 | |||
2.svg) Herb cesarski Bonapartów | |||
 monogram Ludwika I | |||
| król Holandii | |||
| Okres | |||
|---|---|---|---|
| Poprzednik | |||
| Następca | |||
| Dane biograficzne | |||
| Dynastia | |||
| Data i miejsce urodzenia | |||
| Data i miejsce śmierci | |||
| Ojciec | |||
| Matka | |||
| Rodzeństwo | |||
| Żona | |||
| Dzieci | Napoleon Karol Bonaparte, | ||
| Odznaczenia | |||
   | |||
| |||
Ludwik Napoleon Bonaparte,fr.Louis Napoléon Bonaparte, Prince Impérial, Roi de Hollande (ur.2 września1778 wAjaccio, zm.25 lipca1846 wLivorno) – czwarty synCarlo Maria Buonaparte i jego małżonkiLetycji, młodszy bratNapoleona Bonaparte oraz ojciecNapoleona III.
Po śmierci ojca w1785 Ludwika wziął do siebie jego starszy brat, porucznik artylerii –Napoleon, który osobiście uczył go przedmiotów wojskowych,historii,geografii i języków. Młodzieniec walczył w kampaniach brata weWłoszech iEgipcie. Po tej ostatniej dostał awans napułkownika, zaś po koronacji brata na cesarza zostałgenerałem brygady i otrzymał później – jako ostatni francuski wojskowy – honorowy tytułkonetabla Francji. W roku1806 Napoleon rozwiązał położoną na terenieNiderlandów RepublikęBatawii i stworzyłKrólestwo Holandii, tron którego przekazał Ludwikowi.
Ludwik zwany terazLodewijk I początkowo wzdragał się przed przyjęciem korony, od lat cierpiał na silnyreumatyzm i obawiał się wilgotnego klimatu Niderlandów, ale w końcu ugiął się przed wolą brata. Także entuzjazm Holendrów dla monarchii był raczej umiarkowany – przed rewolucją walczyli długo z monarchistycznymi ambicjamistadhouderów z dynastiiorańskiej, którzy byli władcami obieralnymi i pełnili funkcje czysto reprezentatywne, ale wobec wszechwładzy Francji Niderlandczycy musieli w apatii czekać, jakie będą poczynania nowego władcy, któremu bardzo trudno przychodziło opanowanie mowy niderlandzkiej.
Ludwik starał się być dobrym władcą: założył wiele istniejących do dziś dnia instytucji kulturalnych jak Akademię Nauk (Koninklijk Instituut van Wetenschapen), Bibliotekę Królewską (Koninklijke Bibliotheek) i sławne Muzeum Narodowe (Rijksmuseum). Po wybuchu statku z prochem wLejdzie w r.1807 osobiście pośpieszył na miejsce katastrofy i kierował pracami ratowniczymi, podobnie postąpił przy wielkiejpowodzi roku1809, gdy dając przykład wszystkim nosił worki z piaskiem dla wzmocnienia wałów. Otrzymał wtedy przydomekLudwika Dobrego. Przeprowadził także na wzór francuski reformę administracyjną kraju, dzieląc go na dziesięćdepartamentów, co wzmocniło centralne władze wHadze.
Ludwik prowadził bardzo liberalną politykę religijną. Wyznawcy religiiżydowskiej ikatolickiej posiadali wprawdzie od czasuRepubliki Batawskiej na papierze te same prawa, co większośćprotestancka, ale w rzeczywistości byli nadaldyskryminowani – Ludwik dopuścił ich do urzędów państwowych i zwrócił katolikom wiele kościołów zagarniętych przez protestantów, m.in. Katedrę św. Jana w’s-Hertogenbosch. Dokonał także reformy prawa, wprowadzając oparte naKodeksie Napoleona Kodeks cywilnyBurgerlijk Wetboek i Kodeks karnyWetboek van Strafrecht.
Z drugiej strony nie brakowało krytyki odpoddanych Ludwika. Oszczędnym z natury Holendrom nie podobała się niesłychana pompa dworu królewskiego i coraz nowe rezydencje, które Ludwik wznosił lub przebudowywał, uciekając przed wilgotnym klimatem zHagi doUtrechtu, stamtąd doAmsterdamu, gdzie kazał przebudować ratusz na pałac królewski (którym do dziś jest), na koniec doHaarlem, gdzie zaczął wznosić nową rezydencję, której już nie dokończył.
Konflikt z Napoleonem wzrastał na sile. Cesarz ciągle zarzucał bratu, że preferuje interesy holenderskie przed francuskimi, zażądał od niego w r.1808 dostarczenia 40 000 wyekwipowanych żołnierzy, co było niemożliwe dla kraju liczącego dwa miliony mieszkańców i udręczonegokontrybucjami francuskimi, wobec czego Ludwik odmówił. Odmówił także wprowadzenia powszechnej służby wojskowej. W tym samym roku Napoleon ogłosił blokadę kontynentalną przeciwAnglii – zakaz jakiegokolwiek handlu z tym krajem – czego Holendrzy, naród kupiecki i żeglarski, nie chcieli się trzymać. W roku1809 Anglicy zajęli wyspęWalcheren i otworzyli przez to drogę doAntwerpii, dokonując masakry słabych oddziałów holenderskich. Wyparł ich dopiero na wiosnę tego roku sam Napoleon i wezwał brata do Paryża, gdzie zaproponował mu objęcie tronuHiszpanii, na co Ludwik się nie zgodził. Powrócił do Holandii, gdzie1 lipca1810 abdykował na rzecz swojego synaNapoleona Ludwika (1804–1831), ale Napoleon już powziął decyzjęaneksji Holandii przez Francję i wysłał tam wojska. Nominalnie Ludwikowi pozostał tytuł wielkiego księciaBergu iKleve, który mu przysługiwał do1813.
Po abdykacji Ludwik przebywał najpierw w Czechach, wTeplicach, a po upadku Napoleona przeniósł się doFlorencji, gdzie żył pod nazwiskiem hrabiegode Saint-Leu (nadanie brata z r.1805). Zmarł wLivorno w roku1846. Pochowany został wSaint-Leu-la-Forêt w pobliżu Paryża, obok dwóch starszych synów.
Wymuszone przez Napoleona w1801 małżeństwo Ludwika z córką swej żonyJózefiny,Hortensją, było dla obojga partnerów bardzo nieszczęśliwe, w związku z czym małżonkowie szukali pocieszenia w niezliczonych miłostkach. Mieli mimo to trzech synów:
Ludwik miał także nieślubnego syna –François de Castelvecchio (1826 – 1869).
| Republika Zjednoczonych Prowincji (Namiestnicy) (1581–1795) |
|
|---|---|
| Królestwo Holandii (1806–1810) | |
| Królestwo Niderlandów (od 1815) |
|
|
