Presbytis | |||
Eschscholtz, 1821[1] | |||
![]() Langur posiwiały (P. thomasi) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Infrarząd | |||
Parvordo | |||
Nadrodzina | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Plemię | |||
Rodzaj | langur | ||
Typ nomenklatoryczny | |||
Presbytis mitrataEschscholtz, 1821 | |||
Synonimy | |||
| |||
Gatunki | |||
| |||
| |||
|
Langur[4] (Presbytis) –rodzajssakównaczelnych zpodrodzinygerez (Colobinae) w obrębierodzinykoczkodanowatych (Cercopithecidae).
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w południowo-wschodniejAzji[5][6][7].
Długość ciała (bez ogona) 25,7–61 cm, długość ogona 56–89 cm; masa ciała 4,3–9 kg[6][8].
Rodzaj zdefiniował w 1821 roku niemieckilekarz,botanik izoologJohann Friedrich von Eschscholtz w rozdziale zatytułowanymOpis nowego rodzaju małp Presbytis mitrata, opublikowanym w publikacji pod redakcją rosyjskiego podróżnika i odkrywcyOtto von Kotzebue’a o tytuleRejs odkrywczy na Morze Południowe i do Cieśniny Beringa w celu zbadania północno-wschodniego przejścia podjęty w latach 1815, 1816, 1817 i 1818 na koszt Jego Wysokości Cesarskiego Kanclerza hrabiego Rumanzoffa na statku Rurick pod dowództwem porucznika cesarskiej rosyjskiej marynarki Otto von Kotzebue[1].Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) langur czepcowy (P. mitrata).
Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[12][8][5]:
Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[4] | Podgatunki[6][5][8] | Rozmieszczenie geograficzne[6][5][8] | Podstawowe wymiary[6][8][a] | Status IUCN[13] |
---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | Presbytis thomasi | (Collett, 1893) | langur posiwiały | gatunek monotypowy | Indonezja (północnaSumatra (prowincjaAceh), głównie na północ od rzek Wampu i Alas) | DC: około 55 cm DO: 69–76 cm MC: 7–8 kg | VU |
![]() | Presbytis frontata | (S. Müller, 1838) | langur białoczelny | gatunek monotypowy | środkowe i wschodnieBorneo: nierównomiernie od środkowegoSarawaku (Malezja) do większości wschodnich i kilku obszarów w zachodnimKalimantanie (Indonezja) | DC: 47–54 cm DO: 63–74 cm MC: około 5,7 kg | VU |
![]() | Presbytis chrysomelas | (S. Müller, 1838) | langur sarawaski | 2 podgatunki | północne i zachodnie Borneo:Sabah (Melatap) i Sarawak (Malezja) na południe do rzekiKapuas w zachodnim Kalimantanie (Indonezja) | DC: 43–61 cm DO: 61–84 cm MC: 5,9–8,2 kg | CR |
![]() | Presbytis hosei | (O. Thomas, 1889) | langur szary | gatunek monotypowy | północno-zachodnie Borneo: północno-wschodnieBrunei, Malezja (zachodni Sabah, na południe od góryKinabalu, i północny Sarawak) oraz Indonezja (północny Kalimantan) | DC: 48–56 cm DO: 65–84 cm MC: 5,5–7 kg | VU |
![]() | Presbytis canicrus | (G.S. Miller, 1934) | langur kalimantański | gatunek monotypowy | Indonezja (Borneo (Borneo Wschodnie, na południe od rzekKayan i Sembakung, na południe od rzekiMahakam, zachodnia granica zasięgu niejasna) | DC: 48–56 cm DO: 65–84 cm MC: 5,5–7 kg | EN |
![]() | Presbytis sabana | (O. Thomas, 1893) | langur siwoczuby | gatunek monotypowy | Malezja (północne Borneo w większości Sabah, aż na południowy zachód doKalabakanu; niepotwierdzony wBorneo Północnym (Indonezja)) | DC: 48–56 cm DO: 65–84 cm MC: 5,5–7 kg | EN |
![]() | Presbytis robinsoni | O. Thomas, 1910 | langur tajski | gatunek monotypowy | południowaMjanma, południowa Tajlandia (od 13°50′ szerokości geograficznej północnej w prowincjiPhetchaburi), północna część półwyspowej Malezji (na południe doBukit Larut wPerak) | DC: 43–61 cm DO: 61–84 cm MC: 5,9–8,2 kg | NT |
![]() | Presbytis femoralis | (W. Martin, 1838) | langur przepasany | gatunek monotypowy | południowa część półwyspowej Malezji (skrajnie południowyPahang iJohor) orazSingapur | DC: 43–61 cm DO: 61–84 cm MC: 5,9–8,2 kg | CR |
Presbytis percura | Lyon, 1908 | langur reliktowy | gatunek monotypowy | Indonezja (środkowo-wschodnia Sumatra, w małym obszarze pomi.ędzy rzekamiRokan iSiak) | DC: 43–61 cm DO: 61–84 cm MC: 61–84 kg | CR | |
Presbytis natunae | (O. Thomas &Hartert, 1894) | langur natuański | gatunek monotypowy | Indonezja (Wyspy Natuna (Bufuran) na północny zachód od wybrzeży Borneo) | DC: 43–61 cm DO: 61–84 cm MC: 5,9–8,2 kg | VU | |
Presbytis potenziani | (Bonaparte, 1856) | langur mentawajski | gatunek monotypowy | Indonezja (Wyspy Mentawai (Sipora,Północna Pagai iPagai oraz wysepka Sinakak)) | DC: około 50 cm DO: około 58 cm MC: 6,4–6,5 kg | CR | |
![]() | Presbytis siberu | (Chasen &Kloss, 1928) | langur ciemnobrzuchy | gatunek monotypowy | Indonezja (Wyspy Mentawai (Siberut)) | DC: 48–50 cm DO: 58–64 cm MC: 6,4–6,5 kg | EN |
![]() | Presbytis comata | (Desmarest, 1822) | langur szpakowaty | 2 podgatunki | endemit Indonezji: zachodniaJawa odUjung Kulon do góry Lawu; wschodnie granice zasięgu nieznane | DC: 43–60 cm DO: 56–72 cm MC: 6,4–8 kg | VU |
![]() | Presbytis fredericae | (Sody, 1930) | gatunek monotypowy | endemit Indonezji: środkowa Jawa, wokół zboczy i wulkanów Gunung Slamet, Gunung Cupu i Diyeng; zachodnia granice zasięgu nieznane | DC: 43–60 cm DO: 56–72 cm MC: 6,4–8 kg | VU | |
Presbytis mitrata | Eschscholtz, 1821 | langur czepcowy | gatunek monotypowy | Indonezja (południowo-wschodnia Sumatra na wschód od górBarisan, od rzekiHari na południowy zachód do górnego biegu rzekiMusi, na południe do prowincjiLampung) | DC: 42–57 cm DO: 62–82 cm MC: 5,8–5,9 kg | VU | |
![]() | Presbytis melalophos | (Raffles, 1821) | langur czarnoczuby | gatunek monotypowy | Indonezja (zachodnia Sumatra, od górnego biegu rzeki Rokan (Tanangtalu) na południe do górnego biegu rzeki Hari i dalej wzdłuż gór Barisan | DC: 26–40 cm DO: 67–86 cm MC: 5,2–9 kg | EN |
![]() | Presbytis siamensis | (S. Müller &Schlegel, 1841) | langur białoudy | 4 podgatunki | skrajnie południowa Tajlandia, większość półwyspowej części Malezji, Indonezja (środkowo-wschodnia Sumatra,Archipelag Riau (Kundur,Bintan, być możeBatam iGalang) | DC: 34–39 cm DO: 67–89 cm MC: 4,3–8,2 kg | NT |
Presbytis sumatrana | (S. Müller & Schlegel, 1841) | langur sumatrzański | gatunek monotypowy | Indonezja (zachodnia i północno-środkowa Sumatra,Wyspy Batu (Pini)) | DC: 33–39 cm DO: 64–84 cm MC: 4,9–8,5 kg | EN | |
![]() | Presbytis bicolor | Aimi &Bakar, 1992 | langur dwubarwny | gatunek monotypowy | Indonezja (wschodnio-środkowa Sumatra (od rzekiInderagiri na południe do rzeki Hari, głównie na wyżynach) | DC: 33–38 cm DO: 64–84 cm MC: 4,9–8,5 kg | DD |
![]() | Presbytis rubicunda | (S. Müller, 1838) | langur kasztanowy | 5 podgatunków | północno-wschodnie Borneo: Sabah i Sarawak (Malezja), Kalimantan iWyspy Karimata u zachodniego brzegu Borneo (Indonezja); być może Brunei | DC: 44–58 cm DO: 63–80 cm MC: 5,5–7 kg | VU |
Kategorie IUCN: NT –gatunek bliski zagrożenia, VU –gatunek narażony, EN –gatunek zagrożony, CR –gatunek krytycznie zagrożony, DD –gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia.
Opisano również wymarły gatunek zmiocenu dzisiejszychIndii[14]: