Liga Europy UEFA 2024/2025 – 54. sezon drugich w hierarchii i pod względem prestiżu międzynarodowych, klubowych rozgrywek piłkarskich federacji zrzeszonych w UEFA, po raz 16. przeprowadzanych pod nazwą Ligi Europy UEFA (wcześniej, jako Puchar UEFA). Był to pierwszy sezon rozgrywany w nowym formacie, w którym fazę grupową z 32 drużynami zastępuje faza ligowa z 36 drużynami[1]. Zwiększyło to łączną liczbę meczów rozegranych w rozgrywkach (z wyłączeniem rund kwalifikacyjnych) ze 141 do 189. Nowy format nie pozwalał również drużynom na przejście z Ligi Mistrzów lub fazy pucharowej do fazy pucharowej Ligi Europy.
Finał Ligi Europy 2024/2025 został rozegrany na stadionieSan Mamés wBilbao 21 maja 2025[2]. Zwycięzca edycji 2024/2025 zakwalifikował się do Ligi Mistrzów w sezonie 2025/2026 oraz rozegra mecz oSuperpuchar UEFA. Zwycięzcą został po raz trzeci w historiiTottenham Hotspur, który pokonał w finaleManchester United 1:0.
Od sezonu 2024/2025 UEFA wprowadziła nowy format europejskich pucharów. Zmianom uległa faza kwalifikacyjna, gdzie zwiększono liczbę drużyn i przywrócono I oraz II rundę kwalifikacyjną. Największe zmiany dotyczą jednak turnieju głównego, gdzie fazę grupową zastąpi faza ligowa. Zwiększono w niej liczbę drużyn z 32 do 36 i zrezygnowano z podziału na grupy. Wszystkie drużyny będą sklasyfikowane w jednej tabeli i rozegrają 4 mecze u siebie i 4 na wyjeździe z 8 wylosowanymi rywalami. 8 najlepszych drużyn tabeli awansuje do 1/8 finału a 16 kolejnych drużyn rozegra dwumecz w dodatkowej rundzie fazy pucharowej. Dalsze etapy fazy pucharowej pozostaną bez zmian.
W edycji 2024/2025 Ligi Europy może wziąć udział 77 zespołów z maksymalnie 48 piłkarskich zrzeszonych wUEFA (pozaRosją, z powodu przeprowadzanej przez niąinwazji na Ukrainę orazLiechtensteinem, gdzie nie były przeprowadzane krajowe rozgrywki ligowe – drużyny piłkarskie z tego kraju należą do szwajcarskiego systemu ligowego). Drużyny z 33 najlepszych federacji kwalifikują się bezpośrednio do Ligi Europy, natomiast w przypadku pozostałych 15, o udział w Lidze Europy będą walczyć drużyny, które odpadną z eliminacji do Ligi Mistrzów. Ranking federacji oparty nawspółczynniku UEFA służy do określenia liczby uczestniczących drużyn[3]:
Zdobywcy tytułu Ligi Konferencji UEFA kwalifikują się automatycznie do Ligi Europy (jeśli nie zakwalifikują się do Ligi Mistrzów poprzez zajęcie odpowiedniego miejsca w swojej lidze);
Po dwa zespoły z federacji z miejsc 1–12;
Po jednym zespole z federacji z miejsc 13–33 (pozaRosją);
32 drużyny wyeliminowane z Ligi Mistrzów UEFA 2024/25 zostaną przeniesione do Ligi Europy.
W Lidze Europy UEFA 2024/25 federacjom przydzielone zostały miejsca zgodnie ze współczynnikami UEFA 2023, które uwzględniają ich wyniki w rozgrywkach europejskich w sezonach od 2018/19 do 2022/23[4].
Oprócz przydziału opartego na współczynnikach, federacje mogą mieć dodatkowe drużyny uczestniczące w Lidze Europy:
(UCL) – Dodatkowe drużyny przeniesione z Ligi Mistrzów UEFA
(UECL) – Dodatkowe miejsce dla posiadaczy tytułu Ligi Konferencji UEFA
7 drużyn – zdobywcy pucharów federacji z miejsc 1–7
5 drużyn – piąty zespół lig federacji z miejsc 1–5
12 drużyn – zwycięzcy rundy play-off
5 drużyn – przegrani rundy play-off Ligi Mistrzów w ścieżce mistrzowskiej
4 drużyny – przegrani III rundy kwalifikacyjnej Ligi Mistrzów w ścieżce ligowej
2 przegrani rundy play-off Ligi Mistrzów w ścieżce ligowej
Zamieszczone informacje odzwierciedlają trwające zawieszenie Rosji w europejskiej piłce nożnej, w związku z czym w domyślnej liście dostępu wprowadzono następujące zmiany:
Zdobywcy pucharu z federacji z miejsca 16 (Norwegia) rozpoczną udział od drugiej rundy kwalifikacyjnej zamiast od pierwszej.
Podział miejsc w oczekiwaniu na zwycięzców Ligi Mistrzów UEFA 2023/24, Ligi Europejskiej UEFA 2023/24 i Europejskiej Ligi Konferencyjnej UEFA 2023/24. Po zatwierdzeniu finalistów wprowadzono następujące zmiany:
Zdobywcy pucharów federacji 17–21 z wyjątkiem Rosji (Dania, Chorwacja, Grecja, Izrael) przejdą do drugiej rundy kwalifikacyjnej.
Poniżej przedstawiono terminarz rozgrywek[8]. Mecze rozgrywane są w czwartki; wyjątkiem jest mecz finałowy, który odbywa się w środę. W ramach wyjątku niektóre mecze mogą odbywać się we wtorki lub środy[9][10][11].
Do startu w I rundzie kwalifikacyjnej uprawnionych było 16 drużyn, z czego 8 było rozstawionych. Rozstawienie drużyn zostało dokonane na podstawie ich współczynników klubowych UEFA na rok 2024[6]. Drużyna wylosowana jako pierwsza w każdej parze była gospodarzem pierwszego meczu. Drużyny, które przegrały w tej rundzie, otrzymały prawo gry w II rundzie kwalifikacyjnej Ligi Konferencji UEFA.
Do startu w II rundzie kwalifikacyjnej uprawnionych było 18 drużyn (w tym 6 zwycięzców I rundy), z czego 9 było rozstawionych. Rozstawienie drużyn zostało dokonane na podstawie ich współczynnika UEFA za rok 2024.[6]. Drużyna wylosowana jako pierwsza w każdej parze była gospodarzem pierwszego meczu. Drużyny, które przegrały w tej rundzie, otrzymały prawo gry w III rundzie kwalifikacyjnej Ligi Konferencji UEFA.
W tej rundzie turniej kwalifikacyjny został podzielony na 2 ścieżki – mistrzowską i ligową:
do startu w III rundzie kwalifikacyjnej w ścieżce mistrzowskiej uprawnionych było 12 drużyn (wszystkie zII rundy kwalifikacji Ligi Mistrzów w ścieżce mistrzowskiej);
do startu w III rundzie kwalifikacyjnej w ścieżce ligowej uprawnionych było 14 drużyn (w tym 9 zwycięzców II rundy i 2 zII rundy kwalifikacji Ligi Mistrzów w ścieżce ligowej), z czego 7 było rozstawionych.
Drużyny, które przegrały w tej rundzie, otrzymały prawo gry w rundzie play-off Ligi Konferencji UEFA.
Do startu w rundzie play-off uprawnione są 24 drużyny (w tym 13 z poprzedniej rundy oraz 6 zIII rundy kwalifikacji Ligi Mistrzów w ścieżce mistrzowskiej).
Drużyny, które przegrały w tej rundzie, otrzymały prawo gry w fazie ligowej Ligi Konferencji UEFA.
Losowanie odbyło się 30 sierpnia 2024 roku. Do startu w fazie ligowej uprawnionych będzie 36 drużyn (w tym 12 zwycięzców rundy play-offLigi Europy, 7 przegranychrundy play-off Ligi Mistrzów i 4 przegranychIII rundy kwalifikacji Ligi Mistrzów w ścieżce ligowej). W trakcie losowania zespoły zostaną rozdzielone na 4 koszyki, według współczynnika UEFA. Następnie każdemu zespołowi zostanie rozlosowanych po dwóch rywali z każdego koszyka. Przyjęto zasadę, że nie mogą zagrać ze sobą drużyny z tego samego kraju. Każdy zespół rozegra w sumie 8 meczów: 4 u siebie i 4 na wyjeździe, każdy z innym rywalem. Wszystkie zespoły będą sklasyfikowane w jednej tabeli. 8 najlepszych drużyn automatycznie zakwalifikuje się do 1/8 finału. Natomiast drużyny sklasyfikowane na miejscach 9–24 rozegrają Play-offy. Pozostałe drużyny odpadną z rozgrywek europejskich.
Zasady ustalania kolejności w tabeli:
punkty;
różnica bramek;
strzelone bramki;
bramki zdobyte na wyjeździe;
wygrane;
wygrane na wyjeździe;
większa liczba punktów zdobytych łącznie przez przeciwników w fazie ligowej;
większa łączna różnica bramek przeciwników w fazie ligowej;
większa liczba bramek strzelonych łącznie przez przeciwników w fazie ligowej;
niższa łączna liczba punktów dyscyplinarnych (bezpośrednia czerwona kartka = 3 punkty, żółta kartka = 1 punkt, wykluczenie z gry za dwie żółte kartki w jednym meczu = 3 punkty);
Do startu w fazie pucharowej uprawnione będą najlepsze 24 drużyny w tabeli w fazie ligowej. Do dalszych etapów turnieju przechodzą zwycięzcy poszczególnych dwumeczów.
W Play-offach zespoły, które zajęły miejsca 9-16 w fazie ligowej, zostaną rozlosowane przeciwko zespołom, które zajęły miejsca 17-24. Zespoły z miejsc 1-8 nie uczestniczą w play-offach i mają automatyczny awans do 1/8 finału.
↑abcdZdobywca pucharu krajowego zapewnił sobie udział w Lidze Mistrzów, w związku z czym prawo do gry w Lidze Europy przeszło na kolejny zespół w lidze.
↑Union SG (zdobywca Pucharu Belgii) zapewnił sobie udział w eliminacjach do Ligi Mistrzów, w związku z czym prawo do gry w eliminacjach do Ligi Europy przeszło na 3. miejsce w lidze.
↑Ponieważ puchar Serbii zdobył zespół Crvena Zvezda (który już został mistrzem Serbii i będzie grał w LM), prawo do gry w rundzie play-off dostanie trzeci zespół Ligi, czyli TSC Bačka Topola; natomiast prawo do gry w II rundzie el. dostanie czwarty zespół ligi.
↑Ponieważ obaj uczestnicy finału Pucharu Szkocji 2023/2024 (Celtic oraz Rangers) zakwalifikowali się do Ligi Mistrzów, miejsce zarezerwowane dla zdobywcy pucharu (runda play off Ligi Europy) przydanie trzeciemu zespołowi kraju. Z kolei udział w II rundzie el. Ligi Europy i II rundzie el. do Ligi Konferencji przypadną kolejno czwartemu i piątemu zespołowi kraju.
↑Zwycięzca pucharu, Sturm Graz ma zapewnioną grę w Lidze Mistrzów, w związku z czym w rundzie play-off Ligi Europy wystąpi 3. drużyna z ligi austriackiej (LASK Linz), natomiast prawo do gry od II rundy eliminacyjnej do Ligi Europy i II rundy eliminacyjnej do Ligi Konferencji przypadło odpowiednio 4. i 5. drużynie w tabeli ligowej.
↑Sparta Praga (zdobywca Pucharu Czech) zapewnił sobie udział w eliminacjach do Ligi Mistrzów, w związku z czym prawo do gry w eliminacjach do Ligi Europy przeszło na 3. miejsce w lidze.
↑Ponieważ Puchar Ukrainy zdobył Szachtar Donieck (który ponadto został mistrzem Ukrainy), miejsce w Lidze Europy przewidziane dla zdobywcy Pucharu Ukrainy zostało przyznane trzeciemu zespołowi tej ligi.
↑Dinamo Zagrzeb wygrało Puchar Chorwacji, w związku z czym prawo do gry w kwalifikacjach do Ligi Europy przypadło drugiej drużynie w tabeli –HNK Rijeka.
↑Mistrz krajuMalmö FF wygrało Puchar Szwecji, w związku z czym prawo do gry w kwalifikacjach do Ligi Europy przypadło drugiej drużynie w tabeli –IF Elfsborg.
↑Puchar Słowenii w sezonie 2023/24 wygrał zespół NK Rogaska, lecz nie uzyskał on licencji na udział w rozgrywkach w sezonie 2024/25, w związku z czym w eliminacjach do LE wystąpi drugi zespół ligi, czyli NK Maribor[7].
↑Mistrz krajuPetrocub Hîncești wygrał Puchar Mołdawii, w związku z czym prawo do gry w kwalifikacjach do Ligi Europy przypadło drugiej drużynie w tabeli –Sheriff Tyraspol.
↑Ponieważ puchar Kosowa zdobył zespół Ballkani (który został mistrzem Kosowa), to prawo do gry w danym etapie rozgrywek uzyskał drugi zespół ligi –Llapi Podujevo.