Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Lipno

Na mapach:Ziemia52°50′45″N 19°10′54″E/52,845833 19,181667
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też:inne obiekty o tej nazwie.
Lipno
miasto igmina
Ilustracja
Plac Dekerta z ratuszem
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

lipnowski

Data założenia

przedXIV wiekiem

Prawa miejskie

15 kwietnia1349

Burmistrz

Paweł Banasik

Powierzchnia

10,99 km²

Wysokość

80–120 m n.p.m.

Populacja (31.12.2023)
• liczba ludności
• gęstość


13 380[1]
1226,5 os./km²

Strefa numeracyjna

54

Kod pocztowy

87-600

Tablice rejestracyjne

CLI

Położenie na mapie powiatu lipnowskiego
Mapa konturowa powiatu lipnowskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Lipno”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Lipno”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Lipno”
Ziemia52°50′45″N 19°10′54″E/52,845833 19,181667[2]
TERC (TERYT)

0408011

SIMC

0985830

Urząd miejski
pl. Dekerta 8
87-600 Lipno
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP

Lipnomiasto wPolsce położone wwojewództwie kujawsko-pomorskim, siedzibapowiatu lipnowskiego orazgminy wiejskiej Lipno.

W XIX w. za czasów zaboru rosyjskiego miasto powiatoweguberni płockiej, następnie wwojewództwie warszawskim (1919–1938) ipomorskim (1938–1939). W latach 1945–1954 siedziba wiejskiejgminy Jastrzębie.W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało dowojewództwa włocławskiego. Od 1999 r. po reformie administracyjnej jest siedzibą powiatu lipnowskiego.

Według danychGUS z 31 grudnia 2023 roku miasto liczyło 13 380 mieszkańców[1].

Miejscepopisów szlachtyziemi dobrzyńskiej I Rzeczypospolitej[3]. Miejsce obradsejmików ziemskich ziemi dobrzyńskiej od XVI wieku do pierwszej połowy XVIII wieku[4].

Położenie

[edytuj |edytuj kod]
BulwarPoli Negri nadMieniem

Miasto znajduje się wziemi dobrzyńskiej. Jako trzecie w historii tych ziem uzyskało prawa miejskie. Odbywały się w nimsejmiki ziemskie.

Geograficznie Lipno usytuowane jest naPojezierzu Dobrzyńskim. Odległość odPłocka wynosi 50 km, odWłocławka 23 km, odTorunia 54 km. Miasto oddalone odWarszawy o 160 km.

Przez miasto przepływa rzekaMień.

Według danych z 1 stycznia 2010 roku powierzchnia miasta wynosi 10,99 km²[5]. Miasto stanowi 1,07% powierzchni powiatu.

Według danych z 2002[6] Lipno ma obszar 10,88 km², w tym:

  • użytki rolne: 52%,
  • użytki leśne: 13%.

Historia

[edytuj |edytuj kod]
Widok Lipna przed 1908
Miejsce straceń

Przynależność państwowa przed i po lokacji

[edytuj |edytuj kod]
Klasycystycznyratusz w Lipnie

Prawa miejskie Lipno posiada dopiero od 1349 roku, jednak wcześniej istniało jako osada i wioska.

Demografia

[edytuj |edytuj kod]

Dane z 31 grudnia 2011 r.

OpisOgółemMężczyźniKobiety
jednostkaosób%osób%osób%
populacja15 027100720947,97781852,03
zameldowanych na stałe14 517100696147,95755652,05
zameldowanych czasowo51010024848,6326251,37
gęstość zaludnienia
[mieszk./km²]
1367656711

Ludność

[edytuj |edytuj kod]
  • 1800 – 480 mieszkańców
  • 1808 – 917
  • 1825 – 3008
  • 1827 – 2891
  • 1857 – 3884
  • 1897 – 6214
  • 1919 – 8467
  • 1921 – 8630
  • 1939 – 12 018
  • 1946 – 8389
  • 1991 – 14 300
  • 2004 – 14 872
  • 2006 – 14 884[12]
  • 2008 – 14 787
  • 2009 – 14 791
  • 2010 – 15 089
  • 2011 – 15 020
  • 2012 – 15 077

Wykres liczby ludności Lipna od początku wieku XIX

Miasto nawiedziły epidemie w latach: 1348, 1623, 1626–1629, oraz 1708–1709. Przed wybuchemII wojny światowej 40% mieszkańców Lipna stanowiła ludność pochodzenia żydowskiego[13].

Piramida wieku mieszkańców Lipna w 2014 roku[14]

Zabytki

[edytuj |edytuj kod]
Kościół Wniebowzięcia NMP
Kościół ewangelicko-augsburski
  • Park miejski w Lipnie założony w 1914 roku Położony jest w południowo-wschodniej części miasta, zajmując wzgórze morenowo-czołowe o powierzchni ok. 11 ha. Ma charakter przejściowy między drzewostanem naturalnym a założeniem parkowym. Najliczniej reprezentowane gatunki stanowiąsosny,dęby szypułkowe. „Dąb Wolności” został posadzony w 1918 jako symbol uwolnienia spod jarzma zaborcy. W latach 20. XX w Parku odsłonięty został Pomnik Poległych, usunięty później przez niemieckiego okupanta. Przy północnym wejściu znajduje się pomnik Niepodległości. Głównym elementem kompozycyjnym jest polana przylegająca do alei poprzecznej, utrzymana w formie parteru kwiatowego, gdzie dawniej znajdował się zegar kwiatowy i herb, kawiarnia, a także staw, po którym pływały łabędzie. Centralnym punktem polany jest okrągły kwietnik, a nieco dalej znajduje się zabytkowa drewniana altana z 1924. Część zachodnia utrzymana jest w stylu naturalistycznym ze swobodnie prowadzonymi alejami, a najwyższy punkt zajmuje amfiteatr z muszlą koncertową zbudowany w końcu lat 70. W okresie międzywojennym park otrzymał czwartą lokatę w kraju za nasadzenia drzew i był wysoko notowany w rankingach europejskich. Wejście do Parku było wówczas płatne.

Zbudowany w 1388 w stylu gotyckim, najprawdopodobniej na miejscu wcześniej istniejącego. Zamknięty pod koniec XVIII, a ponownie otwarty w 1819. Po remoncie cały budynek został obniżony, co wpłynęło na utratę cech charakterystycznych dla stylu gotyckiego. W drugiej połowie XIX dobudowano kaplice św. Barbary i św. Teresy, przebudowano kruchtę. Okna ostrołukowe w prezbiterium i nawie zdobione są witrażami. Ołtarz wykonany w pierwszej połowie XVIII, a przeniesiony z klasztoru Ojców Bernardynów wSkępem ok. 1762. Odnawiany był w latach 1952 i 1975. W kościele znajdują się również dwa ołtarze boczne rokokowe z fragmentami barokowymi z XVIII.

Edukacja

[edytuj |edytuj kod]
Zespół Szkół Technicznych im.Ziemi Dobrzyńskiej
  • Szkoła Podstawowa nr 2 im. Władysława Broniewskiego
  • Szkoła Podstawowa nr 3 im. Mikołaja Kopernika
  • Szkoła Podstawowa Specjalna nr 4 im. Janusza Korczaka
  • Szkoła Podstawowa nr 5 im. Jana Pawła II
  • Publiczne Gimnazjum im. Noblistów Polskich
  • Gimnazjum Prywatne im. Jadwigi Jałowiec
  • Liceum Ogólnokształcące im. Romualda Traugutta
  • Zespół Szkół Technicznych im. Ziemi Dobrzyńskiej

Sport w mieście

[edytuj |edytuj kod]
Stadion im.Wiesława Witeckiego

Klub piłkarski Mień

[edytuj |edytuj kod]

Jego założycielem był w 1922 nauczyciel miejscowego gimnazjum Jan Horowica. W 1934 na peryferiach miasta do użytku oddano stadion. Największe sukcesy drużyna odnosiła w latach 1983–1984 i 1990–2001 grając w III lidze i mając za przeciwników drużyny z Pomorza, Śląska czy Wielkopolski. Od sezonu 2001-2002 drużyna gra w IV lidze kujawsko-pomorskiej. Mień Lipno na swoim boisku podejmowała m.in.:Legię Warszawa,Polonię Warszawa,Widzew Łódź orazWisłę Płock. Aktualnie występuje w V lidze kujawsko-pomorskiej.

Motocross

[edytuj |edytuj kod]

W mieście istnieje również motocrossowy klub Jastrząb. Z lipnowskim motocrossem związany jest tor przy ul. Wyszyńskiego, który jest jednym z najatrakcyjniejszych w Europie. Uczestnikami zawodów byli m.in. sportowcy z Białorusi, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Niemiec, Rosji. Z zawodników klubowych należy wymienić m.in. Jacka Olszewskiego, Marcina Abramowskiego, Michała Stępińskiego i Mateusza Ognistego[15].

Karate

[edytuj |edytuj kod]

Od dziesięciu lat w Lipnie działa klub Kyokushin Karate, zrzeszając ok. 80 osób. Lipnowscy karatecy posiadają liczne osiągnięcia w działalności sportowej, do których zaliczyć można m.in. tytuł mistrza Europy

Lipnowiak Lipno

[edytuj |edytuj kod]

Od 2005 roku funkcjonuje Międzyszkolny Klub Sportowy siatkówki dziewcząt „Lipnowiak” w Lipnie.

Administracja i samorząd

[edytuj |edytuj kod]

Miasto jest członkiem stowarzyszeniaUnia Miasteczek Polskich.[1][16]

Wspólnoty religijne

[edytuj |edytuj kod]
Kościół bł.Michała Kozala BM

Kościół Ewangelicko-Augsburski

[edytuj |edytuj kod]

Kościół katolicki

[edytuj |edytuj kod]

Świadkowie Jehowy

[edytuj |edytuj kod]

Komunikacja

[edytuj |edytuj kod]

Kolejowa

[edytuj |edytuj kod]

W Lipnie znajduje się stacja kolejowaLipno, leżąca nalinii kolejowej nr 27, otwarta 23 stycznia 1937[18]. Obsługiwana jest przez spółkęArriva RP. W rozkładzie 2024/2025 w relacjiToruń GłównyLipno -Sierpc przewidziano 6 par pociągów od poniedziałku do piątku, 3 pary w sobotę i 4 pary w niedzielę.[19]

Kolej wąskotorowa dotarła do Lipna w 1915, za sprawą otwarcia linii Lubicz Wąskotorowy I -Sierpc Wąskotorowy, przebiegającej przezLipno Płockie, potem przedłużonej do Nasielska.[20] W 1937 ruch na odcinku Lubicz Wąskotorowy I - Sierpc Wąskotorowy zamknięto, a linię zlikwidowano.[21]

Samochodowa

[edytuj |edytuj kod]

Miasto jest ważnym węzłem drogowym. Znajduje się przydrodze krajowej nr 10 (SzczecinBydgoszcz – Lipno –Płońsk) inr 67 (WłocławekFabianki – Lipno) oraz nadrodze wojewódzkiej nr 557 (Lipno –Rypin),nr 558 (Lipno –Wielgie) – w stronęDobrzynia nad Wisłą inr 559 (Lipno –Płock).

W mieście funkcjonują dwa dworce autobusowe funkcjonujące w centrum miasta w rejonie ul. 3 Maja. Dworzec na rogu ulic 3 Maja i 22 Stycznia oddany do użytku w 2007 r.[22] obsługuje kursyKujawsko-Pomorskiego Transportu Samochodowego iArrivy Bus o. Toruń w kierunku Bydgoszczy, Torunia, Brodnicy i Włocławka wyjeżdżające poza obszar powiatu lipnowskiego. Dworzec położony w kompleksie handlowo-usługowym Nowe Centrum Lipna otwarty w 2016 r.[23] obsługuje kursy lokalnePowiatowego Zakładu Transportu Publicznego.

Honorowi Obywatele Lipna

[edytuj |edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria:Honorowi obywatele Lipna.

Urodzeni w Lipnie

[edytuj |edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria:Ludzie urodzeni w Lipnie.
Pomnik na placu Dekerta

Media w Lipnie

[edytuj |edytuj kod]
  • SM Lipno – debiut od 3 października 2014 o godz. 19:00.

Zobacz też

[edytuj |edytuj kod]

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. abWyniki badań bieżących [online], Plik pl_lud_2023_00_09, zakładka Tab 9 04,demografia.stat.gov.pl [dostęp 2024-09-09] .
  2. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG,Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikatorPRNG: 68956.
  3. Antoni Sozański, Wykład politycznej geografii, rządu i administracyi dawnej Polski przy końcu istnienia całego państwa (1648-1772), Kraków 1889, s. 8.
  4. Wojciech Kriegseisen, Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII i XVIII wieku, Warszawa 1991, s. 29.
  5. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 20 sierpnia 2010 [dostęp 2011-03-04] [zarchiwizowane zadresu 2011-08-06] .
  6. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14].
  7. Gminny program opieki nad zabytkami na lata 2013–2016 dla gminy miasta LIPNA.
  8. PR,Odkrycia archeologiczne na ziemi dobrzyńskiej – Starostwo Powiatowe w Lipnie [online], www.lipnowski.powiat.pl [dostęp 2019-09-24] (pol.).
  9. abcdHistoria – Urząd Miejski w Lipnie [online], www.umlipno.pl [dostęp 2022-12-16] .
  10. Tadeusz Swat, „...Przed Bogiem i historią”. Księga ofiar komunistycznego reżimu w Polsce lat 1944–1956. Mazowsze. Warszawa 2003, s. 19.
  11. Wszyscy władcy Polski w okresie rozbicia dzielnicowego – daty, kolejność, znaczenie [online], kronikidziejow.pl [dostęp 2022-12-16] .
  12. GUS - Bank Danych Lokalnych [online], bdl.stat.gov.pl [dostęp 2023-05-06] .
  13. Lipno w liczbach. umlipno.pl. [dostęp 2010-04-27].
  14. Lipno w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
  15. Sport w mieście, Urząd Miejski w Lipnie, Lipno [dostęp 2010-04-27] .
  16. Lipno przystąpiło do Unii Miasteczek Polskich - Urząd Miejski w Lipnie [online], umlipno.pl [dostęp 2024-07-01] .
  17. Dane wedługwyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowyjw.org [dostęp 2014-06-05] .
  18. Lipno. kolej.one.pl. [dostęp 2010-04-18].
  19. Sieciowy rozkład jazdy - Pełny rozkład w formie tablic - Portal Pasażera - PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. [online], portalpasazera.pl [dostęp 2025-01-05] (pol.).
  20. Ogólnopolska Baza Kolejowa [online], www.bazakolejowa.pl [dostęp 2025-01-05] .
  21. Ogólnopolska Baza Kolejowa [online], www.bazakolejowa.pl [dostęp 2025-01-05] .
  22. PKS Lipno [online], web.archive.org, 7 lutego 2008 [dostęp 2020-04-18] [zarchiwizowane zadresu 2008-02-07] .
  23. DS,Powiatowy Zakład Transportu Publicznego uroczyście otwarty! – Starostwo Powiatowe w Lipnie [online], www.lipnowski.powiat.pl [dostęp 2020-04-18] (pol.).

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]
  • Mirosław Krajewski:Dobrzyński słownik biograficzny. Ludzie europejskiego regionu, Włocławek 2002.
  • Mirosław Krajewski,Nowy słownik biograficzny ziemi dobrzyńskiej, t. 1-2, Dobrzyńskie Towarzystwo Naukowe, Rypin 2014.
  • Mirosław Krajewski (red.):Wartości kulturowe ziemi dobrzyńskiej, Dobrzyń nad Wisłą 2011.

Linki zewnętrzne

[edytuj |edytuj kod]
Powiat lipnowski (1867–1975)
  • Siedziba powiatu –Lipno
Przynależność wojewódzka
Miasta
Gminy wiejskie
(1867–1954 i 1973–75)
Gromady
(1954–72)
Powiat lipnowski
Miasta
Gminy miejskie
Gminy miejsko-wiejskie
Gminy wiejskie

Herb powiatu lipnowskiego

Miastawojewództwa kujawsko-pomorskiego
Miasta na prawach powiatu
Miasta powiatowe
Miasta gminne do 8 tys. mieszkańców
Miasta gminne powyżej 8 tys. mieszkańców

Herb województwa kujawsko-pomorskiego

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lipno&oldid=78006734
Kategorie:
Ukryte kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp