Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Lesbos

Na mapach:Ziemia39°10′N 26°20′E/39,166667 26,333333
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lesbos
Ilustracja
Zdjęcie satelitarne wyspy
Państwo

 Grecja

Akwen

Morze Egejskie

Powierzchnia

1630 km²

Populacja (2011)
• liczba ludności
• gęstość


86 436
53 os./km²

Położenie na mapie Grecji
Mapa konturowa Grecji, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Lesbos”
Ziemia39°10′N 26°20′E/39,166667 26,333333
Mapa wyspy
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach

Lesbos (gr. Λέσβος,Leswos; starogr.Lésbos) –grecka wyspa w północno-wschodniej częściMorza Egejskiego, u wybrzeżaTurcji, w administracji zdecentralizowanejWyspy Egejskie, w regionieWyspy Egejskie Północne. Wraz z pobliskimi bezludnymi wysepkami tworzy jednostkę regionalnąLesbos igminę Lesbos. W 2011 roku liczyła 86 436 mieszkańców[1].

Wyspa położona jest wAzji (na azjatyckim szelfie kontynentalnym) u wybrzeży Turcji, odAzji Mniejszej oddzielają ją cieśniny Muzelim na północy i Mitilini na wschodzie. Charakteryzuje się dobrze rozwiniętą linią brzegową. W południowo-zachodnie wybrzeże wcina się zatoka Kaloni, zaś w południowo-wschodnie zatoka Jeras. Powierzchnia wyspy jest górzysta (wysokość do 968 m). Stolicą i największym miastem wyspy jestMitylena.

Osobliwością geologiczną i turystyczną jest tzw.Skamieniały Las, należący do światowej i europejskiej siecigeoparków.

Nazwa

[edytuj |edytuj kod]

W czasach prehistorycznych wyspa miała wiele nazw, takich jakImerti (szukana),Lassia (zalesiona), Aiyeria (miejsce opalonych ludzi),Aithiope (wysuszona słońcem) i Makkaria, wywodząca się od mitycznego założyciela rasy Makarasa, syna słońca, który przybył na wyspę i został dobrze przyjęty przez mieszkańców. Podczas jego panowania powstało pięć miast: Mytilini, Issa, Antissa, Mithymna i Avrisi, których nazwy pochodzą od córek Makarasa i Erressos – od imienia syna. Sama nazwaLesbos miała zaczerpnąć swą nazwę od szwagra Makarasa, Lesbosa. Inne przekazy mówią, że nazwa wyspy pochodzi od nazwy starożytnego miasta Lesbos na wyspie. Inna teoria mówi, że nazwa ma związek z położeniem[2].

Historia

[edytuj |edytuj kod]

Początki mitologiczne

[edytuj |edytuj kod]

Wyspa jest wymieniona w poematachHomera. Tu we wczesnych latach wojny trojańskiej miał walczyćOdyseusz. Wyspa była wielokrotnie atakowana przezAchillesa. Tu miało dojść do pojmaniaBryzejdy. Homer wzmiankuje, że siedem kobiet, które Agamemnon miał oferować Achillesowi, pochodziło z Lesbos i urodą przewyższało inne kobiety[2].

Prehistoria

[edytuj |edytuj kod]

Wykopaliskaarcheologiczne wskazują, że wyspa była zamieszkana co najmniej od czasuneolitu. Podczasepoki brązu cywilizacja na wyspie była zaawansowana. Wykopaliska prowadzone w latach trzydziestych XX w. przez Winifreda Lamba odsłoniły małe miasta. Badania wykazały, że cywilizacja na Lesbos rozwijała się podobnie dotrojańskiej imykeńskiej; bliskość Troi umożliwiała wpływ kultury z tej wyspy. W roku 1507 p.n.e. Lesbos została skolonizowana przezPelazgów, a w latach 1393–1184 rządzili na niej Achajowie. W latach 1100–1000 wyspę zamieszkiwaliEolowie, którzy wykształcili język i kulturę wyspy. Mieszkańcy Lesbos prowadzili kolonizację na wybrzeżachAzji Mniejszej. Ich morskie podboje doprowadzały do konfliktów zAtenami[2].

Starożytność

[edytuj |edytuj kod]
Akwedukt z czasów rzymskich

Na Lesbos, prawdopodobnie wMitylenie lubEresos, urodziła sięSafona[3]. Po podbiciu państwa Lidia przezPersów w r. 456 p.n.e., przejęli oni również władzę nad wyspą Lesbos. Wyspa brała również udział w kampanii przeciwEgiptowi w r. 527 p.n.e. i w r. 513 przeciwkoScytom. W r. 499 Lesbos przyłączyła się dopowstania jońskiego przeciwkoPersom i w r. 492 została przejęta przez Persów. Pobitwie pod Mykale wydostała się spod panowania perskiego[2]. Wkład w rozwój wyspy maArystoteles. Po śmierciPlatona przeprowadził się doAssos, miasta oddalonego od Lesbos o 10 km. Z pomocą innych filozofów, m.in.Ksenokratesa założył szkołę filozoficzną, ożenił się z Pytią i przeprowadził się na Lesbos, gdzie mieszkał ok. 3 lata. Tam miał się zająć m.in. zoologią, którą opisał następnie w swych pracach. Pobitwie nad Granikiem,Mitylenczycy zlikwidowali oligarchię i zawarli przymierze zAleksandrem Wielkim. Po śmierci Aleksandra wyspa najpierw znalazła się pod panowaniem Egiptu, a w r. 88 p.n.e. została podbita przezRzymian[2].

Rzymianie pokonali króla Mirtiadesa, a następnie zniszczyliMitylenę, miasta chwalonego w swych przemowach przezCycerona i dokonali rzezi mieszkańców. W r. 62 p.n.e. Mityleńczycy zawarli przymierze zPompejanami, których uczcili organizując igrzyska sławiące ich militarne wyczyny. Pompejanie przyznali Mityleńczykom pewną autonomię oraz zyskali prawa obywateli rzymskich[2]. Podczas panowania rzymskiego wyspa była miejscem zesłania tych, którzy popadli w niełaskę. Lesbos odwiedził w r. 52 n.e.Paweł z Tarsu[2].

Średniowiecze i czasy nowożytne

[edytuj |edytuj kod]

Po podziale imperium Lesbos znalazła się wImperium Bizantyńskim. W tym okresie wyspa została zaniedbana, dalej służąc zesłaniom. Była również celem atakówSaracenów, Słowian, Wenecjan i krzyżowców. W r. 1354 Lesbos została przekazana Francesco Gattelusiemu, który działał na korzyść mieszkańców i wspierał literaturę, sztukę i handel. W r. 1373 odnowił twierdzę mityleńską. W r. 1401 Mitylena i część wyspy zostały zniszczone przeztrzęsienie ziemi, a Gattelusi został zabity, gdy obsunęła się na niego ściana zamku. W r. 1445 Lesbos została zaatakowana przezBułgarów, którzy zniszczyli miasto Kaloni. W r. 1462, po silnym oporze wyspa przeszła pod panowanie Turków, pod którym się znajdowała dopierwszej wojny bałkańskiej w r. 1912[2].

Współczesność

[edytuj |edytuj kod]
Mitylena

Od lat 70. XX w. wyspa jest miejscem spotkań i wypoczynkulesbijek, co ma związek ze starogrecką poetkąSafoną, od której twórczości i miłości do tej samej płci wzięła nazwę miłość lesbijska. Część mieszkańców wyspy stara się o zakaz używania nazwy wyspy w tym kontekście przez grecką społeczność LGBT (OLKE). Ich zdaniem użycie nazwy wyspy w tym kontekście jest zniesławiające, a mieszkańcy doznają „gwałtu moralnego”[4].

W 2016 wyspa, z powodu swej bliskości doTurcji, znalazła się na szlaku wędrówekuchodźców do Europy. Na Lesbos powstało kilkaobozów dla uchodźców i centrów wsparcia. W opinii organizacjiLekarze bez Granic obozy na Lesbos nie miały odpowiednich warunków dla odpowiedniej opieki nad uchodźcami[5].

 Osobny artykuł:Obóz Moria.

Klimat

[edytuj |edytuj kod]
Dane klimatyczne dlaMityleny[6][7]
MiesiącStyczeńLutyMarzecKwiecieńMajCzerwiecLipiecSierpieńWrzesieńPaździernikListopadGrudzieńRok
Najwyższa odnotowana temperatura (w °C)20.221.328.031.035.040.039.538.236.230.827.022.540.0
Średnia temperatura w dzień (w °C)12.112.614.619.023.928.530.430.226.721.717.213.820.9
Średnia dobowa (w °C)9.59.911.615.620.224.726.626.122.918.514.311.317.6
Średnia temperatura w nocy (w °C)6.77.08.011.215.219.321.621.418.514.811.48.713.7
Najniższa odnotowana temperatura (w °C)−4.4−3.0−1.24.08.411.015.816.310.95.21.4−1.4−4.4
Średnia opadów w miesiącu (w mm)129.997.275.146.821.26.02.34.110.738.293.7145.4670.6
Średnia liczba dni z opadami (≥ 1.0 mm)9.08.16.54.82.70.80.40.41.33.36.810.054.1
Średnia wilgotność względna (w %)71.069.857.563.962.657.356.057.459.566.171.072.064.5
Zobacz hasłoLesbos w Wikisłowniku

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. Απογραφή Πληθυσμού – Κατοικιών 2011. ΜΟΝΙΜΟΣ Πληθυσμός. [dostęp 2017-10-19]. (gr.).
  2. abcdefghHistory & Mythology of Lesvos. [dostęp 2017-10-19]. (ang.).
  3. Safona, [w:]Encyklopedia PWN [online],Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-07-29] .
  4. Julie Bindel: Sun, sea and Sappho. [w:]The Guardian [on-line]. 2008-05-08. [dostęp 2017-10-19]. (ang.).
  5. Mireia Molina Costa: Lesbos is bringing hope and dignity to refugees living in limbo through art, music and creative initiatives. [w:]The Independent [on-line]. 2017-08-01. [dostęp 2017-10-19]. (ang.).
  6. HNMS [online], www.hnms.gr [dostęp 2017-10-08] [zarchiwizowane zadresu 2010-12-16] .
  7. [[1]].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lesbos&oldid=77490206
Kategorie:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp