Latyczów (ukr. Летичів,Łetycziw) –osiedle typu miejskiego w środkowej częściUkrainy, wobwodzie chmielnickim, wrejonie chmielnickim, siedzibahromady. 10 244 mieszkańców (2020)[1].
Miasto założono u ujścia rzekiWowk doBohu na tzw.Czarnym szlaku. Od XV w. do rozbiorów był miejscem, drugim w województwie poKamieńcu Podolskim, w którym odbywały się szlacheckiesądy grodzkie isądy ziemskie[2].Miasto królewskie lokowane w 1453 roku położone było w XVI wieku wwojewództwie podolskim[3].
Pod koniec XVI w. w Latyczowie miał siedzibęJan Potocki herbuPilawa (1552–1611), który zbudował tu przed 1598 rokiem murowany zamek. W latach 1613–1638 przy zamku wzniesiono dladominikanów jednonawowy kościół (z dwiema kaplicami) pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. PodczasPowstania ChmielnickiegoKozacy zajęli i złupili miasto. Wg opisu z lustracji z 1658 roku „Starostwo z miastem teraz całe spustoszone i zdezelowane, a dlatego, że na samym szlaku zostawa, którym gościńcem każden nieprzyjaciel chodzi”. Z tego powodu miasto było wielokrotnie palone przezTatarów. W czasie okupacji tureckiej klasztor dominikanów został zniszczony. W 1750 roku na miasto i klasztor napadliHajdamacy. Do 1793 rokumiasto powiatowe wwojewództwie podolskim, poIII rozbiorze Polski miasto powiatowe wguberni podolskiej.
Podczas okupacji hitlerowskiej, 22 września 1941 roku Niemcy utworzyligetto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 7500 osób. 30 stycznia 1943 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowali[4].
- zamek - przed 1598 rokiem Jan Potocki zbudował w Latyczowie mury obronne i zamek
- Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i klasztor Dominikanów – od 1606 roku w Latyczowie znajduje się słynny klasztordominikański z cudownym obrazemMatki Boskiej Latyczowskiej. Obecnie istniejący kościół zbudowano w latach 1613–1638, a fasadę ozdobiono „lubelskim” szczytem[5]. W bryle kościoła można dostrzec świadome nawiązania do gotyckiej tradycji budowlanej w postaci ostrołukowych sklepień. W 1641 roku konwent dominikanów otrzymałnowicjat. Klasztor został zniszczony podczas okupacji tureckiej, ale w latach 1702–1724 został odbudowany w stylu barokowym[5]. Ze względu na wielką liczbę cudów i łask, jakich doznawali tutaj pielgrzymi, papieżPius VI w 1778 roku wydał dekret o koronacji obrazu. Po stłumieniupowstania listopadowego władze rosyjskie w 1832 roku zlikwidowały klasztor, a sanktuarium przejęli księża diecezjalni. W 1854 roku kościół został uszkodzony na skutek pożaru. W 1920 roku w obawie przed wojskami bolszewickimi wywieziono cudowny obraz i obecnie oryginał obrazu znajduje się wLublinie w kaplicy Zgromadzenia Służek NMP[5]. W 2006 roku została wprowadzona kopia obrazu, która została poświęcona w Krakowie przez papieżaBenedykta XVI. W 1935 roku klasztor był miejscem czystek stalinowskich, w jego katakumbach spoczywają tysiące zamordowanych. W czasie II wojny Niemcy „wyprostowali” drogę przez Latyczów (Lwów – Front Wschodni), prowadząc ją przez tereny ogrodów klasztornych i niszcząc zabytkowe mury klasztorne. Drogę tę budowali Żydzi, którzy po jej ukończeniu zostali zamordowani. Klasztor, w czasach Breżniewa, miał zostać wysadzony w powietrze. Nie doszło do tego, dzięki jednemu z ówczesnych pracowników „kijowskiej architektury”, pochodzący z Latyczowa, który wstawił się za jego pozostawieniem.
Kościół w XIX wieku
Kościół Dominikanów
Kościół Dominikanów po remoncie
Dach kościoła z sygnaturką
Kościół Dominikanów od strony prezbiterium
Wieża zamkowa
Cerkiew Uspienska (Zaśnięcia)
Matka Boska Latyczowska
- ↑Чисельність наявного населення України на 1 січня 2020 року. (ukr.).
- ↑M. Pawlikowski,Sądownictwo grodzkie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, Strzałków 2012, tenże,Sądownictwo ziemskie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej,Strzałków 2012
- ↑Zenon Guldon, Jacek Wijaczka, Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku, w: Czasy Nowożytne, 21, 2008, s. 165.
- ↑Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.),Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1405 .
- ↑abcLatyczów – miasto Królowej Podola [online], www.wilanow-palac.pl [dostęp 2019-12-04] .
- Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski,Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. V, Warszawa, 1880–1902, ss. 99-104.
49°23′N 27°37′E/49,383333 27,616667
Ten artykuł dotyczy miasta ukraińskiego. Zobacz też:wieś Latyczów w województwie lubelskim.
.JPG)
_%25D0%2594i%25D0%25B2%25D0%25B8_%25D0%259C%25D0%25B0%25D1%2580i%25D1%2597_%25D0%259B%25D0%25B5%25D1%2582%25D0%25B8%25D1%2587%25D1%2596%25D0%25B2_DSC_1533.jpg)
