Linia kolejowa nr 229

Pruszcz Gdański – Łeba
Dane podstawowe
Zarządca	PKP PLK
Numer linii	229
Długość	134,221[1] km
Rozstaw szyn	1435 mm
Sieć trakcyjna	3000 VDC (częściowo)
Prędkość maksymalna	100[2] km/h
Linia kolejowa nr 229 w Łapinie
Przebieg Legenda eksploatowana / istniejąca   zlikwidowana / rozebrana lub planowana kolej metro lub kolej lekka stacja kolejowa/stacja metra przystanek stacja bez ruchu pasażerskiego ładownia,posterunek ruchu itp przystanek częściowo używany koniec linii odcinek odcinek w tunelu odcinek naestakadzie wiadukt most tunel pod wodą zmianakilometrażu granica państwowa / inna mijanka przejazd kolejowo-drogowy przeprawapromowa     odcinekzelektryfikowany   9 ↑Gdańsk Główny -0,302 początek linii 0,000 Pruszcz Gdański 9 ↓Warszawa Wschodnia 1,890 Pruszcz Gdański GPRD (bocz. sz.) 2,000 Pruszcz Gdański GS (bocz. sz.) Pr. Gd. ul. Grunwaldzka91 Pr. Gd. ul. Zastawna226 3,000 Pruszcz Gdański Cargill (bocz. sz.) Obwodnica TrójmiastaS6E28 4,536 Juszkowo ul. Starogardzka222 7,122 Straszyn Prędzieszyn 8,811 Goszyn 12,151 Bielkowo 14,015 Pręgowo Gdańskie 15,668 Kolbudy ul. Wybickiego221 Reknica 16,440 Kolbudy Rolbet (bocz. sz.) 18,970 Łapino Kartuskie 22,468 Niestępowo 234 ←Gdańsk Kokoszki 24,893 Stara Piła ul. Kościerska20 29,492 Żukowo Zachodnie 201 ←Gdynia Port 31,270 podg Glincz 201 →Nowa Wieś Wielka 36,529 Dzierżążno ul. Gdańska211 214 →Somonino 41,365 Kartuzy 47,856 Prokowo 51,277 Garcz ul. Kartuska211 54,858 Reskowo ul. Kartuska211 57,100 Miechucino ul. Kartuska211 60,600 Mojusz ul. Kartuska211 66,483 Sierakowice 72,038 Kamienica Królewska 76,650 Niepoczołowice 79,753 Linia Zakrzewo 85,116 Kętrzyno 86,333 Nawcz 88,878 Rozłazino ul. Abrahama6E28 202 ←Gdańsk Główny 237 →Bytów ul. B. Krzywoustego214 101,266 Lębork 202 →Stargard 103,832 Lębork Nowy Świat 105,588 Nowa Wieś Lęborska 109,471 Garczegorze 214 230 ←Wejherowo 116,968 Lędziechowo 213 120,915 Wrzeście ←linia do Bargędzina 128,385 Steknica 214 ul. Kościuszki 133,644 Łeba 133,919 koniec linii
Multimedia w Wikimedia Commons

Linia kolejowa nr 229Pruszcz Gdański –Łeba – jednotorowa, prawie w całościniezelektryfikowana^[1]linia kolejowa znaczenia miejscowego łączącaPruszcz Gdański zŁebą. Na większości trasy jest ona nieprzejezdna lub jeżdżą po niej tylkodrezyny ręczne. Ruch pasażerski prowadzony jest na odcinkuLębork –Łeba (sezonowo) iKartuzy –Glincz (i dalej doGdańska).

W latach 2022–2023^[3][4][5] odbudowano linię od Glincza doStarej Piły, co w połączeniu z biegnącą doKokoszek linią kolejową nr 234, utworzyłobajpas kartuski^[a]. Inwestycja była realizowana wspólnie przezPKP PLK^[6] orazPKM S.A.^[7].

Franciszek Mamuszka, krajoznawca i erudyta, w przewodnikuGdańsk i okolice (1990) nazwał tę linię „najpiękniejszą trasą kolejową na Pomorzu Gdańskim”^[8].

Linia kolejowa nr 229 rozpoczyna się na znajdującej się w centrum miasta stacji Pruszcz Gdański. Początkowo biegnie równolegle z linią nr 9 w kierunku Warszawy, po czym odbija od niej w prawo (na zachód). Linia biegnie łukiem po południowej części Pruszcza, początkowo wzdłuż ulicy Przy Torze. Na tym odcinku znajdowały się dwie bocznice kolejowe. Ulica ta kończy się na skrzyżowaniu zGrunwaldzką. Od ulicy Zastawnej linii towarzyszy ulica Towarowa. Ulica ta biegnie wzdłuż linii do Juszkowa. Po wyjeździe z miasta linia skręca na północny zachód. Za Juszkowem tory biegną w pobliżu płynącej na północ od nichRaduni. Za Straszynem szlak odbija na zachód, przechodząc nieopodal południowych brzegówJeziora Straszyńskiego. Za Goszynem linia skręca na południowy zachód, gdzie mając kręty przebieg dociera do Pręgowa. Z Pręgowa linia zmierza najpierw na północny zachód, a następnie na północ dochodząc od południa do Kolbud. Za Kolbudami w okolicy Łapina po minięciu jeziora linia odbija na północny wschód, po czym ponownie skręca na północny zachód. W Starej Pile znajdował się węzeł kolejowy, w którym z linią 229 łączyła się linia 234. Ze Starej Piły znacznym łukiem wybrzuszonym ku południowi linia biegnie do Żukowa. Przebiega przez słabo zaludnioną południowo-zachodnią część miasta, po czym biegnie na południe, przez kilka kilometrów równolegle z linią 201. Po pokonaniu widokowym mostem rzekiRaduni, w pobliżu miejscowości Glincz, przecina linię 201. Od lat 90. XX wieku do przełomu 2014/2015 linie te nie posiadały bezpośredniego połączenia (linia 229 biegnie wiaduktem nad linią 201). Linia 229 biegnie następnie łukiem do Dzierżążna, a dalej krętym przebiegiem na zachód i od strony południowej dociera do Kartuz.

Linia powstała w trzech etapach. W 1886 otworzono pierwszą część linii zPruszcza Gdańskiego doKartuz. Trzynaście lat później, w 1899, zostały oddane do użytku tory pomiędzyLęborkiem iŁebą, natomiast w 1905 otworzono brakujący odcinek zKartuz doLęborka.

W latach 70. i 80. XX wieku na linii kursowały wagony silnikoweSN61; wycofano je z tej linii pod koniec lat 80. W latach 90. na linii pojawiły się SP42/SU42/SM42+2x120A oraz szynobusySA102.

Ruch pociągów osobowych na odcinku Pruszcz Gdański – Kartuzy zawieszono w 1994, a na odcinku Kartuzy – Lębork w 2000. W latach 2004–2006 odcinek Lębork – Łeba obsługiwałSA109-006, od 2006 zastąpiony przezSA103 orazSA132. Obecnie (czerwiec 2019) na linii kursują SZT SA137, SA138, SA133 oraz SA136.

W 2008 pojawiły się plany^[9], aby w ciągu dwóch lat przywrócić ruch pasażerski na odcinku zPruszcza Gdańskiego doGoszyna, a w przyszłości także doKolbud.

W czerwcu 2011 władze miastaPruszcza Gdańskiego rozpisały przetarg na opracowanie studium wykonalności rewitalizacji fragmentu linii na odcinku do Kartuz z uwzględnieniem pięciu wariantów; najprostszy przewiduje połączenie stolicy powiatu gdańskiego z Goszynem, a najbardziej zaawansowany z Kartuzami przy jednoczesnym podniesieniu parametrów eksploatacyjnych linii i utworzeniu dodatkowych przystanków. Dodatkowym elementem najdroższego wariantu rewitalizacji jest dostosowanie linii do przewozów towarowych^[10].

W związku z budowąPomorskiej Kolei Metropolitalnej postanowiono, że fragment linii 229 między Glinczem a Kartuzami będzie wykorzystywany przez pociągi kursujące z Gdańska i Gdyni do Kartuz. Aby umożliwić na tym odcinku ruch pociągów, wiosną 2014 rozpisano przetarg na jego modernizację w terminie do 29 maja 2015. Do przetargu stanęło 6 firm. Najkorzystniejszą ofertę złożyło polsko-hiszpańskie konsorcjum Val Bud i Construcciones y Obras Ayasa, które zaproponowało kwotę 26,1 mln zł. Kwota ta przekroczyła o 1,5 mln kosztorys PKP PLK^[11].

Modernizacja odcinka Glincz – Kartuzy rozpoczęła się w styczniu 2015, a zakończyła 30 września tego samego roku. W ramach prac przebudowano torowisko oraz perony w Kartuzach i Dzierżążnie, odnowiono wiadukt koło Glincza oraz przebudowano szeregprzejazdów kolejowo-drogowych, dokonując wymiany ich nawierzchni oraz instalacji samoczynnej sygnalizacji przejazdowej i rogatek. 1 października 2015 nastąpiło wznowienie ruchu pasażerskiego na tym odcinku (uruchomiono 18 par pociągów).

25 września 2017 PKP PLK podpisały ze spółką Egis Poland umowę na opracowanie dokumentacji projektowej elektryfikacji linii nr 229 na odcinku Glincz – Kartuzy^[12], a w 2018 podjęły decyzję o remoncie w 2019 odcinka Glincz – Stara Piła (– Gdańsk Kokoszki), niezbędnego dla zachowania ciągłości połączenia Gdańsk – Kartuzy w czasie remontu linii kolejowej nr 201^[13]. Ogłoszenie przetargu na modernizację tego odcinka (pozbawionego mijanek) nastąpiło w 2019, jednak z uwagi na przekroczenie planowanego budżetu przez oferentów (najtańsza oferta w wysokości 216 mln zł przekroczyła budżet inwestycji o 35 mln zł) został on unieważniony^[14]. Nowy przetarg, z ograniczonym zakresem robót, ale z przewidzianą do realizacji mijanką w Kokoszkach, ogłoszono w maju 2020^[15][16]. 26 lutego 2021 PKP Polskie Linie Kolejowe podpisały umowę z konsorcjum firm Rajbud i Torhamer na wykonanie projektu i realizację prac budowlanych w ramach inwestycjiprzygotowanie linii kolejowych nr 234 na odcinku Gdańsk Kokoszki – Stara Piła oraz nr 229 na odcinku Stara Piła – Glincz jako trasy objazdowej o wartości 91,5 mln zł netto^[17] (bajpas kartuski^[a]). Prace te zakończyły się w 2023^[3][4].

W listopadzie 2021 podpisano kolejną umowę na budowę przystanku Otomino^[18].

We wrześniu 2021 podpisano umowę na modernizację linii kolejowej Glincz – Kartuzy^[19][20]. Prace nad modernizacją odcinka Glincz – Kartuzy zakończono 11 marca 2024 roku^[21]. Podczas prac na odcinku tym przygotowano pale pod montaż słupów sieci trakcyjnej w przyszłej elektryfikacji^[21].

W planach jest modernizacja odcinków Lębork – Łeba i Kartuzy – Sierakowice. 9 stycznia 2019 samorząd województwa pomorskiego podpisał z PKP PLK SA umowę na wykonanie dokumentacji projektowej drugiego odcinka (Kartuzy – Sierakowice)^[22]. W czerwcu tego samego roku wyrażono chęć reaktywacji odcinka Pruszcz Gdański – Stara Piła. W kwietniu 2020 rozpoczęła się wycinka drzew i krzewów na odcinku Kartuzy – Sierakowice w celu przeprowadzenia prac geodezyjnych i geotechnicznych.

9 lutego 2022 w Niestępowie oddano do użytku nowy wiadukt o długości 24 m długości i szerokości 12,3 m, zrealizowany kosztem 4,8 mln zł^[23].

W sierpniu 2023 PKP PLK ogłosiły przetarg na realizację zadaniaOdcinek B – Roboty budowlane na linii kolejowej nr 201 odc. Somonino – Gdańsk Osowa w ramach projektuPrace na odcinku Kościerzyna - Gdynia wraz z elektryfikacją linii kolejowej nr 229 w ramach projektuPrace na odcinku Glincz – Kartuzy – faza II^[24].

20 września 2024 roku podpisano umowę z konsorcjum firm Pomorskie Przedsiębiorstwo Mechaniczno-Torowe Sp. z o.o.; TRAKCJA S.A.; Zakład Robót Komunikacyjnych – DOM w Poznaniu sp. z o.o. na elektryfikację odcinka Glincz–Kartuzy^[25]. W grudniu tego samego roku został ogłoszony przetarg na modernizację nieczynnej obecnie trasy z Kartuz do Lęborka^[26].

We wrześniu 2025 podpisano umowę na modernizację odcinka Kartuzy–Sierakowice^[27][28]. Prace te rozpoczęły się w październiku tego samego roku^[29].

Na całej długości linia jest jednotorowa i w większości niezelektryfikowana.

Nazwa	Zdjęcie	Liczba krawędzi peronowych	Infrastruktura	Źródło
Pruszcz Gdański		4	kasy biletowe wiata urządzenia nagłaśniające	[30]
Juszkowo		1		[31]
Straszyn Prędzieszyn		2		[32]
Goszyn		1		[33]
Bielkowo		1		[34]
Pręgowo Gdańskie		1		[35]
Kolbudy		2		[36]
Łapino Kartuskie		2		[37]
Niestępowo		1		[38]
Stara Piła		1	magazyn	[39]
Otomino		1
Żukowo Zachodnie		3	magazyn, rampa	[40]
Dzierżążno		1	wiata	[41]
Kartuzy		4	lokomotywownia (zaadaptowana do innych celów), wieża wodna wiata urządzenia nagłaśniające	[42]
Prokowo		1		[43]
Garcz		1		[44]
Reskowo		1		[45]
Miechucino		3		[46]
Mojusz		1		[47]
Sierakowice		3		[48]
Kamienica Królewska		3		[49]
Niepoczołowice		1		[50]
Linia Zakrzewo		2		[51]
Kętrzyno		1		[52]
Nawcz		1		[53]
Rozłazino		1		[54]
Lębork		5	kasy biletowe urządzenia nagłaśniające	[55]
Lębork Nowy Świat		1		[56]
Nowa Wieś Lęborska		1		[57]
Garczegorze		4		[58]
Lędziechowo		1		[59]
Wrzeście		2		[60]
Steknica		1		[61]
Łeba		1		[62]

• Bronisław Poźniak: Kaszubską baną z Kartuz do Lęborka. Historia, teraźniejszość i przyszłość. trojmiasto.pl, 2024-11-23. [dostęp 2025-06-05].
• Bajpas kartuski nabiera kształtów. Tak wygląda budowa nowej linii kolejowej na Kaszubach
• Tak z lotu ptaka wygląda budowa wiaduktów kolejowych pod Kartuzami

• Linie kolejowe w Polsce
• Transport kolejowy w Pruszczu Gdańskim