatowych. W latach 50. XIX stulecia Lwówek Śląski stał się prawdziwą potęgą na koncertowej mapie Śląska, a nawet Europy. Wszystko za sprawą wielkich miłośników muzyki, księciaKonstantyna von Hohenzollern-Hechingen (chrześniaka samegoNapoleona Bonaparte), oraz jego żony Amalii. W 1851 r. pochodzący z Wirtembergii książę osiadł w odziedziczonym po matce pałacu w niedalekiej Skale, sprowadzając ze sobą własną orkiestrę symfoniczną. Po przeprowadzce, zgodnie z obowiązującą wśród ówczesnej arystokracji modą, zapragnął wybudować rezydencję zimową. Tak doszło do powstania w Lwówku Śląskim klasycystycznego pałacu, którego głównym, reprezentacyjnym pomieszczeniem była sala koncertowa. Z występami gościli w niej jedni z największych kompozytorów tamtej epoki:Liszt,Wagner iBerlioz. Na koncertach obowiązywały eleganckie stroje: panie pojawiały się w kosztownych sukniach, panowie we frakach. Czasami książę po powrocie do Skały chciał jeszcze posłuchać kwartetu smyczkowego. Zespół dowożono wówczas specjalnym powozem zwanym „harfą”. Obecnie w pałacu mieści się siedziba władz gminnych i powiatowych, więc sala koncertowa zamiast melomanom służy urzędnikom jako miejsce obrad, a jedynym śladem po Hohenzollernach jest umieszczony nad wejściem kartusz herbowy księcia, trzymany przez stojące po bokach psy[146].

Basteja Archonattiego

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Basteja Archonattiego w Lwówku Śląskim.
Basteja Archonattiego

Basteja Archonattiego w Lwówku Śląskim to dawny element średniowiecznych fortyfikacji miejskich. W XVI wieku została przebudowana i dostosowana do ówczesnych wymogów wojennych.

Basteja do dziś posiada otwory strzelnicze dostosowane do broni palnej i armat[147].

Browar Lwówek

[edytuj |edytuj kod]
Browar „Lwówek”
 Osobne artykuły:Browar LwówekMuzeum Browarnictwa Dolnośląskiego w Lwówku Śląskim.

Tradycjewarzenia piwa w Lwówku Śląskim sięgają co najmniej roku 1209, kiedy toHenryk Brodaty nadał miastu przywilej „mili piwnej”. Oprócz mieszczan korzystał z niego także miejscowyzakon joannitów. Ich wyrób nie cieszył się jednak najlepszą opinią – aż do dnia, gdy po mieście rozeszła się wieść, że dotychczasowy cienkusz nabrał nieoczekiwanie znakomitego smaku. Lwóweckie tradycjepiwowarskie podtrzymuje do dziśbrowar wybudowany pod koniec XIX wieku przezJuliusa Hohberga na dawnych terenach zamkowych. W 1999 r. podupadającą firmę przejął niemiecki przedsiębiorca, który zmodernizował zakład, zachowując tradycyjne metody produkcji z wykorzystaniem oryginalnych przedwojennych kadzi i otwartych basenów fermentacyjnych. W ciągu następnych lat piwo z Lwówka zdobyło uznanie, potwierdzone licznymi nagrodami. Dla grup zorganizowanych istnieje możliwość zwiedzenia zakładu[148].

Krzyż pokutny

[edytuj |edytuj kod]
Krzyż pokutny

Krzyż pokutny znajduje się przy wjeździe do miasta od strony Rakowic Wielkich.

Zbór BetaniaKościoła Zielonoświątkowego

[edytuj |edytuj kod]

Murowana budowla z końca XIX w., zryzalitem i trójkątnymszczytem. Ma ostrołukowyportal i okna w opaskach[107].

Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych w Lwówku Śląskim.

Budynek obecnego Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych został wzniesiony w latach 1912–1913 według planów architekta miejskiego Möllera. W budynku mieściły się ewangelicka szkoła i szkoła średnia dla dziewcząt. Budowla była tak rozplanowana, że wszystkie klasy miały okna od strony wschodniej, skierowane na znajdujący się obok cmentarz. Na dachu była platforma do obserwacji nieba. Na południowej fasadzie znajduje się duży zegar słoneczny ze znakami Zodiaku. Nad jednym z dwóch wejść do szkoły są rzeźby ze scenami z niemieckich bajekbraci Grimm:Szczęśliwy Jaś,Stoliczku, nakryj się,Siedmiu zuchów ze Szwabii. Po wojnie w niezniszczonym budynku uruchomiono w 1946 r. Szkołę Podstawową i Liceum Ogólnokształcące, tzw. „11-latkę”, której dyrektorem w latach 1948–1972 był Stanisław Brutkowski. W roku 1960 Szkoła Podstawowa została przeniesiona do innego budynku, a Liceum Ogólnokształcące otrzymało imięHenryka Brodatego. W ostatnich latach nastąpiło połączenie pod jednym kierownictwem Liceum Ogólnokształcącego z Zespołem Szkół Zawodowych. Przy głównym wejściu znajdują się dwie tablice pamiątkowe odsłonięte z okazji 50-lecia i 60. rocznicy powstania Liceum[potrzebny przypis].

Kamienny most na Bobrze

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Kamienny Most na Bobrze w Lwówku Śląskim.

Most z 1558 roku.

Szwajcaria Lwówecka

[edytuj |edytuj kod]
Masyw Skalny „Szwajcaria Lwówecka
 Osobny artykuł:Szwajcaria Lwówecka.

Skałki „Szwajcaria Lwówecka” to zgrupowanie piaskowcowych form skalnych, największe poza Górami Stołowymi w całych Sudetach. Ciąg baszt i murów skalnych na długości ok. 200 m. wznosi się nad głęboko wciętą doliną potoku Srebrna /lewostronny dopływ Bobru/. W północnej ścianie skalnej o łącznej wysokości do 20 m. znajdują się cztery wolnostojące baszty skalne oraz szereg ambon, półek skalnych, szczelin i jaskiń szczelinowych. „Szwajcaria Lwówecka” od wielu dziesięcioleci była zapleczem rekreacyjnym dla mieszkańców Lwówka Śląskiego i turystów. Skałki te są udostępnione schodami i ścieżkami. W ich zasięgu są szlaki turystyczne, znajdują się tam również punkty widokowe pozwalające podziwiać piękno Ziemi Lwóweckiej. Skałki „Szwajcaria Lwówecka” ze względu na swoje walory przyrodnicze i geomorfologiczne – przedII wojną światową były uznane jako państwowy rezerwat przyrody, jednakże w okresie powojennym ochrona rezerwatowa nie była kontynuowana. „Szwajcaria Lwówecka” znajduje się na terenieParku Krajobrazowego Doliny Bobru[149].

Inne

[edytuj |edytuj kod]

Miejsca pamięci[150]

[edytuj |edytuj kod]
Lista pomników i miejsc pamięci narodowych w Lwówku Śląskim
Lp.ZdjęcieObiektInformacjeLokalizacja
1.LapidariumPlanty Miejskie przy ul. Szkolnej
2.Kamienny Lew z BucholcaKamienny Lew ze Wzgórza Bucholecprzy ul. Orzeszkowej (od 2016 r.)
3.Krzyż Pokutnyprzy ul. Przyjaciół Żołnierza
4.Obelisk naCmentarzu Żołnierzy Radzieckich
5.Pomnik Honorowych Dawców Krwipomnik z 2003 r.przy ul. PCK
6.PomnikNapoleona Bonapartepomnik z 2008 r.Do grudnia 2021Górny Rynek[151][152], od 12.2021 Skwer im. Napoleona I Bonaparte[65] naPlantach Miejskich
7.Pomnik KombatantówWzgórze Kombatantów przy ul. Kombatantów
8.Pomnik Pamięci Ofiar ZbrodniOUN-UPA wKorościatynie i naKresach WschodnichCmentarz Komunalny w Lwówku Śląskim
9.Pomnik ofiar I Wojny ŚwiatowejPlanty Miejskie przy ul. Zamkowej
10.Pomnik Niepodległości w Lwówku Śląskim (Obelisk)Planty Miejskie przy ul. Sienkiewicza
11.Pomnik Sukiennikówpl. Wolności,Fontanna Sukienników
12.Pomnikśw. Florianaprzy ul. Sikorskiego
13.Pomnik św. Jana Nepomucenaprzy południowej ścianieKościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
14.Pomnik św.Jana Pawła IIpomnik z 2014 rokupl. papieski św. Jana Pawła II
15.PomnikŻołnierzy Wyklętychpomnik z 2017 r.skwer Żołnierzy Wyklętych
16.Pręgierzw sali mieszczańskiejlwóweckiego ratusza
17.Tablica Pamiątkowa 750-lecia Praw MiejskichTablica z 1967 rokuwmurowana w południową ścianęlwóweckiego ratusza
18.Tablica Pamiątkowa 790-lecia MiastaTablica z 2007 rokuprzy skrzyżowaniu ul. Gryfowskiej i al. Wojska Polskiego
19.Tablica Pamiątkowa 800-lecia MiastaTablica z 2017 rokuWjazd do centrum miasta – ul. Orzeszkowej
20.Tablica Pamiątkowa Fundatorom Mostu na Bobrzewmurowana wkamienny most na Bobrze przy ul. Betleja
21.Tablica Pamiątkowa Ku Pamięci Sierot z Korei przebywających w Płakowicach w latach 60. XX wiekuwmurowana w budynekSzkoły Podstawowej nr 3,Płakowice ul. Pałacowa
22.W Hołdzie Osadnikom – Wojskowym Kombatantom II Wojny ŚwiatowejCmentarz Komunalny w Lwówku Śląskim

Fontanny

[edytuj |edytuj kod]
Lwówecka fontanna z Sową

Na płycie lwóweckiego rynku, oprócz zabytkowego ratusza i kilku kamienic, zachowały się trzy fontanny, które stanowią dziś ciekawą atrakcję turystyczną miasta[153].

Lista fontann w Lwówku Śląskim:

  • Fontanna Sukienników (Dolny Rynek)
 Osobny artykuł:Fontanna Sukienników w Lwówku Śląskim.

Najstarszą z fontann jest fontanna sukienników, która jest również największą z wszystkich fontann.Wcześniej w miejscu tym stała studnia miejska, którą w XVIII wieku przerobiono na fontannę. Przebudowy dokonał niemiecki architekt Paul Schulz z Wrocławia. W dwudziestoleciu międzywojennym w fontannie umieszczono pomnik Sukienników, od którego pochodzi nazwa tejże fontanny.

  • Fontanna z Lwem (Górny Rynek);
 Osobny artykuł:Fontanna z Lwem w Lwówku Śląskim.

Fontanna z lwem znajduje się w zachodniej części rynku. Swoją nazwę zawdzięcza figurze lwa, która jest jej zwieńczeniem. Powstała w XVIII wieku w miejscu studni, gdzie wzniesiono betonowy murek z głową delfina. W centralnym miejscu wzniesiono toskańską kolumnę z rzeźby lwa trzymającą herb miasta z wyrytym na cokole 1711 rokiem. Figurę lwa na początku XXI wieku zdemontowano i zastąpiono kopią. Oryginał mieści się w budynku ratusza.

  • Fontanna z Sową (na południowej ścianie ratusza);
 Osobny artykuł:Fontanna z Sową w Lwówku Śląskim.

Najmniejszą i najmłodszą fontanną jest fontanna z sową, mieszcząca się w narożniku ratusza. Powstała w czasie prac renowacyjnych, które przeprowadzono w pierwszej połowie XX wieku. Jest to fontanna przykryta owalnym daszkiem, u podłoża zamieszczono niski murek, który otacza miskę fontanny. Na szczycie fontanny zamontowano rzeźbę sowy, która w pewnym stopniu odzwierciedla nazwę i kształt fontanny.

  • Fontanna przy ul. Szkolnej;
  • Fontanna na wschodniej ścianie Zespołu Szkół (ul. Brodatego 1).

zlikwidowane fontanny

[edytuj |edytuj kod]
  • Fontanna na placu Zespołu Szkół Ogólnokształcących i zawodowych (na terenie dzisiejszego boiska);
  • Fontanna na Skwerze Żołnierzy Wyklętych (przed budynkiem byłego aresztu śledczego).

Kamienice

[edytuj |edytuj kod]
Agatowa Kamienica iKamienica Ław Szewskich i Chlebowych
Z prawej – Kamienica „Pod Koniem”[154]

W bloku śródrynkowym znajdują się renesansowe domy. Między kamienicami, a ratuszem przebiega wąska uliczka.

Zabytkowe kamienice w Rynku:

Ponadto na terenie miasta w obrębie murów obronnych zachowały się m.in.:

  • DomJohannes’a Titz’a[156] przy ul. Krawczyńskiego 6;
  • Kamienice przy ul. Kościelnej;
  • Kamienice przy ul. Malinowskiego;
  • Kamienice przy ul. Orzeszkowej;
  • Kamienice przy ul. Sienkiewicza;
  • Kamienice przy ul. Szpitalnej;
  • Kamienice przy ul. Traugutta.

Atrakcje Turystyczne w dzielnicy Lwówka Śląskiego – Płakowicach

[edytuj |edytuj kod]

Zamek w Płakowicach

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Zamek w Płakowicach.

Na skraju Lwówka Śląskiego w malowniczej dolinie rzeki Bóbr znajduje się wyjątkowa[według kogo?] rezydencja. Wzniesiona w połowie XVI w. należy obecnie do grupy największych i najpiękniejszych budowli rycerskich na Dolnym Śląsku. Renesansowa siedziba jest również doskonałym przykładem[według kogo?] szczytowego rozwoju murowanych dworów szlacheckich tego okresu. Początki średniowiecznej osady zwanej Płakowicami sięgają końca XII w., kiedy to w okolicy pojawili się liczni koloniści poszukujący złotonośnego piasku. Po założeniu wsi (1217) obok mostu na rzece Bóbr postawiono drewnianą komorę celną. Jej zadaniem było pobieranie opłat od kupców przyjeżdżających do Lwówka Śl., a zarazem podróżujących po wielkim szlaku handlowym – „Drodze Królewskiej” (Via Regia) z Rusi na zachód Europy. Wieś początkowo stanowiła własność książęcą. Sytuacja ta zmieniła się w XIV stuleciu, kiedy książę jaworski Henryk podarował ją dla zasłużonego roduvon Raussendorf. Mieszczańsko-rycerska rodzina była wówczas najbogatszą i najbardziej wykształconą w okolicy. Przedstawiciele tego rodu pełnili funkcje sędziów nadwornych, kanoników wrocławskich i legnickich oraz wójtów i burgrabiów lwóweckich. Najprawdopodobniej w miejscu dawnej komory celnej nowi dziedzice wznieśli w XIV w. gotycki dwór obronny. Dotychczas we wszystkich opracowaniach początki istnienia drugiej płakowickiej rezydencji przesuwano na połowę XVI stulecia. Zupełnie niesłusznie, albowiem z 1480 r. zachował się dokument podający, że w tym czasie we wsi stały dwa dwory, do których doprowadzono ciek wodny w celu utworzenia fosy. Ostatnim właścicielem jednej z gotyckich siedzib był rycerzGunczel, który chciał ułatwić sobie pośmiertną drogę do nieba, opłacając w lwóweckim kościele franciszkańskim dwie msze w tygodniu (1482). Jego córka wyszła za mąż zaKrzysztofa von Talkenberga, starostę głogowskiego (1480), a później radcę królewskiego i starostę Królestwa Czech (1490). Pod koniec życiaGunczel von Raussendorf nakazał sporządzić testament, w którym wszelkie dobra przekazał swemu wnukowi,Rumpoldowi von Talkenbergowi. Nowy dziedzic postanowił rozebrać skromny dwór odziedziczony po dziadku i wznieść okazałą rezydencję. W tym celu ok. 1550 r. pozyskał wybitnego architektaFranciszka Parra, który poprowadził prace budowlane. Mimo iż korpus budynku ukończono kilka lat później (1558), prace wykończeniowe trwały jeszcze do 1563 r. Z zewnątrz do dziś widać, jak bardzo dwór odwoływał się do najlepszych wzorców bazujących na książęcym zamku w Brzegu. Dzięki dobremu stanowi zachowania obiektu można sobie wyobrazić, co widzieli pierwsi goście przybywający na zaproszenie właścicieli. Powstałe trzy trójkondygnacyjne skrzydła wyposażono w charakterystyczne kwadratowe alkierze basztowe, otoczone fosą i wysokim murem obwodowym. Najbardziej ozdobiona została frontowa fasada budynku bramnego. Cała została pokryta bogatymi dekoracjami rzeźbiarskimi. Po przejściu po moście nad fosą i zbliżeniu się do wyjątkowo pięknym portalem uwagę przykuwały: liczne płaskorzeźby, inskrypcje, osiem kartuszy herbowych i dwa medaliony portretowe; pierwszy z głową rycerza Rumpolda w antycznym hełmie, a drugi z wizerunkiem jego żony w czepku z brokatu. Powyżej umieszczono dwie wstęgi. Pierwsza zawierała informację o fundatorze dworu, zaś druga miała religijne przesłanie. Kierując się dalej, goście wchodzili na niewielki dziedziniec, na którym ponoć właściciele mieli demonstrować swe rycerskie umiejętności. Podczas pokazów walk bronią obusieczną lub obuchową tłum gapiów usadawiał się pod otaczającymi dziedziniec ozdobnymi krużgankami podtrzymywanymi przez zdobione roślinną dekoracją jońskie kolumny, połączone szerokimi i półkolistymi archiwoltami. Pozostali udawali się na piętro, gdzie były trzy ganki z balustradami wzorowanymi sztuką włoskiego renesansu zamknięte murem kurtynowym z ozdobna balustradą. Pierwotnie dziedziniec był otwarty w kierunku wschodnim i ograniczony fosą, dopiero z czasem zamknięto go istniejącym do dzisiaj murem kurtynowym z ozdobną balustradą. Zewnętrzne piękno biło niemal z każdego miejsca. Wystarczyło zerknąć na zdobienia obramień okien i drzwi, wyposażone w rzadko spotykany na Śląsku rysunek wieńca laurowego, podobny do występującego na książęcym zamku wBrzegu. Uwagę przykuwały również balustrady ganku oraz położony na piętrze głównego skrzydła reliefowo dekorowany portal. Na koniec goście udawali się na spoczynek, gdzie czekała ich kolejna niespodzianka. Bogato wyposażone komnaty z zawieszonymi na ścianach obrazami, bogatymi zbiorami broni, zdobionymi tkaninami i meblami. Niektóre z pokojów w 1558 roku ozdobiono polichromią z dekoracją kwiatową, dziś niestety zachowaną fragmentarycznie. Po śmierci Rumpolda majątek przejęła jego córka Magdalena, która rezydencję wniosła w posagu, wychodząc za mąż zaKacpra von Schaffgotscha z zamkuChojnik iGryf, wolnego pana naŻmigrodzie. Córkę Rumpolda złożono w Lwówku w pięknej kaplicy rodowej w kościele franciszkanów (wówczas jednej z najokazalszych na Śląsku), gdzie od kilkudziesięciu lat spoczywały zwłoki jego ojca, Krzysztofa von Talkenberga. W mauzoleum nie złożono zwłok Kaspra, albowiem ten zmarł w Snowidzy koło Jawora (1616) i tam też został pochowany. Płyty Magdaleny i Krzysztofa cudem przetrwały kolejne stulecia. Dzięki temu dziś w północnej ścianie sieni lwóweckiego ratusza możemy zobaczyć uwiecznioną w piaskowcu właścicielkęrezydencji w PłakowicachMagdalenę von Schaffgotsch z domuRaussendorf (zm. 1605). Przez kolejne dekady pałac wPłakowicach przechodził rozmaite koleje losu. W czasach wojen napoleońskich podczas toczących się kilkaset metrów od zamku dwóch bitew (1813), miano zakopać kasę z pieniędzmi przeznaczonymi na żołd. Skarbu poszukiwano później wielokrotnie, ale za każdym razem bezskutecznie. W 1824 rokuAugust Ludwig von Nostitz sprzedał pałac królewskiemu rządowi. Po opróżnieniu pomieszczeń z ozdobnych kominków, portali z kartuszami i innych kilkusetletnich dekoracji, obiekt został przeznaczony na Prowincjonalny Zakład Opiekuńczy. Niebawem renesansową rezydencję przemianowano na Zakład dla Umysłowo Chorych (1829). Kolejna zmiana nastąpiła w latach 1866–1870 podczaswojny prusko-austriackiej. Z płakowickiego Zakładu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych zostali usunięci pacjenci, a pomieszczenia dawnego pałacu przeznaczono na wojskowy lazaret, w którym przebywali m.in. ranni i chorzy austriaccy żołnierze. Kilkadziesiąt lat później w pobliżu pałacu dobudowano pawilon dla chorych i kilka innych budynków. Na tajne polecenie wyższych władzIII Rzeszy w płakowickim kompleksie szpitalnym miano prowadzić systematyczną eutanazję pacjentów. Po zakończeniu wojny w dawnym pałacu przez pewien czas kwaterowały sieroty wojenne zGrecji,Macedonii iKorei, a następnie batalion żołnierzy. Przez kilka kolejnych dekad majątek był w zasadzie nieużytkowany, co walnie przyczyniło się do pogorszenia jego stanu technicznego. Pod koniec lat 80. Kenneth i Giselle Herweynen nawiązali współpracę z domem dziecka w Płakowicach i starali się założyć centrum religijno-szkoleniowo-rehabilitacyjne. W 1992 roku kilkusetletnia nieruchomość stała się ich nowym domem zwanym odtąd Chrześcijańskim Ośrodkiem Elim. Bardzo drogie i pracochłonne roboty budowlane trwają tu nieustannie, co jednak nie przeszkadza w zwiedzaniu pałacu, który należy do nielicznego grona najwcześniejszych, a zarazem najpiękniejszych, największych i najlepiej zachowanych renesansowych siedzib rycerskich w Polsce[potrzebny przypis].

  • Pałac w Płakowicach – dzielnicy Lwówka
    Pałac w Płakowicach – dzielnicy Lwówka
  • Dziedziniec Pałacu w Płakowicach
    Dziedziniec Pałacu w Płakowicach
  • Portal Pałacu w Płakowicach
    Portal Pałacu w Płakowicach

Gospodarka

[edytuj |edytuj kod]

Gospodarka Lwówka Śląskiego, zarówno przed, jak i po wojnie, opierała się głównie narolnictwie. Poza rolnictwem spore znaczenie ma również drobna przedsiębiorczość, albowiem w okolicy miasta znajduje się niewiele dużych zakładów przemysłowych. W mieście występujeprzemysł spożywczy, związany zmateriałami budowlanymi,drzewny,odzieżowy iwłókienniczy. W pobliżu Lwówka Śląskiego eksploatowane są złożaanhydrytu,kruszywa i kamieni budowlanych (główniepiaskowce). W mieście znajduje się też towarowy węzeł kolejowy[19].

Budżet miasta

[edytuj |edytuj kod]
W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony.Więcej informacji

W 2019 roku dochody miasta wyniosły 73 mln 192 tys. 948,96 zł, a wydatki 74 mln 300 tys. zł. W planie budżetu na 2020 rok dochody Lwówka Śląskiego zaplanowano w wysokości 73 mln 882 tys. 662,09 zł, a wydatki 69 mln 241 tys. 498,70 tys. zł[157]. W zakładanej prognozie budżetu Lwówka Śląskiego dochód miasta w 2028 roku ma wynieść 83 mln 183 tys. zł[158][159].

Warzelnia Browaru Lwówek

Zakłady pracy

[edytuj |edytuj kod]
Lp.ZdjęcieZakładAdres
1.ART PłakowicePłakowice, ul. Nowy Świat 2
2.Bad Element Polska Sp. z o.o.Rakowice Małe 17D
3.BürkleRakowice Małe 17b
4.Browar Lwówekul. Traugutta 7
5.Kopalnia Gipsu i Anhydrytu Nowy LądNiwnice 147
6.Zakład Kamieniarski Gruszecki[160]ul. Oświęcimska 7a
7.Zakład Prefabrykacji Betonu Comfort S.A.Rakowice Małe 17

zlikwidowane zakłady

[edytuj |edytuj kod]
Lp.ZdjęcieZakładZlikwidowanoAdres
1.Ubojniab.d.ul. Kościuszki 5
2.Rzeźnia Miejska[161]2009ul. Sikorskiego 2
3.Słodownia2010ul. Jaśkiewicza 4
4.Meble Sikorab.d.ul. Budowlanych 4

Specjalna strefa ekonomiczna

[edytuj |edytuj kod]

Dnia 22 lipca 2017 r. weszło w życie Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 czerwca 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie kamiennogórskiej specjalnej strefy ekonomicznej. Rozporządzenie m.in. wskazuje na wydzielenie Podstrefy Lwówek Śląski jako częściKamiennogórskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Małej Przedsiębiorczości. Podstrefa Lwówek Śląski obejmuje łącznie obszar o powierzchni 8,66 ha i jest w całości terenem niezabudowanym[162].

Handel wielkopowierzchniowy

[edytuj |edytuj kod]
Supermarkety
Lp.Nazwa sklepuAdres
1.Biedronkaul. Jaśkiewicza 4[163]
2.Biedronkaul. Orzeszkowej 17[164]
3.Biedronkaul. Oświęcimska 3b[165]
4.Intermarchéul. Kościuszki 5[166]
5.Lidlul. Jaśkiewicza 22A[167][168]
6.Nettoul. Betleja 2a[169]
7.Polomarketal. Wojska Polskiego 32A[170]
8.Dinoul. Widokowa 1A[171]

Turystyka

[edytuj |edytuj kod]

Lwówek Śląski, często nazywany perłą Dolnego Śląska, znalazł się w zestawieniu „10 ciekawych miast i miasteczek w Polsce, które trzeba zobaczyć”[172] portalu Onet Podróże i w zestawieniach serwisu Polska Zachwyca: „Zaskakująco ciekawe miasta idealne na weekend w Polsce”[173] i „11 miast z potencjałem, które warto odwiedzić w 2020 r.”[174][175]. W 2018 roku w mieście działało 5 turystycznych obiektów noclegowych[176].

Bezrobocie

[edytuj |edytuj kod]

W 2019 roku liczba zarejestrowanych bezrobotnych zamieszkałych na terenie miasta wynosiła 227 osób[potrzebny przypis].

Środki Unii Europejskiej

[edytuj |edytuj kod]

Wiele inwestycji i projektów realizowanych na terenie miasta otrzymało wsparcie ze środków Unii Europejskiej, m.in. renowacja ratusza czy budowa ścieżki rowerowej do Pławnej. W latach 2014–2020 władze miasta pozyskały 9 mln 249 tys. 908,87 zł z funduszów unijnych, co plasuje Lwówek Śląski na 575 miejscu w zestawieniu 2238 polskich gmin i miast na prawach powiatów, które pozyskały najwięcej unijnych środków[177].

Transport drogowy

[edytuj |edytuj kod]

Lwówek jest węzłem dróg wojewódzkich:

DrogaTrasa
297Nowa SólS3E65Kożuchów283293296Szprotawa12BolesławiecA4E40A18E36382 – Lwówek Śląski364Pasiecznik30
364LegnicaA4E40394Złotoryja328382 – Lwówek Śląski297Gryfów Śląski30360

Struktura sieci drogowej Lwówka jest silnie zorientowana na centrum miasta, mając kształt promienisty.W mieście funkcjonują przystanki komunikacji drogowej. Miejscowość obsługuje regularna liniaPKS Tour Jelenia Góra (Jelenia Góra – Lwówek Śląski). Ponadto Lwówek Ślaski posiada bezpośrednie połączenia autobusowe m.in. z:Wrocławiem,Bolesławcem,Złotoryją,Świeradowem-Zdrój. W okresie sezonu letniego dostępne połączenie autobusowe doUnieścia[178].

Lwówecki dworzec kolejowy

Transport kolejowy

[edytuj |edytuj kod]

Lwówek Śląski posiada nieczynny dworzec kolejowy z 1885 roku[179].

Z Lwówka Śląskiego wychodziły linie kolejowe w kierunkach:

Ponadto istnieje nieczynny fragment linii kolejowej:

Ruch pasażerski na wszystkich liniach został zlikwidowany.

 Zobacz też:Lwówek Śląski (stacja kolejowa)Płakowice (przystanek kolejowy).

Szlaki rzeczne

[edytuj |edytuj kod]

Rzeka wypływa na stokach góry Lasocin w czeskichKarkonoszach i ma długość 268 km, ujście do Odry na km 516,0 rz. Odry. Szlak o długości 239,8 km zaczyna się w Marciszowie Dolnym, a przy niskim stanie wód w Lwówku Śląskim. Jest to szlak dość trudny i uciążliwy, wymaga aż 45 przenoszeń kajaka, na jego przebycie potrzeba 10 dni. W granicach województwa dolnośląskiego długość szlaku wynosi 128,7 km, a przy niskim stanie wód – 56,3 km. Do Lwówka Śląskiego nurt rzeki jest bardzo szybki, poniżej Lwówka Śląskiego nieco słabszy, ale ten odcinek rzeki aż do ujścia zaliczono do szlaków górskich. Na szlaku występuje 18 elektrowni wodnych, z których największe to: Wrzeszczyn, Pilchowice I, Kraszowice i Stara Olesna. Rzeka na swojej długości jest mocno zróżnicowana ze względu na warunki spływu. Atrakcyjność szlaku podnoszą przepiękne okolice i walory krajoznawcze, szlak przypomina spływDunajcem, lecz jest trudniejszy i bardziej uciążliwy.

Rozpoznane miejsca do biwakowania:

  • wieś Dąbrowica – lasek koło wysepki (P),
  • miasto Lwówek Śląski – miejsce przy kąpielisku miejskim (L),
  • wieś Włodzice Małe – brzegi ndające się do biwakowania (L),
  • miasto Bolesławiec – park miejski (P),
  • wieś Stara Oleszna – za mostem, w lesie iglastym (L).

Stan czystości wód Bobru wg „Raportu o stanie środowiska województwa dolnośląskiego w roku 2002” nie odpowiada normom ze względu na przekroczenia dopuszczalnych norm: substancji biogennych (azot azotynowy), wskaźników fizyko-chemicznych, stanu sanitarnego. Na odcinku od miejscowości Dobra k. Bolesławca do miejscowości Buczek (woj. lubuskie) szlak wodny przebiega przez terenOśrodka Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych Żagań będącego terenem zamkniętym zgodnie z art. 2 ust. 9 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne Utrudnieniem w ruchu turystycznym mogą być ćwiczenia prowadzone na przeprawie rzecznej dla pojazdów wojskowych (km 91,380 – km 91,880). Szlak graniczy lewobrzeżnie z OSPWL Żagań. Utrudnieniem mogą być ćwiczenia prowadzone na Ośrodku Przepraw Wodnych przy rz. Bóbr (km 117,5 – km 119,2)[180].

Gmina przy szlaku wodnymDostępność komunikacyjna rzeki
Powiązanie rzeki z siecią drógPowiązanie rzeki z siecią kolejowąocena zbiorcza – wnioski
Lwówek Śląskiskrzyżowanie dróg wojewódzkich nr 297 i 364, dostęp do rzeki drogą wojewódzką nr 297 oraz przez drogi powiatowe i gminnestacja kolejowa w Lwówku Śląskim na linii lokalnej, w bezpośrednim sąsiedztwie rzekikorzystne warunki dostępności
Infrastruktura turystyczna rzeki
Ośrodki sportów wodnych, przystanie, stacje paliw dla żeglugi, kempingi, pola biwakowe itp.Rozpoznane warunki do biwakowaniaocena zbiorcza – wnioski
pole biwakowe i kąpielisko OSIRkm 167,4 – miejsce na biwak przy kąpielisku miejskim

km 154,6 – Włodzice Małe – miejsce na biwak przy moście drogowym (L)

rozwinięta baza turystyczna

Waloryzacja szlaku i jego otoczenia

[edytuj |edytuj kod]

Miejski transport indywidualny

[edytuj |edytuj kod]

Na terenie gminy zlokalizowane są trzy trasy rowerowe oraz dwie ścieżki rowerowe. W Lwówku Śląskim jest około 20[181] km tras i ścieżek rowerowych. W 2004 roku uruchomiono najnowszą ścieżkę rowerową prowadzącą aż doPławnej. W mieście działają również firmy taksówkarskie.

Ścieżki i trasy rowerowe przebiegające przez miasto:

 Ścieżka rowerowa w mieście – „pomarańczowa” – 2,9 km:
Urząd Skarbowy → ul. Graniczna (przejazd kolejowy) → plac sportowy → przejazd kolejowy → śluza naBobrze → ogródki działkowe → „ścieralnia” → ul.Wiejska /mostek/ Urząd Skarbowy;

 Ścieżka rowerowa Lwówek Śląski –Pławna – 7,6 km
Lwówek Śląski →MojeszPławna DolnaPławna ŚredniaPławna Górna;

 Trasa rowerowa – „żółta” – 9,2 km
Lwówek Śląski →Płóczki DolneMojesz → Lwówek Śląski;

 Trasa rowerowa – „fioletowa” – 21,2 km
Lwówek Śląski →MojeszDębowy GajSobotaPieszkówDworek → Lwówek Śląski;

 Trasa rowerowa – „zielona” – 55,5 km
Lwówek Śląski →MojeszDębowy GajSobotaBielankaZbylutówGaszówSkałaŻerkowiceRakowice MałeKotliskaNiwniceRadłówka → Lwówek Śląski;

 Trasa rowerowa – czerwona – „Pętla Lwówecka” – 93 km
Lwówek Śląski →RadłówkaNiwniceGradówekRząsinyUboczeGryfów ŚląskiWieżaBrzeziniecMirskRębiszówGrudzaJanicePopielówekLubomierzWojciechówRadomiceKleczaWleńBystrzycaPrzeździedzaGórczycaSobotaDębowy GajMojesz → Lwówek Śląski;

 Euroregionalny Szlak Rowerowy ER-4 (Szlak Średniowiecznych Miast):
GörlizZgorzelecPokrzywnikGronówSławnikowiceHenryków LubańskiRadogoszczUniegoszczLubańRadostów Średni → Radostów →MściszówNiwniceRadłówka → Lwówek Śląski →ZłotoryjaJaworWrocław;

 Euroregionalny Szlak Rowerowy ER-6 – 122 km:
LubawkaKamienna GóraMarciszówJanowice WielkieJelenia GóraSiedlęcinBarcinekPokrzywnikPilchowiceNielestnoCzernicaModrzewieWleńPrzeździedzaGórczycaSobotaDębowy Gaj → Lwówek Śląski →Rakowice WielkieRakowice MałeWłodzice MałeBolesławiec;

 Euroregionalny Szlak Rowerowy ER-10 – 60 km:
Lwówek Śląski →MojeszPławna DolnaPławna ŚredniaPławna GórnaLubomierzChmieleńMirskGiebułtówWolimierzJindřichovice pod SmrkemFrydlant[182].

Turystyka

[edytuj |edytuj kod]

Biuro Informacji Turystycznej mieści się w Dolnym Rynku przy pl. Wolności 1.

Lwówek Śląski odwiedza rocznie ponad 4.500 turystów[183], a podczasLwóweckiego Lata Agatowego w mieście może przebywać nawet 50 000 osób.

Miasto posiada kilka punktów widokowych zlokalizowanych w różnych miejscach, są to m.in.:Baszta Lubańska, Góra Okrąg, Wieża Ratuszowa, masyw skalnySzwajcaria Lwówecka.

Szlaki turystyczne przebiegające przez miasto:

 Szlak Agatowy:Lwówek Śląski →Płóczki Dolne (jaskinie) →Płóczki Górne → Wzgórze Lipień (pola agatowe) → Szpitalna Góra → Lwówek Ślaski. Długość – 12,5 km;

  • Szlak Lwóweckich Form Skalnych:

plac Wolności (Fontanna Sukienników) → ul.Browarna → ul.Brodatego → Góra Szpitalna →Panieńskie Skały → ul.Polna →Droga Wojewódzka nr 297 → ścieżka pieszo-rowerowa →Szwajcaria Lwówecka → Park Bucholec → Wzgórze Kombatantów. Długość – 6,6 km.

 Dolnośląski Rowerowy Szlak Papieski[184][185][186][187][188][189]:Bolesławiec → Lwówek Śląski →LubomierzMirskŚwieradów-ZdrójSzklarska PorębaSobieszówZamek ChojnikJelenia GóraKarpaczKowaryKamienna GóraKrzeszówSzczawno-ZdrójKsiążŚwiebodzice

 Szlak Pielgrzymkowyśw. JakubaVia Regia:Brzeg → OławaWrocław →Środa ŚląskaLegnica →Legnickie Pole →Złotoryja → Lwówek Śląski →Lubań →Zgorzelec;Via Regia przebiega następującymi ulicami Lwówka Śląskiego: ul.Płakowicka → ul.Złotoryjska → ul.Słoneczna → ul.Widokowa → ul.Złotoryjska → ul.Betleja → ul.Jaśkiewicza → ul.Sienkiewicza → Plac Wolności → ul.Orzeszkowej → ul.10. Dywizji → ul.Sobieskiego[190];

 TrasaNordic Walking – 4,2 km (59 min):ul. Zamkowa → Góra Szpitalna → Panieńskie Skały → ul. Jaśkiewicza →Szwajcaria Lwówecka → ul. Graniczna → Panieńskie Skały → Góra Szpitalna[192]

  • Szlak Dolnośląskich Zamków i Pałaców[193][194]:

JaworWarmątowice SienkiewiczowskieLegnicaProchowiceLubinChocianówChojnówKliczkówGościszówSkała → Lwówek Śląski (Płakowice) →CzochaLeśnaRadomierzyceŚwiecieZapustaOlszyna DolnaRząsinyNagórzeLubomierz → Lubomierz →ProszówkaStara KamienicaRybnicaJelenia Góra (Sobieszów) → Jelenia Góra (Cieplice Śląskie-Zdrój) →Staniszów → Staniszów → Jelenia Góra →Wleń

 Szlak żółty:Lwówek Śląski →RadłówkaNiwnice. Długość – 10 km;

 Szlak żółty:Lwówek Śląski → Lwóweckie Skały →Dębowy Gajzamek LennoWleń. Długość 15 km;

 Szlak zielony:Lwówek Śląski →Płóczki GórneNagórzeOleszna PodgórskaGryfów Śląski. Długość 18 km;

 Szlak zielony:Lwówek Śląski →ChmielnoSkałaŻerkowiceWłodzice Wielkie. Długość 15 km;

 Szlak niebieski:Lwówek Śląski →DworekBielankazamek Grodziec. Długość 21 km;

 Szlak czarny:Lwówek Śląski →Płóczki Dolne (jaskinie) →Gradówek (Pirszyn) →Rząsiny. Długość 11 km[196].

Kultura i rozrywka

[edytuj |edytuj kod]
Lwówecki Ośrodek Kultury

Lwówecki Ośrodek Kultury

[edytuj |edytuj kod]

Lwówecki Ośrodek Kultury (LOK) jest instytucją działającą na terenie miasta. Siedziba mieści się przy ul. Przyjaciół Żołnierza 5. Lwówecki Ośrodek Kultury jest instytucją, która prowadzi wiele imprez kulturalnych, rozrywkowych i oświatowych na terenie miasta. Angażuje w życie kulturalne samych mieszkańców, oferując zajęcia stałe prowadzone przez wyspecjalizowane osoby. Wielu lwówczan może się aktywnie włączyć w animację życia kulturalnego miasta, poprzez uczestnictwo w różnego rodzaju zajęciach plastycznych, muzycznych, tanecznych, rozrywkowych.

W budynku Lwóweckiego Domu Kultury mieszczą się m.in.[potrzebny przypis]:

  • Kino LOK;
  • Galeria Sztuki Kla-Tka;
  • Szkoła Tańca Vega;
  • Sala Muzyczna;
  • Szkoła Rysunku.

Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Lwówku Śląskim

[edytuj |edytuj kod]

Biblioteka zapewnia obsługę biblioteczną mieszkańców gminy. Rozwija i zaspokaja potrzeby czytelnicze i informacyjne mieszkańców, upowszechnia wiedzę i sprzyja rozwojowi kultury. Przy bibliotece działa Dyskusyjny Klub Książki, ponadto organizowane są różnego rodzaju wystawy, a także konkursy[197]. PiMBP w Lwówku Śląskim ma kilka filii na terenie Gminy w tym w:ChmielnieKotliskach,Płóczkach Górnych (zawieszona od 1 czerwca 2008 r.[198]),Sobocie,Rakowicach Wielkich,Niwnicach. Filia wRadłówce z powodu niewielkiej ilości czytelników, a także braku wystarczających funduszy decyzją rady gminy została zlikwidowane[potrzebny przypis].

Organizacje pozarządowe

[edytuj |edytuj kod]

W Lwówku Śląskim zarejestrowano wieleorganizacji pozarządowych (NGO):

  • Dolnośląskie Stowarzyszenie Sportów Wodnych Chmura;
  • Fundacja Nasz Szpital;
  • Fundacja Pomocy Niepełnosprawnym Płakowice;
  • Fundacja Rozwoju Dzieci „Razem”;
  • „Lwówecka” Spółdzielnia Mieszkaniowa;
  • Lwówecki Klub Strzelecko-Kolekcjonerski;
  • Lwóweckie Towarzystwo Regionalne;
  • Lwóweckie Towarzystwo Wędkarskie;
  • Klub Wspinaczkowo-Rowerowy „Leo”;
  • Ochotnicza Straż Pożarna wChmielnie;
  • Ochotnicza Straż Pożarna wKotliskach;
  • Ochotnicza Straż Pożarna wNiwnicach;
  • Ochotnicza Straż Pożarna wPłóczkach Górnych;
  • Ochotnicza Straż Pożarna wSobocie;
  • Ochotnicza Straż Pożarna wZbylutowie;
  • Ochotnicza Straż Pożarna weWłodzicach Wielkich;
  • OddziałPTTK „Ziemi Lwóweckiej” w Lwówku Śląskim;
  • Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów;
  • Powiatowe Stowarzyszenie Inicjatyw Gospodarczych w Lwówku Śląskim;
  • Powiatowe Zrzeszenie Ludowe Zespoły Sportowe w Lwówku Śląskim;
  • PowiatowySzkolny Związek Sportowy w Lwówku Śląskim;
  • Samorządowe Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony i Odbudowy Kolei NaDolnym Śląsku;
  • Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Liceum Ogólnokształcącego im. Henryka Brodatego we Lwówku Śląskim;
  • Stowarzyszenie Artystyczne „Artyści Dla Powiatu Lwóweckiego”;
  • Stowarzyszenie Kupców Lwóweckich;
  • Stowarzyszenie „Lower Sielsia Country Life”;
  • Stowarzyszenie Maltanowo;
  • Stowarzyszenie Motocyklistów „Leopolis Bikers”;
  • Stowarzyszenie na Rzecz Oświaty w Powiecie Lwóweckim;
  • Stowarzyszenie „Nasz Dworek”;
  • Stowarzyszenie Przedszkole Naszych Dzieci;
  • Stowarzyszenie Przyjaciół Szkoły „Jedenastka”;
  • Stowarzyszenie na Rzecz Ofiar Wypadków Drogowych „Pomoc” w Lwówku Śląskim;
  • Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych, Bezdomnych i Zagrożonych Patologiami Społecznymi „Moje Miejsce”;
  • Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Społecznego Oraz Integracji Europejskiej;
  • Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Wsi;
  • Stowarzyszenie na Rzecz Szkół Wiejskich w Gminie Lwówek Śląski;
  • Stowarzyszenie „NaszaGmina Lwówek Śląski”;
  • Stowarzyszenie „Nowoczesna Wieś”;
  • Stowarzyszenie Rozwoju WsiWłodzice;
  • Stowarzyszenie Sołtysów Gminy Lwówek Śląski „Nasza Wieś”;
  • Stowarzyszenie „Srebrna Dolina”;
  • Stowarzyszenie „ZSET – Nasza Szkoła”;
  • Związek Sybiraków[199].

Artyści z Lwówka Śląskiego

[edytuj |edytuj kod]
Agat zLwóweckiego Lata Agatowego

Muzea

[edytuj |edytuj kod]

W Lwówku Śląskim znajduje się dwa znaczące obiekty muzealne:

Kina

[edytuj |edytuj kod]

W Lwówku Śląskim w Lwóweckim Domu Kultury działa kino:

  • Kino „Lok” (ul. Przyjaciół Żołnierza 5).
  • W mieście istnieje budynek po zlikwidowanymKinie „Bajka” (ul. Jaśkiewicza 2)[207][208].

Kąpieliska

[edytuj |edytuj kod]

Baseny:

Kąpieliska odkryte, niestrzeżone działające sezonowo:

  • Kąpielisko „Żwirownia” (Rakowice Wielkie);
  • Kąpielisko „Tama” na rzece Bóbr (ul. Rybna 15).

Edukacja

[edytuj |edytuj kod]
Zegar słoneczny na elewacjizespołu szkół ogólnokształcących i zawodowych

Historia szkolnictwa w Lwówku Śląskim w latach 1945–1958

[edytuj |edytuj kod]

Koniec drugiej wojny światowej zastał Lwówek Śląski w znacznej części zniszczony. Miasto wyzwolone 16-17 II 1945 r. ostatecznie zostało zajęte przez wojska radzieckie 8-9 V. W ciągu kilkunastu następnych tygodni została utworzona polska administracja. Powstanie Komendy Milicji Obywatelskiej i Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego zachęcało do osadnictwa. Dla przybywających, oprócz służby zdrowia, zaczęto organizować pierwsze sklepy i zakłady. Przybywali tu zarówno osadnicy z województw centralnych, jak i osoby wysiedlone z Kresów Wschodnich. Lwówek Śl. i jego okolice przekazano głównie na zasiedlanie przez żołnierzy i ich rodziny, w szybkim czasie dał się odczuć deficyt różnych profesji. Dlatego wśród przybywających tu cywilów, pierwszeństwo mieli ci rzemieślnicy, których najbardziej brakowało. Pilnie poszukiwano urzędników, księży oraz nauczycieli.

W takich warunkach w Lwówku Śląskim rodziła się powojenna szkoła. Działania te zgodne były z polityką kształtującego się polskiego rządu, który widział w rozwoju szkolnictwa integrację mieszkańców oraz odrodzenia polskości na Dolnym Śląsku.

W oparciu o uprawnienia Wydziału Oświaty na Okręg Administracyjny Dolnego Śląska (z dnia 10 lipca 1945 r.) rozpoczęto organizację szkolnictwa na terenie powiatu lwóweckiego. Pełnomocnik zJeleniej Góry Wojciech Tabaka i Jeleniogórski Inspektor Szkolny Bronisław Piórkowski polecili burmistrzowi zabezpieczenie budynków szkolnych, pomocy naukowych i mieszkań dla nauczycieli. Zalecali, by dnia 1 września 1945 r., a nawet wcześniej otworzyć szkoły. Dla zachęcenia osadzania się w okolicy nauczycieli, sugerowano nadawanie każdemu nauczycielowi po 2 ha ziemi i inwentarz żywy. Trudność pojawiała się jednak, gdy pedagodzy chcieli jako miejsce zamieszkania wybrać miasto[potrzebny przypis].

Tworzenie sieci szkół i powiększająca się ilość nauczycieli wymusiła w Starostwie utworzenie Referat Oświaty i Szkolnictwa zwanego Inspektoratem. Pierwszym Inspektorem Szkolnym na terenie powiatu lwóweckiego został Albin Ratajski. Tymczasem przebywająca w mieście od sierpnia 1945 r. nauczycielka Henryka Szpak, po uzyskaniu zgody Inspektora Szkolnego rozpoczęła zapisy dzieci do szkoły. W tym celu spotykała się z osadnikami i repatriantami, odwiedzała nieliczne lwóweckie urzędy, instytucje oraz domy prywatne, zachęcając rodziców by ich pociechy rozpoczęły lub kontynuowały edukację. Kilka dni później, na początku września przybyła do Lwówka Śl. wieloletnia nauczycielka Helena Pielarska, która szybko włączyła się w organizowanie lwóweckiej szkoły[potrzebny przypis].

Dzięki wysiłkom i ogromnej pracy tych trzech osób w dniu 8 września 1945 r. odbyły się pierwsze (nieoficjalne) zajęcia w lwóweckiej szkole. Do dwóch klas łączonych uczęszczało w sumie 28 uczniów. Stąd w klasie od I – IV oraz V – VII było zapisanych po kilkanaście osób. Lekcje odbywały się w dwóch przywróconych do użytku salach, znajdujących się na parterze w północnej części budynku (obecnie szkoła średnia – Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących).

Helena Pielarska tak wspominała pierwsze dni:

„Budynek szkolny, choć okazały, robił przykre wrażenie. Dach świecił dziurami jak sito, gdzieniegdzie zwisały niebezpieczne dachówki. Okna bez futryn, nie mówiąc o szkle. W salach kupy gruzów, z gruzami zmieszane niemieckie książki, pomoce naukowe, rury popękane. Na dziedzińcu przed jednym z wejść ogromny lej po wybuchu pocisku.”

17 października 1945 r. pierwszym kierownikiem szkoły został podporucznik Kazimierz Banach. W szkole prowadził zajęcia z fizyki, chemii, wychowania fizycznego, a także dyrygował chórem szkolnym. Henryka Szpakówna nauczała języka polskiego, natomiast Helena Pielarska geografii i historii.

W listopadzie 1945 r. zmienił się inspektor szkolny, został nim Bolesław Błaszczyński. Był on głównym inicjatorem uroczystego (oficjalnego) otwarcia lwóweckiej szkoły podstawowej. W tym celu został powołany Komitet Organizacyjny, który wyznaczył datę zjazdu na 20 grudnia 1945 r. Uroczystemu spotkaniu przewodniczył Pełnomocnik Rządu Zygmunt Mościcki. W trakcie spotkania ustalono, że pierwsza szkoła podstawowa w Lwówku będzie nosiła imię „Dzieci Piastów”. Po zakończeniu spotkania dla uczestników ksiądz Loszke odprawił uroczyste nabożeństwo. Po mszy udano się w kierunku budynku, gdzie w wyremontowanej specjalnie na tę uroczystość auli, na honorowej ścianie umieszczono wizerunek orła białego a obok słowaJuliusza Słowackiego:

„Niech żywi nie tracą nadziei
przed Narodem niosą oświaty kaganek”

Wydarzenie zostało opisane w „Pionierze” (1946, nr 3), jednej z najwcześniejszych popularnych gazet, jakie ukazywały się na Dolnym Śląsku. Tytuł artykułu brzmiałJeszcze jedna polska szkoła na Dolnym Śląsku, a zapisano w nim m.in.:Dnia 20 XII 1945 r. odbyło się (...) uroczyste otwarcie publicznej szkoły powszechnej im. Dzieci Piastów. W uroczystościach tych wzięły udział organizacje społeczne.

Początkowo szkoła funkcjonowała bez wody i prądu. Brakowało podręczników, programów i bibliotek. Czasami w szkole był jeden podręcznik, często więc teksty przepisywano na taką ilość kartek, by starczyło dla każdego ucznia. Nauczyciele starali się zdobywać podręczniki i inne środki dydaktyczne na własną rękę np. prosząc o nie znajomych lub oddając własne zbiory. Helena Pielarska zapisała we wspomnieniach:

„Lektur dla dzieci nie było, pojechałam do Częstochowy, gdzie przebywałam w czasie okupacji, tam zdobyłam kilkadziesiąt książek – to była pierwsza biblioteka.”

Innym sposobem zdobywania funduszy na zakup niezbędnych rzeczy, a przede wszystkim książek, było organizowanie zabaw, imprez kulturalno-rozrywkowych, przedstawień amatorskich, z których dochód przeznaczano właśnie na cele szkoły. Korzystano także ze zbiórek Komitetu Rodzicielskiego oraz z pomocy instytucji i przedsiębiorstw.

Pomoce szkolne i mapy wykonywali także uczniowie, którzy poświęcali swój czas również na porządkowanie budynku szkoły. Zdarzało się, że pod nadzorem rzemieślników wykonywali także instalacje elektryczne i wodne. Chcąc uczęszczać do szkoły, uczniowie pieszo pokonywali nawet ponad 4 kilometry.

Te trudne chwile tak o to opisała Helena Pielarska:

„Szkoła zasypana gruzem, okna bez szyb, ogrzewanie centralne nieczynne. [Dlatego zimą klasy i kancelarię szkolną ogrzewano paląc w małych, żelaznych piecykach.] Na razie sprzątnęłyśmy dwie sale i tak zaczęłyśmy naukę z koleżanką Szpak w klasach łączonych. Nadeszły mrozy, wstawiono piece przenośne, które niewiele dawały ciepła, bo atrament w kałamarzach zamarzał. Po przybyciu kolegi Banacha, który objął kierownictwo szkoły, zaczęło się poszukiwanie pomocy do nauki. Mapy, obrazy poniemieckie przenieśliśmy ze starego muzeum, przedmioty czyściło się, katalogowało. Remont szkoły przeprowadził inżynier Kraczkiewicz, który wrócił z obozu w Murnau, a żona jego była pierwszą przewodniczącą Komitetu Rodzicielskiego.”

Nauczyciele pracowali nawet po kilkanaście godzin. Często zajęcia prowadzili po osiem godzin dziennie, a po lekcjach pomagali dzieciom słabszym w nauce lub z uczniami czytali obowiązujące lektury. Dzięki ogromnemu poświęceniu i ich pracy w ciągu kilku lat w Lwówku Śląskim zakończył się główny etap państwowej „walki z analfabetyzmem”[potrzebny przypis].

Na konferencji nauczycieli powiatu w dniu 15 kwietnia 1946 r. powołano Oddział Powiatowego Związku Nauczycielstwa Polskiego z siedzibą w budynku władz powiatowych (dawny pałac Hohenzollernów – dziś budynek Urzędu Gminy i Miasta Lwówek Śląski oraz Starostwa Powiatowego). Później Oddział ZNP miał siedzibę w domu przy dawnej ul. Marszałka Roli-Żymierskiego.

Sprawozdanie z działalności za lata 1945–1946 wykazało na dzień 1 września 1946 r. łącznie 92 członków, w tym 32 z Lwówka Śl. Według stanu na dzień 1 października 1946 r. liczba nauczycieli wZNP wynosiła już 101 osób. Do ZNP wstępowało się wówczas na zasadzie dobrowolności, dlatego nie wszyscy nauczyciele byli jego członkami[potrzebny przypis].

Od początku działalności głównym zadaniem ZNP było organizowanie pomocy dla nauczycieli niekwalifikowanych. W latach 40. w wielu szkołach pedagogami zostawali zdemobilizowani żołnierze lub żony oficerów. Na ogólną liczbę 101 pedagogów – 30 (29, 7%) nie posiadało pełnych kwalifikacji. Dlatego zaczęto urządzać dokształcające konferencje rejonowe w trakcie, których odbywały się lekcje pokazowe z różnych przedmiotów. Ponadto odczytywano referaty z zakresu metodyki nauczania oraz zapoznawano uczestników z programami nauczania i sposobami i realizacji. W roku szkolnym 1946/1947 i w pierwszym półroczu 1948 r. zorganizowanych zostało 14 takich spotkań, na których odczytano 14 referatów oraz przeprowadzono 12 lekcji pokazowych[potrzebny przypis].

Tymczasem w kwietniu 1946 r. w lwóweckiej szkole siedmioklasowej pracowało 9 nauczycieli, a uczyło się 187 uczniów. Funkcjonowało też 12 sal lekcyjnych. Z powodu braków etatowych, zdarzało się, iż zatrudnieni nauczyciele mieli nawet do 12 godzin nadliczbowych tygodniowo. Szukający oszczędności Inspektor Szkolny z czasem unikał przydzielania wszystkich godzin nadliczbowych, co odbijało się nie tylko na wyjątkowo niskich pensjach nauczycieli, lecz także na możliwości dodatkowej edukacji uczniów.

Sytuacji nie poprawiło przyznanie nauczycielom od 1 stycznia 1946 r. dodatku mieszkaniowego w wysokości 28 zł miesięcznie. Dodatkowym problemem okazywało się sprawne przekazanie całych poborów. Listy płac dla nauczycieli powiatu lwóweckiego sporządzano, bowiem w Kuratorium. W efekcie nader często wkradały się tam różne błędy. W listopadzie 1946 r. w wyniku takiej pomyłki Kuratorium nie wypłaciło poborów za 1, 2 lub 3 miesiące dla 19 nauczycieli. Zdarzało się, że na listach płac przysyłanych do Lwówka były nazwiska nauczycieli nigdy tu nie zatrudnionych. Dlatego z końcem roku na prośbę Inspektora Szkolnego Bogusława Błaszczyńskiego Kuratorium wydało zgodę, aby listy płac sporządzano według ustalonych przez Inspektorat pięciu rejonów płatniczych. Płatnikiem rejonu lwóweckiego został wspomniany pierwszy kierownik szkoły podstawowej – Kazimierz Banach[potrzebny przypis].

W 1947 r. Szkołę Powszechną im. „Dzieci Piastów” opuściło pierwszych kilkunastu absolwentów. Następne lata przyniosły ze sobą zwiększoną liczbę kończących tę szkołę. Wynikało to przede wszystkim ze stale zwiększającej się liczby osadników. Dla nich też w budynku szkoły zorganizowano prywatne gimnazjum oraz kursy dla dorosłych.

Wynikiem starań kierownictwa szkoły i Komitetu Rodzicielskiego budynek szkolny został przywrócony do przyzwoitego stanu. Do 1948 roku wyremontowano dach, poprawiono tynki oraz usprawniono urządzenia wodociągowo-kanalizacyjne.

Z powodu wzrastającej liczby uczniów w roku szkolnym 1951/1952 zdecydowano się kilka klas przenieść do „budynku zastępczego”. Był nim stary klasztor pofranciszkański przy ul. Szkolnej, zwany popularnie „babką”. W ciągu kolejnych dwóch lat prowadzono remont budynku, by zaadaptować go do nauczania. W 1954 r. przeniesiono tam resztę klas szkoły podstawowej. Tymczasem pozostałe w starym budynku prywatne gimnazjum, przekształcono w państwową szkołę średnią.

Budynek poklasztorny był dość ciasny i wymagał ciągłych remontów. Początkowo Inspektor Oświaty nie odmawiał pieniędzy i w sumie zainwestował 0,5 miliona złotych. Niestety naprawy przeprowadzone przez miejscowe przedsiębiorstwo nie przyniosły oczekiwanych efektów i już w 1956 r. zaczął odpadać tynk w dalszej części budynku. W wyniku postępujących zniszczeń szkoła musiała zrezygnować z auli i sali gimnastycznej.

Ponieważ nadal zwiększała się liczba dzieci, zaczęło robić się coraz ciaśniej. Konsekwencją tego była potrzeba zaadaptowania kolejnego obiektu. Została nim położona przy Alei Wojska Polskiego Spółdzielnia, zwana „budynkiem po szewcach” (dziś wchodzi w skład obiektów Szkoły Podstawowej nr 2). Dzięki temu szkoła zyskała dodatkowe sale lekcyjne, co chwilowo usunęło problem dwuzmianowości. Nadal jednak pozostała kwestia położenia w znacznej odległości od siebie dwóch budynków jednej szkoły[potrzebny przypis].

Kolejne lata powojennego wyżu wymusiły ponowne wprowadzenie zajęć na dwie zmiany. Ten trudny stan postawiono rozwiązać w zupełnie inny sposób. Po uzyskaniu zezwolenia na budowę nowej szkoły, wiosną 1958 r. po zatwierdzeniu projektu 11-izbowej szkoły wraz z salą gimnastyczną i innymi pomieszczeniami, Jeleniogórskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Terenowego rozpoczęło prace budowlane. Jesienią tego samego roku do budowy nowej szkoły przyłączył się Komitet Rodzicielski, który powołał Społeczny Komitet Budowy Szkoły. W międzyczasie decyzją Krajowego Społecznego Funduszu Budowy Szkół, lwówecka szkoła została wciągnięta na listę Szkół 1000-lecia.

Ukończona w 1959 r. początkowo funkcjonowała z imieniem „Dzieci Piastów” (świadczą o tym m.in. zachowane pieczęcie na szkolnych dokumentach). Dla rozróżnienia z „babką”, szybko wprowadzono oznaczenie nr 2. Kolejnym etapem było nadanie w 1963 r. szkole imienia „Bohaterów 10-tej Sudeckiej Dywizji Piechoty”.

Ponieważ Szkoła Podstawowa nr 1, nosząca imię „Dzieci Piastów” nadal posiadała nieodpowiedni budynek do prowadzenia zajęć, zdecydowano się w północno-zachodniej części miasta wybudować nowy. W 1964 r. ukończono prace, a młodzież mogła opuścić kilkusetletnie mury „babki”.

Obecnie w budynku SP nr 1 mieści się lwóweckie gimnazjum im. Jana Pawła II. Ponieważ szkołę im „Dzieci Piastów” rozwiązano przed kilku laty, dziś w Lwówku znajduje się tylko SP nr 2 oraz SP nr 3 (położona w dawnych Płakowicach)[214].

Ośrodek dla sierot z Korei

[edytuj |edytuj kod]

Północnokoreański minister kultury i propagandyCho Czon Suk w swoim przemówieniu 31 maja 1951 roku zwrócił się do krajów obozu socjalistycznego z prośbą o pomoc dla koreańskich dzieci, w tym w szczególności sierot. Do Polski największa grupa w liczbie 1270 osób dotarła naDolny Śląsk w 1953 roku, już po zakończeniu wojny. Docelowym miejscem stała się miejscowośćPłakowice koło Lwówka Śląskiego. Priorytetowe znaczenie miał fakt, że wieś leżała z dala od szlaków drogowych i kolejowych i była wtedy mało znana i uczęszczana[potrzebny przypis].

Dla koreańskich dzieci przeznaczono poniemiecki kompleks szpitala psychiatrycznego. W sumie było to 13 domów dziecka, szpital dziecięcy, ambulatorium, budynki dyrekcji, księgowość, magazyny, stołówki i mieszkania oraz szkoła. Obsługa ze strony polskiej obejmowała 600 osób (kucharki, sprzątaczki, nauczyciele, wychowawcy, lekarze, pielęgniarki). Dzieci z Korei pochodziły z rejonów po obu stronach granicznego 38 równoleżnika. Akcja z dziećmi z Korei trwała przez 6 lat, by nagle zakończyć się w 1959 roku[potrzebny przypis].

W tym czasie dzieci były pod stałą opieką koreańskich wychowawców dbających o ich ideologiczny kręgosłup. Do dziś są osoby wKRLD władające językiem polskim, którego tutaj się nauczyły, w tym sam szef Towarzystwa Przyjaciół Polski w Korei[potrzebny przypis]. Jedna z dziewczynek, która zmarła w Polsce, pochowana jest na wrocławskimcmentarzu Osobowickim[potrzebny przypis].

Placówki oświatowe w Lwówku Śląskim

[edytuj |edytuj kod]
Placówki oświatowe w Lwówku Śląskim
PrzedszkolaLokalizacja
Publiczne Przedszkole nr 1al. Wojska Polskiego 21
Publiczne Przedszkole nr 2ul. Partyzantów 10
Szkoły podstawoweLokalizacja
Szkoła Podstawowa nr 1 im. Dzieci Piastówul. Jana Pawła II 35
Szkoła Podstawowa nr 2 im. Bohaterów X Sudeckiej Dywizji Piechotyal. Wojska Polskiego 1a
Szkoła Podstawowa nr 3 im. Szarych SzeregówPłakowice, ul. Pałacowa 11
Prywatna Szkoła Podstawowa Master’s Academyul. Szkolna 1
Szkoły średnieLokalizacja
Specjalny Ośrodek Szkolno-WychowawczyPłakowice, ul. Parkowa 9, 17[215]
Zespół Szkół Ekonomiczno-Technicznych im. Kombatantów Ziemi LwóweckiejRakowice Wielkie 48
Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych[216]ul. Brodatego 1

Media

[edytuj |edytuj kod]

Stacje telewizyjne, portale internetowe, gazety i czasopisma stanowiące lokalne media docierają do blisko 50 000 mieszkańców gmin:Gryfów Śląski,Lubomierz,Lwówek Śląski,Mirsk iWleń.

Stacje telewizyjne

[edytuj |edytuj kod]
  • TV LOK

Portale internetowe

[edytuj |edytuj kod]
  • lwowecki.info
  • infolwowek24.pl
  • lwowek24.pl

Gazety i czasopisma

[edytuj |edytuj kod]

Gazety i czasopisma wycofane ze sprzedaży

[edytuj |edytuj kod]
  • Gazeta Lwówecka

Odniesienia w filmie

[edytuj |edytuj kod]

Produkcje filmowe mające miejsce w Lwówku Śląskim:

Produkcje filmowe wzmiankujące o Lwówku Śląskim:

„Trasa z pięknego Lwówka Śląskiego do pięknego Lubomierza [...]”

Religia

[edytuj |edytuj kod]
Wnętrze kościoła św. Franciszka z Asyżu
Ołtarz w kościele Wniebowzięcia NMP
Ratusz w Lwówku Śląskim – niemy świadek wielu wydarzeń historycznych w mieście
Mury obronne, które na przestrzeni wieków odegrały istotną rolę w kwestii bezpieczeństwa mieszkańców
Rzeka Bóbr – ważny czynnik we wczesnych etapach rozwoju miasta

Od czasu włączenia Lwówka Śląskiego do Polski po II wojnie światowej największą grupą wyznaniową są katolicy. Stąd najwięcej świątyń chrześcijańskich należy do diecezji legnickiej obrządku łacińskiego. Lwówek Śląski jest także siedzibądekanatu Lwówek Śląski[239] znajdującego się w rejonie bolesławiecko-zgorzeleckim wchodzącym w składdiecezji legnickiej[240].

Kościoły i związki wyznaniowe

[edytuj |edytuj kod]

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące kościoły i związki wyznaniowe:

Kościoły i związki wyznaniowe w Lwówku Śląskim
Lp.Kościół rzymskokatolicki (dekanat Lwówek Śląski)Lokalizacja
1.Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Pannyul. Kościelna 29
2.Kaplica Świętego Krzyżaul. Kościelna
3.Kościół św. Franciszka z Asyżuul. Szkolna 3
Lp.Kościoły protestanckieLokalizacja
1.ZbórKościoła Adwentystów Dnia Siódmego[241]ul. Jaśkiewicza 3[241]
2.ZbórKościoła Chrześcijan Baptystów „Betel”[242]ul. Gryfowska 1[242]
3.Zbór Kościoła Zielonoświątkowego „Betania“[243]ul. Stogryna 2[243]
Lp.Świadkowie JehowyLokalizacja
1.Sala Królestwa Świadków Jehowy[244]ul. Malinowskiego 9

Nekropolie

[edytuj |edytuj kod]
Cmentarz Żołnierzy Radzieckich
Cmentarze w Lwówku Śląskim
MiejsceLokalizacja
Lp.Lwówek Śląski
1.Cmentarz komunalnyal. Wojska Polskiego 19
2.Cmentarz Żołnierzy Radzieckichul. Zwycięzców 2
3.Cmentarz żydowskiul. Oświęcimska; nie istnieje
MiejsceLokalizacja
Lp.Lwówek Śląski (Płakowice)
4.Cmentarz EwangelickiPłakowice, ul. Podgórska
 Zobacz też:Cmentarz żydowski w Lwówku Śląskim.

Ekologia

[edytuj |edytuj kod]
Wieża ciśnień z 1920 roku

Gospodarka wodna

[edytuj |edytuj kod]

Zwodociągowanie Gminy Lwówek Śląski wynosi 87,4%[245]. Na 240,37 km² powierzchni Gminy przypada 148,5 km sieci wodociągowej. Na terenie Gminy działa łącznie 7 ujęć wody, 17 pompowni oraz 5 zbiorników retencyjnych. W systemie tym wyróżnia się siedem niezależnych podsystemów:

  • podsystem „SUW Płakowice”,
  • podsystem „Rakowice Wielkie”,
  • podsystem „Rakowice Małe”,
  • podsystem „SUW Lwówek Śląski”,
  • podsystem „SUW Sobota”,
  • podsystem „Ujęcie Gradówek”,
  • podsystem „Ujęcie Radomiłowice”[246].

Gospodarka ściekowa

[edytuj |edytuj kod]

Według danych z 2013 r. 68% mieszkańców gminy jest podłączonych do sieci kanalizacyjnej. Liczba oczyszczalni ścieków w gminie w 2013 r. wyniosła 2 Liczba ludności korzystającej z oczyszczalni ścieków w gminie wyniosła 12 000.

Gospodarka odpadami

[edytuj |edytuj kod]

Na terenie miasta i gminy prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów. Wysypisko śmieci znajduje się w przyległej do miasta wsi –Płóczki Dolne.

Sport

[edytuj |edytuj kod]

W Lwówku Śląskim istnieje kilka klubów sportowych, jednak największymi są „Czarni” i „Piast”. Najpopularniejszym klubem sportowym jest LKS Czarni Lwówek Śląski. Obecnie klub piłkarski LKS Czarni Lwówek Śląski występuje w V lidze[247]. Od 13 października 2005 roku klub uzyskał status organizacji pożytku publicznego.

Lwóweckie drużyny sportowe
Dyscyplina sportuNazwa klubu
Piłka nożnaLwówecki Klub Sportowy Czarni Lwówek Śląski (LKS Czarni Lwówek Śląski)
LekkoatletykaMiejski Klub Sportowy Piast Lwówek Śląski (MKS Piast Lwówek Śląski)
Powiatowy Szkolny Związek Sportowy w Lwówku Śląskim (PSZS Lwówek Śląski)
Międzyszkolny Ludowy Klub Sportowy Rakowice (MLKS Rakowice)
Klub Sportowy Lekkoatletycznego Związku Sportowego Płóczki Górne (KS LZS Płóczki Górne)

Czarni Lwówek

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:LKS Czarni Lwówek Śląski.

Rok założenia 1946

Nazwy

[edytuj |edytuj kod]
  • 1946–1947 – Robotniczy Klub Sportowy „Czarni”;
  • 1948–1949 – Zakładowy Klub Sportowy „Browar”;
  • 1950–1951 – Klub Sportowy „Gwardia”;
  • 1951–1954 – Klub Sportowy „Spójnia”;
  • 1955–1956 – Klub Sportowy „Sparta”;
  • 1957–1964 – Robotniczy Klub Sportowy „Czarni”;
  • 1965–1967 – Lwówecki Klub Sportowy „Skalnik”;
  • 1968–1969 – Międzyzakładowy Klub Sportowy „Czarni”;
  • 1970–1985 – Międzyzakładowy Ludowy Klub Sportowy „Czarni”;
  • 1986–1993 – Międzyzakładowy Klub Sportowy „Czarni”;
  • od 1994 – Lwówecki Klub Sportowy „Czarni”.
Barwy
żółto-zielone, stadion przy ul. Kościuszki 3h[248]

Obiekty sportowe

[edytuj |edytuj kod]

Bezpieczeństwo publiczne

[edytuj |edytuj kod]

Służba zdrowia

[edytuj |edytuj kod]

Lwówek Śląski posiada kilka szpitali, przychodni i ośrodków zdrowia:

Szpitale, przychodnie i ośrodki zdrowia w Lwówku Śląskim
Lp.Nazwa ObiektuAdres
1.Powiatowe Centrum Zdrowiaul. Kościelna 21
2.Przychodnia Rejonowaul. Morcinka 7
3.Pogotowie Ratunkowe w Jeleniej Górze Oddział Lwówek Śląskiul. Gryfowska 1
4.Prywatne Centrum Medyczne Medvitaul. Traugutta 1

Policja

[edytuj |edytuj kod]

W Lwówku Śląskim Powiatowa Komenda Policji do roku 2019 znajdowała się przy ul. Jana Pawła II 12[251]. Obecnie siedziba Powiatowej Komendy Policji w Lwówku Śląskim znajduje się pod adresem Przyjaciół Żołnierza 22[252].

Prokuratura Rejonowa w Lwówku Śląskim

[edytuj |edytuj kod]

W Lwówku Śląskim mieści się Prokuratura Rejonowa w Lwówku Śląskim, która znajduje się przy ul. Obrońców Pokoju 1[253].

Straż pożarna

[edytuj |edytuj kod]
 Osobny artykuł:Straż Pożarna w Lwówku Śląskim.

W Lwówku Śląskim mieści się Powiatowa Komenda Straży Pożarnej, która znajduje się przy ul. Sikorskiego 2. Przed budynkiem znajduje się pomnikśw. Floriana – patrona strażaków.

Obiekty obrony cywilnej

[edytuj |edytuj kod]

Obrona cywilna na terenie Lwówka Śląskiego posiada ukrycia dla ludności typu II (szczeliny przeciwlotnicze) w Lwówku Śląskim przy ul. Pałacowej i ul. Basztowej.

Oba obiekty powstały przed 1945 rokiem i wymagają generalnego remontu[254].

Współpraca między miastami

[edytuj |edytuj kod]

Miasta partnerskie

[edytuj |edytuj kod]
Miasta partnerskie[255]
Lp.MiastoGminaPowiat/DepartamentWojewództwo/RegionPaństwoData rozpoczęcia współpracy
1.

Heidenau

Heidenau

Sächsische Schweiz-Osterzgebirge

SaksoniaSaksoniaNiemcyNiemcy4 kwietnia 1995
2.

Velký Šenov

Rumburk

Děčín

usteckiKraj usteckiCzechyCzechy16 listopada 2000
3.

Lwówek

Lwówek

nowotomyski

wielkopolskiewielkopolskiePolskaPolska31 sierpnia 2003[256]
4.

Noidans-lès-Vesoul

Vesoul

Górna Saona

BurgundiaBurgundia-Franche-ComtéFrancjaFrancja21 czerwca 2006
5.

Chrastava

Liberec

Liberec

libereckiKraj libereckiCzechyCzechy18 czerwca 2007[257]
6.

Wilthen

Wilthen

Budziszyn

SaksoniaSaksoniaNiemcyNiemcy22 września 2009

Ludzie

[edytuj |edytuj kod]

Honorowi i zasłużeni obywatele Lwówka Śląskiego

[edytuj |edytuj kod]

W 2017 roku tytuł Honorowego Obywatela Lwówka Śląskiego zastąpiono tytułem Zasłużonego dla Gminy i Miasta Lwówek Śląski[258]. Tytuł ten jest wręczany pojedynczym osobom, jak i instytucjom. Oprócz tytułu nominowani otrzymują również piaskowcową statuetkę przedstawiającą Lwóweckiego Lwa wzorowanego na herbie miejskim.

Honorowi i zasłużeni obywatele Lwówka Śląskiego
Honorowi Obywatele Lwówka Śląskiego (do 1989)
Odznaczenia nadawane przed 1989 rokiem, wPRL
Lp.ZdjęcieWyróżnione osobyFunkcjaData
1.Polskapłk Edward Jakubowskiczłonek Zarządu GłównegoZwiązku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych, prezes Zarządu Okręgowego wJeleniej Górze[259]1973[260]
Honorowi Obywatele Lwówka Śląskiego (do 2017)
Odznaczenia nadawane po 1989 roku, wIII RP
Lp.ZdjęcieWyróżnione osobyFunkcjaData
2.AustraliaKenneth Herweynenmisjonarz, założyciel w 1992 r. wPłakowicach (obecnie Lwówek Śląski) Chrześcijańskiego Ośrodka Kościoła Baptystów„Elim”[261]2003[262], 29 czerwca 2017[263]
3.PolskaJózef Gielerttwórca lokalnego krwiodawstwa[264]2008, pośmiertnie[265]
4.CzechyMichael Canovczeski polityk, były burmistrz miasta partnerskiego Lwówka Śląskiego –Chrastavy23 maja[266] 2013[267]
Zasłużeni dla Gminy i Miasta Lwówek Śląski (od 2017)[130]
Lp.ZdjęcieWyróżnione osoby/instytucjeFunkcjaData
5.PolskaAleksandra Fiutowskalekarka pediatra19 stycznia 2017
6.Komenda PowiatowaPaństwowej Straży Pożarnej w Lwówku Śląskim19 stycznia 2017
7.Komenda PowiatowejPolicji w Lwówku Śląskim19 stycznia 2017
8.Kopalnia Gipsu i Anhydrytu Nowy Ląd wNiwnicach19 stycznia 2017
9.Oddział GminnychOchotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej w Lwówku Śląskim19 stycznia 2017
10.PolskaStanisław Wachalwieloletni działacz na rzecz sportu wGminie Lwówek Śląski19 stycznia 2017
11.PolskaZdzisław Rzewuskidyrektor Oddziału wJeleniej Górze Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu, naczelnik Miasta i Gminy Lwówek Śląski w okresie 1985–1990
12.PolskaZofia Sadownikemerytowana nauczycielkaLiceum Ogólnokształcącego im. Henryka Brodatego w Lwówku Śląskim19 stycznia 2017
13.PolskaArtur Drozdowiczb.d.29 czerwca 2017[268]
14.Góralski Teatr Pieśni „Dunawiec”29 czerwca 2017[269]
15.PolskaJózef Borowiecb.d.29 czerwca 2017[270]
16.Lwówecki Ośrodek Kultury (LOK)29 czerwca 2017[271][272]
17.PolskaWiktor SzymonowiczsolistaReprezentacyjnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego, który przed laty mieszkał w Lwówku Śląskim29 czerwca 2017[273]
18.Zespół „Jarzębina”29 czerwca 2017[274]
19.ZHP Lwówek Śląski29 czerwca 2017[275]
20.Polska Eugeniusz Ściganczłonek zarządu fundacji Płakowice3 lutego 2018[276]
21.Polska Sławomir Machowski1 września 2018
22.Polska Piotr Wiśniowski1 września 2018[277]
23.Polska Stanisław Kolarzpierwszy powojenny lekarz, twórca lwóweckiej służby zdrowia1 września 2018
24.PolskaWojciech Szczerepapolski historyk i publicysta, autor książek o tematyce historycznej27 stycznia 2019[278]
25.Comfort S.A. wRakowicach Małych27 stycznia 2019[278]
26.Muzyczne Radio Sp. z o.o.27 stycznia 2019[278]
27.OSP Kotliska27 stycznia 2019[278]
28.PolskaAndrzej Duda6.prezydent Polski wIII RP3 lipca 2019[279]
29.Polska Władysław Grześków30 grudnia 2019, pośmiertnie[280][281]
30.Polska Zdzisław Mirecki30 grudnia 2019[282]
31.Polska Juliusz Naumowicz30 grudnia 2019, pośmiertnie[283]
32.Polska Antoni Stryjewski30 grudnia 2019[284]
33.Polska Janusz Szupszyński30 grudnia 2019, pośmiertnie[285]
34.Francja Jean-Pierre WadouxMer miastaNoidans-lès-Vesoul30 grudnia 2019[286]
35.Polska Ireneusz Witkowskiburmistrz miasta i gminyLwówek (Wielkopolski) w latach 2002–200630 grudnia 2019[287]

Znani lwówczanie

[edytuj |edytuj kod]
Znani lwówczanie
Lp.ZdjęcieMieszkaniecOpisLata życia
1.Królestwo PolskieStanisław Sauer[288]luminarz epokib.d.
2.Królestwo PolskieJakub Ortunalus[288]humanistaśląskib.d.
3.Królestwo PolskieBernard Zwinny[289]książę lwówecki w latach 1281–1286między 1253 i 1257–1286
4.Królestwo PolskieJan Cerasinus[290]wójt sądu wyższego naWawelu1507–1556
5.Święte Cesarstwo RzymskieChristoph von Talkenberg[129]pan na zamku wPłakowicach (obecnej dzielnicy Lwówka Śląskiego)b.d.–1525
6.Święte Cesarstwo RzymskieHieronim Archonatti Młodszy (ps. „Leorini”)[291]poeta śląskiegoOdrodzenia, piszący połacinie1533 – b.d.
7.Święte Cesarstwo RzymskieCasparo Svevo[129]rektor i syndyk1539–1585
8.Święte Cesarstwo RzymskieNikolaus von Reusner(inne języki)jurysta1545–1602
9.Królestwo PolskieFranciszek Mymertłumacz, poeta i wydawcaok. 1500 – po 1564
10.Święte Cesarstwo RzymskieMagdalena von Schaffgotsch[129]pani na zamku wPłakowicach (obecnej dzielnicy Lwówka Śląskiego)b.d.–1605
11.Święte Cesarstwo RzymskieCaspar von Schaffgotsch[129]pan na zamku wPłakowicach (obecnej dzielnicy Lwówka Śląskiego)b.d.–1616
12.Święte Cesarstwo RzymskieMartin Mollerpoeta i mistyk1547–1606
13.Święte Cesarstwo RzymskieMichael Wirth[292]jurysta1571–1618
14.Święte Cesarstwo RzymskieGeorg Schultze(inne języki)jurysta1599–1634
15.Święte Cesarstwo RzymskieCaspar Zeidler[129]burmistrz Lwówka Śląskiegob.d.–1655
16.Święte Cesarstwo RzymskieEsaias Reusnerlutnista i kompozytor1636–1679
17.Święte Cesarstwo RzymskieMoritz Hanemannpierwszy muzyk kapeli królewskiej1808–1875
18.Związek NiemieckiFranz Schmidtproboszcz, reprezentant wparlamencie frankfurckim w 1848; wyjechał do Szwajcarii, później doSaint Louis, gdzie założył niemieckie liceum1818–1853
19.Związek NiemieckiOtto Liebmannfilozof, profesor wStrasburgu, prekursorneokantyzmu1840–1912
20.Związek NiemieckiHans Pfuhlartysta rzeźbiarz, autor wielu monumentalnych kompozycji rzeźbiarskich, m.in. wBerlinie,Atenach,Poznaniu1846–1914
21.Związek PółnocnoniemieckiGeorg Wichmann[293]malarzpejzażysta, uczeń Akademii Berlińskiej, związany z terenemDolnego Śląska iSudetów, współzałożyciel Stowarzyszenia Artystów św. Łukasza1876–1944
22.Związek PółnocnoniemieckiGünther Klammt[294]główny generał1898–1971
23.Związek PółnocnoniemieckiEberhard Zwirnerlekarz i fonetyk1899–1984
24.III RzeszaStefan Hüfner(inne języki)fizyk1935–2013
25.PolskaJózef Andrzej Bossowskihistoryk, autor wielu książek m.in.: o Lwówku Śląskim iCzęstochowie[295][296]1947[297] – 2017[298]
26.PolskaJerzy Wilkinpolskiekonomista,profesornauk ekonomicznych, dziekanWydziału Nauk EkonomicznychUniwersytetu Warszawskiego, członek rzeczywistyPolskiej Akademii Naukur. 1947
27.PolskaTadeusz WięckowskirektorPolitechniki Wrocławskiejur. 1952
28.PolskaZygmunt Pacuszkapolski bokser. W 1975 r. mistrz Polski wwadze lekkopółśredniej1954–1994
29.PolskaLidia Lempartterapeutka słuchu i mowy,działaczka społeczna[299]ur. 1957
30.PolskaRoman Marian Kulczyckipolskisamorządowiec,urzędnik imenedżer, wiceburmistrz Lwówka Śląskiego w latach 2005–2007wicewojewoda dolnośląski[300]ur. 1959[301]
31.PolskaSzczepan Szczyknopolski reżyser teatralny i telewizyjnyur. 1960
32.PolskaMałgorzata Masternak-Kubiakpolska prawniczka,profesornauk prawnych, profesorUniwersytetu Wrocławskiego, specjalistka w zakresieprawa konstytucyjnego[302]ur. 1962
33.PolskaZbigniew Mandziejewiczpolskipiłkarz występujący na pozycjiobrońcy. Grał w barwachŚląska Wrocław, z warszawskąLegią wystąpił wLidze Mistrzów[303]ur. 1962
34.PolskaKrzysztof Zawadzkipolskiaktorteatralny,telewizyjny ifilmowyur. 1970
35.PolskaKrzysztof Kociubińskipolski politolog,doktor habilitowanynauk humanistycznych,nauczyciel akademickiUniwersytetu Wrocławskiego, dyrektorInstytutu Studiów Międzynarodowych tej uczelniur. 1971[304]
36.PolskaLucjan Błaszczykolimpijczyk i wielokrotny medalista międzynarodowych turniejów wtenisie stołowymur. 1974
37.PolskaMarta Lempart[305][306][307][308][309]polska działaczka społeczna i polityczna, inicjatorka i jedna z liderekOgólnopolskiego Strajku Kobietur. 1979[309]
38.PolskaAnna Zagórska-Rostkowskapolska atletka, olimpijka zPekinuur. 1980
39.PolskaDamian Brojpolski badmintonista, wielokrotny medalista Mistrzostw Polski, członek Kadry Polskiur. 1989
40.PolskaGracjan Kozakpolskilekkoatleta, specjalizujący się w rzucie dyskiemur. 2001
41.PolskaLeszek Mikulskiw 2015 r. w ciągu 17 godzin i 11 minut dwukrotne zdobył najwyższy szczytEuropy – Elbrus (5642 m, szczyt zachodni) orazElbrus (5621 m, szczyt wschodni) wraz z dwoma pełnymi zjazdami do siodła 5300 m i dalej do samej podstawy lodowca (3771 m) ustanawiając tym samymrekord Guinnesa[310].b.d.
42.PolskaZbigniew Boczarzdobywca 3 złotych medali na III Mistrzostwach Europy w Martwym Ciągu i Wyciskaniu Sztangi Leżąc[311]b.d.
43.PolskaRyszard Lechst. Strażnik Leśny Nadleśnictwa Lwówek Śląski, uhonorowanymedalem za zasługi dla ochrony środowiska i gospodarki wodnej[312]b.d.
44.PolskaWojciech Szczerepa[313]polski historyk i publicysta, autor książek o tematyce historycznejb.d.
45.PolskaRobert Primke[314]polski historyk i publicysta, autor książek o tematyce historycznejb.d.
PolskaDanuta Sadownik[315][316]pisarka, dr pedagogiki społecznej Narodowej Akademii Nauk wSan Marinob.d.

Ludzie związani z miastem

[edytuj |edytuj kod]
Ludzie związani z miastem
Lp.ZdjęcieOsobistośćOpisLata życia
1.Królestwo PolskieBolesław I Wysoki[317]inicjator budowyzamku książęcego w Lwówku Śląskim w drugiej połowie XII wieku, zamek był częścią fortyfikacji miejskich (zamek obecnie niezachowany, w jego miejscu jestBrowar Lwówek)1127–1201
2.Królestwo PolskieHenryk I Brodatyksiążę śląski (wrocławski), nadałprawa miejskie dla Lwówka Śląskiego w 1217 roku1165/1170–1238
3.Królestwo PolskieBolesław II Rogatka[318]książę krakowski, południowo-zachodniejWielkopolski, śląski,legnicko-głogowski; organizator pierwszego turnieju rycerskiego na ziemiach polskich w Lwówku Śląskim w 1243 r.1220/1225–1278
4.Królestwo PolskieBolko I Surowyksiążę lwówecki w latach 1278–12811252/1256–1301
5.Święte Cesarstwo RzymskieWendel Roskopfniemieckiarchitekt, budowniczy i kamieniarz doby późnego średniowiecza i wczesnegorenesansu, działający na obszarzeŁużyc,Czech iDolnego Śląska; brał udział w przebudowie ratusza lwóweckiego w latach 1522–1524ok. 1480–1549
6.BohemiaWładysław II Jagiellończykkról czeski i węgierski, nadał w 1501 r. herb Lwówkowi Śląskiemu, który w nieco zmienionej formie używany jest do dzisiaj[319]1456–1516
7.Święte Cesarstwo RzymskieHieronim Archonatti starszy[291]włoski architekt zMediolanu, który zaprojektował w połowie XVI wiekuBasteję Archonattiego w Lwówku ŚlaskimXVI wiek
8.Święte Cesarstwo RzymskieAlberti Valentinus[320]teolog,filozof,doktorUniwersytetu Lipskiego, profesor, konsystorelektoralny i książęcy,asesor fakultetu teologicznego, członek akademickiego decemwiratu, Kolegium NMP i senior narodowości polskiej Uniwersytetu Lipskiego,mędrzec, erudyta,poetab.d.–1697
9.Święte Cesarstwo RzymskieAugust Neidhardt von Gneisenauhrabia,feldmarszałek; mieszkał w Lwówku Śląskim w latach 1785–1795[321]1760–1831
10.Święte Cesarstwo RzymskieKonstantyn von Hohenzollern-Hechingenostatni książę Hohenzollern–Hechingen, mieszkał w Lwówku Śląskim w latach 1850–18691801–1869
11.Królestwo PrusJuliusz Hohberg[322]urodzony wKowarach niemiecki przemysłowiec, piwowar, założycielbrowaru przemysłowego w Lwówku Śląskim1839–1907
12.Królestwo PrusJohannes Titzurodzony weWleniu, większość życia spędził jednak w Lwówku Śląskim; legendarny budowniczy jednej z najsłynniejszych na świeciefisharmonii artystycznych[323]1844–1925
13.Związek NiemieckiFriedrich August Stülerarchitekt niemiecki, brał udział w przebudowie pałacu książąt von Hohenzollern-Hechingen w 1855 r. (obecnie Urząd Masta i Gminy)1800–1865
14.Związek NiemieckiAdolf Rehnert[324]fotograf, wynalazca-konstruktor, podróżnik; wieloletni mieszkaniec Lwówka Śląskiego1852–1908
15.Związek NiemieckiMax Wislicenus[325]niemiecki malarz i projektantgobelinów, zaprojektował gobeliny zdobiące wnętrza lwóweckiego ratusza1861–1957
16.III RzeszaHans Poelzigarchitekt niemiecki, wziął udział w renowacji i przebudowie lwóweckiego ratusza w 1910 r.1869–1936
17.PolskaWanda Bibrowicz[326]polskaartystka specjalizująca się wtkactwie, głównie w projektowaniu i wykonywaniugobelinów, wykonała gobeliny zdobiącelwówecki ratusz1878–1954
18.III RzeszaEugen Rosenstock-Huessyniemiecki profesor, historyk i filozof, utworzył w Lwówku Śląskim ośrodek spotkań poświęcony sprawom socjalnym na Śląsku[327]1888–1973
19.PolskaTadeusz Andrzej Broniewskiwspółredaktor seriiŚląsk w zabytkach sztuki (w ramach tej serii opracował m.in. Lwówek Śląski iZiębice)1894–1976
20.III RzeszaHelmut James von Moltkeniemiecki prawnik wojskowy, założyciel organizacji „Krąg z Krzyżowej”, utworzył w Lwówku Śląskim ośrodek spotkań poświęcony sprawom socjalnym na Śląsku[327]1907–1945
21.PolskaTadeusz Nowobilskigłówny księgowy w nadleśnictwie Lwówek Śląski w latach 1960–1978, skoczekCichociemny[328]1919–1989
22.PolskaKonrad Małekinstruktor, nauczyciel, mistrz tańca towarzyskiego, twórca amatorskiego ruchu tanecznego wJeleniej Górze i regionie, popularyzator kultury tanecznej, inicjator i organizator wielkich imprez tanecznych1921–1996
23.ZSRRlejtnantWasylij Jefremowicz Biełousow[329]spoczywa na Cmentarzu Żołnierzy Radzieckich w Lwówku Śląskim1922–1945
24.III RzeszaHanna-Barbara Strehblow (ps. Erle Bach)pisarka, mecenaska śląskiej kultury ludowej w Niemczech, działaczka na rzecz zrozumienia międzyludzkiego; matka pisarki została zamordowana w szpitalu psychiatrycznym wPłakowicach1927–1996
25.PolskaMieczysław Zlatwspółredaktor seriiŚląsk w zabytkach sztuki (w ramach tej serii opracował m.in. Lwówek Śląski iZiębice)1927–2014
26.III RzeszaRudolf Müller[288][330]urodzony w Pławnejniemiecki duchownyrzymskokatolicki, w latach 1994–2006biskup diecezjalnyGörlitz, uczęszczał do lwóweckiego gimnazjum (do 1945)1931–2012
27.PolskaMieczysław Żołądź[331]artysta malarz i rzeźbiarz, wieloletni mieszkaniec Lwówka Śląskiego1930–1996
28.PolskaMieczysław Buczyńskihistoryk sztuki, bibliotekarz, muzealnik, nauczyciel; po wojnie mieszkał w Płakowicach koło Lwówka Śląskiego1941–2005
29.PolskaZygmunt Klementowskiukończył Liceum Ogólnokształcące w Lwówku Śląskim; działacz, animator, pracownik kultury, dyrektor Lwóweckiego Ośrodka Kultury (LOK)1942–2007
30.PolskaDariusz Miliński[332]polskimalarz, scenograf i twórcaplakatów zPławnej Dolnej aktywnie uczestniczący w życiu artystycznym Lwówka Śląskiegour. 1957
31.PolskaRafał Ślusarzsenator VI i IX kadencji (2005–2007, od 2015), w 2002 był zastępcą dyrektora wZOZ w Lwówku Śląskimur. 1962
32.PolskaSylwia Ejdys-Tomaszewskapolskalekkoatletka specjalizująca się wbiegach średniodystansowych, absolwentkaLiceum Ogólnokształcącego im. Henryka Brodatego w Lwówku Śląskimur. 1984 r.

Osobistości w Lwówku Śląskim

[edytuj |edytuj kod]
Sławne osobistości w Lwówku Śląskim z oficjalną wizytą w mieście
Lp.ZdjęcieOsobistośćFunkcjaData pobytu
1.Królestwo PolskieWładysław III Laskonogi[333]książę wielkopolski i krakowskimiędzy 1194–1216
2.BohemiaHenryk I jaworskiksiążę jaworsko-świdnicki od 1301, w wyniku podziału od 1312 książę jaworski, w latach 1319–1329 we wschodnich Łużycach ze Zgorzelcem (do 1337 w Przewozie), od 1329 w Hradcu Kralove (dożywotnio), od 1337 w Głogowie i Kątach Wrocławskichmiędzy 1301–1346
3.BohemiaAgnieszka Przemyślidkakrólewna czeska, księżna jaworskamiędzy 1316–1337
4.Święte Cesarstwo RzymskieAlbrecht II Habsburgkról Rzymian (Niemiec)8.11.1438[334]
5.WęgryMaciej KorwinkrólWęgier iCzech1469[335]
6.Święte Cesarstwo RzymskieRudolf II HabsburgcesarzŚwiętego Cesarstwa Rzymskiego1577[336]
7.SzwajcariaMatthäus Merianrytownik pochodzeniaszwajcarskiego, działający głównie wNiemczechmiędzy 1615–1650
8.SzwecjaKarol XII WittelsbachkrólSzwecji, książę Palatynatu-Zweibrücken12.09.1706
9.Królestwo PrusFriedrich Bernhard Wernerrysownik miast śląskichmiędzy 1728–1737
10.Królestwo PrusFryderyk II WielkikrólPrus27.11.1756
11.Stany ZjednoczoneJohn Quincy Adamsamerykański polityk, późniejszy prezydentStanów Zjednoczonych1800[337]
12.FrancjaJacques Pierre Louis Puthodgenerał, dowódca 17 Dywizji w 1813 r.1813
13.FrancjaJacques Alexandre Law de Lauristonfrancuski generałmarszałek Francji, potomek szkockiego ekonomisty Johna Lawa; uczestnik bitwy nad Bobrem w 1813 r.1813
14.Królestwo PrusJohann Ludwig Yorck von Wartenburgpruski feldmarszałek; uczestnik bitwy nad Bobrem w 1813 r.1813
15.FrancjaÉtienne MacdonaldksiążęTarentumarszałek Francji, z pochodzenia Szkot, syn zwolennika wygnanej dynastii Stuartów; uczestnik bitwy nad Bobrem w 1813 r.1813
16.Carstwo RosyjskieAlexandre Andrault de Langerongenerał francuskiego pochodzenia, służący w armii Imperium Rosyjskiegowolnomularz; uczestnik bitwy nad Bobrem w 1813 r.1813
17.PolskaAleksander Fredropolski komediopisarzpamiętnikarzpoetawolnomularz, tworzył w epoce romantyzmu; wstąpił do armii Napoleona w Lwówku Śląskim 22.08.1813 r.22.08.1813[338]
18.PolskaJózef Bonawentura Załuskihrabia w Królestwie Kongresowym w 1820 roku, polski generał walczący w czasie powstania listopadowego, pamiętnikarz, publicysta i poeta; dowódca polskiego pułku wGwardii Cesarskiej21-23.08.1813
19.PolskaJózef Ignacy Grabowskiadiutant Napoleona Bonapartego, polityk konserwatywny, działacz publiczny w Wielkim Księstwie Poznańskim, pamiętnikarz i autor pism ekonomiczno-politycznych. Kawaler Legii Honorowej oraz Orderu Orła Czerwonego; oficer polskiego pułku wGwardii Cesarskiej21-23.08.1813
20.PolskaTadeusz Suchorzewskigenerał brygady Armii Królestwa Polskiego i generał brygady powstania listopadowego; oficer polskiego pułku wGwardii Cesarskiej21-23.08.1813
21.FrancjaNapoleon Bonapartecesarz Francuzów, uczestnik bitwy nad Bobrem w 1813 r.21–23.08.1813[339]
22.Carstwo RosyjskieKonstanty Pawłowicz Romanowwielki książę rosyjski z dynastii Romanowów23-25.05.1813
23.Carstwo RosyjskieAleksander I RomanowcarRosji23-25.05.1813
24.Królestwo PrusFryderyk Wilhelm III Pruskikról pruski23-25.05.1813[340]
25.Królestwo PrusGebhard Leberecht von Blücherpruski feldmarszałek28-30.08.1813
26.Królestwo PrusHeinrich Friedrich Karl vom Steinpruski polityk, baron Rzeszy, szef ministrów23-25.05.1813
27.PolskaJózef Lompagórnośląski działacz, poeta, tłumacz, publicystamiędzy 1817–1847
28.Związek NiemieckiHeinrich Adamyniemiecki nauczyciel, popularyzator wiedzy geograficznej i historycznej oŚląsku iWrocławiu, autor pierwszego syntetycznego opracowaniatoponimii śląskich miejscowościmiędzy 1834–1897
29.WęgryFerenc Lisztkompozytor i pianista węgierski1861
30.Związek NiemieckiRichard Wagnerkompozytor niemiecki epoki romantyzmu1863
31.Związek NiemieckiHans Guido von Bülowpianista i dyrygent niemiecki1863
32.FrancjaHector Berliozfrancuski kompozytorokoło 1852–1858
33.CzechyDavid Popperczeski wiolonczelista i kompozytorokoło 1852–1858
34.PolskaKarol Tausigpianista i kompozytor polskiokoło 1852–1858
35.Związek NiemieckiHans Bronsartniemiecki pianista i kompozytorokoło 1852–1858
36.Związek NiemieckiLouis Spohrniemiecki kompozytor, skrzypek i dyrygentokoło 1852–1858
37.PolskaKarol Wojtyłapóźniejszypapież kościołakatolickiego iświęty znany jakoJan Paweł II. Lwówek Śląski przecina „Szlak Papieski w Sudetach[341].lato 1956[342]

Hymn Lwówka Śląskiego

[edytuj |edytuj kod]
Rzeka Odra wKrośnie Odrzańskim – miejscu złączenia się Odry i Bobru
 Osobny artykuł:Hejnał lwówecki.

Autorami hymnu Lwówka Śląskiego[potrzebny przypis], będącego w istocie hymnem szkolnym, sąHenryk Swolkień (muzyka) i Zdzisława Milczarek (słowa)[343]. Hymn Lwówka Śląskiego składa się z trzech czterowersowych zwrotek, z czego każde dwa ostatnie wersy w każdej zwrotce śpiewane są po dwa razy. Refren hymnu po każdej zwrotce różni się śpiewanymi słowami, jednak melodia dla każdego refrenu pozostaje taka sama. Każdy refren jest czterowersowy i zawsze jest śpiewany dwukrotnie. W hymnie Lwówka Śląskiego są wzmiankowane miejsca ważne dla miasta:ratusz, mury obronne, rzekiOdra iBóbr[344].

Uwagi

[edytuj |edytuj kod]
  1. Prawdopodobnie symbolizujący rzekę Bóbr.

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Lwówek Śląski: Złoto na Królewskiej Drodze | Nasze Miasto [online], dolnoslaskie.naszemiasto.pl [dostęp 2019-12-03] (pol.).
  2. Lwówek Śląski – historia, atrakcje, zabytki, browar i piwo [online], podroze.onet.pl [dostęp 2019-12-03] (pol.).
  3. Ludność Polski w XX wieku Population of Poland in the 20th century – Digital Repository of Scientific Institutes [online], rcin.org.pl [dostęp 2019-12-03] .
  4. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku [online], Główny Urząd Statystyczny, 7 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-08] .
  5. abGUS,Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2023 roku [online], stat.gov.pl [dostęp 2023-07-23] (pol.).
  6. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych,Poczta Polska S.A., styczeń 2019, s. 686 [zarchiwizowane 2019-01-14] .
  7. abOficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych,Poczta Polska S.A., styczeń 2019, s. 1670 [zarchiwizowane 2019-01-14] .
  8. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG,Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 27 maja 2025, identyfikatorPRNG: 70909.
  9. https://lwowekslaski.pl/wiadomosci/178422/nadmorska-promocja-lwOwka-SlAskiego-.
  10. https://lwowekslaski.pl/wiadomosci/180279/paryZ-juZ-wie-i-love-lwOwek-SlAski.
  11. https://lwowekslaski.pl/wiadomosci/178764/nocne-zwiedzanie-lwOwka-SlAskiego.
  12. https://lwowekslaski.pl/wiadomosci/180538/lwOwek-SlAski-na-plaZach-chorwacji.
  13. abcdLwow w "Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego" Tom V, s. 554.
  14. abDz.U. 1945 nr 33, poz. 196.
  15. GrzegorzG. Bielak GrzegorzG.,Lwówek Śląski [online], cit.gryfow.pl [dostęp 2018-02-26] .
  16. Johann Georg TheodorJ.G.T. Grässe Johann Georg TheodorJ.G.T.,Orbis latinus; oder, Verzeichniss der lateinischen Benennungen der bekanntesten Städte etc., G. Schönfeld; [etc., etc.,], 1861 [dostęp 2020-01-19] (niem.).
  17. abJohann Hübners Kurtze Fragen aus der neuen und alten Geographie: bis auf gegenwärtige Zeit fortgesetzet..., In Verlegung Emerich Felix Baders Buchhändlers, 1736 [dostęp 2020-01-19] (niem.).
  18. ConceptC. Intermedia ConceptC.,Portal [online], lla.lwowekslaski.pl [dostęp 2017-07-16] [zarchiwizowane zadresu 2017-07-15] (pol.).
  19. abLwówek Śląski, [w:]Encyklopedia PWN [online],Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-05-04] .
  20. Lwówek Śląski, [w:]Encyklopedia PWN [online],Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-05-12] .
  21. abcdeWyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2022-01-20] .
  22. http://lla.lwowekslaski.pl/wp-content/uploads/2017/07/XXI_LLA_ulotkapl.-1.jpg.
  23. abcdeRomanR. Mirowski RomanR.,Lwówek Śląski/1/ Ratusz [online] [dostęp 2019-12-20] (pol.).
  24. Informatyk 2,Wrocław – Europejska stolica kultury [online], lwowekslaski.pl [dostęp 2018-03-13] [zarchiwizowane zadresu 2018-03-14] (pol.).
  25. MałgorzataM. Matuszewska MałgorzataM.,Europejska Stolica Kultury to także święto Dolnego Śląska, „Gazetawroclawska.pl” [dostęp 2018-03-13] (pol.).
  26. Czytanie miasta... Lwówka Śląskiego [online], Nasze Sudety [dostęp 2018-03-13] (pol.).
  27. abcdeSzukaj w archiwach [online], szukajwarchiwach.pl [dostęp 2020-09-03] .
  28. abcdHugo vonH. Saurma-Jeltsch Hugo vonH.,Wappenbuch der Schlesischen Städte und Städtel, Goerlich, 1870 [dostęp 2020-05-12] (niem.).
  29. abKicak173,Historia Polski: Lwówek Śląski [online], Historia Polski, 13 kwietnia 2013 [dostęp 2020-05-12] .
  30. Polska. Nawigator turystyczny,TomaszT. Kaliński, wyd. 4, Warszawa: Carta blanca, 2009,ISBN 978-83-61444-46-6,OCLC 460867887 .
  31. Stowarzyszenie LGD | Partnerstwo Izerskie [online] [dostęp 2022-01-24] (pol.).
  32. Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
  33. FriedrichF. Kruse FriedrichF.,Deutsche Alterthümer oder Archiv für alte und mittlere Geschichte, Geographie und Alterthümer insonderheit der germanischen Völkerstämme, Ruff, 1824 [dostęp 2021-10-07] (niem.).
  34. Jenaische allgemeine Literatur-Zeitung. Jahrg. 1-[38. With] Intelligenzblatt. Jahrg. 1-[38. And] Ergänzungsblätter. Jahrg. 1-[29]., 1819 [dostęp 2021-10-07] (niem.).
  35. August vonA. Wersebe August vonA.,Ueber die Völker und Völker-Bündnisse des alten Teutschlands; nochmahls versuchte, größtentheils auf ganz neue Ansichten gegründete Erläuterungen, Hahn, 1826 [dostęp 2021-10-07] (niem.).
  36. Friedrich Carl HermannF.C.H. Kruse Friedrich Carl HermannF.C.H.,Budorgis, oder etwas über das alte Schlesien ... besonders zu den Zeiten der Römer nach gefundenen Alterthümern und den Angaben der Alten, 1819 [dostęp 2021-10-07] (niem.).
  37. Geoportal Dolnego Śląska [online], geoportal.dolnyslask.pl [dostęp 2021-10-07] (pol.).
  38. A Concise Etymological Dictionary of the English Language. Oxford. 1911; Jane Chance. Tolkien and the invention of myth.s. 70.
  39. RickR. Derksen RickR.,Etymological Dictionary of the Baltic Inherited Lexicon, Brill, 21 listopada 2014,ISBN 978-90-04-27898-1 [dostęp 2021-01-07] (ang.).
  40. abcdUrszula i AleksanderU.A. Wiąckowie Urszula i AleksanderU.A.,O nazwie Lwówka Śląskiego, [w:]EwaE. Jędrasiak-Woźniak,ZygmuntZ. Jędrasiak,Urszula i AleksanderU.A. Wiąckowie,Opowieści o Lwówku Śląskim,zdj. Henryk SzokaH.S. Andrzej Grzelak (red.),Janusz LipińskiJ.L. Zygmunt Klementowski, Lwówek Śląski: Ośrodek Sportu i Rekreacji Bóbr przy współpracy Wojewódzkiego Domu Kultury w Jeleniej Górze, na zlecenie Urzędu Miasta i Gminy w Lwówku Śląskim, 1985, s. 7–8 .
  41. abcOdczytywanie symboli: Lew – Odkrywamy Dolny Śląsk [online], Dolnośląskość.pl [dostęp 2021-10-07] .
  42. FriedrichF. Lucae FriedrichF.,Schlesiens curiose Denckwürdigkeiten oder vollkommene Chronica Von Ober- und Nieder-Schlesien..., Knoch, 1689 [dostęp 2020-03-28] (cz.).
  43. Benjamin GottliebB.G. Sutorius Benjamin GottliebB.G.,Die Geschichte von Löwenberg aus Urkunden und Handschriften gesammlet: Erster Theil, Gedruckt bey C.W. Reimers, Waissenhausbuchdr., 1784 [dostęp 2021-10-07] (niem.).
  44. Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 177.ISBN 978-83-910595-2-4.
  45. Matthäusa Meriana, „Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae”, Frankfurt am Main 1650.
  46. „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
  47. abJózef Lompa,Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej, Głogówek 1847, s. 14.
  48. abZarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
  49. abcdefghijklmnopqrstuvNazwy miejscowe Polski. Historia, pochodzenie, zmiany. [T.] 6, L-Ma – Digital Repository of Scientific Institutes [online], rcin.org.pl [dostęp 2020-01-19] .
  50. Annales Silesiae,Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988 [dostęp 2019-12-20] (pol.).
  51. Caspar (1563-1609)C.(1. 1. ) Schwenckfeld Caspar (1563-1609)C.(1. 1. ),Stirpium et fossilium Silesiae catalogus [...], 1600 [dostęp 2020-01-19] (ang.).
  52. https://www.ipsb.nina.gov.pl/userfiles/image/articles/scaled_56fbe1736d84cpol%202%20b.jpg
  53. StanislawS. Zaranski StanislawS.,Geographiczne imiona slowianskie ..., Univ. Dr., 1878 [dostęp 2020-03-28] (pol.).
  54. StanislawS. Zaranski StanislawS.,Geographiczne imiona slowianskie ..., Univ. Dr., 1878 [dostęp 2020-03-28] (pol.).
  55. Ratusz (Rathaus), Lwówek Śląski – 1886 rok, stare zdjęcia [online], lwowek_slaski.fotopolska.eu [dostęp 2019-09-07] .
  56. Rozprawy Akademii Umiejętnosci, Wydzialu Historyczno-filozoficznego, Polska Akademja Umiejętnosci, Wydzial Historyczno-filozoficzny, 1897 [dostęp 2020-03-28] (pol.).
  57. Untitled [online], webcache.googleusercontent.com [dostęp 2019-06-28] .
  58. http://oi.uwoj.wroc.pl/dzienniki/Dzienniki2005/Dz_U_Nr_198.pdf
  59. Strategia rozwoju gminy i miasta Lwówek Śląski na lata 2016–2023 [online], webcache.googleusercontent.com [dostęp 2019-06-28] .
  60. Geoportal2 | iMap [online], mapy.geoportal.gov.pl [dostęp 2019-06-28] .
  61. dr Anna Wójcicka-Rosińska: Plan Zadań Ochronnych obszaru Natura 2000 Panieńskie Skały PLH 020009 w województwie dolnośląskim na lata 2012–2021. s. 14. [dostęp 2014-06-17]. (pol.).
  62. European Climate Assessment & Dataset. [dostęp 2014-08-27].
  63. Klimat Lwówek Śląski. [dostęp 2019-06-28]. (pol.).
  64. Skwery przy SP2.
  65. abRedakcja,Lwówek Śląski: Skwer im. Napoleona I Bonaparte | Lwówecki.info [online] [dostęp 2022-01-24] (pol.).
  66. Geo-System: lwowekslaski.e-mapa.net. lwowekslaski.e-mapa.net. [dostęp 2015-08-24].
  67. abOchrona gatunkowa [online], lwowek.wroclaw.lasy.gov.pl [dostęp 2020-05-19] (pol.).
  68. abcdefghijklmnopqrstuvwxyzLasy Nadleśnictwa [online], lwowek.wroclaw.lasy.gov.pl [dostęp 2020-05-19] (pol.).
  69. Ania Kosakowska [online], facebook.com [dostęp 2020-05-19] (pol.).
  70. Paweł Wójtowicz [online], facebook.com [dostęp 2020-05-19] (pol.).
  71. Urząd Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], lwowekslaski.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  72. Ziemia Lwówecka – ludzie, kamienie i obrazy [online], obiezyswiat.org [dostęp 2019-03-14] [zarchiwizowane zadresu 2019-03-29] .
  73. MariuszM. Junik MariuszM.,Lwówek Śląski: Złoto na Królewskiej Drodze [online], dolnoslaskie.naszemiasto.pl, 31 października 2007 [dostęp 2019-03-14] (pol.).
  74. K.U. Müller,Vaterländischer Bilder, Glogau 1837, s. 365.
  75. Benjamin Gottlieb SutoriusDie Geschichte von Löwenberg aus Urkunden und Handschriften gesammlet: Erster Theil, Bunzlau 1784, str 20.
  76. Unknown,Dolny Śląsk moim okiem: Geologia i ślady dawnego górnictwa w obrazach LIDAR [online], Dolny Śląsk moim okiem, 5 czerwca 2015 [dostęp 2025-06-12] .
  77. Gustav Adolf Tzschoppe, Gustav Adolf Harald StenzelUrkundensammlung zur Geschichte des Ursprungs der Städte: und der Einführung und Verbreitung deutscher Kolonisten und Rechte in Schlesien und der Ober-Lausitz s. 276.
  78. Benedykt Zientara, Henryk Brodaty i jego czasy, Wyd II, str 154.
  79. Gustav Adolf Tzschoppe, Gustav Adolf Harald StenzelUrkundensammlung zur Geschichte des Ursprungs der Städte: und der Einführung und Verbreitung deutscher Kolonisten und Rechte in Schlesien und der Ober-Lausitz s. 278.
  80. Benedykt Zientara, Henryk Brodaty i jego czasy, Wyd II, s. 155.
  81. Tajemnicze zamki i pałace, z terenu dolnego śląska i opolszczyzny, Kraków 2009, s. 49.
  82. a (red.),Księstwo Świdnicko-Jaworskie bije monety Piastów [online], Nasze Miasto, 30 maja 2012 [dostęp 2020-04-26] (pol.).
  83. Lwówek Śląski. turystyka.powiatlwowecki.pl. [zarchiwizowane ztego adresu (2020-11-27)].
  84. IreneuszI. Sach IreneuszI.,KatarzynaK. Pieczarka KatarzynaK.,Lwóweckie Amazonki i wojna religijna [online], lwowecki.info, 17 września 2015 [zarchiwizowane zadresu 2015-10-29] .
  85. Lwówek Śląski - miejskie mury obronne [online], Architektura średniowiecza i starożytności [dostęp 2025-02-13] .
  86. AnnaA. Stańczak AnnaA.,Siła kobiet, czyli obraz „Babska Wojna” w lwóweckim ratuszu [online], Echo24.tv, 21 czerwca 2024 [dostęp 2025-02-13] .
  87. Słownik geografii turystycznej Sudetów. Pogórze Kaczawskie, pod redakcjąMarka Staffy, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 2002,ISBN 83-85773-47-9.
  88. Heimatbuch des Kreises Löwenberg Löwenberg 1925 s. 231.
  89. abThe Shamrock. Irish National Newspaper and Publishing Company, Limited, 1868. [dostęp 2015-07-13]. (ang.).
  90. abcChristopher Kelly: History of the French Revolution and of the Wars Produced by that Memorable Event: From the Commencement of Hostilities in L792, to the Second Restoration of Louis XVIII ; and the Deportation of Napoleon Buonaparte to the Island of St. Helena. T. Kelly, 1820. [dostęp 2015-07-13]. (ang.).
  91. Uwięzienie kołoPłakowic w rozlewisku rzeki Bóbr. Lwówek Śląski, 29 sierpnia 1813
  92. Cpu-zeto.com.pl,KrzysztofK. Kopacz KrzysztofK.,IreneuszI. Sach IreneuszI.,Witamy na stronie Powiatu Lwóweckiego [online], powiatlwowecki.pl [dostęp 2017-07-25] [zarchiwizowane zadresu 2017-09-05] .
  93. abcEdward Müffling: Passages from My Life: Together with Mémoirs of the Champaign of 1813 and 1814. R. Bentley, 1853. [dostęp 2015-07-13]. (ang.).
  94. JPAGETITLE [online], napoleon.org.pl [dostęp 2025-02-13] .
  95. Gregory Fremont-Barnes, Todd Fisher: The Napoleonic Wars: The Rise and Fall of an Empire. Osprey Publishing, 2004.ISBN 978-1-84176-831-1. [dostęp 2015-07-13]. (ang.).
  96. Michael V. Leggiere: Napoleon and Berlin: The Franco-Prussian War in North Germany, 1813. University of Oklahoma Press, 2015-06-23.ISBN 978-0-8061-8017-5. [dostęp 2015-07-13]. (ang.).
  97. Historia firmy - Nowy Ląd Sp. z o.o. - producent anhydrytu kruszonego [online], www.nowylad.com.pl [dostęp 2025-02-13] .
  98. Ratusz (Rathaus), Lwówek Śląski – zdjęcia [online], fotopolska.eu [dostęp 2021-04-22] .
  99. Ratusz (Rathaus), Lwówek Śląski – zdjęcia [online], fotopolska.eu [dostęp 2021-04-22] .
  100. Lwówek – Löwenberg [online], 11 maja 2020 [dostęp 2021-04-22] (pol.).
  101. PawełP. Osmólski PawełP.,Lwówek Śląski. Spacer po atrakcjach: od pięknego ratusza po mury obronne [online], Osmol.pl - Blog Podróżniczy, 24 kwietnia 2022 [dostęp 2025-02-13] .
  102. Lwówek Śląski – Miasto « Zamki Rotmanka [online] [dostęp 2025-02-13] .
  103. Dariusz Domagała - Lwówek Śląski [online], podrozestarszegopana.radom.pl [dostęp 2025-02-13] .
  104. Ostatnie walki drugiej wojny światowej w Mirsku i okolicach [online], www.goryizerskie.pl [dostęp 2025-02-13] .
  105. JanuszJ. Czerwiński JanuszJ.,RyszardR. Chanas RyszardR.,Dolny Śląsk – przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 342 .
  106. Urząd Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], lwowekslaski.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  107. abMarek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów, Pogórze Izerskie. [1], A-Ł. Wrocław: I-BiS, 2003, s. 443–471.ISBN 83-85773-60-6.
  108. Lwówek Śląski > Centrum Informacji Turystycznej [online], cit.gryfow.pl [dostęp 2019-03-14] .
  109. Historia [online], Lwóweckie Towarzystwo Regionalne [dostęp 2019-03-14] (pol.).
  110. abhttps://szukajwarchiwach.pl/83/10/0#tabZespol.
  111. abcdefLudność Polski w XX wieku Population of Poland in the 20th century – Digital Repository of Scientific Institutes [online], rcin.org.pl [dostęp 2019-12-01] .
  112. GUS – Bank Danych Lokalnych [online], bdl.stat.gov.pl [dostęp 2020-02-28] .
  113. GUS – Bank Danych Lokalnych [online], bdl.stat.gov.pl [dostęp 2019-06-14] .
  114. Ludność Lwówka Śląskiego w świetle spisu ludności z 1791 roku [online], webcache.googleusercontent.com [dostęp 2019-03-14] .
  115. Lwówek Śląski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-06] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
  116. Tabele demograficzne, stan z 30 czerwca 2014 r.
  117. Państwowa Komisja Wyborcza – Wybory samorządowe w 1998 r. [online], pkw.gov.pl [dostęp 2019-07-04] .
  118. Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe [online], wybory2002.pkw.gov.pl [dostęp 2019-07-02] .
  119. Geografia wyborcza – Wybory samorządowe – Państwowa Komisja Wyborcza [online], wybory2006.pkw.gov.pl [dostęp 2018-08-27] (pol.).
  120. abDituelD. Sp. DituelD.,Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza – Województwo dolnośląskie – Powiat lwówecki – gm. Lwówek Śląski [online], wybory2010.pkw.gov.pl [dostęp 2018-08-27] .
  121. PKW | Samorząd 2014 [online], samorzad2014.pkw.gov.pl [dostęp 2017-08-24] .
  122. Wybory samorządowe 2018 [online], wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2019-06-30] .
  123. Wybory samorządowe 2018 [online], wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2019-06-30] .
  124. abWyniki wyborów 2018 na burmistrza Lwówek Śląski | Głos Szczeciński [online], gs24.pl [dostęp 2019-06-30] (pol.).
  125. Biuletyn Informacji Publicznej Gminy i Miasta Lwówek Śląski – Rada Miejska w Lwówku Śląskim. bip.lwowekslaski.pl. [dostęp 2015-08-08].
  126. Leoriana - dokumenty z archiwum Eugeniusza Braniewskiego [online], leoriana.pl [dostęp 2024-02-14] .
  127. AndrzejA. Łebkowski AndrzejA.,Lwówek Śląski [online], zamki.name [dostęp 2017-07-24] (pol.).
  128. Benjamin Gottlieb SutoriusDie Geschichte von Löwenberg aus Urkunden und Handschriften gesammlet: Erster Theil, Bunzlau 1784, str 62.
  129. abcdefWiesławW. Długosz WiesławW.,Epitafia i płyty nagrobne [online], dokumentyslaska.pl [dostęp 2017-07-21] .
  130. abCpu-zeto.com.pl,IreneuszI. Sach IreneuszI.,KatarzynaK. Pieczarka KatarzynaK.,Lwówecki.info [online], lwowecki.info [dostęp 2017-06-24] [zarchiwizowane zadresu 2017-09-10] (ang.).
  131. Główny Urząd Statystyczny [online], eteryt.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-12] .
  132. Zał. graf. nr 1. MPZP dla obrębu nr 1 m. Lwówek Śląski. bip-files.idcom-web.pl. [zarchiwizowane ztego adresu (2018-02-03)].
  133. Zał. graf. nr 2. MPZP dla obrębu nr 1 m. Lwówek Śląski. bip-files.idcom-web.pl. [zarchiwizowane ztego adresu (2018-02-03)].
  134. Zał. graf. nr 1. MPZP dla obrębu nr 2 m. Lwówek Śląski. bip-files.idcom-web.pl. [zarchiwizowane ztego adresu (2018-02-03)].
  135. Chopin’s Neighboorhood · 59-600 Lwówek Śląski, Poland [online], Chopin’s Neighboorhood · 59-600 Lwówek Śląski, Poland [dostęp 2022-01-24] (ang.).
  136. Wikimapia – Let’s describe the whole world! [online], wikimapia.org [dostęp 2022-01-24] .
  137. Zał. graf. nr 1. MPZP dla obrębu nr 3 m. Lwówek Śląski. bip-files.idcom-web.pl. [zarchiwizowane ztego adresu (2018-02-03)].
  138. Zał. graf. nr 1. MPZP dla obrębu nr 4 m. Lwówek Śląski. bip-files.idcom-web.pl. [zarchiwizowane ztego adresu (2018-02-03)].
  139. Cpu-zeto.com.pl; Ireneusz Sach ireks[at]cpu-zeto.pl; Katarzyna Pieczarka kasiap[at]cpu-zeto.pl;: Lwówecki.info. lwo7.pbox.pl. [dostęp 2015-08-08].
  140. Lwówek Śląski – Baszta Lubańska. fotopolska.eu. [dostęp 2015-09-07].
  141. Dane adresowe – Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu. wosoz.ibip.wroc.pl. [dostęp 2015-08-08].
  142. informacyjna tabliczka: kaplica św. krzyża.
  143. Epitafia i płyty nagrobne [online], www.dokumentyslaska.pl [dostęp 2025-02-13] .
  144. Mobile Computers Grzegorz Bielak: Ratusz Lwówek Śląski > Centrum Informacji Turystycznej. cit.gryfow.pl. [dostęp 2015-08-16].
  145. Lwówek Śląski – Ratusz. ratusze.karr.pl. [dostęp 2015-08-16].
  146. GrzegorzG. Lesiewicz GrzegorzG.,Lwówek Śląski – muzyczny Weimar [online], skarbykultury.pl, 16 lutego 2016 [dostęp 2017-09-05] .
  147. Mapa Basteja Archonattiego w Lwówku Śląskim Mapa turystyczna Polski Polskie Szlaki [online], mapa.polskieszlaki.pl [dostęp 2017-07-21] (pol.).
  148. Muzeum - Browar Lwówek 1209 [online], www.browarlwowek.pl [dostęp 2025-02-13] .
  149. WojtekW. Wesołowski WojtekW.,Szwajcaria Lwówecka - brama do Parku Krajobrazowego Doliny Bobru [online], GÓRSKIE WYRYPY, 9 listopada 2024 [dostęp 2025-02-13] .
  150. Lwówek Śląski. lwowek_slaski.fotopolska.eu. [dostęp 2015-08-08].
  151. Redakcja,“Napoleon” wyrusza w drogę | Lwówecki.info [online] [dostęp 2022-01-24] (pol.).
  152. Redakcja,„Napoleon” wyrzucony za mury | Lwówecki.info [online] [dostęp 2022-01-24] (pol.).
  153. https://lwowecki.info/lwowek-slaski-fontany-bez-wody/
  154. Google Maps [online], Google Maps [dostęp 2020-02-28] .
  155. Robert Zawadzki: Dom z końską głową. [dostęp 2015-08-08].
  156. Ausstellung, Konzert und Symposium zu Johannes Titz im Rahmen der 800-Jahr-Feier in Wleń / Lähn, Schlesien – Gesellschaft der Orgelfreunde. gdo.de. [dostęp 2015-08-08]. [zarchiwizowane ztego adresu (2015-09-24)].
  157. [https://bip-v1-files.idcom-jst.pl/sites/3103/wiadomosci/504369/files/xvii_112_19.pdfþÿ�U�c�h�w�a�B�a� �z� �d�n�i�a� �1�5� �l�i�s�t�o�p�a�d�a� �2�0�1�2� �r�] [online], idcom-jst.pl [dostęp 2024-04-28] .
  158. [https://bip-v1-files.idcom-jst.pl/sites/3103/wiadomosci/495658/files/projekt_wpf_na_2020.pdfþÿ�U�C�H�W�A�A�A� �N�R] [online], idcom-jst.pl [dostęp 2024-04-28] .
  159. Biuletyn Informacji Publicznej Gminy i Miasta Lwówek Śląski. Prawo lokalne. Budżet [online], bip.lwowekslaski.pl [dostęp 2020-02-29] (pol.).
  160. Administrator,Kontakt [online], gruszecki.com.pl [dostęp 2018-01-11] (pol.).
  161. Polska PressP.P. Sp. Polska PressP.P.,Wysadzenie byłej rzeźni w Lwówku Śląskim [online], wiadomosci24.pl [dostęp 2018-01-11] (pol.).
  162. Informatyk,Specjalna Strefa Ekonomiczna już we Lwówku Śl. [online], lwowekslaski.pl [dostęp 2018-01-11] [zarchiwizowane zadresu 2018-01-11] (pol.).
  163. Jaśkiewicza 4,Lwówek Śląski – Biedronka.pl [online], biedronka.pl [dostęp 2019-07-04] .
  164. Orzeszkowej 17,Lwówek Śląski – Biedronka.pl [online], biedronka.pl [dostęp 2019-07-04] .
  165. Oświęcimska, Lwówek Śląski – Biedronka.pl [online], biedronka.pl [dostęp 2019-07-04] .
  166. Nasze Sklepy [online], Intermarche [dostęp 2019-07-04] .
  167. Znajdź sklep Lidl w Twojej okolicy [online], lidl.pl [dostęp 2020-02-24] (pol.).
  168. a (red.),Lwówek Śląski: Rozpoczęła się budowa Lidla | Lwówecki.info [online] [dostęp 2019-07-04] (pol.).
  169. Sklepy Netto: godziny otwarcia, adresy, mapa | Netto [online], netto.pl [dostęp 2019-07-04] (pol.).
  170. Sklepy Supermarkety POLOmarket godziny otwarcia dojazd [online], polomarket.pl [dostęp 2019-07-04] .
  171. Kolejny market [online], Jelonka.com, 8 lipca 2022 [dostęp 2024-05-14] (pol.).
  172. 10 ciekawych miast i miasteczek w Polsce, które trzeba zobaczyć [online], Onet Podróże, 5 lutego 2020 [dostęp 2020-02-28] (pol.).
  173. WeronikaW. Skupin WeronikaW.,Zaskakująco ciekawe miasta idealne na weekend w Polsce (Top 9) [online], PolskaZachwyca.pl, 2 listopada 2018 [dostęp 2020-02-28] (pol.).
  174. WeronikaW. Skupin WeronikaW.,11 miast z potencjałem, które warto odwiedzić w 2020 r. [online], PolskaZachwyca.pl, 21 stycznia 2020 [dostęp 2020-02-28] (pol.).
  175. WeronikaW. Skupin WeronikaW.,Średniowieczne miasta w Polsce. Które najstarsze? [online], PolskaZachwyca.pl, 4 sierpnia 2019 [dostęp 2020-02-28] (pol.).
  176. Urząd Statystyczny we Wrocławiu: Statystyczne Vademecum Samorządowca 2019. [dostęp 2024-01-01]. (pol.).
  177. Fundusze unijne w gminie (501-1000) | Serwis Samorządowy PAP [online], samorzad.pap.pl [dostęp 2020-02-28] .
  178. Lwówek Śląski [online], Lider [dostęp 2021-11-16] (pol.).
  179. Józef Andrzej Bossowski: Kolej w dolinie Bobru. Częstochowa: CMYK-ART, 2002, s. 36.ISBN 83-917138-1-4.
  180. https://irt.wroc.pl/pliki/studium_zagospodarowania_turystycznego_dolnoslaskich_odcinkow_szlakow_wodnych/files/assets/common/downloads/publication.pdf
  181. Ścieżki rowerowe na terenie miasta i gminy. [zarchiwizowane ztego adresu (2015-09-23)].
  182. Tablica tras rowerowych. [zarchiwizowane ztego adresu (2019-10-31)].
  183. Liczba turystów rocznie. [zarchiwizowane ztego adresu (2015-09-23)].
  184. Lwówecki Szlak Papieski. Zapomniana wizyta Karola Wojtyły [online], 16 października 2022 [dostęp 2025-04-14] .
  185. Szlak Papieski – Zamek Chojnik [online] [dostęp 2025-04-14] .
  186. SZLAKIEM PAPIESKIM PO SUDETACH., Darek | ZaczarowanePodróże.pl [online], www.zaczarowanepodroze.pl [dostęp 2025-04-14] .
  187. Szlak papieski w Sudetach [online], styl.interia.pl, 28 marca 2018 [dostęp 2025-04-14] (pol.).
  188. AlinaA. Gierak AlinaA.,Karol Wojtyła we wrześniu 1956 roku był na wycieczce rowerowej w naszym regionie. Teraz można wędrować Szlakiem Papieskim [online], Lwówek Śląski Nasze Miasto, 2 kwietnia 2025 [dostęp 2025-04-14] .
  189. Parafia pw. Świętego Marcina - Szlak Papieski [online], www.parafiasobieszow.pl [dostęp 2025-04-14] .
  190. Administrator,Via Regia [online], olesnicamala.info [dostęp 2016-03-16] .
  191. Szlak Tradycji Rzemieślniczych – Via Fabrilis. viafabrilis.eu. [dostęp 2015-08-19].
  192. Trasa Nordic Walking – Lwóweckie Towarzystwo Regionalne. [dostęp 2015-08-22].
  193. Szlak dolnośląskich zamków i pałaców [online], webcache.googleusercontent.com [dostęp 2018-06-18] .
  194. Szlaki Kulturowe: Mapka [online], szlakikulturowe.dolnyslask.pl [dostęp 2018-06-18] (pol.).
  195. Szlak Romański [online], polskieszlaki.pl [dostęp 2020-12-07] (pol.).
  196. Ścieżki i szlaki rowerowe. [zarchiwizowane ztego adresu (2015-09-23)].
  197. Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Lwówku Śląskim. biblioteka.lwowekslaski.pl. [dostęp 2015-08-25].
  198. Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Lwówku Śląskim [online], biblioteka.lwowekslaski.pl [dostęp 2017-08-02] .
  199. Organizacje Pozarządowe. [zarchiwizowane ztego adresu (2015-10-16)].
  200. Cpu-zeto.com.pl,IreneuszI. Sach IreneuszI.,KatarzynaK. Pieczarka KatarzynaK.,Lwówecki.info [online], lwowecki.info [dostęp 2018-01-11] [zarchiwizowane zadresu 2018-01-11] (ang.).
  201. Buty Sapera zagrają we Lwówku pierwszy koncert od 21 lat! – bobrzanie.pl – to co istotne w Bolcu, Bolesławiec, informacje, blogi, sport, rozrywka, humor, imprezy, wideo [online], bobrzanie.pl [dostęp 2018-01-11] (pol.).
  202. Daniel Antosik: Poszukiwacze szczęścia (wyszukiwarka: str. 19). jbc.jelenia-gora.pl, styczeń/luty 2007. [dostęp 2025-05-28]. (pol.).
  203. Agatowe Lato w Lwówku Śląskim: wystąpią m.in. Czerwone Gitary, Enej i Piersi [PROGRAM]. zgorzelec.naszemiasto.pl, 2017-07-06. [dostęp 2019-05-28]. (pol.).
  204. XXII Lwóweckie Lato Agatowe (12–14 lipca 2019). lla.lwowekslaski.pl. [dostęp 2025-05-28]. (pol.).
  205. Urząd Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], lwowekslaski.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  206. Muzeum Lwóweckie [online], Muzeum Lwóweckie [dostęp 2017-09-03] (pol.).
  207. Biuletyn Informacji Publicznej Gminy i Miasta Lwówek Śląski - Przetargi - Ogłoszenie Burmistrza Gminy i Miasta Lwówek Śląski o II przetargu ustnym nieograniczonym na sprzedaż nieruchomości: lokal użytkowy (byłe kino „Bajka”) usytuowany w budynku w Lwówku Śląskim przy ul. Jaśkiewicza 2 wraz z pomieszczeniami przynależnymi [online], www.bip.lwowekslaski.pl [dostęp 2018-08-10] (pol.).
  208. Odżyje kino w Lwówku [online] [dostęp 2018-08-10] (pol.).
  209. https://lwowecki.info/basen-miejski-w-lwowku-slaskim-cennik-2024/
  210. OTWIERAMY BASEN NA DZIEŃ DZIECKA! [online], lwowekslaski.pl [dostęp 2025-02-13] .
  211. https://www.facebook.com/BasenLwowekSlaski/
  212. Lwówecki basen zostanie otwarty 1 czerwca. [ZOBACZ CENY] [online], 27 maja 2024 [dostęp 2025-02-13] .
  213. y,Pływalnia Miejska – basen Lwówek Śląski cennik, opinie, godziny otwarcia [online], Baseny i Aquaparki w Polsce [dostęp 2025-02-13] .
  214. Szkolnastrona.pl: Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Bohaterów X Sudeckiej Dywizji Piechoty – Historia szkolnictwa we Lwówku Śl. w latach 1945–1958. sp2lwowek.szkolnastrona.pl. [dostęp 2015-08-17].
  215. Lista szkół – Gmina Lwówek Śląski. szkolygminalwowekslaski.szkolnictwa.pl. [dostęp 2015-08-17].
  216. Rafał Matuszak: Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych w Lwówku Śląskim. zsoiz.home.pl. [dostęp 2015-08-17]. [zarchiwizowane ztego adresu (2015-08-11)].
  217. Krzysztof Zając: Reaktywacja „Kuriera Lwóweckiego”. lwowekslaski.pl. [dostęp 2015-08-19]. [zarchiwizowane ztego adresu (2015-10-15)].
  218. Gazeta Lwowek24 – Lwowek24.pl [online], 21 czerwca 2023 [dostęp 2023-12-18] (pol.).
  219. Robert Zawadzki: „Głos Lwówecki” w latach 1954–1955. [dostęp 2015-08-22].
  220. Lwówek Śląski. [dostęp 2017-07-16].
  221. 1 Maja Lwówek Śląski 1974. KarkonoszeInfo 2011-04-13. [dostęp 2017-07-16].
  222. Rosjanie kręcą serial [online], Telewizja Łużyce, 30 maja 2011 [dostęp 2019-07-02] [zarchiwizowane zadresu 2019-07-02] (pol.).
  223. Na planie filmowym [online], Telewizja Łużyce, 6 czerwca 2011 [dostęp 2019-07-02] [zarchiwizowane zadresu 2019-07-02] (pol.).
  224. Dwutygodnik Ziemia Lubańska – Nie chcą zagrać w filmie [online], zl.xn--luba24-leb.pl [dostęp 2019-07-02] .
  225. Bolesławiec i Lwówek na planie filmowym [online] [dostęp 2017-07-16] (pol.).
  226. Echa przeszłości 145 Wyzwolenie Lwówka Śląskiego. Archiwum Łużyce 2015-03-26. [dostęp 2017-07-16].
  227. Absurdy drogowe [online], player.pl [dostęp 2018-03-13] .
  228. https://web.archive.org/web/20180314191232/http://lwowecki.info/pl/6228/59/c/program-absurdy-drogowe-z-lwowka-slaskiego.html W artykule jest błąd; podano odcinek 10 serii 7, a omawiany odcinek to 7 w 6 serii.
  229. MonikaM. Sołowiej MonikaM.,Telewizja Echo24 o Lwówku Śląskim [online], lwowekslaski.pl [dostęp 2018-03-13] [zarchiwizowane zadresu 2018-03-14] (pol.).
  230. Lwówek Śląski i okolice. SudeckieHoryzontyTV 2014-10-30. [dostęp 2017-07-16].
  231. Miejsca na mapie Dolnego Śląska Lwówek Śląski. tadeuszsiwek 2011-11-02. [dostęp 2017-07-16].
  232. Na szlakach historii – Lwówek Śląski. TV Regionalna pl 2014-03-28. [dostęp 2017-07-16].
  233. Lwówek Śląski – Ratusz. G-Art Studio 2012-09-03. [dostęp 2017-07-16].
  234. Lwówek Ślaski „Oblicza miasta. Zmiany w architekturze Powiatu Lwóweckiego”. PiMBPLwowekSlaski 2013-05-20. [dostęp 2017-07-16].
  235. Kreis Löwenberg/Schlesien. Freies Schlesien 2011-11-18. [dostęp 2017-07-16].
  236. Przedwojenny Dolny Śląsk (Niederschlesien) Cz. 3 z 3. Grzegorz Sanik 2014-09-14. [dostęp 2017-07-16].
  237. Löwenberg-Niederschlesien.wmv. Schlesier von Ohlau 2011-11-10. [dostęp 2017-07-16].
  238. abZakochaj się w Polsce – Lwówek Śląski [online], VOD Tvp.pl [dostęp 2020-11-01] (pol.).
  239. Parafie i dekanaty – Diecezja Legnicka [online] [dostęp 2020-05-12] (pol.).
  240. Rejony duszpasterskie – Diecezja Legnicka [online] [dostęp 2020-05-12] (pol.).
  241. abZbory [online], adwent.pl [dostęp 2023-08-07] .
  242. abZbory [online], baptysci.pl [dostęp 2023-08-07] [zarchiwizowane zadresu 2024-10-07] .
  243. abO nas [online], kzlwowek.pl [dostęp 2023-08-07] .
  244. Dane wedługwyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowyjw.org [dostęp 2020-07-22] .
  245. Vademecum Samorządowca.
  246. PWiK Bolesławiec. [zarchiwizowane ztego adresu (2012-11-19)].
  247. Mecze – Czarni Lwówek Śląski. 90minut.pl. [dostęp 2015-08-17].
  248. Skarb - Czarni Lwówek Śląski [online], www.90minut.pl [dostęp 2025-02-13] .
  249. Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Bohaterów X Sudeckiej Dywizji Piechoty – Hala i Orlik. sp2lwowek.szkolnastrona.pl. [dostęp 2015-11-06].
  250. Lwówecki.info. lwowecki.info. [dostęp 2015-11-06]. [zarchiwizowane ztego adresu (2016-03-04)].
  251. Komunix Sp. z o.o. -> MaciejK.S.-> M. Cetler Komunix Sp. z o.o. -> MaciejK.S.-> M.,BIP: Komenda Powiatowa Policji w Lwówku Śląskim [online], www.bip.gov.pl [dostęp 2025-02-13] [zarchiwizowane zadresu 2013-07-12] .
  252. J.S.K.J.S.K. Internet J.S.K.J.S.K.,Komenda Powiatowa Policji w Lwówku Śląskim [online], Komenda Powiatowa Policji w Lwówku Śląskim [dostęp 2025-02-13] .
  253. Prokuratura Rejonowa w Lwówku Śląskim - Prokuratura Okręgowa w Jeleniej Górze - Portal Gov.pl [online], Prokuratura Okręgowa w Jeleniej Górze [dostęp 2025-02-13] .
  254. Rada Miejska w Lwówku Śląskim: Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy i miasta Lwówek Śląski. BIP. [dostęp 2024-01-01]. (pol.).
  255. Miasta partnerskie [online], lwowekslaski.pl [dostęp 2017-11-18] (pol.).
  256. Uroczysta Sesja Rady Miejskiej w Lwówku Śląskim [online], lwowekslaski.pl [dostęp 2017-11-25] [zarchiwizowane zadresu 2017-08-05] (pol.).
  257. Chrastava – polski. chrastava.cz. [dostęp 2015-08-10].
  258. BIP LwówekB.L. Śląski BIP LwówekB.L.,BIP Lwówek Śląski, 24 czerwca 2017 .
  259. płk w st. spocz. Edward Jakubowski – 90 lat [online], radar.jgora.pl [dostęp 2017-08-04] .
  260. Zwi_zek Kombatantów RP i Byłych WięĽniów Politycznych [online], kombatantpolski.pl [dostęp 2017-06-24] [zarchiwizowane zadresu 2017-08-04] .
  261. Herweynen Family: Elim Christian Center Poland [online], elimcenter.pl [dostęp 2017-08-04] (ang.).
  262. BIP Lwówek Śląski. [zarchiwizowane ztego adresu (2015-10-16)].
  263. Biuletyn Informacji Publicznej Gminy i Miasta Lwówek Śląski. Prawo lokalne. Uchwały Rady. Uchwała nr XXXVIII/321/17 Rady Miejskiej w Lwówku Śląskim z dnia 29 czerwca 2017 r. w sprawie nadania Panu Kenneth Herweynen tytułu Zasłużony dla Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], bip.lwowekslaski.pl [dostęp 2017-09-14] (pol.).
  264. Mistrz odchodzi | Jelenia Góra Nasze Miasto [online], jeleniagora.naszemiasto.pl [dostęp 2020-07-09] [zarchiwizowane zadresu 2017-08-04] (pol.).
  265. CoWRegionie.pl – Lwówek Śląski, Lubań, Świeradów, Gryfów, Bolesławiec. cowregionie.webdreamers.pl. [dostęp 2015-08-08].
  266. Ludwik Kaziów.com [online], facebook.com [dostęp 2020-04-24] (pol.).
  267. Michael Canov – čestný občan Lwówek Śląski. chrastava.cz. [dostęp 2015-08-08].
  268. Biuletyn Informacji Publicznej Gminy i Miasta Lwówek Śląski. Prawo lokalne. Uchwały Rady. Uchwała nr XXXVIII/323/17 Rady Miejskiej w Lwówku Śląskim z dnia 29 czerwca 2017 r. w sprawie nadania Panu Arturowi Drozdowiczowi tytułu Zasłużony dla Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], bip.lwowekslaski.pl [dostęp 2017-09-14] (pol.).
  269. Biuletyn Informacji Publicznej Gminy i Miasta Lwówek Śląski. Prawo lokalne. Uchwały Rady. Uchwała nr XXXVIII/322/17 Rady Miejskiej w Lwówku Śląskim z dnia 29 czerwca 2017 r. w sprawie nadania Góralskiemu Teatrowi Pieśni „Dunawiec” tytułu Zasłużony dla Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], bip.lwowekslaski.pl [dostęp 2017-09-14] (pol.).
  270. Biuletyn Informacji Publicznej Gminy i Miasta Lwówek Śląski. Prawo lokalne. Uchwały Rady. Uchwała mr XXXVIII/325/17 Rady Miejskiej w Lwówku Śląskim z dnia 29 czerwca 2017 r. w sprawie nadania Panu Józefowi Borowcowi tytułu Zasłużony dla Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], bip.lwowekslaski.pl [dostęp 2017-09-14] (pol.).
  271. Biuletyn Informacji Publicznej Gminy i Miasta Lwówek Śląski. Prawo lokalne. Uchwały Rady. Uchwała nr XXXVIII/324/17 Rady Miejskiej w Lwówku Śląskim z dnia 29 czerwca 2017 r. w sprawie nadania Lwóweckiemu Ośrodkowi Kultury tytułu Zasłużony dla Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], bip.lwowekslaski.pl [dostęp 2017-09-14] (pol.).
  272. Cpu-zeto.com.pl,IreneuszI. Sach IreneuszI.,KatarzynaK. Pieczarka KatarzynaK.,Lwówecki.info [online], lwowecki.info [dostęp 2017-09-14] [zarchiwizowane zadresu 2018-10-05] (ang.).
  273. Wielka feta na 800-lecie Lwówka Śląskiego [online] [dostęp 2017-09-14] (pol.).
  274. Biuletyn Informacji Publicznej Gminy i Miasta Lwówek Śląski. Prawo lokalne. Uchwały Rady. Uchwała nr XXXVIII/320/17 Rady Miejskiej w Lwówku Śląskim z dnia 29 czerwca 2017 r. w sprawie nadania Zespołowi „Jarzębina” tytułu Zasłużony dla Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], bip.lwowekslaski.pl [dostęp 2017-09-14] (pol.).
  275. Biuletyn Informacji Publicznej Gminy i Miasta Lwówek Śląski. Prawo lokalne. Uchwały Rady. Uchwała nr XXXVIII/319/17 Rady Miejskiej w Lwówku Śląskim z dnia 29 czerwca 2017 r. w sprawie nadania ZHP Lwówek Śląski tytułu Zasłużony dla Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], bip.lwowekslaski.pl [dostęp 2017-09-14] (pol.).
  276. l,IreneuszI. Sach IreneuszI.,KatarzynaK. Pieczarka KatarzynaK.,Lwówecki.info [online], lwowecki.info [dostęp 2018-02-09] [zarchiwizowane zadresu 2018-02-10] (ang.).
  277. Urząd Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], lwowekslaski.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  278. abcdUrząd Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], lwowekslaski.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  279. Urząd Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], lwowekslaski.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  280. Biuletyn Informacji Publicznej Gminy i Miasta Lwówek Śląski. Prawo lokalne. Uchwały Rady. Uchwała nr XVII/117/19 Rady Miejskiej w Lwówku Śląskim z dnia 30 grudnia 2019 r. w sprawie nadania Panu Władysławowi Grześków pośmiertnie tytułu Zasłużony dla Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], bip.lwowekslaski.pl [dostęp 2020-01-19] .
  281. a (red.),Honorowy Obywatel oraz Zasłużony dla Gminy i Miasta Lwówek Śląski | Lwówecki.info [online] [dostęp 2020-01-19] (pol.).
  282. Biuletyn Informacji Publicznej Gminy i Miasta Lwówek Śląski. Prawo lokalne. Uchwały Rady. Uchwała nr XVII/116/19 Rady Miejskiej w Lwówku Śląskim z dnia 30 grudnia 2019 r. w sprawie nadania Panu Zdzisławowi Mireckiemu tytułu Zasłużony dla Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], bip.lwowekslaski.pl [dostęp 2020-01-19] .
  283. Biuletyn Informacji Publicznej Gminy i Miasta Lwówek Śląski. Prawo lokalne. Uchwały Rady. Uchwała nr XVII/118/19 Rady Miejskiej w Lwówku Śląskim z dnia 30 grudnia 2019 r. w sprawie nadania Panu Juliuszowi Naumowiczowi pośmiertnie tytułu Zasłużony dla Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], bip.lwowekslaski.pl [dostęp 2020-01-19] .
  284. Biuletyn Informacji Publicznej Gminy i Miasta Lwówek Śląski. Prawo lokalne. Uchwały Rady. Uchwała nr XVII/122/19 Rady Miejskiej w Lwówku Śląskim z dnia 30 grudnia 2019 r. w sprawie nadania Panu Antoniemu Stryjewskiemu tytułu Honorowy Obywatel Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], bip.lwowekslaski.pl [dostęp 2020-01-19] .
  285. Biuletyn Informacji Publicznej Gminy i Miasta Lwówek Śląski. Prawo lokalne. Uchwały Rady. Uchwała nr XVII/119/19 Rady Miejskiej w Lwówku Śląskim z dnia 30 grudnia 2019 r. w sprawie nadania Panu Januszowi Szupszyńskiemu pośmiertnie tytułu Zasłużony dla Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], bip.lwowekslaski.pl [dostęp 2020-01-19] .
  286. Biuletyn Informacji Publicznej Gminy i Miasta Lwówek Śląski. Prawo lokalne. Uchwały Rady. Uchwała nr XVII/120/19 Rady Miejskiej w Lwówku Śląskim z dnia 30 grudnia 2019 r. w sprawie nadania Panu Jean-Pierre Wadoux tytułu Honorowy Obywatel Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], bip.lwowekslaski.pl [dostęp 2020-01-19] .
  287. Biuletyn Informacji Publicznej Gminy i Miasta Lwówek Śląski. Prawo lokalne. Uchwały Rady. Uchwała nr XVII/121/19 Rady Miejskiej w Lwówku Śląskim z dnia 30 grudnia 2019 r. w sprawie nadania Panu Ireneuszowi Witkowskiemu tytułu Honorowy Obywatel Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], bip.lwowekslaski.pl [dostęp 2020-01-19] .
  288. abcHistoria szkoły [online], zsoiz.home.pl [dostęp 2017-07-20] [zarchiwizowane zadresu 2017-06-07] (pol.).
  289. AndrzejA. Łebkowski AndrzejA.,Bernard Zwinny [online], zamki.name [dostęp 2017-07-22] (pol.).
  290. Cerasinus Jan, [w:]Encyklopedia PWN [online],Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-07-20] .
  291. abGeocaching,Mury miejskie – basteja Archonattiego [online] [dostęp 2017-09-21] (ang.).
  292. Johann JacobJ.J. Vogel Johann JacobJ.J.,Leipzigisches Geschicht-buch, oder, Annales, das ist: Jahr- und Tage-Bücher der weltberühmten königl. und churfürstlichen sächsischen Kauff- und Handels-Stadt Leipzig..., F. Lanckischens sel. erben, 1714 [dostęp 2017-07-16] (niem.).
  293. PrzemysławP. Wiater PrzemysławP.,JoannaJ. Broniarczyk JoannaJ.,Słownik Biograficzny Ziemi Jeleniogórskiej: Georg Wichmann [online], jbc.jelenia-gora.pl [dostęp 2017-08-07] .
  294. Generalmajor Günther Klammt [online], geocities.ws [dostęp 2017-07-16] .
  295. inauthor: Józef Andrzej Bossowski [online], google.com [dostęp 2020-05-12] .
  296. Bossowski, Józef Andrzej [WorldCat Identities] [online], worldcat.org [dostęp 2020-07-09] .
  297. Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 2020-05-12] .
  298. Odszedł Józef Andrzej Bossowski – nasz brat [online], bractwopiwne.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  299. Uwodzę, straszę, namawiam… | [online] [dostęp 2020-11-30] (pol.).
  300. Roman Kulczycki wybory 2015 do sejmu (Legnica) – KW Prawo i Sprawiedliwość [online], web.archive.org, 9 stycznia 2020 [dostęp 2020-11-30] [zarchiwizowane zadresu 2020-01-09] .
  301. BIP Urząd Miejski w Głogowie – Dokument [online], glogow.bip.info.pl [dostęp 2020-11-30] .
  302. Prof. dr hab. Małgorzata Masternak-Kubiak, [w:] archiwalna baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-11-30] .
  303. lwowecki.info/wybitni-sportowy-ktorzy-przyszli-na-swiat-w-lwowku-slaskim/
  304. Złota księga nauk społecznych 2014, wyd. Mastermedia sp. z o.o. i wyd. Helion, Gliwice 2014, s. 121–122.
  305. a (red.),Marta Lempart potwierdza swój udział w proteście w Lwówku Śląskim | Lwówecki.info [online] [dostęp 2020-11-30] (pol.).
  306. Lwówek na sygnale [online], facebook.com [dostęp 2020-11-30] (pol.).
  307. SaraS. Watrak SaraS.,Kim jest Marta Lempart? To nie tylko feministka i działaczka? Nieznane fakty! Więcej o liderce Ogólnopolskiego Strajku Kobiet [online], Nowości Dziennik Toruński, 27 listopada 2020 [dostęp 2020-11-30] (pol.).
  308. Marta Lempart – Fact-Check. Politycy pod kontrolą! [online], Demagog [dostęp 2020-11-30] (pol.).
  309. abŻyciorysy [online], Życiorysy [dostęp 2020-11-30] (pol.).
  310. Cpu-zeto.com.pl,IreneuszI. Sach IreneuszI.,KatarzynaK. Pieczarka KatarzynaK.,Lwówecki.info [online], lwowecki.info [dostęp 2017-08-09] [zarchiwizowane zadresu 2017-08-09] (ang.).
  311. http://lwowecki.info/pl/2866/drukuj-artykul.html.
  312. IreneuszI. Sach IreneuszI.,KatarzynaK. Pieczarka KatarzynaK.,Lwówecki.info [online], lwowecki.info [dostęp 2018-01-11] [zarchiwizowane zadresu 2018-01-11] (ang.).
  313. Wojciech Szczerepa [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2019-02-20] (pol.).
  314. Robert Primke [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2019-02-20] (pol.).
  315. Urząd Gminy i Miasta Lwówek Śląski [online], lwowekslaski.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
  316. a (red.),Zaproszenie na spotkanie autorskie [online], Lwówecki.info [dostęp 2019-07-04] (pol.).
  317. AndrzejA. Łebkowski AndrzejA.,Lwówek Śląski [online], zamki.name [dostęp 2017-07-25] (pol.).
  318. Turniej rycerski w średniowiecznym Lwówku – Tajemnice Dolnego Śląska [online], tajemnicedolnegoslaska.cba.pl [dostęp 2017-07-21] [zarchiwizowane zadresu 2017-08-02] (pol.).
  319. Lwówek Śląski – Aktualności [online], lwowekslaski.pl [dostęp 2017-07-21] (pol.).
  320. Redakcja,Lwówek Śląski: Skwer im. Napoleona I Bonaparte | Lwówecki.info [online] [dostęp 2022-01-24] (pol.).
  321. Castiglione,Napoleon.org.pl – August-Wilhelm Neidhardt von Gneisenau (1760-1831) [online], napoleon.org.pl [dostęp 2017-08-02] (pol.).
  322. Historia lwóweckiego browaru – Tajemnice Dolnego Śląska [online], tajemnicedolnegoslaska.cba.pl [dostęp 2017-07-24] [zarchiwizowane zadresu 2018-02-16] (pol.).
  323. l,Zaczarowane fisharmonie [online], palacwlen.pl [dostęp 2016-03-09] [zarchiwizowane zadresu 2016-04-10] .
  324. Anna. Red.A.R. Noga Anna. Red.A.R.,Karkonosze: Kultura i Turystyka, 2006, nr 5 (241) [online], 2006 [dostęp 2017-08-09] (ang.).
  325. AnnaA. Szczodrak AnnaA.,JoannaJ. Broniarczyk JoannaJ.,Słownik Biograficzny Ziemi Jeleniogórskiej: Max Wislicenus [online], jbc.jelenia-gora.pl [dostęp 2017-08-07] .
  326. Lwówek Śląski – Ślub jak z bajki. Atrakcje turystyczne Lwówka Śląskiego. Ciekawe miejsca Lwówka Śląskiego [online], polskaniezwykla.pl [dostęp 2017-08-07] .
  327. abBoberhaus i jego tajemnice–Tajemnice Dolnego Śląska [online], tajemnicedolnegoslaska.cba.pl [dostęp 2017-11-25] [zarchiwizowane zadresu 2017-12-08] (pol.).
  328. Nadleśnictwo Lwówek Śląski – Lasy Państwowe [online], lwowek.wroclaw.lasy.gov.pl [dostęp 2017-08-04] (pol.).
  329. K.K.,Lejtnant Biełousow [online], Lwóweckie Towarzystwo Regionalne, 7 lutego 2016 [dostęp 2017-08-09] .
  330. David M.D.M. Cheney David M.D.M.,Bishop Rudolf Müller [Catholic-Hierarchy] [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2017-07-20] .
  331. Szkoła sercem malowana...: Mieczysław Żołądź – bolesławiecki Leonardo da Vinci [online], Szkoła sercem malowana... [dostęp 2017-08-25] .
  332. Cafe Galeria Miliński [online], milinski.pl [dostęp 2017-08-25] (pol.).
  333. Czy w tym zamku straszy? Legendy o zamkach polskich – Księgarnia Średniowieczna [online], sredniowieczna.com [dostęp 2017-07-21] (pol.).
  334. Benjamin Gottlieb SutoriusDie Geschichte von Löwenberg aus Urkunden und Handschriften gesammlet: Erster Theil, Bunzlau 1784, str 98.
  335. WIK,Lwówek Śląski zasłynął dzięki skarbom ziemi, „wroclaw.naszemiasto.pl”, 6 sierpnia 2011 [dostęp 2017-07-12] (pol.).
  336. FriedrichF. Lucae FriedrichF.,Schlesiens curiose Denckwürdigkeiten oder vollkommene Chronica Von Ober- und Nieder-Schlesien..., Knoch, 1689 [dostęp 2020-03-29] (cz.).
  337. Prezydent USA na Dolnym Śląsku [online], istotne.pl [dostęp 2020-02-28] (pol.).
  338. Gdzie w Lwówku Śląskim jest skwer Aleksandra hrabiego Fredry?. lwowecki.info. [zarchiwizowane ztego adresu (2017-08-10)]. [dostęp 2022-04-15] (pol.).
  339. Lwówek Śląski – Pomnik Napoleona Bonaparte. Atrakcje turystyczne Lwówka Śląskiego. polskaniezwykla.pl. [dostęp 2015-08-24].
  340. Robert Primke: Władcy we Lwówku. [dostęp 2015-08-22].
  341. Szlakiem papieskim po Sudetach – relacja, zdjęcia, mapa [online], Polskie Szlaki [dostęp 2019-04-23] .
  342. n,Lwówecki Szlak Papieski. Zapomniana wizyta Karola Wojtyły [online], infolwowek24.pl, 23 lutego 2019 [dostęp 2019-04-23] (pol.).
  343. Czy ktoś jeszcze pamięta hymn Lwówka Śląskiego [online], infolwowek24.pl, 21 listopada 2016 [dostęp 2019-07-04] (pol.).
  344. Z. Milczarek: Treść hymnu szkolnego. Załącznik nr 4 do Statutu Szkoły Podstawowej Nr 2 im. Bohaterów 10 Sudeckiej Dywizji Piechoty we Lwówku Śląskim. SP2 Lwówek. [dostęp 2015-08-19]. [zarchiwizowane ztego adresu]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Gmina Lwówek Śląski
Miastawojewództwa dolnośląskiego
Miasta powiatowe
Miasta gminne

Herb województwa dolnośląskiego

Powiat lwówecki
Miasta
Gminy miejsko-wiejskie

Powiat lwówecki

Powiat lwówecki (1946–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta (1945–75)
Gminy wiejskie
(1945–54 i 1973–75)
Gromady (1954–72)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lwówek_Śląski&oldid=78111070
Kategorie:
Ukryte kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp