Luksemburg (lb.Lëtzebuerg,fr.Luxembourg,niem.Luxemburg) –miasto igmina, siedziba administracyjna kantonuLuksemburg orazstolicaWielkiego Księstwa Luksemburga. Do 3 października 2015 miasto leżało w dystrykcieLuksemburg. Jest centrum administracyjnym i finansowym państwa; położone na południu kraju, nad miejscem połączenia rzekAlzette iPétrusse. W Luksemburgu ma swoją siedzibę kilka instytucjiUnii Europejskiej, w tym jejTrybunał Sprawiedliwości. Liczy 132 780 mieszkańców (1 stycznia 2023) i tym samym jest pod względem liczby mieszkańców największym miastem w kraju.
W miejscu dzisiejszego miasta istniały już prawdopodobnie zabudowania w czasachCesarstwa Rzymskiego, lecz obecnie za moment powstania Luksemburga przyjmuje się rok 963 gdy wywodzący się z lokalnego rodu Zygfryd kupił od opactwa benedyktyńskiego wTrewirzecastellum quod dicitur Lucilinburhuc – niewielkizamek zbudowany na skale przy dawnejdrodze rzymskiej zReims do Trewiru. Zygfryd zbudował nowy zamek na skale zwanejBock, w pobliżu której rozrosła się osada miejska. Sam Zygfryd jest dziś uznawany za pierwszego hrabiego Luksemburga, choć sam nie posługiwał się tym tytułem. Miejscowość otrzymała prawa miejskie w 1244. Z racji strategicznego położenia było bardzo silnie ufortyfikowane i bardzo często przechodziło z rąk do rąk. W 1443 roku książę burgundzkiFilip Dobry odkupił odElżbiety z Goerlitz Luksemburg i wkroczył do miasta rozpoczynając okres rządówKsięstwa Burgundii trwający do śmierciMarii Burgundzkiej w 1482 roku. Po niej miasto odziedziczył jej synFilip Piękny, który założył dynastię hiszpańskichHabsburgów. W 1542 i ponownie w 1543Franciszek I Walezjusz zdobył miasto i zburzył stary zamek hrabiów luksemburskich, jednak jego rządy nie trwały długo. Po ponownym opanowaniu Luksemburga przez hiszpańskich Habsburgów, w 1684 miasto zostało zdobyte przezFrancuzów, którzy następnie otoczyli je systemem nowoczesnych fortyfikacji według projektuSebastiana Vauban. Po zakończeniuWojny o Palatynat w roku 1697 miasto powróciło w ręceHiszpanii, a powojnie o sukcesję hiszpańską przeszło w ręceAustrii.
Podczasrewolucji francuskiej miasto zostało dwukrotnie zajęte przez Francję – na krótko w 1793 roku i ponownie po siedmiu miesiącach oblężenia, po którym francuski inżynierLazare Carnot stwierdził, że Luksemburg to najlepsza twierdza na świecie pozaGibraltarem, w związku z czym zaczęto określać miasto jako„Gibraltar Północy”. Po 1815 roku miasto znajdowało się podpruską kontrolą wojskową. Po kryzysie luksemburskim w 1867 roku na podstawietraktatu londyńskiego miasto opuścił garnizon pruski i rozpoczęto trwającą szesnaście lat rozbiórkę potężnych fortyfikacji twierdzy.
Po wybuchuI wojny światowej, mimo ogłoszonej przez Luksemburg neutralności, 2 sierpnia 1914 roku miasto zajęliNiemcy, którzy następnie od 30 sierpnia przenieśli tu na cztery lata swój sztab. W czasieII wojny światowej od 1940 roku pod okupacją niemiecką. 10 września 1944 roku wyzwolone przez wojskaamerykańskie. W grudniu 1944 i styczniu 1945 roku był ostrzelany przez Niemców 183 pociskami z działaV3 z okolicLampaden kołoTrewiru.
Historycznasieć tramwajowa w Luksemburgu została zamknięta w 1964 r. w ramach ogólnego spadku liczby tramwajów w Europie, ale miasto przywróciło tramwaje pod koniec 2017 r[2].
Od 29 lutego 2020 r. korzystanie z całego transportu publicznego w Luksemburgu (autobusy, tramwaje i pociągi) jest bezpłatne[3].
W 1929 roku w Luksemburgu powstał Związek Chrześcijańskich Robotników Polskich, którego kontynuatorem od 1958 r. jest Związek Polaków im. Fryderyka Chopina(Union des Polonais Fryderyk Chopin au Grand Duché de Luxembourg). W mieście działa także Polskie Towarzystwo Kulturalne w Luksemburgu(L’Association Culturelle Polonaise à Luxembourg).
Od 2007 r. prężnie działa stowarzyszeniepolska.lu, które propaguje polską kulturę (Festiwal Kultury Polskiej). Dni Teatru Polskiego pełni rolę portalu medialnego.
Corocznie na placu Glacis(Champ du Glacis) odbywa się dobroczynny festiwalSchueberfouer organizowany od 1340, kiedy to został zainicjowany przez księciaJana Luksemburskiego.
pozaMetz,Saarbrücken iTrewirem Luksemburg jest centrum europejskiego rejonuSaarLorLux. Od 2006 roku cztery wyżej wspomniane miasta tworzą sieć, tak zwanąQuattroPole. Miasta współpracują ze sobą na różne sposoby (komunikacja,festiwale, wydarzenia kulturalne).
.svg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.svg)
