Urodził się w1934 wMontrealu jako Leonard Norman Cohen, syn Mashy (Marshy) i Nathana Cohenów, w średniozamożnejżydowskiej rodzinie. Prapradziadek Lazarus był pierwszym, który osiadł w Montrealu i po dwóch latach sprowadził swojego syna, Lyona. Obaj pochodzili zWołkowyska, a matka, Masha Klonitsky[5], przybyła do Montrealu z Wołkowyska na Nowogródczyźnie, była córką talmudysty, rabbiego Solomona Klonitsky-Kline, nauczyciela w szkole talmudycznej w Kownie[6][7][8][9]. 15 sierpnia 1937 zmarł dziadek Leonarda ze strony ojca, Lyon Cohen, człowiek aktywny w społeczności kanadyjskich Żydów. W 1944 zmarł ojciec Leonarda Nathan.
Dzięki swojej rodzinie otrzymał solidną edukację na poziomie średnim i zaczął studia na anglojęzycznymUniwersytecie McGilla w rodzinnym mieście. Mimo że był przeciętnym studentem, jeszcze w trakcie studiów zdobył prestiżową nagrodęMcNaughton Prize za osiągnięcia literackie. 5 października 1955 ukończył studia na Uniwersytecie McGilla uzyskując stopieńbakałarza sztuk (Bachelor of Arts). W maju 1956 wydał swój pierwszy tom poezji –Let Us Compare Mythologies. Na przestrzeni następnych lat pisał i publikował poezję oraz wydał dwie powieści:The Favorite Game (1963) iBeautiful Losers (1966).
Cohen (1988)
W wywiadach często powtarzał, że zaczął śpiewać, gdyż trudno mu było wyżyć z pisania. Biografowie nieco inaczej przedstawiają jego życie w tamtym okresie. Honoraria literackie, rządowe granty oraz dochody z rodzinnego przedsiębiorstwa wystarczały na wygodne życie. Cohen w tym czasie dużo podróżował, prowadził intensywne życie towarzyskie ierotyczne. Lubił otaczać się pięknymi kobietami i, dopóki było to legalne, eksperymentował zLSD.
Choć nauczył się grać nagitarze w wieku trzynastu lat, a wcześniej zaczął pisać piosenki, początkowo traktował muzykę w sposób czysto rekreacyjny i nie zamierzał zostać piosenkarzem. Nigdy też nie był wybitnym instrumentalistą. Przypadkową sławę przyniosła mu piosenka „Suzanne”, której profesjonalną wersję nagrałafolkowa piosenkarkaJudy Collins. Utwór ten stał się radiowym przebojem w 1965. Collins wprowadziła Cohena w środowisko muzyki folk. Pierwszy publiczny występ Cohena jako piosenkarza odbył się 30 kwietnia 1967 w Town Hall wNowym Jorku, na koncercie charytatywnym na rzecz organizacji domagającej się zaprzestania prób z bronią jądrową (The Committee for a SANE Nuclear Policy). Collins namówiła Cohena, by wystąpił z nią naNewport Folk Festival(inne języki) w 1967. Wydany w tym samym roku albumSongs of Leonard Cohen zawiera przeboje: „Suzanne”, „Sisters of Mercy”, „So Long, Marianne” i „Hey, That’s No Way to Say Goodbye”. Album odniósł wielki sukces.
Przy akompaniamencie gitary klasycznej i niewielkiego, łagodnie grającego zespołu, Cohen śpiewał nieco monotonnym, ciepłym barytonem swoje teksty, łączące religijne i interkulturowe aluzje z czarnym humorem. Trafił tym w gusta lewicujących, zapatrzonych w kulturę wschodu środowisk akademickich i literackich ówczesnej Ameryki. Kolejne płyty utwierdzały pozycję artysty. Przełomowym albumem Cohena byłDeath of a Ladies’ Man wydany w 1977 i wyprodukowany przezPhila Spectora. W wyniku zastosowaniaspectorowskiej ściany dźwięku, muzyka z tego albumu stała się pełniejsza instrumentalnie lub – jak nieraz twierdzą krytycy – przesadnie barokowa. Obok ostrzej grającejsekcji rytmicznej, elektrycznych gitar i instrumentów klawiszowych, aranżacje obejmowały także sekcjęinstrumentów smyczkowych. Album ten na zawsze podniósł rolę innych niż gitara prowadząca instrumentów w twórczości Cohena. PłytaRecent Songs była powrotem do poprzedniej stylistyki, jednak bogactwo instrumentarium zostało zachowane. Na płycieVarious Positions pojawiły się syntezatory, aby na kolejnej –I’m Your Man – całkowicie zdominować instrumentarium. Trzy utwory z następnego albumuThe Future zostały wykorzystane w filmieUrodzeni mordercy. Z tego okresu (1979–1994) pochodzą takie przeboje artysty jak:The Guests,The Traitor,Hallelujah,Dance Me to the End of Love,I’m Your Man,Everybody Knows,Closing Time,The Future czyDemocracy.
Nadzwyczajną popularność Cohen zyskał w Polsce, gdzie w latach 80. był bardziej znany niż w rodzinnej Kanadzie. Było to zasługą popularyzatorskiej działalnościMacieja Zembatego, jego (wspólnych z Maciejem Karpińskim) tłumaczeń tekstów piosenek i wykonań polskichcoverów. Gdy w 1985 Cohen przyjechał na trasę koncertową do Polski, występował przy pełnej widowni w największych halach koncertowych: 19 marca wHali Arena w Poznaniu, 20 marca wHali Ludowej (zwanej też Halą Stulecia) we Wrocławiu, 21 marca wDomu Muzyki i Tańca w Zabrzu i 22 marca wSali Kongresowej w Warszawie. Możliwe (brak dokumentalnego zapisu), że podczas pobytu w Polsce spotkał się zLechem Wałęsą. W obszernej monografii o Cohenie wydanej w USA w 2012[10] autorka stwierdza jednoznacznie, że odmówił sugestii pokazania się publicznie na scenie z Lechem Wałęsą. Nie wspominał też publicznie w Polsce nic o„Solidarności”. Dopiero po powrocie do USA, na koncercie w Bostonie zadedykował „Solidarności” piosenkę „Partyzant”. Wskutek tych działań jego piosenki przez wiele miesięcy nie były emitowane wPolskim Radiu.Cover piosenki „I’m Your Man” wykonałBogusław Linda w filmieSara (1997) orazPrzemysław Gintrowski na swój album pt.Kanapka z człowiekiem i trzy zapomniane piosenki (2009).
W latach 1994–1999 Cohen przebywał w OśrodkuZen na Mount Baldy w okolicachLos Angeles[11]. Wstawał o 2.30, przygotowywał posiłki dla swojego mistrza zen – rōshiego, potem medytował. W ciągu pięciu lat ocenił, że stał się innym człowiekiem[12]. Rōshiemu poświęconych jest wiele wierszy z tomuKsięga tęsknoty.
Wówczas, po nieomal 10 latach braku aktywności artystycznej, Cohen wydał albumTen New Songs. Najbardziej znane utwory z tego wydawnictwa toIn My Secret Life,Alexandra Leaving orazBoogie Street.
Cohen (2013)
W 2004 została wydana płytaDear Heather. W 2005 okazało się, że artysta został pozbawiony środków na funduszu emerytalnym. Jego była przyjaciółka, jednocześnie menedżerka, Kelley Lynch, sprzeniewierzyła ponad 5 milionów dolarów, zostawiając jedynie 150 tysięcy. Suma ta nie wystarczała artyście nawet na opłacenie należnych podatków. W marcu 2006 Cohen wygrał sprawę sądową z byłą menedżerką, uzyskując sądowy nakaz zwrotu dziewięciu milionów dolarów, jednak możliwość faktycznego odzyskania utraconych funduszy jest mało prawdopodobna[12]. W 2006 został uhonorowany członkostwem wCanadian Songwriters Hall of Fame.
31 marca 2007 wystąpił wMuzycznym Studiu Polskiego Radia im. Agnieszki Osieckiej w Warszawie jako gość koncertu promującego płytęAnjani Thomas pt. „Blue Alert”, której był producentem oraz autorem tekstów. Zaśpiewał wraz z Anjani dwie piosenki:Never Got to Love You iThanks For the Dance. 13 stycznia 2008 zapowiedział swoją pierwszą od 15 lat trasę koncertową. 10 marca 2008 przyjęto go doRock and Roll Hall of Fame[13]. Pierwszy występ w ramach zapowiedzianej trasy odbył się 11 maja 2008 roku we Fredericton (Kanada). Cohen wystąpił m.in. na festiwalu The Big Chill, Montreal Jazz Festival i Glastonbury Festival. Na początku jesieni 2008 roku wystąpił w Polsce na dwóch koncertach: 29 września weWrocławiu i 1 października w Warszawie. Przez cały 2009 i 2010 rok Leonard Cohen kontynuował swoją największą trasę koncertową. 4 października 2010 r. Leonard Cohen wystąpił w katowickim Spodku, a 10 października na warszawskimTorwarze. Przed warszawskim koncertem Leonard Cohen spotkał się z Lechem Wałęsą. 11 grudnia 2010 roku koncertem wLas Vegas (USA) Cohen zakończył koncerty w 2010 roku.
W sierpniu 2011 poinformował, że zakończył pracę nad nowym albumem studyjnym, „Old Ideas”. Znalazły się na nim w większości zupełnie nowe piosenki, w wykonaniu których artyście towarzyszyliDana Glover(inne języki),Sharon Robinson(inne języki) orazWebb Sisters(inne języki). Współproducentami płyty byli Patrick Leonard, Anjani Thomas, Ed Sanders oraz Dino Soldo. Płyta została wydana 31 stycznia 2012 roku.26 lutego 2012 roku odebrał nagrodę PEN Klubu Nowej Anglii – „Song Lyrics of Literary Excellence”[14].
12 sierpnia 2012 wGandawie rozpoczęła się kolejna trasa koncertowa Cohena, promująca albumOld Ideas. Koncerty zaplanowano m.in. w Belgii, Danii, Norwegii, Finlandii, Polsce, Niemczech, Irlandii, Włoszech, Wielkiej Brytanii, Turcji, Rumunii, Francji, Hiszpanii i Portugalii, a następnie w USA i Kanadzie[15]. W ramach trasy koncertowej 19 lipca 2013 artysta wystąpił wAtlas Arenie wŁodzi.
↑Leonard Cohen 24 maja 1985 r. w programie TheMidday Show With Ray Martin (ABC Sydney) powiedział: „Moja matka pochodziła z Litwy, która była częścią Polski, a mój pradziadek przyjechał do Kanady z Polski”.
↑Leonard Cohen Biography. askmen.com. [dostęp 2016-11-10]. Cytat: „Leonard Cohen was born to a Polish father and a Lithuanian-Jewish mother in Quebec in 1934. He was educated at Montreal’s McGill University, where, among other activities, he was president of the debating society.” (ang.).
↑"I'm your Man. The life of Leonard Cohen", Sylvie Simmons, s. 345,ISBN 978-0-77108040-1
.jpg)
