 Przemysł i Libusza, Josef Václav Myslbek (1881), Vyšehrad | |||
| legendarna władczyni Czech | |||
| Jako żona | |||
|---|---|---|---|
| Dane biograficzne | |||
| Ojciec | |||
| Mąż | |||
| |||
Libusza,Lubosza (cz. Libuše) – wedługkronikiKosmasa,legendarnawładczyni Czech, najmłodsza córkaKroka, założycielkaPragi, siostraTetki iKazi.
Po śmierci Kroka na władczynię obrano jego najmłodszą córkę, gdyż wedługKosmasa była roztropniejsza od swoich sióstr i posiadała dar wieszczy. Założyła gródLibušín. Kosmas opisał Libuszę jako wspaniałą władczynię, prawą, przezorną i dobrą dla poddanych. Szczęśliwe rządy Libuszy trwały do czasu, gdy między dwoma możnymi doszło do sporu o granice posiadłości. Po rozsądzeniu sprawy na korzyść jednego z nich, drugi ostro zaprotestował przeciwko rządom kobiety. Urażona Libusza wskazała swoim poddanym wieśStadice nad rzekąBíliną, gdzie mieli znaleźć męża dla niej i władcę dla siebie. Wysłańcy odnaleźli tamPrzemysła Oracza, który poślubił Libuszę i rządził wraz z nią Czechami, ustanawiając prawa dla kraju. Nad rzekąWełtawą Libusza nakazała odnaleźć człowieka ciosającego próg domu i w tym miejscu wybudować gród nazwany od proguPragą.
Libusza jest bohaterkąKroniki Dalimila z początku XIV w.
Żyjący w XVI wieku czeski kronikarzVáclav Hájek z Libočan obliczył obranie przez Czechów Libuszy na sędziego w 710 roku, w 715 roku na księcia, a jej zgon na 735 rok.
Postać Libuszy w późniejszych wiekach stała się symbolem czeskiej świadomości narodowej. Uczeni tacy jakGelazy Dobner odrzucając historyczność Kroka uznawali jednocześnie historyczność Libuszy. Postać Libuszy stała się inspiracją dla m.in.Johanna Gottfrieda Herdera,Clemensa Brentano czyFranza Grillparzera, autora dramatuLibussa (1840). Odnaleziony rzekomo w 1818 rokurękopis zielonogórski zawierał fragment pt.Sąd Libuszy, o wymowie antyniemieckiej. Na podstawieSądu LibuszyBedřich Smetana skomponował w latach 1871–1872 operęLibusza (Libuše).
Współcześnie fabularyzowane dzieje Libuszy przedstawiono w filmie czesko-amerykańskimThe Pagan Queen z 2009.
