limfocyty B – są odpowiedzialne za rozpoznanieantygenu i wytwarzanie przeciwciał
limfocyty B1 – 20% limfocytów B we krwi obwodowej, dominują w okresie płodowym, wytwarzająautoprzeciwciała oraz mają czynny udział w usuwaniu pozostałości poapoptozie
Dawniej do populacji limfocytów zaliczano również komórki NK, które jednak, mimo że posiadają morfologię i sposób uśmiercania komórek podobny do limfocytów T, nie potrafią swoiście rozpoznawać antygenów.
Limfocyt znajdujący się wśróderytrocytów (zdjęcie mikroskopowe)
Limfocyt jest okrągłą komórką o średnicy 6–15 μm posiadającą jedno okrągłe lub owalne jądro wypełniające większość komórki oraz małą ilość cytoplazmy, w której znajdują się:mitochondria,lizosomy,siateczka śródplazmatyczna szorstka orazaparat Golgiego. Na typowym rozmazie krwi barwionym barwnikiem Wrighta limfocyty mają ciemnoniebieskie jądro i jasnoniebieską cytoplazmę[2].
Ogólna liczba limfocytów w organizmie człowieka wynosi 1 × 1012, z czego 50% znajduje się wnarządach limfatycznych. Pozostałe limfocyty to limfocyty krążące, które występują we krwi, nabłonkach itkance łącznej narządów w pobliżu miejsc występowania antygenów (na przykład w okolicy światła jelita)[3].
Mimo że cechy morfologiczne komórek nie pokrywają się z ich właściwościami funkcjonalnymi, stosując kryterium wielkości, wyróżnia się[4]:
limfocyty małe, o średnicy 6–8 μm, zawierające duże jądro i mało cytoplazmy i występujące przede wszystkim we krwi i węzłach chłonnych
limfocyty średnie, o średnicy 10–11 μm, stadium pośrednie między limfocytami małymi i dużymi
duże ziarniste limfocyty (LGL, od ang.large granular lymphocyte), o średnicy 12–15 μm, posiadające niski stosunek objętości jądra do objętości cytoplazmy. Komórki te zawierająziarna azurofilne. Z punktu widzenia morfologii do grupy tej zaliczamy również komórki NK, ale funkcjonalnie nie są one limfocytami, gdyż nie mają zdolności swoistego rozpoznawania antygenów.
Limfocyty można identyfikować na podstawie ekspresjicząsteczek różnicujących (CD, od ang.cluster of differentiation) wykorzystując do tego celuprzeciwciała monoklonalne. Należy jednak pamiętać, że subpopulacje limfocytów należy różnicować i klasyfikować ze względu na ich funkcję, a nie na podstawie cząsteczek różnicujących, ponieważ występują odstępstwa od reguły. Istnieją na przykład limfocyty TcCD4+ i limfocyty ThCD8+. Jednak dla podstawowej identyfikacji oznaczenie ekspresji cząsteczek różnicujących jest w zupełności wystarczające. Ponadto do różnicowania limfocytów T i limfocytów B metodą klasyczną wykorzystuje siętest rozetkowy (CD2)[5].
Do podstawowej identyfikacji limfocytów wykorzystywane są następujące cząsteczki:
Do podstawowych zaburzeń liczby limfocytów we krwi obwodowej człowieka zaliczamylimfocytozę przebiegającą ze zwiększeniem liczby limfocytów, która jest objawem trwających w organizmieprocesów zapalnych orazlimfopenię przebiegającą ze zmniejszeniem liczby limfocytów.
↑SergioS.MarcassaSergioS.,WojciechW.FeleszkoWojciechW.,LuigiL.TerracianoLuigiL.,Ilustrowany atlas immunologii, Warszawa: ITEM Publishing, 2015,ISBN 978-83-63654-31-3 [dostęp 2023-08-09]. Brak numerów stron w książce
↑Victor P. Eroschenko: diFiore's Atlas of Histology: with Functional Correlations (Atlas of Histology (Di Fiore's)). Lippincott Williams Wilkins, s. 88–89.ISBN 1-4511-1341-2.
↑Wojciech. Sawicki: Histologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2005, s. 174.ISBN 83-200-3127-3.
↑Ray C., PhD. Henrikson, Gordon I., PhD. Kaye, Joseph E., PhD. Mazurkiewicz, Ray C. Henrikson, Gordon I. Kaye, Joseph E. Mazurkiewicz: Histology. Baltimore: Williams Wilkins, 1997, s. 185.ISBN 0-683-06225-5.
↑Jakub Gołąb, Marek Jakóbisiak, Witold Lasek, Tomasz Stokłosa: Immunologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 2.ISBN 978-83-01-15154-6.
Jakub Gołąb, Marek Jakóbisiak, Witold Lasek, Tomasz Stokłosa: Immunologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 2, 173–180.ISBN 978-83-01-15154-6.
Wojciech. Sawicki: Histologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2005, s. 174.ISBN 83-200-3127-3.
