Movatterモバイル変換

[0]ホーム
URL:

Przejdź do zawartości
Wikipediawolna encyklopedia
Szukaj

Leming

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy rodzaju gryzoni. Zobacz też:CDP w USA orazleming (osoba).
Leming
Lemmus
Link, 1795[1]
Ilustracja
Leming norweski (L. lemmus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Rodzina

chomikowate

Podrodzina

karczowniki

Plemię

lemingi

Rodzaj

leming

Typ nomenklatoryczny

Mus lemmusLinnaeus, 1758

Synonimy
Gatunki

8 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Leming[11] (Lemmus) –rodzajgryzonia zpodrodzinykarczowników (Arvicolinae) w obrębierodzinychomikowatych (Cricetidae).

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj |edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące wEuropie,Azji iAmeryce Północnej[12][13][14].

Morfologia

[edytuj |edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 86–160 mm, długość ogona 8–18 mm; masa ciała 16,2–130 g[13].

Systematyka

[edytuj |edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1795 roku niemieckiprzyrodnikJohann Heinrich Friedrich Link w książce swojego autorstwa poświęconej historii naturalnej[1].Gatunkiem typowym jest (absolutnatautonimia) leminga norweskiego (L. lemmus).

Etymologia

[edytuj |edytuj kod]
  • Lemmus (Lemnus):norw. lemming ‘leming’[15].
  • Brachyurus:gr. βραχυςbrakhus ‘krótki’; ουραourα ‘ogon’[16]. Gatunek typowy: Fischer wymienił kilka gatunków –Brachyurus BlumenbachiiG. Fischer, 1814 (nomen dubium),Mus amphibiusLinnaeus, 1758,Mus arvalisPallas, 1779,Mus lemmusLinnaeus, 1758 iMus rutilusPallas, 1779 – z których gatunkiem typowym jestMus lemmusLinnaeus, 1758.
  • Hypudaeus: gr. ὑπoδαιοςhupodaios ‘podziemny’[17]. Gatunek typowy: Illiger wymienił kilka gatunków –Mus amphibiusLinnaeus, 1758,Mus arvalisPallas, 1779 iMus lemmusLinnaeus, 1758 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie)[18]Mus lemmusLinnaeus, 1758.
  • Myodes: gr. μυωδηςmuōdēs ‘jak mysz’, od gr. μυςmus, μυοςmuos ‘mysz’[19]. Gatunek typowy: Pallas wymienił dziesieć gatunków –Mus saxatilisPallas, 1779 (nomen dubium),Mus alliariusPallas, 1779 (nomen dubium),Mus oeconomusPallas, 1776,Mus arvalisPallas, 1779,Mus socialisPallas, 1773,Mus gregalisPallas, 1779,Mus torquatusPallas, 1779,Mus lagurusPallas, 1773:,Mus lemmusLinnaeus, 1758 iMus rutilusPallas, 1779 – z których gatunkiem typowym jestMus lemmusLinnaeus, 1758.
  • Mirus:łac. mirus ‘wspaniały, cudowny’[20]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): †Mirus muhlhoferiBrunner, 1938 (species inquirenda).
  • Miromus: łac.mirus ‘wspaniały, cudowny’[20];mus,muris ‘mysz’, od gr. μυςmus, μυοςmuos ‘mysz’[21].

Taksonomia

[edytuj |edytuj kod]

Lemmus jest rodzajem nominatywnym plemienialemingów (Lemini), do którego zalicza się także rodzajeMyopus iSynaptomys.Monofiletyczność rodzaju potwierdzają współczesne badaniaalloenzymów, powtarzających się sekwencjijądrowegoDNA oraz sekwencjeDNA mitochondrialnego. Współcześni autorzy wyróżniają od 2 do 6 żyjących obecnie gatunków[14][22][22].

Podział systematyczny

[edytuj |edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki[22][23][12]:

GrafikaGatunekAutor i rok opisuNazwa zwyczajowa[11]Podgatunki[13][12][23]Rozmieszczenie geograficzne[13][12][23]Podstawowe wymiary[13][23][24][f]Status
IUCN[25]
Lemmus amurensisVinogradov, 1924leming amurskigatunek monotypowyendemitRosji (wschodnieZabajkale i rzekaAmur na wschód wzdłużMorza Ochockiego doGór Kołymskich)DC: 8,6–11,9 cm
DO: 1–1,5 cm
MC: 16,2–51 g		 LC 
Lemmus novosibiricusVinogradov, 1924leming wyspowy4 podgatunkiendemit wschodniej Rosji (wschodniaSyberia, między rzekamiLena iKołyma,Kamczatka,Wyspy Nowosyberyjskie iWyspa Wrangla)DC: 9–16,5 cm
DO: 0,1–2,3 cm
MC: 13,1–124 g		 NE 
Lemmus sibiricusKerr, 1892leming brunatnygatunek monotypowyendemit Rosji (północna część europejskiej Rosji,Nowa Ziemia, zachodnia i centralna Syberia na wschód do rzeki Lena)DC: 9,9–16 cm
DO: 0,8–1,8 cm
MC: 49–120 g		 LC 
Lemmus lemmus(Linnaeus, 1758)leming norweskigatunek monotypowyNorwegia, zachodnia i północnaSzwecja, północnaFinlandia i północno-zachodnia Rosja (Półwysep Kolski); południowa granica zasięgu ulega wahaniom w okresach szczytowychDC: 11,2–15 cm
DO: 1–1,8 cm
MC: 10–130 g		 LC 
Lemmus trimucronatus(J. Richardson, 1825)leming nearktyczny3 podgatunkiStany Zjednoczone (wschodnia Alaska) iKanada (odJukonu doNunavut,Archipelag Arktyczny, na południe doKolumbii Brytyjskiej i północnejManitoby)DC: 11,5–13,3 cm
DO: 1,1–1,8 cm
MC: 51–90 g		 LC 
Lemmus nigripes(F.W. True, 1894)7 podgatunkówpółnocno-wschodnia Rosja (trójkąt międzyCzukockim Okręgiem Autonomicznym, dolnym biegiem rzeki Kołyma i odizolowana populacja w południowej Kamczatce), Stany Zjednoczone (Aleuty i Alaska) i Kanada (zachodni Jukon)DC: 11,5–13,3 cm
DO: 1,1–1,8 cm
MC: 51–90 g		 NE 

Kategorie IUCN: LC  –gatunek najmniejszej troski; NE  –gatunki niepoddane jeszcze ocenie.

Ponadto znane są gatunki kopalne z epokiplejstocenu[26]:

Uwagi

[edytuj |edytuj kod]
  1. ↑abNomen nudum.
  2. ↑Takson umieszczony jako młodszy synonimLemmus przez Kryštufeka i współpracowników (2020)[6].
  3. ↑Niepoprawna późniejsza pisowniaLemmusLink, 1795.
  4. ↑MłodszyhomonimMirusAlbers, 1850 (Mollusca).
  5. ↑Nowa nazwa dlaMirusBrunner, 1938.
  6. ↑DC – długość ciała;DO – długość ogona;MC – masa ciała

Przypisy

[edytuj |edytuj kod]
  1. ↑abJ.H.F. Link: Beyträge zur Naturgeschichte. Zweytes Stück. Ueber die Lebenskräfte in naturhistorischer Rücksich, und die Classification der Säugethiere. Rostock: K.C. Stiller, 1795, s. 75. (niem.).
  2. ↑J.G. Fischer von Waldheim: Tableaux synoptiques de zoognosie. Moscou: de l’Imprimerie de l’Université Impériale, 1808, s. kol. 4. (fr.).
  3. ↑J.G. Fischer von Waldheim: Zoognosia tabulis synopticis illustrata, in usum praelectionum Academiae imperialis medico-chirugicae mosquensis edita. Wyd. 3. Cz. 1. Mosquae: Nicolai S. Vsevolozsky, 1813, s. 14,24. (łac.).
  4. ↑J.G. Fischer von Waldheim: Zoognosia tabulis synopticis illustrata, in usum praelectionum Academiae imperialis medico-chirugicae mosquensis edita. Wyd. 3. Cz. 3. Mosquae: Nicolai S. Vsevolozsky, 1814, s. 55. (łac.).
  5. ↑J.K.W. Illiger: Prodromus systematis mammalium et avium: additis terminis zoographicis utriusque classis, eorumque versione germanica. Berolini: Sumptibus C. Salfeld, 1811, s. 87. (łac.).
  6. ↑B. Kryštufek, A.S. Tesakov, V.S. Lebedev, A.A. Bannikova, N.I. Abramson & G. Shenbrot. Back to the future: the proper name for red-backed voles is Clethrionomys Tilesius and not Myodes Pallas. „Mammalia”. 84 (2), s. 214–217, 2020.DOI:10.1515/mammalia-2019-0067. (ang.). 
  7. ↑P.S. Pallas: Zoographia Rosso-Asiatica: sistens omnium animalium in extenso Imperio Rossico, et adjacentibus maribus observatorum recensionem, domicilia, mores et descriptiones, anatomen atque icones plurimorum. T. 1. Petropoli: Ex Officina caes. Academiae Scientiarum, 1811, s. 173. (łac.).
  8. ↑J.E. Gray. An Outline of an Attempt at the Disposition of Mammalia into Tribes and Families, with a List of the Genera apparently appertaining to each Tribe. „Annals of Philosophy”. New Series. 10, s. 342, 1825. (ang.). 
  9. ↑G. Brunner. Die Gaiskirche im oberen Püttlachtal (Oberfranken): Pottensteiner Nagerschicht ; ein Schnee-Eulen-Horst (Nictea nivea L.) des Magdalénien mit Mirus mühlhoferi n. g. n. sp. „Neuen Jahrbuch für Mineralogie Geologie Paläontologie Abhandlungen”. 79B, s. 252, 1938. (niem.). 
  10. ↑G. Brunner. Die Kleine Teufelshöhle bei Pottenstein (Oberfranken). Ein Faunenproiii vom Mindel-Riss-Interglazial bis zum Spätrnagdelenien. „Abhandlungen Bayerischen Akademie Wissenschaften, Mathematisch-Naturwissenschaftliche Abteilung”. 60, s. 33, 1951. (niem.). 
  11. ↑abNazwy polskie za:W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 236–237.ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  12. ↑abcdC.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 344.ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  13. ↑abcdeU. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 292–295.ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  14. ↑abD.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): GenusLemmus. [w:]Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-20].
  15. ↑Palmer 1904 ↓, s. 367.
  16. ↑Palmer 1904 ↓, s. 144.
  17. ↑Palmer 1904 ↓, s. 343.
  18. ↑M. & M. Kretzoi: Fossilium catalogus. I, Animalia. Index generum et subgenerum mammalium. Wyd. 137. Leiden: Backhuys publ., 2000, s. 176.ISBN 978-90-5782-056-4. (łac.).
  19. ↑Palmer 1904 ↓, s. 439.
  20. ↑abJaeger 1959 ↓, s. 156.
  21. ↑Jaeger 1959 ↓, s. 159.
  22. ↑abcN. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:]ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-26]. (ang.).
  23. ↑abcdClass Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 222.ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  24. ↑B. Kryštufek & G. Shenbrot: Voles and Lemmings (Arvicolinae) of the Palaearctic Region. Maribor: University of Maribor Press, 2022, s. 39–49.ISBN 978-961-286-613-6. (ang.).
  25. ↑Taxonomy:Lemmus – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-24]. (ang.).
  26. ↑N. Abramson & A. Nadachowski. Revision of fossil lemings (Lemminae) from Poland with special refference to occurrence of Synaptomys in Eurasia. „Acta Zoologica Cracoviensia”. 44 (1), s. 65-77, 2001. 
  27. ↑N. Carls & G. Rabeder. Die Arvicoliden (Rodentia, Mammalia) aus dem Ältest-Pleistozän von Schernfeld (Bayern) / Arvicolids (Rodentia, Mammalia) from the Earliest Pleistocene of Schernfeld (Bavaria). „Beiträge zur Paläontologie von Österreich”. 14, s. 215, 1988. (niem. • ang.). 
  28. ↑N.I. Abramson. A new species of lemming from the Eopleistocene of North East Siberia (Mammalia: Cricetidae). „Zoosystematica Rossica”. 1 (1), s. 156-160, 1993. (ang.). 

Bibliografia

[edytuj |edytuj kod]
Identyfikatory zewnętrzne:
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Leming&oldid=74795028”
Kategoria:
[8]ページ先頭
©2009-2025 Movatter.jp