| męczennica | |||
 Ikona prawosławna wklasztorze w Walaam. | |||
| Data i miejsce urodzenia | ok. 860 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |||
| Czczona przez | |||
| Wspomnienie | 16 września(kat.) | ||
| Patronka | krainy czeskiej (łac. Bohemii) | ||
| |||
Ludmiła Czeska, Ludmiła z Bohemii, Święta Ludmiła,czes.Svatá Ludmila,cs.Muczenica Ludmiła, kniaginia Czeszskaja (ur. ok.860 wMielniku, zm.15 września921 wTetínie, 2 km odBerounu)[1] –czeska księżna,męczennica iświęta Kościoła katolickiego orazprawosławnego, żonaBorzywoja I, babkaWacława I Świętego.
Ludmiła była córkąSławibora, księcia pszowskiego lub milczańskiego. W nieznanym bliżej roku poślubił ją Borzywoj I, książę Czech.
Przeżyła swojego męża, a także dwóch synów, panujących kolejno w Czechach:Spitygniewa I (zm.915) iWratysława I (zm.921). Wiadomo, że wychowywała syna tego ostatniego –Wacława.
Nie wiadomo, czy w lutym921 roku w chwili śmierci ojca Wacław był pełnoletni. Wiadomo jednak, że doszło wtedy do sporu między Ludmiłą a jej synową,Drahomirą, wdową po Wratysławie I. Dawniej uważano, że Ludmiła była orędowniczką chrześcijaństwa i związków z Bawarią, z kolei Drahomira jawiła się jako zwolenniczka niezależności państwa Przemyślidówrebelii pogańskiej. Konflikt dotyczył też opieki nad synami Dragomiry.
Ludmiła musiała ustąpić. OpuściłaPragę i usunęła się do grodu Tetín. Na tamtejszym zamku 15 września 921 roku została zabita przez drużynników Drahomiry, prawdopodobnieWaregów. Według legendy została uduszona chustą, która później stała się jej atrybutem.
Księżna została pochowana nie w świątyni, lecz przy miejskim murze. Legendy mówią o cudach związanych z tym miejscem, nocą pojawiały się tam świece, a pewien ślepiec przejrzał, gdy dotknął mogiły[2]. Po tym jak interwencja króla NiemiecHenryka I zdławiłarebelię pogańską jej wnuk książę Wacław I Święty, w925 roku, dokonałtranslacji szczątków i przeniósłrelikwie dokościoła św. Jerzego w Pradze.
Wikonografii święta przedstawiana jest jako kobieta w średnim wieku, z krzyżem w prawej dłoni i lewą uniesioną w modlitewnym geście. Ubrana jest w skromne książęce szaty z koroną lub przepaską na głowie, przytrzymującą spadającą na ramiona białą chustą. W jej ubraniu najczęściej dominuje kolor żółty[2].
Święta Ludmiła jest patronkąkrainy czeskiej (łac.Bohemii) iCzech. Uważana jest za opiekunkę nawróconych, wdów oraz problemów z teściami.
Jejwspomnienie liturgiczne wKościele katolickim obchodzone jest16 września.
WPradze i wGnieźnie 10 listopada wspomina się przeniesieniarelikwii świętej[1].
Cerkiew prawosławna wspomina męczennicę 16/29 września[3], tj.29 września wedługkalendarza gregoriańskiego[2].
