Louis Aragonfr.:lwi aʀa'gɔ̃ (ur.3 października1897[1] wParyżu[1] , zm.24 grudnia1982[1] tamże) –francuski powieściopisarz i poeta, długoletni zwolennik politykipartii komunistycznej, członekAcadémie Goncourt, przedstawiciel francuskiegosurrealizmu[1] .
Początkowo studiował medycynę[1] . W latach 1915–1918 brał udział w działaniach wojennych[1] . W tym czasie na kursie dla felczerów poznałAndré Bretona. Po przejściu w 1918 do rezerwy razem z nim oraz zPaulem Éluardem iPhilippe Soupaultem rozpoczął działalność literacką zakładając czasopismo "Litteraturé" (1919). W latach 1919–1924 zwolennikdadaizmu; w 1924 roku wraz z André Bretonem iPhilippe Soupaultem twórca kierunkusurrealizmu. Współzałożyciel surrealistycznego pismaLa Révolution Surréaliste (1924). WWieśniaku paryskim (1926) eksploruje pojęcieprzypadku obiektywnego. W 1931 zerwał z tą dziedziną literatury i został przedstawicielem realizmu krytycznego.
W styczniu 1927 wstąpił razem z innymi surrealistami w szeregiFrancuskiej Partii Komunistycznej[1] , której członkiem pozostał aż do samej śmierci, pisząc wiele poematów politycznych (wśród nich jeden dedykowanyMaurice'owi Thorezowi), chociaż był krytycznie nastawiony doZwiązku Radzieckiego, zwłaszcza w latach 50. XX wieku. Walczył whiszpańskiej wojnie domowej, a podczas II wojny światowej był po stronieruchu oporu[1] . Sygnatariuszapelu sztokholmskiego (1950)[2]. W latach 1953–1972 był redaktorem naczelnym tygodnika „Les Lettres françaises”.
Poza powieściami wydał liczne zbiory poezji (m.in. liryki miłosne poświęcone żonie,Elzie Triolet, również pisarce) orazeseje literackie. Po śmierci żony 16 czerwca 1970 Aragonujawnił się jako osobabiseksualna i wziął udział w paradzieCSD (Ivry 1996, strona 134). Popularny w latach 60-80 XX wieku francuski piosenkarzJean Ferrat włączył niektóre wiersze Louisa Aragona do swojego repertuaru, komponując do nich muzykę (albumFerrat chante Aragon).
- 1922Przygody Telemacha (Les Aventures de Télémaque, wyd. pol.1970);
- 1926Wieśniak paryski (Le paysan de Paris, wyd. pol.1971);
- 1934Dzwony Bazylei (Les cloches de Bâle, wyd. pol.1947);
- 1936Piękne dzielnice (Les beaux quartiers, wyd. pol.1950);
- 1942Pasażerowie z dyliżansu (Les Voyageurs de l'Impériale, wyd. pol.1964);
- 1944Aurelian (Aurélien, wyd. pol.1964);
- 1945Niewola i wielkość Francji (Servitude et Grandeur des Français. Scènes des années terribles, wyd. pol.1946);
- 1958Wielki Tydzień (La Semaine Sainte, wyd. pol.1960);
- 1959Elza: poemat (Elsa, wyd. pol.1963);
- 1965Wyrok śmierci (La Mise à mort, wyd. pol.1969).
- Ivry, Benjamin (1996).Francis Poulenc, "20th-Century Composers series. Phaidon Press Limited".ISBN 0-7148-3503-X.
- Leksykon pisarzy świata XX wiek (autor hasła Wacław Sadkowski), Fundacja "Literatura Światowa" Warszawa 1993 s. 19-21ISBN 83-900273-2-1
- Elke Schwarck: Autoren in Wort und Bild. Gütersloh: Bartelsmann, Reinhardt Mohn. (niem.).
- ISNI: 0000000120955515, 0000000368633923, 000000036863394X
- VIAF: 8178518, 316400455, 24607590, 173144928807154440703, 307460870
- ULAN: 500313471
- LCCN: n80075849, no2014017051, no90018045, no2014017062, no2014017067
- GND: 118503774
- NDL: 00431639
- LIBRIS: 42gjkd6n4c52bjp
- BnF: 119347816
- SUDOC: 026689073
- SBN: CFIV046343
- NLA: 36311001
- NKC: jn19981000131
- DBNL: arag002
- BNE: XX1007441, XX1051169
- NTA: 06820261X
- BIBSYS: 90054932
- CALIS: n2004503971
- CiNii: DA00353394
- Open Library: OL52836A
- PLWABN: 9810542961605606
- NUKAT: n96210548
- J9U: 987007257693605171
- PTBNP: 5963
- CANTIC: a10584870
- LNB: 000041488
- NSK: 000033998
- CONOR: 11134563
- ΕΒΕ: 118287
- BLBNB: 000600253
- KRNLK: KAC201905400
- LIH: LNB:V*175663;=BO
- RISM: people/51013301
